|
| |
| |
| |
V.
De vacantie was byna ten einde geloopen. Nog eenige dagen en Daniël zou andermael het dorp verlaten.
Wy ontmoeten hem, op dezen oogenblik, in de groote woonkamer van het vaderlyke huis en leunende tegen het, in lood gevatte, venster. Peinzend staert hy naer buiten en ziet naer het dansgewoel - want het koren was weêr binnen, en onze lezeressen weten, dat het dan kermis is in ons dorp.
Het ging er nog altyd even vrolyk toe, en hoewel Evert en Begga tien of elf jaer ouder geworden waren, sedert het vertrek van Huibert en dus ook | |
| |
sedert de eerste kermis, welke wy in het dorpje bywoonden, wilden zy geen van beiden aen het feest ontbreken.
Evert danste nog tegen den besten liefhebber op, en Begga liet zich voorstaen, dat zy op dat oogenblik twintig jaren jonger was geworden: kortom, ouderen waren heen gegaen, jongeren waren opgekomen,
Groene bergen worden root,
Kleyne kindren worden groot.
maer de geest der vrolykheid, de gulle boert en de lustige vryaedjes schenen alléén, op de kermis, niet ouder of niet jonger te worden.
Daniël deelde in het kermisvermaek niet. Hy scheen echter naer den dans te zien in de naburige herberg, en in de schaduw van den lindenboom; hy scheen naer de blyde muziek, naer het gejubel der boeren en boerinnen te luisteren, en wie zyn strak gespannen wezen gezien had, zou gemeend hebben, dat hy het vriendelyke genot benydde. Men bedroog zich! Daniel's hart was in dien vliegenden kring niet. Geene enkele herinnering van zyne jongelingsjaren hechtte zich voor hem aen dien beweegbaren en lagchenden roozenkrans van vreugde en liefde: zes jaren lang had hy enkel geleefd voor zyne studie.
| |
| |
Daniël had maer ééne herinnering, welke, iedermael dat hy eene dansparty zag, in hem opwelde: het was die aen het blonde meisje met hetwelk hy als kind gespeeld had - dáér, onder dien lindenboom; ginds op de dorpels der huizen; hier op de kniën zyns vaders; verder rond die kramen, waerop mannetjes van peperkoek en met hanen-pluimen op den kop, de kinderen lagen toe te lagchen. En zie! op dat oogenblik zag hy de kleine Heva weêr: met oogjes, blauw gelyk het vergeet-my-niet; met lokken, glansend in de zon, als pas gesponnen zyde..... Zy huppelde aen zyne hand langs de dansherberg, en de kinderen hielden kermis op hunne manier.....
Die droom was zoet, en Daniël liet zich op deszelfs donzen en effen stroom voortdryven. Met gebogen hoofd, met een van geluk tintelend oog en den glimlach om den mond, trad hy de deur uit, zonder te weten waerheen hy zyne schreden rigtte. Hy was zoo diep in gedachten verzonken, dat hy de woorden niet hoorde, welke de blinde Broncke, die aen de deur zat, hem toestuerde.
Naermate hy voortging, stierf het dansgedruisch weg; hy stond welhaest alleen in het midden der weiden en bosschen. Niets stoorde de stilte tenzy het | |
| |
gekweel der vogelen, het gesuis van het opstygende avondkoeltje en het eindeloos murmelen van de beek - en de jongeling, meer en meer in zyn kinderlyken leeftyd terugkeerende, herinnerde zich hoe hy met de kleine Heva dikwyls naer dat alles had staen luisteren, en hoe het blonde kind hem vroeg, wat de vogelen toch wel aen de wolken, het windje aen de boomtakken, het water aen de kleurige keisteentjes vertelden. De knaep haelde toen zwygend de schouders op; de jongeling meende er nu eenen zin aen te kunnen geven.
Op dat oogenblik scheen het hem toe, dat het murmelen van de beek, het snappen, kakelen en lagchen van Heva was, en hy wenschte het meisje dáér, op diezelfde plaets, terug, om haer te kunnen zeggen, dat het zingen der vogelen, het suisen van den wind, het gemurmel van het water - de zoete beelden waren van de lente huns levens.
