Logo DBNL
Het bloemengraf (1855)

Het bloemengraf

(1855)–August Snieders–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

I.

Het was kermis in het dorp. Het werk stond stil in huis, schuer en op het veld, en de boeren en boerinnen dansten vrolyk op de toonen der krassende viool, begeleid door het snorrend gebrom van eenen bas.

Dat muziek is niet keurig, mejuffers! gy, die gewoon zyt aen de melodieuse walsen en redowas onzer groote meesters; maer in het dorp vindt men het reeds byzonder schoon. De kamer waer men danst is, wel is waer, eng en laeg van verdieping; maer men is er tevreden, en daerenboven de harde grond en de schaduw van den ouden lindenboom, leveren eene heerlyke balzael op.

En niettegenstaende al die armoede, zoo als gy, stadsche juffers, dit noemt - ziet eens hoe gelukkig de gezigten blozen; welke blyde lach er op aller wezens verspreid ligt; hoort, hoe vrolyk de dansers en danseressen elkander toeroepen, en

met dubbel genot in de handen kletsen! Men mag hier zeggen: hoe meer men zich afbeult, hoe grooter het genot is.

Alles rondom u is gelukkig, zoowel de ouden als de jongen, en die algemeene tevredenheid schynt ieder geval, dat de onderlinge eensgezindheid breken kan, te hebben verbannen.

Doch het tooneel heeft afwisseling! In de verte roffelt de trommel, en galmen er eenige geweerschoten. Als op een tooverslag houdt de dans op: de dansers en danseressen, die binnen zyn, laten hunne gloeijende gezigten aen de opene vensters zien; die van buiten snellen den weg op van waer het geluid komt, en de algemeene uitroep: ‘Daer is zy! daer is zy!’ weêrklinkt uit honderde monden.

Wie? .... Wel, de Gilde van St-Joris!

De Wimpelryder, met een groot rood vaendel in de hand, waerop het beeld van den Heilige is afgemaeld, met eenen bos roode hanenveêren op den hoed, met een rooden sluijer om het middel, komt op zyn zwaer, wit ploegpaerd vooruit aendraven, en zoo fier alsof hy de Heilige in persoon ware geweest.

Hy is, volgens het inzien der dorpelingen, een fiks ruiter, al schokt hy dan ook, by iedere beweging van het paerd, eenige voeten in de hoogte; al houdt hy zich ook stevig met de eene hand aen den zadelknop vast, om dat lastige schokken te beletten; al is hem dan ook de broek, tot byna aen de kniën, opgestroopt.

Een lang hoerrah! ontvangt den ruiter, als hy voor de herberg stil staet, en al de aenwezigen roepen om stryd:

‘Wie is de Koning? wie is de Koning?’

- Frans Hoeks! is het antwoord van den Wimpelryder.

- Leve Frans! galmt het als een donder uit ieders mond, en te gelykertyd zwaeijen de hoeden en de mutsen boven de hoofden.

- Ha! hy is een goed schutter, ging de ruiter voort. By het derde schot..... flap! .... daer kwam de koningsvogel van den schutsboom getuimeld.

- Leve Frans! herhalen de omstanders.

De Wimpelryder wendde het paerd om, en schokte weêr, even zoo als hy gekomen was, de naderende Gilde te gemoet.

Daer verschynt zy! De trommelaer en de vioolspeler gaen voorop, en de kinderen van het dorp dansen jubelend voor hen heen. De Gilde nadert in twee ryën. In het midden gaet de smid van het dorp, met het groote en veelkleurige vaendel in de hand; den sluijer met gouden franjes om het middel, den hoed met den onmisbaren hanenstaert op het hoofd: het is de Vaendeldraeijer. Nu gaet hy fier en statig; maer straks zal hy doen zien, hoe los hy met die groote vaên, als met eene pluim, weet om te springen; hoe hy ze, als een speelgoed, met de ééne hand om het hoofd, om de voeten, om het middel weet te zwaeijen, terwyl de trommel kleppert als een kafmolen; terwyl de viool ratelt, en de Gildebroeders hunne geweeren lossen.

Regts treden de Hoofdman en de Dekens; de eerste draegt de met kleurige linten versierde piek in de hand, zoo trotsch

alsof hy den maerschalkstaf droeg. Links treedt een jonge boer, knap en stevig gebouwd, en wiens hoed en jas niet zoo zeer van de andere eeuw zyn, als die van de overige dorpelingen - want het is op dien dag, dat de jassen tot op de hielen, dat de hoeden als bomketels, waermeê de dorpeling over twintig of dertig jaer getrouwd is, onmisbaer voor den dag komen.

Het gelaet van den jongen dorpeling was zeer regelmatig en zelfs schoon; doch onder zyne zwarte wenkbrauwen zag men een oog flonkeren, dat trotschheid scheen te verraden, en dit was nu vooral zigtbaer nu hy, met de zilveren schilden des Konings1 omhangen, als de Koning der Gilde was erkend geworden.

Het was Frans Hoeks.

Hoe velen van de Gildebroeders, die in twee lange ryën volgen, benyden den Koning de eer van die zilveren schilden te dragen! Hoe menigeen weegt het met bloemen versierd geweer, als een looden wigt op den schouder, en hoe ligt zouden hem echter die schilden geweest zyn! Doch zy troosten zich, die goede dorpelingen, en hopen in een volgend jaer, op hunne beurt ook eens gelukkig en - Koning te zyn.

In het midden van de twee ryën gaet de veldwachter Jan Snork, met den blooten sabel in de hand. Hy stapt deftig als

een generael en denkt zich nog, zonder twyfel, onder de keizerlyke wapens. Jan is inderdaed soldaet geweest, en dáérdoor vooral wil hy indruk maken op de eenvoudige dorpelingen.

