Werken. Deel 34. Naar Cayenne

[p. 49]

VII.
Thierry-Brutus.

Deze was een man van rijzige gestalte, kloek gebouwd, met donkerkleurig gelaat dat aan eene zuidelijke afkomst deed denken. De bruine knevel, het donker oog, de welgevormde neus, de regelmatige vorm van geheel het gelaat was wel in staat een goeden indruk te maken, indien dat gelaat door de losbandigheid niet was afgeteerd, en er in den hoek van het oog niet het valsche van den jakhals geflikkerd had.

Het kleedsel van dien man was deels burgerlijk, deels militair; de hoed met roode veêr; de sluier, waarin twee pistolen; de sleepsabel en de sporen aan de laarzen doen ons aan de laatste hoedanigheid, het overige der kleeding, hoewel minder excentriek en meer verwaarloosd dan dat van den incroyable Dargonne, aan de eerste denken.

Hij was een dier kerels, talrijk in het republikaansche leger, welke men niet kon rangschikken, zelfs niet de kommandeerende officieren. Men vond ze nu in den staf, dan in het leger en verder in de achterhoede. Naar gelang het gevaar zich vóór opdeed, zakten zij naar achter af. Men vond soortgelijken dan ook het meeste bij de rekwisitiën en de traînards. Nu waren zij proconsuls of agenten, of zij eigenden zich dien titel toe; doch altijd met een twijfelachtig gezag bekleed, niet erkend en toch ontzien, vervloekt door de oversten en toch gevreesd, en zelfs in zekere omstandigheden onmisbaar geacht.

Thierry-Brutus was in de omgeving van generaal Souham in Antwerpen gekomen; hij werd bij dezen als een adjudant,

[p. 50]

bij genen als een estafet, bij anderen als een secretaris beschouwd. In waarheid deed hij ook van elk dezer functiën iets, zonder tot eene bepaalde geroepen te zijn, totdat de bevelvoerende officier, op zekeren morgen vragen zou: ‘Maar met welk recht zijt gij hier?’

Zou die vraag door eene wegzending opgevolgd worden, dan zou Thierry heengaan en op een ander punt nogmaals, in even raadselachtige bedieningen, verschijnen.

Citoyen Thierry - mijne goede lezers kennen hem! - was, wat schier niemand wist, een Antwerpenaar van geboorte, kende dus de stad en hare bewoners als zijn zak, sprak nog zeer goed de volkstaal en kon dus in tijd van brandschatting, rekwisitiën en gedwongen leeningen, onschatbare diensten aan de Fransche gelukzoekers bewijzen, zoo dat hij voor het oogenblik een niet onbelangrijk persoon was en eene zekere rol speelde bij de inrichting van het Comité de surveillance, dat der réquisitions en zelfs der finances.

Bij Respublica was Thierry blijkbaar thuis; immers, hij trad zonder groeten binnen en liet zich, zonder eenen oogslag aan Dargonne te gunnen, op eenen stoel neerzakken. Hij nam den hoed af, droogde zich met den rooden zakdoek het zweet van het voorhoofd, en eerst nadat de godin hem, bij wijze van voorstelling, gezegd had: ‘Citoyen Dargonne,’ antwoordde Thierry losweg zich tot dezen richtende: ‘Heil en broederlijkheid, citoyen!’

‘Doche is niet over u tevreden,’ hervatte Respublica, zich nogmaals tot den pas binnengekomene wendende.

‘Doche is een oude domkop; hij had den cuiste niet moeten laten ontsnappen!’ klonk het ruwe antwoord.

‘Gij had gezegd hem weldra te zullen opsporen. Gij beweert elken schuilhoek in deze stad te kennen, en tot nu staat ge met leêge handen.’

‘Is dat een verwijt, citoyenne?’

‘'t Is zeker geen kompliment. Ik deel in de mismoedig-

[p. 51]

heid van Doche. Ik heb u te Parijs een bevel van aanhouding gegeven, geteekend van citoyen Robespierre, en gij draagt dat billet doux sedert eenige weken op uw hart, zonder dat het u gelukt het aan zijn adres te bezorgen.’