Verder op schoof het riviertje rustig en kalm voort - hier onder de schaduw der elzentakken, ginder gezevenkleurd, door den avondgloed. Nog hooger op verdeelt het zich in twee takken: daer murmelen de golfjes elkaêr den afscheidsgroet toe. De eene tak blyft de kalme beek van vroeger: met haren ondiepen | |
| |
en met mozaïk belegden bodem, met haer helder en zuiver water, met hare bloemen, lis en riet op den oever - dat is het leven van den jongeling geweest.
De andere spoedt zich eerst lagchend door de velden; de beek wordt breeder en dieper; zy stuwt hare golven wilder voort en stort zich welhaest in de bruisende zee uit - dat was het leven van die blonde Heva geweest, welke al te vroeg het vreedzame dorpje had verlaten, en op eene vreemde kust haer hartje had voelen breken, zoo als de golfjes, in de wyde zee verslonden, tegen klippen en rotsen gebroken, en bruisend terug geslagen worden.....
En zoo mymerend, trad Daniël onder de hooge dennenboomen voort.
‘Priester zyn, zoo dacht hy, is zeker verheven. Wat kan er zoeter zyn, dan het verkondigen van de leer des vredes: ‘hebt elkander lief!’ welke Christus eens als een hemelschen dauw, van zyne lippen op de dorre aerde vallen liet. Ja, het moet zoet zyn den ongeleerde te onderwyzen; den ongelukkige te troosten; de weeskinderen onder zyne bescherming te nemen; de weduwen te ondersteunen; te bidden voor hen die lyden! Het moet eene innige zelfvoldoening zyn overal gelukkigen te maken, en zelfs | |
| |
meer weldaden te besteden, aen die welke ons haten, dan aen die welke ons wèldeden..... En dan, met moed bezield de Apostels van het geloof nagaen, de zeeën oversteken, en in de nog woeste landen van Amerika de liefde-leer verkondigen.....
Waerom staet Daniël plotseling stil? Waerom klopt zyn hart zoo geweldig? Waerom bibbert de naem ‘Heva’ weêr over zyne lippen?
‘Ja, zegt hy, als ik priester ben, zal ik naer Amerika gaen, en dan ook myne zuster Heva opzoeken, welker beeld my altyd zoo levendig is bygebleven, omdat die blinde grootvader er my altyd over sprak..... O, konde ik haer gelukkig doen zyn en terugbrengen naer ons dorp, hetwelk zy in dien brief, over eenige jaren geschreven, zoo diep betreurde..... Ja, ja, ik zal naer de Nieuwe. Wereld gaen om de Wilden te bekeeren, om onze landgenooten te troosten en te helpen, om.....
In zyne verbeelding was Daniël de zeëen overgesteken, en dwaelde hy in de digte bosschen van Amerika rond; hy onderstond er alle gevaren, welke dat apostelschap meêbrengt, en trachtte er de kroon der martelaers voor het geloof te winnen.
De zon was ondergegaen; de hemel was echter nog | |
| |
vuerrood. De maen hing reeds, doch glanzeloos, aen den hemel. Zonder er aen te denken rigtte Daniël zyne schreden naer den beukenboom. Toen hy hem op eenigen afstand genaderd was, ligtte de droomer het hoofd op, en op den vriend zyner jeugd starende, herhaelde hy de woorden van den blinde: ‘My dunkt dat Heva onder dezen beukenboom nog eens terugkeeren zal.’
Er stond eene zwarte gestalte onder den beukenboom; Daniël zag dat het eene vrouw was, welke het hoofd op den boezem gebogen hield, en in diepe gedachte scheen verzonken te zyn.
Op twee of drie stappen van den beuk stond de jongeling stil en zag naer de onbekende. Zy had een rood geruiten doek om het hoofd geknoopt, en onder uit hare verscheurde rokken, kwamen de bloote en doorwondde voeten te voorschyn. Voor haer lag een stok, waeraen een klein pakje was vast gemaekt.
Waerom, en dit reeds in den aenvang der beschouwing, had eene bange ontroering zich van Daniël meester gemaekt?
‘Heva! trilde het van de lippen des students.
- Wie roept my? zuchtte het meisje, als uit een diepen droom ontwakende.
| |
| |
- Zyt gy het Heva? hervatte de jongeling aerzelend en met ingehouden adem toesnellende.
- Ja; en gy, gy zyt.....
- Daniël.
- Daniël! murmelde zy met eene koortsachtige blydschap, en zakte daerna magteloos onder den beuk neder.