Helaes! de jeugd eerbiedigt niets, en wy zien herhaelde keeren de kleine guiten, met eenen aerdklot, naer den langen en vooruitstekenden neus van den deftigen generael werpen.

In den beginne stoort Jan Snork zich niet aen zyne belagers; maer als het te lang duert, begint hy zyn een oog scheel naer den kant te draeijen van waer de aerden kogels komen; dat oog begint te flikkeren, de tanden van Jan Snork beginnen te knarsen, en flap! .... daer vliegt hem juist een aerdklot tegen den neus. De generael wordt daerop woedend, en zet, grommelend en tierend, de vlugtende en juichende jeugd achterna, tot dat hy eindelyk weêr terug keert, en zyne statige houding in het midden der Gilde herneemt - en dat spel hernieuwt zich op byna iedere honderd stappen.

Doch wy treden met de Gilde vooruit, en zullen gelegenheid vinden, naderhand beter kennis met onzen ouden Snork te maken.

Onder de menigte, die zich rond de voorttrekkende Gilde schaerde, bevond zich een manneke van pas vier voet hoog, en van eenen ontzaggelyken bult voorzien. Die dwerg was nog jong; hy konde pas achttien jaren tellen. Zyn aengezigt was bleek en misvormd; de oogen, in de diepe kassen gezonken, hadden eene weemoedige uitdrukking; de hairen hingen hem sluiks langs het aengezigt, en als hy zyne handen

liet zien, dan mogt men met reden van spinnepooten spreken.

Gewoonlyk ligt er by dat soort van wezens iets terugstootends, zelfs iets kwaedaerdigs in het karakter. Waerom? Helaes! omdat zy weten ‘verstootelingen’ te zyn, en dat zy niet gaerne gezien worden, daer waer de vreugde haren krans van roozen weeft. Gy, byvoorbeeld, vriendelyke lezeres, zeg my, welk meisje gaet gaerne met eenen bult naer de kermis? Welke vrouw zwiert er gaerne meê door de helder verlichte balzael? Erger dan dat: hoevelen zyn er zelfs niet, die zulk wezen, by iedere gelegenheid, tot haren spot doen dienen en zich ten zynen nadeele vermaken! Verwonder u dus niet over den nydigen glimp, dien gy in meest al deze karakters zult opmerken.

By Jeurie, den bessembinder, want zoo heette de dwerg in de wandeling, was dit het geval niet. De boeren mogten met hem lagchen, de jongens hem achterna roepen; hem des zomers met aerdklotten en des winters met sneeuwballen werpen - Jeurie was altyd even kalm en onderworpen, en hy droeg geenen haet tegen wie het ook zyn mogt. Die zachtaerdigheid had dan eindelyk ook veelal den moedwil en den spot doen ophouden, en het was zoover gekomen, dat Jeurie zelfs verdedigers, onder de boeren en onder de straetjongens, gevonden had.

Jeurie ging, op eenigen afstand, ter zyde van Frans Hoeks; hy was niet uitgelaten van vreugde, zoo als de overigen; hy had integendeel iets sombers in geheel zyne houding en men zou gezegd hebben - doch dat kunnen wy niet verzekeren

- dat er een traen in den hoek zyner oogen glinsterde. Hy scheen het geluk van den schoonen Frans te benyden!

Onder het trommelen en spelen, onder het dartelen, dansen en plagen der jeugd, bereikte de Gilde de voornaemste herberg van 't dorp, eene groote steenen huizing, boven welker deur in den Bonten Os te lezen stond. Dáér zou er nu lustig op het blyde koningschap geteerd, gedanst en gedronken worden; dáér zou de jonge Koning zyne Koningin kiezen, en - den dans openen.

O, wie zou toch het geluk hebben Koningin te zyn! ....

In de groote vierkante kamer zat een jong meisje, in eenen der hoeken als verborgen. Zy was niet wat men zegt schoon; maer toch op dat ligt blozende wezen, in dat ligtblauw en gewaterd oog, op dat voorhoofd, door goudblonde hairen overschaduwt - met een woord in dat geheel, was iets aenlokkelyks, zelfs iets tooverachtigs zoet, hetwelk de aendacht van den fynen waernemer tot zich trok.

Het kleedsel van dat meisje was bovenal zeer eenvoudig, er was iets armoedigs in; maer zelfs dáérin lag iets treffends en men moest zich onwillens afvragen, of de weemoedige trek, die op haer gelaet zigtbaer was, niet deels moest toegeschreven worden aen de spyt, dat zy niet zoo sierlyk gekleed was als de anderen.

Inderdaed, op dezen oogenblik, wenschte Beth Daems, zoo heette het blonde meisje, een schooner katoenen jak, eene ryke kanten muts, gouden oorbellen en een gouden kruis te bezitten. Ho! het was omdat haer het hart poppelde van inge-

toomd verlangen, om Koningin te zyn; maer meer nog, om aen den arm van Frans in den dans te kunnen treden, en hem in hare oogen te laten lezen, dat de vriendschap der jeugd, dat de liefde van later dagen in haer hart nog niet was uitgedoofd, en dat niemand meer dan zy gelukkig was, in den behaelden zegeprael.

Frans Hoeks was inderdaed, van de teêrste jeugd af, haer vriend geweest; toen de oude Daems nog eene hoeve betrok, in het dorp zelve, waren zy altyd speelgenooten.

In den winter gingen zy zamen naer de dorpsschool, en leerde Frans zyne kleine vriendin vroegtydig, op den naburigen vyver, baentjes glyden. In den zomer dreven zy zamen de koeijen en de schapen naer de weide of naer de heidevlakte, en in den herfst hadden zy dikwyls op denzelfden akker helpen oogsten.