Thierry was gebelgd, men zag dit duidelijk. Dargonne wist niet langs welken kant zich te wenden. Het was blijkbaar dat de eerste, die reeds in kwade luim verkeerde toen hij binnentrad, deze nog aanzienlijk voelde vergrooten door den bitteren toon, die de godin der Rede aansloeg. Respublica was nog niet moede van tergen.

‘Citoyen Dargonne,’ zegde zij, ‘kent gij hier ter stede Marc Cordonnet?’

‘O voorzeker, citoyenne,’ liet er de dansmeester driftig op volgen, gelukkig eenigen dienst aan de grillige en wispelturige vrouw te kunnen bewijzen.

‘Geef mij dan ten spoedigste eenige inlichtingen over zijn tegenwoordig verblijf’ - en nijdig zag de slang op Thierry.

‘Ik geloof dat citoyen Dargonne zich met mijne zaken niet te bemoeien heeft!’ liet er Thierry met nadruk op volgen, en de dansmeester, die den spreker gadesloeg, had de overtuiging dat, mocht hij zich met de zaak inlaten, het niet zeer effen tusschen hem en dien bullebak zou afloopen.

‘Nu, nu,’ zegde Respublica, ‘wij zullen zien, of het Comité de surveillance gelukkiger zal zijn dan gij.’

‘Wil dat zeggen, dat vreemden beter mijne zaken zullen behartigen dan ik zelf?’

Thierry - die driftig was opgestaan, en de armen over de borst gekruist, door de kamer stapte, terwijl hij den doffen stap door het gerinkel zijns sabels en dat zijner sporen accompagneerde - Thierry bleef, bij het uitspreken van die laatste woorden, voor de tafel staan.

Dargonne begreep dat de storm tusschen die twee personen, op een geduchte wijze, dreigde los te bersten en

[p. 52]

in dezen de weerklank voor hem ongunstig zijn kon. Hij maakte dan ook gebruik van eene korte stilte, stond op en zegde aarzelend:

‘En mag ik de citoyenne dezen nacht op het fête de la Raison verwachten?’

Die woorden brachten een ganschen omkeer in Respublica te weeg. Op eenen toon, die sterk afstak met dien van eene ademhaling te voren, zegde zij:

‘Thierry, Dargonne heeft een dansfeest ingericht ter eere der ééne en onverdeelbare republiek. Wij moeten er heengaan.’

‘'t Is mij wel,’ morde de republikaan, terwijl hij zijne wandeling hervatte.

‘Foei, wat toon, Thierry!’ antwoordde Respublica altijd spottend.

‘De citoyenne weet wel, dat ik mij immer ten haren dienste stel!’ zegde Thierry zich geweld aandoende, om de vreeselijke godin niet meer in gramschap te brengen.

‘Wel gesproken!’ juichte zij. ‘Tot straks, Dargonne, tot straks!’

De incroyable maakte eene pirouette onder het groeten, zooals alleen een dansmeester er eene maken kan, nam aan de deur, en alvorens over den dorpel te stappen, eene theatrale houding aan en verliet de kamer.

Respublica berstte nu in een onmatigen lach los en riep uit:

‘O, Dargonne, van u zal men zeggen als van Gargantua: Il eut la plus belle espée de bois et le poignard de cuir bouilli pincs et dorés.’

‘Wat koordendanser!’ zegde Thierry met verachting.

‘Wees niet afgunstig van Dargonne! Hij is een van die van welke men zegt:

Grands pourfendeurs et fervents patriotes,
Lorsqu'il s'agit de voler aux combats;
Ne manquent pas de salir leurs culottes....

[p. 53]

en citoyen Thierry is immers niet van dat eerelegioen?’ voegde Respublica onmatig lachend er bij.

‘Neen, dit weet ge wel; maar daarom moest gij mij in zijne tegenwoordigheid niet vernederen; doch ik ken uwe zucht tot spotternij....’

De godin lachte nog altijd voort.

De adjudant, of wat dan ook zijne hoedanigheid was, zette zich aan tafel, trok eenige papieren uit den zak en doorbladerde deze, toen juist de deur driftig geopend werd en een derde persoon onaangediend binnen trad. Hij droeg een streng republikaansch kleedsel: lage ronde hoed, lange jas met hoogen kraag, hooge laarzen, breeden en driekleurigen sjerp om het middel en eene cocarde aan den hoed.