Een kwartier uer lang zat Daniël op de kniën by het meisje; zyne gedachten hadden geen geregelden loop meer, en het stormde zoo geweldig in zyn hart, dat hy dacht in eenen droom te verkeeren, of zinneloos te zyn. Van waer kwam zy, die arme Heva, en hoe was zy daer gekomen? Hoorde zy nog onder de levenden, of wel kwam zy uit het ryk der dooden terug?
Die vragen verdrongen zich beurtelings; doch werden niet opgelost.
Heva was nog altyd schoon; haer oog, dat een weinig te voren den jongeling met zooveel dankbare vreugde aenstaerde, was nog altyd blauw; hare lokken waren nog altyd zacht blond; slechts de ronde wangen van het kind waren verdwenen: - maer ook het lyden is een vampier, welke den mensch uitmergelt en afzuigt.
| |
| |
Toen het meisje weêr tot het bewustzyn terugkeerde, rigtte Daniël haer op en vroeg:
‘Van waer komt gy, Heva?
- Van ver, heel ver. Ik kom uit Amerika.
- Alleen?
- Alleen. Allen zyn dood en ongelukkig gestorven. Och, wat doet het my goed hier te zyn!
- Zoo ver gekomen!
- Ja, wy waren diep in de bosschen toen vader, arm en verlaten, stierf. Ik kon ginder niet blyven; ik weet niet welk gevoel my altyd voort en voort dreef. Ik dacht gedurig aen den beukenboom..... en aen u.....
- En ik aen u, Heva.
- Honderde uren ver ben ik gegaen, nu alleen, dan met arme landverhuizers, en eindelyk stond ik op den oever der zee. Dikwyls dacht men dat ik zinneloos was, en ik meende soms dat men gelyk had. Liefdadige menschen hebben mynen overtogt betaeld, en nu ben ik hier.
- Goddank! hier zult gy vrienden vinden.
- Och, men zal my niet meer kennen, en dat is ook niet noodig. Ik dacht dikwyls in Amerika, als ik den beukenboom, het huis met den Witten Schoor-
| |
| |
steen en Daniël nog maer eens gezien heb, dan kan ik gerust sterven.
- Och, neen! gy zult leven.
- Daniël, my dunkt dat ik, sinds ik hier ben, het leven weêr met volle kracht inadem.
- Kom, Heva! naer het huis myns vaders. Kom er uw blinden grootvader omhelzen.
- Myn blinde grootvader?.... Leeft hy dan nog?
- Zeker! Dank aen hem is de herinnering aen u in ons huis altyd levendig gebleven.
Daniël nam nu den stok en het pakje op, die aen de voeten van het meisje lagen, en Heva by de hand grypende, wilde hy haer driftig meêslepen.
‘Ik kan zoo snel niet gaen, Daniël, zeide de weêrgekeerde; ik ben doodelyk vermoeid en myne bloote voeten zyn doorwond. Och, wat is de avond hier zoet en kalm!
Langzaem trad de student naest het meisje over het voetpad voort. Zy spraken over het verledene, over het sterven van vader en moeder Broncke, over de armoede en vernedering in het vreemde land doorgestaen; over den brief, die eenige jaren te voren in het dorp was aengekomen; over de welvaert van de familie Krans, en eindelyk vertelde Daniël, dat hy | |
| |
dien avond, langen tyd aen zyne kleine speelgenoote gedacht en het voornemen opgevat had, om haer, priester zynde, in Amerika te gaen opzoeken en troosten.
‘Zult gy priester worden, Daniël? vroeg Heva.
- Misschien! liet de jongeling er zacht op volgen.
Binnen eenige dagen zal ik naer het groote Seminarie vertrekken.
- Och, gaet toch nooit naer Amerika!
- Waerom niet? zeide de student aerzelend.
- Gy weet niet wat voor een land, Amerika is..... Nu, ik wensch u geluk op uwe levensbaen. Mogt gy er nooit zooveel lyden vinden als myne familie op de hare gevonden heeft! voegde het meisje na eene poos er by, en wierp hare betraende blikken ten hemel.
Wat was de avond schoon en rustig! Wat zong de vogel, in de boomtakken, vrolyk zyn avondlied! Wat kirden de tortelduiven zoet in den top der mastenboomen! Hoe vriendelyk groetend sloeg de torenklok van het dorp! Wat lieflyke geur, wat frissche lucht ademt men toch in zyn eigen vaderland!