Frans was als de onafscheidbare gezel van de kleine Lysbeth. Dikwyls had hy, in de heide, looverhutten gebouwd, om zyne lieve vriendin tegen den regen of den wind te beschermen; honderde vogel-eijeren voor haer uit den hoogen boomtop neêrgehaeld; duizende veelkleurige zeepbellen, uit 's vaders pypenkop, in de hoogte geblazen, voor welke het lieve kind bly en gelukkig in de handen klapte. Iedere gouden tor, iedere glinsterende zomervogel, dien hy ving, bragt hy zegevierend aen de kleine, en in zyne naïve tael beloofde hy de glimlagchende Lysbeth, haer eens een zoo schitterend kleed te koopen, als die tor en die zomervogel van den goeden God bekomen hadden. Ja, voor dat kleed, droomde de kleine

Frans, zou de zevenkleurige regenboog en zelfs de vrouw des burgemeesters, met alle hare ryke tooisels, beschaemd staen.

En dan, wat al bloemkransen had hy het kindje niet om de hairen gevlochten; wat al schoone appelen en druiven niet voor haer bewaerd! Och, en wat kon die Frans Hoeks schoone pennestekken snyden, met allerlei figuren er op: met bloemen, koppen, huizen, kerken en torens. Voorzeker de schoonste pennestek van gansch de school, was altyd die van Beth Daems. En boven dit alles - wee! als de kwaedaerdige jongens eene enkele klagt, een zucht aen zyne lievelinge afdwongen.....

De jaren waren heengevloden, en toen de kinderen maegd en jongeling geworden waren, werd die vriendschap nog inniger. De koek die Frans van de jaermarkt meêbragt, was voor zyne kleine gezellin; op de kermis was Beth Daems altyd zyne danseres, en ieder zondag wachtte hy haer, na de hoogmis, aen de kerkdeur af, om haer tot aen het huis van pachter Daems te vergezellen. Men zegde het openlyk in het dorp: ‘Dat wordt, zoo zeker als tweemael twee vier is, een huwelyk!’

Ach! alles gaet niet altyd even voorspoedig op aerde. De zoete vriendschap, welke er tusschen die twee naïve harten bestond; dat heilig en onverklaerbaer gevoel, hetwelk ze aen elkander boeide, zonder dat zy in den beginne nog eigenlyk wisten dat dit gevoel ‘liefde’ was - dit alles moest helaes! afsterven door de jaren en de verwydering.

Pachter Daems, de gewezen schepene1 van 't dorp, was wel is waer een braef en oppassend man; maer het gaet den brave niet altyd even goed. Hy kreeg drie achtereenvolgende jaren een slechten oogst; de longziekte deed verscheidene zyner runderen sterven, en van welgestelden pachter was de oude Daems een geringe boer geworden. Vergeefs, dat hy, met het zweet zyns aenschyns, den harden grond besproeide; vergeefs dat hy werkte als zyne geburen reeds rustten: het huis van Daems scheen met een zwart kruis geteekend.

Eenigen tyd voor dat onze geschiedenis aenvang neemt, had de grysaerd dan ook zyn huis moeten verkoopen, en was hy de huerder geworden van een hoefke, aen een eenzamen hoek van het dorp gelegen. Daer woonde hy en werkte yverig om de geledene schade in te winnen; maer helaes! Daems was niet meer in den bloei der jaren, en het werken viel den gewezen schepene hard en moeijelyk. De zonen, die God hem had geschonken, had hy ten grave gedragen, en arbeiders betalen, dat kon hy ook niet meer. En echter hy wenschte zoo vurig zyne dochter eene kleine erfenis achter te laten!

Van dien tyd af was de vriendschap, tusschen Frans en het jonge meisje, zeer veel verminderd en dit kon niet alleen aen de verwydering toegeschreven worden - neen! de familie Hoeks had voorspoedige jaren beleefd: ‘Zy schepte het geld op, met de korenschup!’ zegden de boeren, en de trotschheid had in de harten dezer menschen plaets gevonden.

De oude Hoeks was schepene geworden in plaets van Daems; de dochter droeg des zondags eene gouden plaet, kruis en oorbellen, en de oudste zoon had zich een korten jas, in plaets van eenen tot op de hielen, en een spitsen hoed, in plaets van eenen bomketel, gekocht. Het waren, met een woord ‘groote luî’ geworden, en zelfs had de oude Hoeks het zich in zyne hersens gestoken, dat hy nog wel eens burgemeester zou worden.

En nu, nu was Frans daerenboven Koning der Gilde; nu werd er voor hem gefeest en het wimpel gedraeid; nu - en de maegd staerde schuchter door het open raem, en zag den jongen Koning staen, met zyne bloemen op den hoed; met de blinkende schilden om den hals - nu zal hy haer zeker niet meer willen herkennen!

Het hart van Beth Daems klopte geweldig; maer als zy de vroegere vriendschap herdacht, die er tusschen Frans en haer bestaen had, dan kwam er evenwel nog een sprankel hoop in hare ziel dalen. Ach! de mensch hoopt zoo lang als het in zyn vermogen is.....

Beth Daems hoopte ook.

De Koning der Gilde trad eindelyk, omringd door de Hoofdlieden, in de danskamer. De vrouwen waren hem reeds vooruit gedrongen, en schenen benieuwd naer de keus, die de jonge Koning doen zou. ‘Wie toch zal de gelukkige zyn? klonk het in het hart van iedere maegd; wie de gelukkige, welke aen den arm van den schoonen Frans den dans zal beginnen?’

