Werken. Deel 7. Dit sijn Snideriën

VII.

Het magistraat van Antwerpen ging er met de stoute vuist aan, te meer daar de stad van krijgsvolk ontbloot was.

De trompetten van het stadhuis bazuinden en er werd afgekondigd, dat er strenge maatregels genomen werden tot veiligheid der stad.

Reeds waren alle Gelderschen en Gulikers, die den eed van getrouwheid weigerden, uit de vesten gebannen en wel duizend rabauwen en vagebonden waren dreigend opgetrokken. Ze zouden, zegden zij, eens terugkeeren - met Maarten den Brander? - en alsdan het laken en fluweel, niet met den maatstok, maar met de lans meten!....

De burgemeesteren Lancelot van Ursel en Nicolaus de Schermere glimlachten om de bedreiging, die duidelijk bewees dat de Gelderschen en Gulikers eene helsche kermis droomden bij de komst van sinjeur Maarten. Antwerpen boven! werd in de stad dan ook aller leuze. Vrouwen, kinderen en mannen maakten zich tot nog heviger weerstand gereed. Men spitte en graafde; men metselde en timmerde; men brak af wat ter verdediging in den weg stond en niets werd gespaard.

De vrouw gelijk de man stond in den kruiwagen; zij, gelijk hij, droeg de zware kasseien naar verdieping en zolder, om er den Brander onder te verpletteren indien hij er in mocht gelukken binnen de stad te geraken; pekreepen

[p. 208]

met vlas werden gemaakt om ze hem brandend op het lijf te slingeren zooals men ook vroeger kanonnen had gegoten.

Vreeselijk wordt het volk, dat zijn eigen haard moet verdedigen; vreeselijk de moeder, die de wieg van haar kind in gevaar denkt!

Van rechts en links nam het magistraat krijgsvolk aan, en uit Breda daagde eindelijk de prins van Oranje, Renier van Chalons, met 9000 voetknechten en 500 ruiters op, om het benauwde Antwerpen bij te springen; doch dezen was Maarten al te slim af.

Op de Brasschaatsche-heide liet de Prins zich op eene geduchte wijze verschalken door den Brander en zijne zwarte ruiters. Deze hakten het legertje van Chalons letterlijk in de pan en de Prins was gelukig met een overschotje zijner ruiterij, Antwerpen te bereiken, waar men hem - gewis met het oog op zijn goed voornemen - ‘II amen Ryn wyns’ schonk om den doorgestanen schrik af te drinken.

De mare: ‘Hij komt, hij komt, de gevreesde Brander!’ weerklonk bij dage en bij nachte door de straten der stad.

Hij kwam inderdaad, eene lange, breede streep van moord, plundering en brand achter zich latende. Al de dorpen, welke hij op zijnen weg doortrok, werden verwoest; Hoogstraten en zijn kasteel vielen in zijne macht, en het was den 24 Juli dat de voorposten van het Geldersche leger aan den Pothoek, te St. Willibrords, schier onder de muren der stad, post vatten.

In den ganschen omtrek was de schrik ten toppunt gestegen. Ook hier ving roof, brand en moord aan; ‘den haen metten rooden camme’ klepperde zijne vleugels en kraaide op de daken; doch er heerschte nu in Maarten's benden, gewis omdat het gevaar grooter was, meer oplettendheid, meer strengheid, meer orde dan vroeger. Men

[p. 209]

had ook niet meer met weerlooze boeren, maar met geduchte en goed gewapende vijanden, te doen.

Als men het kamp der Gelderschen in noord-oostelijke richting doorkruiste, vond men alle dorpen, tot op zekeren afstand van de stad, door soldeniers en zwarte ruiters ingenomen. In deze richting stiet men op een oud en karaktervol kasteel, door een donker en breed water en eene ophaalbrug met ijzeren kettingen, van den weg afgsloten, en trotsch met torens bekroond - kortom, het adellijke Vordenstein, waar de veldmaarschalk van Gelderland zijn hoofdkwartier vestigde.

De eigenaars hadden het slot verlaten bij het naderen van den geduchten vijand; doch geheel het knechtschap stond, bevend van schrik, in groote livrei, om den Heer van Poederoyen af te wachten en hem nederig te zeggen dat al wat het slot bevatte, te zijnen dienste stond, alsof hij alles, waar hij den voet zette, niet het zijne waande!...

Maarten sloeg zich neer in de groote zaal, waar het licht, door de hooge vensters met gekleurde blazoenen binnenstroomde, en het zilveren drinkgeraad op de dressen, het goudleer en de familieportretten aan de wanden, flonkeren deed.

Hij zat in den stoel met hooge, gebeeldhouwde leuning, in welke het kleurige wapen des eigenaars was aangebracht, en zijn voet rustte op het mollige tapeet met levendige kleuren. Hij dronk uit een gouden, geciseleerden beker, den keurigen wijn, het voortbrengsel der rijke wijngaarden van Vordenstein, en aan welken nectar zegt men, het kasteel zijn behoud te danken had.

De schenker, die achter den veldmaarschalk stond, had werk genoeg om den beker gedurig te vullen en de bottelier om immer nieuwen voorraad wijn op te halen; want Maarten vond den wijn heerlijk, ja, waard om door de goden gedronken te worden!