Daniël en Heva naderden het huis van Krans. De moeder kwam haren zoon te gemoet; want zy | |
| |
had hem reeds voor het avond-eten verwacht; maer zy was zeer verwonderd toen zy hem in de verte, met eene bedelaerster aen den arm, zag naderen. Toen Daniël haer toeriep: ‘Moeder, moeder, hier is Heva!’ meende de goede vronw van ontroering te sterven.
Wy zullen de duizende gevoelens niet trachten te beschryven, die beurtelings Evert en Begga bestormden; evenmin zullen wy trachten die af te malen, welke den ouden Broncke door het hart gingen. Helaes, zy waren al te geweldig voor den ouden man, en in de armen van Heva zakkende, riep hy, onder stuipachtig lagchen en weenen, uit:
‘God! laet mv nu maer sterven!
Het was alsof God het gebed van den grysaerd verhoorde en hem, in die zoete vreugde, tot zich wilde roepen. Hy had immers reeds genoeg geweend en geleden, dan dat hy straks nog de ongelukken van zynen zoon en zyner dochter, uit den mond van zyn kleinkind, zou moeten vernemen.
‘Heva, het is alsof ik op dezen oogenblik zelve sterven zal! stamelde de blinde.
- Grootvader, wat zegt ge dan toch!
- Ja, ik gevoel het; maer ween niet over my. Ik | |
| |
ga aen uwen vader zeggen, dat gy hier zyt. Evert zult gy haer vader, Begga zult gy hare moeder zyn?
- Ja, ja! klonk het tweevoudig uit den mond der goede menschen.
- God dank! murmelde de grysaerd.
De blinde had de waerheid gesproken. Ondersteund door zyne weenende weldoeners, het hoofd tegen Heva's hart geleund, stierf de blinde man, na door den pastoor des dorps het troostende ‘vrede zy met u’ over zyn sterfbed te hebben hooren uitspreken.
Vreugde en smart wisselden elkander met ongehoorden spoed in Evert's wooning af; de laetste verdrong de eerste - wat is er natuerlyker! Doch in dien stillen en eenvoudigen familiekring heerschte een onbepaeld vertrouwen op God, en het was alsof allen begrepen, dat wat Hy deed, wèl gedaen was.
Des avonds baden de boeren voor den blinden martelaer, zegenden zyn aendenken, en jaren nadien sprak men, onder den beukenboom, nog van den ouden Broncke.
De blinde was in tyds gestorven; want toen de blonde Heva de ongelukken harer familie vertelde; toen zy den dood harer moeder, de ziekte en ellende | |
| |
haers vaders afmaelde, en eindelyk den dood vertelde van den Rossen Huib, toen weende ieder.
Wat al bedrogen hoop, wat al zielsfolteringen, wat al ligchamelyk lyden hadden die arme menschen onderstaen. En Heva dan? Men kon niet meer verwonderd zyn, dat zy er zoo bleek en zoo mager uitzag, en indien Evert, op dat oogenblik, aen vader Cats gedacht had, hy zou zich gewis de zoete regelen herinnerd hebben, waerin de dichter van ‘Sorgvliet’ zegt:
Soo worden blonde vlechten grijs,
Soo worden blijde sinnen vijs,
Soo worden roode lippen blaeu,
Soo worden schoone wangen graeu.
‘Doch nu, zeide Evert en nam vertrouwelyk de magere handen van Heva in de zyne; nu zyt gy hier, en gy blyft by ons. Wy zullen u beminnen als onze dochter.
- Ja, zeker! liet Begga er op volgen, terwyl zy de tranen met den voorschoot afwischte.
Daniël zweeg; maer zag de arme dwaelster, met diep medelyden in de oogen, aen. Een onuitsprekelyk gevoel kluisterde hem plotseling aen dat wezen; hy had willen opstaen, haer in zyne armen drukken, | |
| |
haer herinneren dat hy haer als kind immer had lief gehad, als jongeling dikwyls aen haer droomde, hy wilde haer nu eenen naem geven, zoeter dan dien van ‘zuster.’
Het was nacht.
Ieder sliep rustig in het huis van Evert; alleen Daniël werd herhaelde keeren, uit koortsachtige droomen wakker geschud. Hy zag in zynen slaep twee beelden, welke hem gedurig tot zich lokten: het eene was het beeld van Heva, het andere was een wezen, rein en schoon, in een gouden Misgewaed.