In ieders hartje klonk het schuchter: ‘ik! ik!’ en dan

staken de hoofden der achter-af staenden zich vooruit, of men verhief zich op stoelen en banken boven die, welke vooruit stonden, als om zich aen den jongen Gilde-Koning te laten zien.

De Koning ging heen en weêr, zonder eene keus te doen; maer hy moest er toch eindelyk toe besluiten, want reeds kraste de viool, bromde de bas en vormde zich de quadrille. Frans zag rond en wierp den oogslag op Beth Daems: de arme maegd sidderde van zoete aendoening. Hy wendde echter den blik van zyne vriendinne af, trad haer voorby, en de dochter van den wagenmaker werd..... de gelukkige Koningin.

Het afwenden van den oogslag, het koele voorbygaen, die onverschilligheid voor de arme maegd, welke hy vroeger zoo hartelyk lief had, viel als een donderslag op haer neêr, en het scheelde niet veel of de moeijelyk weêrhouden tranen berstten als twee fonteinen uit hare oogen. Ach God! wat had zy toch gedaen, om zoo hard, zoo wreed behandeld te worden! Was het dan hare schuld, dat zy niet meer zoo welgesteld was als te voren? Was zy dan ongelukkig geworden, door slecht gedrag of door luiheid?

‘Frans! murmelde de maegd in zich-zelve, terwyl zy hare zuchten verstikte; Frans, dat is niet braef van u.....

Een hoog rood kleurde gelyktydig hare wangen; met een gebroken hart verdween zy, zoo haest mogelyk, onder de menigte. De jonge boerinnen hadden de kleurverandering op het gelaet van Beth Daems gâgeslagen, en zy lachten en schimpten om de arme verlatene.

Op dat oogenblik klonk de stem van Jan Snork, gebiedend, buiten de herberg.

‘Hola, Jeurie! wat doet gy daer in dien boom? .... Schors schenden..... takken breken..... gemeentes-goed..... Duivels, jongen! ik zal u in de boete slaen dat het kraekt..... O, die bessembinders, 't is een schuim van volk.... 't Vernielt alles.... 't Breekt alles..... Jeurie! kom af, of ik zal van uwe ribbekas eene scheê voor mynen sabel maken.....

Jeurie liet zich snel op die, niet heel vriendelyke, bedreiging, langs den boomstam neêrvallen. Hy had in de takken van den boom post gevat, om over al de hoofden te kunnen heenzien en vooral om te kunnen nagaen, wat er in de danskamer zelve voorviel. Met een scherpen blik had hy de bewegingen van Frans Hoeks gâgeslagen; zyn hart klopte geweldig toen de muziek begon en het er op aenkwam, voor den jongen Koning, om zyne Koningin te kiezen. Jeurie zag hem Beth Daems voorby gaen, en hem daerna vrolyk in den dans rond springen, met de dochter van den wagenmaker, en een glimlach van tevredenheid kwam over zyn akelig gezigt zweven. De onrust en de somberheid, die straks op zyn gelaet zoo blykbaer waren, verdwenen als by eenen tooverslag, en daerom ook verliet hy, op het eerste bevel van Jan Snork, zyne hooge zitplaets tusschen de kronkelige takken.

Jan Snork trad, met vlammenden blik, op den zoon van den bessembinder aen; doch de man was eigenlyk zoo kwaed niet, en al schreeuwde hy eens hard, hy was toch nog a inschikkelyk.

‘A propos, Jeurie! zegde hy; gelukkig dat gy er af gekomen zyt, want ik had u in stukken gekapt gelyk eene frikkadel. Nu gy echter aen de stem der wet gehoorzaemd hebt, nu moogt gy ook dit glas, tot den bodem toe, leêg drinken. Zoo is Jan Snork! Op den eenen oogenblik zou hy tygers, met hair en huid, opvreten; en op den anderen kan hy nog geen lam kwaed doen..... Daer Jeurie, drink, jongen!

De oude veldwachter reikte den dwerg een gevuld bierglas over; doch Jeurie weigerde, stiet het glas van zich weg en zegde kortweg:

‘Ik drink niet.

- Ha! gy wilt niet? .... Nu, des te beter! Des te meer blyft er voor Jan Snork over.

Byna op hetzelfde oogenblik was het glas geledigd.

‘Maer wat drommel deedt gy daer boven, in den boom? ging de veldwachter voort; zelfs met gevaer van uwen hals te breken, en daerenboven de boete te betalen.

- Ik zag naer den Koning, naer de Koningin, naer den dans.....

- Bah! dat is de moeite niet waerd. Men noemt dat hier een Koning en eene Koningin! Het heeft er zooveel gelyks na, als een kikvorsch naer eenen os.... A propos van Koningen gesproken: Jeurie, hebt gy ooit een wezenlyken Koning gezien?

Jeurie zette groote oogen open, zag den veldwachter sterk aen, en schudde met het hoofd.

- Ik wel! zegde Jan Snork, met eene trotsche zelfvoldoe-

ning. Napoleon heeft voor my gestaen, gelyk gy daer nu staet.

- Poleon? vroeg Jeurie ernstig; Poleon, de zatte egchelboer.

- Zwyg, kalfskop! Na-po-le-on, de Keizer der Franschen.

- Ha! deed Jeurie.

- Jongen, Jeurie! ik zie hem nog voor my staen; hy had een gouden jas aen..... Neen, 't was een zilveren..... neen toch, 't was een gouden..... Het was een kerel van eenen voet of acht, een kolossale kerel..... Daerom heet men hem ook Napoleon-de-Groote.

- Ha! deed Jeurie andermael.

- Hy kwam regelregt op my aen, bezag my van het hoofd tot de voeten en zegde my: Hebt gy moed? - Voor zes! zegde ik. - Dat wil ik zien, zegde hy. - Doe wat gy wilt, zegde ik. - Snork, ik stel u op de proef, zegde hy. Daerop trok hy zyne tabaks-blaes uit den zak, en haelde tusschen den rooden baei1 een kort baerdbranderke te voorschyn. In een-twee-drie was het gestopt; de Keizer ketste vuer en gaf my de brandende pyp in den mond....

Jeurie vergat zynen Gilde-Koning, zyne Koningin en den dans, om naer de wonderlyke historie van den veldwachter te luisteren.

‘Ik stond als een pael zoo vast. Zie, zegde de Keizer, ik ga u die pyp uit den mond laten schielen. - Goed! zegde ik. - Als gy by het schieten éénen knip met de oogen geeft,

zegde hy, dan hebt gy maer een hazenhart; ik doe u kael scheren als een schaep, en u naekt uit het regement jagen. - Geen nood! zegde ik. - Vuer! zegde hy; en een gansch peloton schoot op den keizerlyken pypenkop. Jeurie, jongen! ik stond zoo als de toren ginder: geene beweging met het hoofd, geen knip met het oog - niets!

- Wat ge daer zegt! riep Jeurie, zyne oogen zoo groot mogelyk opentrekkende.

- Toen de poeijerdamp was opgeklaerd, zag de Keizer my staen, fiks met den pink op den naed van de broek; de pypenkop was door de kogels meêgenomen; doch ik hield nog een eindje steel in den mond. De Keizer riep bravo! al had hy dan ook spyt van zyne bruin doorgerookte pyp; hy gaf my eenen patakon,1 en trok my eens, al lagchend, met mynen neus.

- Ah! 't is daerom zeker, dat hy zoo lang is? merkte Jeurie heel ernstig op.

- Zwyg, kalfskop! Een huis zonder gevel is geen huis; een aengezigt zonder neus is geen aengezigt! zegde Wellington te Waterloo.

Jeurie wist op die bewysredens niets meer in te brengen, en scheen zich ook niet byzonder over den grooten neus en over Wellington te bekommeren. De geschiedenis van den man met den gouden frak, van den pypenkop en den patakon,

speelden hem te veel door het hoofd, en nieuwsgierig om er meer van te weten, vroeg hy aen den veldwachter:

‘En waer is dat gebeurd?

- In Rusland, waer men niets ziet dan sneeuw en ys. De huizen en de kerken zyn er van ys, en men schoot er ons met kogels van ys op het lyf, dat het een pleizier was om zien.

- Wat ge daer zegt! .... En smolt dat alles niet door de zon? voegde Jeurie er by, na eene poos peinzens.

- De zon! .... A propos van de zon gesproken, ging Jan Snork voort, zonder op de vraeg van den dwerg eigenlyk te antwoorden. In Egypte ben ik op honderd stappen afstand van de zon geweest. Ik heb er myne handen aen gedroogd, nadat ik ze in de wolken gewasschen had..... Ja, ja! wy hebben al wat beleefd, Jeurie.

De veldwachter ledigde het op nieuw gevulde glas.

Jeurie antwoordde niet; maer zag regt naer den hemel, als wilde hy afmeten hoe verschrikkelyk hoog Jan Snork dan toch wel moest geweest zyn; want al had hy eens op het haentje van den dorpstoren gezeten - en dat was al heel hoog - hoe ver was hy dan nog wel van de wolken!

‘Wat moeten de torens daer hoog zyn! merkte Jeurie aen.

- Hoog? was het antwoord; hoog? .... Wel zoo hoog, dat hunne windhanen door den vloer van den hemel heensteken. Zy dienen er zelfs voor vyzen en nagels, om den vloer mêe byeen te houden.....

De veldwachter ging, als voldaen over die aenhaling, eenige stappen trotsch op en neder.

Jeurie zag den ouden soldaet meer en meer verwonderd aen. Er was rond zyne fyne lippen wel iets zigtbaer, dat naer eenen glimlach van ongeloovigheid scheen te zweemen; maer als hy Jan Snork daer voor zich staen zag, met zyn fier gezigt en zynen sabel om; als hy zich herinnerde, dat hy dikwyls, aen den ouderlyken haerd, met eene diepe bewondering, over Jan Snork had hooren spreken, dan hield hy ook onmiddellyk dien glimlach in, en - hy geloofde.

‘Wat moet het daer heet zyn geweest! hervatte Jeurie andermael.

- Heet? ik geloof het wel; ware ik tien stappen digter geweest - dat is, was de afstand negentig stappen geweest, ik ware gebraden geworden als eene schapenkotelet.

- Wat al wonderlyke dingen zyn er toch op de wereld! zegde Jeurie, in gepeinzen verzonken.

- Wonderlyke dingen? .... Spreek daer eens over met pachter Daems, die in zyn goeden ryken tyd, de krant, den ouden Noord-Brabander las, en die zóó iets doorblaêren, die weten er ook meer van dan regt toe voort..... A propos van Daems gesproken, jongen, Jeurie! het ziet er maer slim uit met dien pachter; zyne schoone dagen zyn voorby. 't Is niet, dat ik iets van hem zeggen wil, neen! maer, onder ons gezegd, hy heeft zyn laetste poeijer nutteloos verschoten.

By het noemen van dien naem, had Jeurie eene siddering over de ledematen voelen loopen. De Koning der Gilde, de Koningin en Beth Daems kwamen hem weêr plotseling voor den geest, en als wilde hy de vergetelheid van eenige oogen-

blikken inhalen, vroeg de dwerg, met eene dubbele belangstelling:

‘Nu, wat is er van Daems?