Als hy wakker werd, klopte zyn hart angstig, en het koude zweet dreef hem over het aengezigt. Te vergeefs stond hy op, opende het venster en liet den nachtwind zyne brandende slapen verkoelen. Zelfs wakende stonden die beelden hem voor den geest, en er heerschte een geweldige stryd in zyne ziel, aen welke van de twee hy de hand zou toereiken.
De student was gelukkig toen de morgen aenbrak. Hy ging ter kerke om te bidden; doch er daelde geen troost in zyn hart. Hy zocht andermael van die gevoelens, welke zyne ziel tot een heiligen geestdrift vervoerden, doch hy vond er geene. Hy ging in de eenzaemheid - maer overal kwam hem het beeld | |
| |
van Heva achterna. Hy zag het weêrspiegelen in het water der rivier; hy dacht het te zien in de dryvende wolken; hy hoorde hare stem, haren voetstap in het mysterieus gemurmel der bosschen, en het hoofd op de borst gebogen zeide hy:
‘Ik ben niet waerdig om de verhevene zending van dienaer Gods op my te nemen. Het was verwatenheid te denken, dat myn hart liefde genoeg bezat om heel de wereld te omvatten, en my dunkt dat er my zelfs ontbreken zal, om een enkel wezen gelukkig te doen zyn.
Daniël stond weêr onder den beukenboom, alsof hy daer, by den vriend zyner jeugd, de beslissing van den stryd zocht te vinden, die in zyn binnenste stormde.
‘Wat hebt gy toch, Daniël? vroeg er plotseling eene stem, en toen de jongeling het bleeke gelaet opligtte, zag hy zynen vader voor zich staen. Evert had den zondagschen hoed op, den blauwen lynwaden kiel aen en den mispelaren stok in de hand - een bewys, dat de boer het dorp verliet.
- Waer gaet gy heen, vader? zeide de jongeling.
- Jongen, jongen! gy hebt inderdaed eene korte memorie. Heb ik u niet gezeid, dat ik vandaeg de | |
| |
laetste uwer benoodigdheden in de stad wil gaen koopen?
Daniël werd bleeker dan te voren.
‘Indien gy nog eenige dagen wachttet..... stamelde hy.
- Maer waeraen denkt gy toch? Overmorgen moet gy immers vertrekken.
- Overmorgen reeds! en starlings zag Daniël naer den grond. Overmorgen.....
Evert bemerkte nu maer al te wel, dat Daniël niet in zyne gewoone stemming verkeerde. Ook hem beving de ontroering, en terwyl hy de twee handen van zynen zoon vastgreep, zeide hy:
‘Daniël, Daniël! Wat gaet er in u om?
- Een geweldige stryd, vader.
- Tusschen?....
- Tusschen God en de wereld.
Evert sidderde.
‘Vader, zou ik nog gelukkig kunnen zyn, indien ik geen priester werd? vroeg Daniël aerzelend.
- Daniël, maer wat is er toch? Gy zyt zoo bleek, gy ziet my zoo wonderlyk aen, gy spreekt zoo somber. Wat hebt gy daer gezeid?.... Geen priester worden!
- Och, wees niet kwaed, vader; maer ik weet | |
| |
niet, of het my niet zaliger zyn zou by u en moeder te blyven, hier in ons dorp, dan wel.....
Evert had dus zeer goed verstaen; de brave man kon in den beginne geen woord spreken. Hy zag den jongeling met blykbare onrust in de oogen, en hield zyne beide handen nog altyd in de zyne geklemd.
‘Daniël, zeide hy, zyt gy wel goed by uwe zinnen?
- O vrees niets, vader; ik weet zeer wel wat ik u vraeg.
- Nu, daer dank ik God voor. Ja, jongen-lief, ging hy troostend voort; ik denk, dat gy hier ook gelukkig zoudt kunnen zyn. God heeft immers voor elken stand een weinig geluk bewaert: voor den eenen wat veel, voor den andere wat minder..... Nu, ween maer niet, gy ziet wel dat ik het niet kwaed met u meen..... Wilt gy dan uwe studiën niet voortzetten, Daniël?
- Ik weet het niet.
- Sinds wanneer wankelt gy dan, zoon?
- Sinds gisteren avond; sinds Heva gezeid heeft, dat zy uit Amerika gekomen is om my te zien, en daerna te sterven.
| |
| |
Evert, had het hart zyns zoons begrepen.