- Oh! ík zeg niets; ik heb de gewoonte niet van iets te zeggen; maer ik herhael het, zyn laetste poeijer is verschoten. Ik heb hem dezen morgen een dwangbevel tot betaling gebragt, van wege den burgemeester, en ik geloof, Jeurie, dat hy zoo veel bezit als er hier in myne holle hand ligt.

- Een dwangbevel! Arme Daems! .... liet Jeurie, met een onbeschryfelyk gevoel zich ontvallen. Hoeveel beliep de som wel, Snork?

- Twintig gulden en eenige centen..... Daems had altyd gedacht, dat het huwelyk zyner dochter er hem weêr bovenop zou geholpen hebben. Blonde Lysbeth had het oog geslagen op Frans Hoeks, en wy dachten altemael, dat dit een paer zou geworden zyn. Maer ja wel! de Hoeksen hebben meer noten op hunnen zang gekregen, sedert de fortuin hun toelacht, en zie nu maer eens met wie de jonge Gilde-Koning den dans opent. Is het wel met Beth Daems? .... Ik voor my zeg niets van dat alles; het zyn myne zaken niet.....

Jeurie had al die woorden niet meer gehoord. Hy stond in gepeinzen verzonken, en dacht aen den armen Daems, en de brave jongen kon maer niet begrypen, hoe de dochter zoo onbekommerd het kermis-feest bywoonde, terwyl er een zoo schrikkelyk onweêr, boven het hoofd haers vaders, was zamen gepakt.

Nog sprak Jan Snork voort, toen Jeurie plotseling regts-

omkeert maekte, en achter den Bonten Os verdween. Daer stond hy nog een oogenblik te denken, wierp eenen oogslag in de danskamer, en na het vochtig oog op blonde Beth gevestigd te hebben, die eenzaem en verlaten in eenen hoek zat, ging hy het voetpad op, en draefde weldra door het open veld heen.

Wy verlaten hem eenen oogenblik, om nog eenige trekken te voegen by de teekening, die wy van Jan Snork gemaekt hebben. De lezer zal hem gewis reeds kennen. Liegen! dat was een onbeschryfelyk genoegen voor den ouden veldwachter, en de man had gelukkig zulke sterke verbeelding, dat hy waerachtig zelf geloofde, dat hy de waerheid sprak.

Jan Snork was inderdaed soldaet geweest; maer hy had noch Rusland, noch Egypte, noch den Keizer gezien. Te Waterloo was hy, by het eerste kanonschot gevallen..... van louteren schrik, en hy had het wysselyk gedacht zich maer dood te houden, tot dat het gevaer voorby was en hy kans zag om, langs het Soniënbosch, het hazenpad te kiezen. ‘Zy zouden u doodschieten uit meenens, die schelmen!’ zegde Jan Snork tot zich-zelven, en de held van den keizerlyken pypenkop, die zoo pal stond als een toren, hoewel al de kogels van een peloton hem langs het puntje van den neus vlogen - de held liep, tot dat hy zelfs het gedreun van het kanon niet meer hoorde.

Die heldendaed was in het dorp niet gekend; anders zou des zondags de een of andere, den aertsleugenaer wel eens in de reden gevallen zyn, als hy over zynen moed pochte en

wonderlyker tooneelen vertelde dan de baron von Munchhausen1 ooit beschreven heeft. Maer niemand twyfelde aen hetgeen Jan Snork vertelde, en menigeen betaelde, meer dan eens, ter belooning voor zyn vertellen, de ‘zilveren engeltjes’ die hy in den Bonten Os dronk.

Na dit volgen wy Jeurie, op zynen togt door het veld heen.

De zon ging middelerwyl onder.

Het westen was gloeijend rood, en fantastisch teekenden zich de zwarte boomen tegen den brandenden hemel af. Over gansch de natuer lag reeds eene stille rust verspreid; het loover, met de eerste klammigheid van den glinsterenden dauw bedekt, hing beweegloos aen de takken; de bloemen sloten zich, en de rivier, die door de velden kronkelde, scheen zelfs haer gemurmel te weêrhouden, om de zachte sluimering van den avond niet te stooren. Wel zongen de kikvorschen, in het breede lis en riet, met hun eentoonig gekwaek, een schoonen dag te gemoet; wel fladderde er soms een vogel door het loover heen - maer dat verbrak de majestueuse rust niet.

Aen den tegen-overgestelden kant van het westen rees de maen, achter het schaerhout der velden, als een gloeijende kanonskogel, in de hoogte. Naermate zy zal opklimmen, zal dat purper-gloeijend goud vergaen, en zal zy haer zilverig licht bekomen, waermede zy de duinen, de rivier, de ruitjes van de eenzaem gelegene hoeve, zal doen blikkeren; waer-

mede zy de toppen der dennen en berken en de glinsterende heide, als met eene zee van peerlen en diamanten, zal overstroomen.

Jeurie bevond zich, in die avondschemering, buiten het dorp en aen den heîkant, waer, onder eenige zware eikenboomen, de hut stond, welke zyn vader, de bessembinder, er met eigene handen gebouwd had. Regts en links van het nederige huis strekte zich een groot bosch uit, en voor hetzelve eene wyde heîvlakte, welke op eenigen afstand, door witgeele zandduinen beperkt was.

Jeurie ging behoedzaem rond de hut, gewis om te zien of er zich nergens een verdacht oog bevond, en toen hy zich daervan volkomen overtuigd had, naderde hy een zwaren eikenboom aen wiens voet hy, met zyne lange en magere vingers, behendig begon te wroeten. Van tyd tot tyd zag hy op, en by het minste gerucht staekte hy, achterdochtig, zyne bezigheid.

Na vyf minuten werkens, zou een oplettend oor iets zilverachtigs hebben hooren klingelen.

Inderdaed, de jonge bessembinder had verscheidene oude en gesnoeide hollandsche daelders in de hand, die daer aen den voet van den boom moesten verborgen geweest zyn. Even spoedig als hy de holte had open gewroet, werd deze ook weêr gestopt; de heî-plaggen werden er weêr boven op geworpen, en Jeurie deed andermael eene ronde om te zien, of hy zyn kleinen schat, zonder getuigen, ontgraven had.

Dan verliet hy de plaets en stapte de heide op, naer den kant der duinen.

Wat kwelde toch dien mystieken Jeurie? Waerom stond hy soms diep in gedachten verzonken stil, en scheen hy te staren op de gezevenkleurde kiezelsteenen, zonder echter deze laetsten te zien? Waerom zuchtte hy zoo diep, op andere oogenblikken, of sloeg hy zich wanhopig met de vuist tegen het voorhoofd?

Lezeres, gy zult glimlagchen als ik zeg, dat dit wanstaltig wezen een gevoel in het binnenste heeft, dat gy in de romans gewoon zyt by schoone en welgemaekte mannen te ontmoeten. Jeurie had inderdaed de liefde in het hart! En waerom zou het hart van dien armen verstooteling der natuer niet beminnen, zoo als dat van den bevoorregtigde? God heeft den gouden sprankel der liefde in ieders boezem geworpen; zelfs heeft hy hierin het kleinste insekt, dat over roozen en leliën zweeft, niet vergeten. Ach! in de harten, die het meest miskend en vertreden zyn, glinstert die sprankel misschien nog het heerlykste.....

Voor Jeurie was dat hemelsch gevoel geene bron van zoetheid en levensgeluk: het was integendeel eene marteling, eene helle op aerde. De arme jongen had de overtuiging, dat hy nooit wederkeerig zou bemind worden, omdat hy gebrekkelyk was; overigens verlegen van aerd, had hy den moed niet zulk gevoel, aen het meisje dat hy verkoren had, bloot te leggen, uit vrees dat de spotlach het antwoord zou geweest zyn, 't welk hem zou te beurt vallen.

Jeurie beminde dan ook slechts in het geheim, en vergenoegde zich met het beeld van het meisje in zyn hart te

bewaren, en lief te hebben. Haer somtyds eens zien, haer dan eens bloôhartig een woord toespreken; dan op zyn hard mosbed aen haer droomen - o, dat was een hemel voor Jeurie. Dan scheen hem zyne hut eene schoone hoeve te zyn, het bosch een weelderige boomgaerd, de dorre heide winstgevend bouwland; zyne geit scheen hem tot op twintig runderen vermenigvuldigd, en dan zyn kleine schat, aen den voet van den boom verborgen - ja, die was voor hem eene onuitputbare goudmyn geworden!

Och, de droom der liefde is zoo schoon en gelukkig! De hemel is zelfs daerin zoo lieflyk blauw niet, als de oogen van de geliefde; de blos van het morgenrood of der roozen, is zoo schoon niet als het ligte blozen der wangen en als de lippen der minnares; de engelen zelfs schynen zoo goed niet, als het hart van haer, aen welke wy het onze verbonden hebben..... Ja, dan zyn er oogenblikken, dat wy de natuer en de menschen weêr met die gelukkige kinder-oogen zien, waervan wy daer straks gesproken hebben.

En voor wie tooverde Jeurie al dien rykdom rond zich? Het zal u misschien vreemd voorkomen, als wy zeggen: voor de blonde Beth Daems. Voor dat miskende, zachtzinnig wezen, hetwelk wy in de danskamer hebben aengetroffen, en welker hart heimelyk bloedde onder de wreede vergetelheid, haer door den vriend harer jeugd aengedaen.

Jeurie ging de witte zandheuvels over, waerop de maen nu reeds haren vollen lichtstroom neêrgoot. Hy volgde geen gebaenden weg; maer scheen zich te rigten op den toren

van het dorp, wiens schaliën-dak en gouden weêrhaen in het maenlicht glinsterden, en hem tot baek verstrekte.

Toen hy de witte en spookachtige zandheuvels verlaten had, en de bebouwde velden eenige oogenblikken was doorgetreden, hield hy aen eene kleine hoeve stil, die daer eenzaem tusschen de boomen en de struiken verloren lag. Het was doodstil rond dat huis, en hadde de blauwe rook niet uit den schoorsteen opgedwarreld, of wel hadde men den gloed van het vuer niet door de reten van de lage deur zien schynen, men zou nooit gedacht hebben, dat het huis bewoond was.

Jeurie sloop nader, en bleef met een kloppend hart aen de deur staen. Hy had den moed niet om binnen te treden, en met ingehouden adem luisterde hy naer de beweging, welke zich binnen opdeed. Twee verschillende stemmen lieten er zich hooren: het was de stem van den ouden Daems, welke soms door die van zyne dochter onderbroken werd.

‘Hadt gy my dat gezegd, vader, ik was niet naer de kermis gegaen! mompelde Lysbeth zacht.

- En waerom zou ik u dat genot ontnomen hebben, kind! zegde de oude Daems. Met thuis te blyven snikken en weenen, zou het geld er niet gekomen zyn.

- Ik weet het wel; maer ik was dan toch liever hier by u gebleven! snikte de arme maegd.

- O, ik versta u wel, kind. Gy zyt vandaeg dubbel zwaer getroffen geworden: gy gaet ter kermis en uw jonge vriend, met wien gy altyd op onzen dorpel gespeeld hebt.....

- Vader, vader! onderbrak het meisje.