‘Ik zou gansch myn leven willen opofferen, ging Daniël voort, om Heva gelukkig te zien; want ik weet niet welk een geheimzinnig medelyden my aen dat arme, bleeke kind vastkluistert. Wy kenden elkaêr in onze teêre kindsheid; als jongeling en maegd hebben wy elkaêr niet vergeten, en het is alsof de Voorzienigheid haer juist op dit oogenblik gezonden heeft, om my te zeggen: ‘Heb medelyden met de vriendinne uwer jeugd!’
- Het is geen medelyden, Daniël, dat u in het hart zit.
- O ja, niets dan medelyden!
- Neen, neen! het is liefde.
De jongeling verschrikte: hy gevoelde dat zyn vader plotseling het regte woord, de juiste uitdrukking gevonden had, van hetgeen er in zyne ziel omging.
‘Uwe moeder, Daniël, zal wel bedroefd zyn, hervatte de vader. Het zou inderdaed een groot geluk zyn, voor menschen zoo als wy, eenen ‘heerzoon’ te hebben. Jongen-lief, denk er nog eens goed op na. Echter mogen wy u niet dwingen, en mogt God er anders over beschikken dan dat wy het gehoopt hadden - en die verandering, Daniël, komt gewis | |
| |
van Hem - wy zullen er u niet te minder om lief hebben.
Er kwam een glimlach over Daniël's gelaet zweven, een glimlach van dankbaerheid.
Evert staekte aen den beukenboom zynen voorgenomen togt, en had niet veel moeite om Begga het een of ander voorwendsel wys te maken, waerom hy terugkeerde. De waerheid bleef niet lang verholen, en de moeder weende bittere tranen. Al hare tooverbeelden waren verdwenen. Arme moeder, zy die reeds haren lieveling, met den gouden myter op het hoofd, gedroomd had!
Begga had in den beginne wel een kleinen wrok tegen Heva, wier adem toch geheel haer kaertenhuis in duigen had doen vallen; maer als zy het arme verlaten meisje daer aen het doodsbed van den blinden grootvader zag neêrknielen; als zy zich herinnerde hoe Heva, in hare kinderjaren altyd met Daniël speelde; hoe zy, na eene lange afwezigheid, was teruggekomen om hem te zien - dan dacht de goede moeder als het ware den vinger Gods op te merken, in die gedurige vereeniging der twee familiën, en zy bad dan ook gelaten: ‘Uw wil geschiede, o myn God!’
| |
| |
De hoop bleef echter nog eene poos op den rand van het hart hangen.
Twee dagen later kwamen vier buren, in rouwmantels, de kist opnemen, welke het stoffelyk overschot van den blinde bevatte.
Achter de lykkist traden Heva, de familie Krans en al de buren; want ieder had den ouden man bemind, en ieder wilde hem ook tot aen zyne laetste rustplaets vergezellen.
De klok luidde; de tranen van die brave menschen waren in de mulle aerde verloren gegaen; de pastoor van het dorp had lang en innig voor den overledene gebeden, en men keerde naer huis terug, waer - wonderlyke manier in Noordbrabant! - dapper geëten en gedronken werd.
Het is byna gelyk aen boord: nadat het een, twee, drie, in Godsnaem! uitgesproken en het lyk van den schepeling in het wyde zeegraf verdwenen is, klinkt vrolyk de trom en men marcheert luchtig op en neêr.
Begga had de beste hammen, het beste rund- en kalfsvleesch doen koken; het brood was versch gebakken, en de brouwer had lykbier van de beste kwaliteit aengebragt. Buren en vrienden zaten rond | |
| |
de lange tafel in de groote kamer, en schenen door eten en drinken het graf van den blinde te willen vergeten.
Slechts twee persoonen woonden dit feestmael niet by: Heva en Daniël.
Na op het kerkhof, het geprangd gemoed door tranen te hebben lucht gegeven; na voor de ziel van den overledene in de kerk te hebben gebeden - was Daniël een ander voetpad ingeslagen, dan dat hetwelk hem naer het ouderlyke huis terugvoerde; hy wilde alleen zyn.
Schoorvoetend, en zich herhaelde keeren met ingehouden adem, achter eenen boomstam verschuilende, zoodra de jongeling zich omwendde, trad Heva den student achterna: er woog haer iets op het hart, dat zy er gaerne zou afgewenteld hebben. Langzaem sloop zy nader, en waegde het eindelyk den naem van den jongeling te fluisteren.
‘Heva! antwoordde deze, en het meisje verschrikte by het zien der doodsbleekte, welke Daniël's gezigt overtogen had.
- Daniël, uwe moeder heeft geweend, omdat gy van uwe studiën wilt afzien.... liet Heva twyfelachtig van de lippen vloeijen.
| |
| |
De jongeling wist niet wat antwoorden; hy zag het meisje bedremmeld in de hemelsch blauwe oogen.
‘Och, tracht het my niet te verbergen, Daniël! ging zy voort, terwyl zy met den voorschoot de tranen uit de oogen wischte.
- Het is zoo! wrong de jongeling zich uit de keel.
- Zy zegt dat..... Och, waerom zoudt gy uwe moeder bedroeven. Daniël, gy moest maer geestelyk worden, als zy daerin haer geluk ziet. Men kan niet genoeg doen in de wereld, om zyne moeder gelukkig te maken.
Het meisje zuchtte diep by die woorden; want zy dacht aen hare eigene moeder.
‘Waerom zoudt gy uwe roeping niet volgen, Daniël? ging Heva voort. In welken stand gy u ook begeeft, gy zult gelukkig zyn in het volbrengen van uwen pligt; want gy zyt braef en goed.....
Een hevig rood stroomde het meisje over de wangen.
‘Ik zou willen, Heva; maer ik gevoel het, ik ben te zwak voor de heilige roeping, welke myne moeder zich heeft voorgespiegeld.
- O zeg dat niet!
- Sinds gy hier zyt, Heva.....
| |
| |
- Ik kan hier niet blyven, Daniël; myn grootvader is dood; ik heb geene familie meer in het dorp.....
- Heva, het is niet braef zoo iets te zeggen! onderbrak de student. Zyn wy dan de beste familie niet, welke gy kunt verlangen? ging hy met ontroerde stem voort. Beminnen myn vader en myne moeder u niet als hunne dochter?
- Och, ik weet het wel, en ik zal er hen altyd dankbaer voor zyn; maer toch wil ik heengaen.
- Waerheen?
- Naer de stad.
- En wat zoudt ge daer doen?
- Ik zou er gaen dienen, was het stille antwoord.
- Is de zucht om in de stad te woonen dan zoo sterk by u, Heva, dat gy uw geboortedorp andermael zoudt verlaten, gy, die reeds zulke smartelyke beproevingen onderstaen hebt?
- Neen, neen! het is my hier goed en zalig aen het hart.
- Ik begryp u, Heva. Gy wilt heengaen, omdat gy denkt de hinderpael, voor het voleindigen myner studiën, te zyn. Maer denkt gy dan, dat ik de vriendinne myner jeugd zou kunnen vergeten, zy, die | |
| |
honderde uren ver gekomen is, om my te zien? Neen, uw beeld zou my altyd byblyven, en in welken wereldlyken stand ik my ook bevinde, ik zal steeds tot u weêrkeeren. Heva, er is eene stem in my die gedurig zegt, dat uw leven aen het myne moet gehecht blyven.
- Daniël.....
- Wy waren sedert onze eerste jeugd aen elkander verbonden; uwe beeldtenis bleef my immer by, terwyl de myne met u de zeeën overstak. God voert u terug op het oogenblik, dat ik ons huis ging verlaten, als wilde Hy my zeggen: ‘Blyf en wees het geluk en de troost van de arme weeze.’
Tranen stroomden Heva over de bleeke kaken, en toen Daniël hare handen in de zyne gedrukt hield, het zy het hoofd tegen de borst van den edelen vriend harer jeugd rusten.
De stryd was ten einde.
Het gevoel dat God den kleinen Daniël in het hart gestort had, toen hy met Heva op den boord van den vyver speelde; dat jaren lang in zyne borst gesluimerd had, zonder dat hy begreep wat het was - dat reine en engelachtige gevoel was thans ontwaekt. Heva was diegene met welke Daniël, hand | |
| |
aen hand, tusschen zyne moeder en zynen vader, het leven wilde doorwandelen.
‘In elken stand kan men gelukkig zyn!’ had zyn vader gezeid, en hy hoopte ook dat hy in de wereld gelukkig wezen mogt - niet voor zich-zelve, maer voor die lieve, blonde Heva.
|
|
Auteursrechtvrij