- Wees niet verlegen voor my, Lysbeth. Ik zeg u, dat die vriend van uwen kindertyd u niet tot Koningin gekozen heeft, en u met minachting is voorbygegaen. Dat moet u zwaer vallen; ik ook ben jong geweest. Nu komt gy hier, en gy vindt my mistroostig over dat plotselinge bevel van betaling..... De slag is dubbel zwaer! ....

De oude man zweeg eenige oogenblikken, en ging dan op een zachten; maer smartelyken toon voort:

‘Ach Beth! er is voor ons geen geluk op de wereld. Ik heb van den vroegen morgen, tot den laten avond gewerkt; ik heb eerlyk myne schulden betaeld en geen mensch ooit voor eenen cent bedrogen, en echter niets gelukt my. Van welgestelden boer, ben ik een arm pachterke geworden; van schepene der gemeente, ben ik zoo snel afgedaeld, dat ik welhaest de armste dorpeling zyn zal, en God weet! ik beef, als die gedachten my overvallen, of ik nog niet voor myn dagelyksch brood, by myn oude geburen, zal moeten gaen werken.....

- Och, vader! spreek toch zoo niet. Er zullen nog wel goede menschen zyn, die ons zullen willen helpen.

- Van wie zouden wy hulp moeten verwachten, tenzy van vrienden..... en wat zyn vrienden! Daer hebt gy nu de Hoeksen: wy waren over eenigen tyd nog naeste geburen; zy waren in ons huis als van de familie, en ik heb hun meer dan eens geld ter leen gegeven. Waer waren zy, toen wy ongelukkig werden? .... Zy keerden ons den rug toe, en schenen bevreesd te zyn, dat ik hun iets zou gevraegd hebben. Frans, die zich voor u zou dood geloopen hebben, vergeet u, wil u

zelfs niet meer kennen, en God weet! of die zelfde vrienden van voorheen, thans niet om onze armoede en uwe tranen spotlagchen.

- Zoo wreed zullen zy niet zyn, vader.

- Ik ken de menschen, kind, en de meesten denken: ‘Ieder voor zich-zelve.’ Ach! zoo ben ik niet geweest, toen het my wel ging: dat mag ik zeggen, al wil ik geenen lof van my-zelven spreken. Ik deelde gaerne iets meê van 't geen ik bezat, en my dacht dat ik geruster sliep of vrolyker werkte, als ik den arme een deel van myn brood had gegeven; my dacht, dat ik gelukkig was, als ik eenen vriend uit den nood had geholpen.

- Maer zou er dan niemand - niemand ons kunnen helpen, vader?

De oude Daems schudde het gebogen hoofd en staerde, met een betraenden blik, in de wiegelende vlammen van het vuer.

‘En als wy niet betalen, vader, wat zal er dan met ons gebeuren?

- Kind, dat zal verschrikkelyk zyn. Laet ons daerover zwygen!

- Och neen! spreek, vader.

- Men zal alles verkoopen..... En als er niet genoeg is.....

- Wat dan? onderbrak Beth angstig.

- O niets! zwyg daerover.

- Neen, neen, zeg het my! stamelde het meisje, met eene hevige uitdrukking van schrik op het gelaet.

- Dan zal men uwen ouden vader komen halen, boeijen

en naer de gevangenis brengen, gelyk eenen misdadiger.....

Een scherpe gil vloog uit de borst van de dochter; zy viel achterover op haren stoel neder, en daerna de oogen met de handen bedekkende, liet zy het hoofd naer den jagenden boezem zakken.

‘En ik die stond te dansen! .... nokte zy bevend.

Ach! het arme meisje meende het reeds te zien, hoe men haren braven vader boeide, en verre van haer naer de gevangenis voerde: dáér waer hy misschien zou sterven van smart en lyden.

De yselyke gil van de dochter had weêrklank gevonden in het jagend hart van Jeurie, die nog altyd buiten stond. Met eene driftige beweging deed hy de deur open, en trad haestig binnen. By den eersten oogslag bemerkte de jonge bessembinder den ouden Daems, die in den eenen, en Beth, die in den anderen hoek by het vuer gezeten was. De wiegelende vlammen verlichtten alleen het vertrek, hetgeen niet belette, dat toen Jeurie binnentrad en Daems het hoofd opligtte, deze laetste hem onmiddellyk kon herkennen.

De oude Daems was een man vol eergevoel, en al wat schande op zynen naem konde brengen, had hy steeds met zorg vermeden. Op dit oogenblik zyne tranen vry en ongedwongen laten vloeijen, dat was reeds gedeeltelyk zynen bangen toestand verraden, en daerom ook stiet hy de prangende smart in het diepste zyns harten terug, wischte een laetsten traen af, die over zyne gebruinde wangen liep, en wenschte Jeurie een goeden avond.

Lysbeth bleef met den voorschoot voor de oogen zitten, als beschaemd over hare tranen, en trachtte te vergeefs het hevige snikken te beletten.

‘Wel, Jeurie, hoe komt gy nog zoo laet aen den Houtkant gesukkeld? Is de kermis vrolyk geweest? Hebt gy dapper gedanst? zegde Daems op eenen toon, waerin hy ongedwongen trachtte te zyn.

Jeurie scheen, door den toon dier woorden, getroffen en aerzelde te antwoorden.

‘Pachter Daems, zegde hy eindelyk; laet ons over de kermis niet spreken.

De stem van Jeurie was diep ontroerd, toen zy deze woorden uitsprak.

- Wat wilt gy zeggen, Jeurie?

- Ik weet alles Daems, en zeg het maer regtuit, uw toestand is niet heel gelukkig. Jan Snork heeft my verteld.....

- Wat heeft dat oud wyf weêr rondgebriefd? onderbrak de oude Daems driftig.

De weenende maegd liet, op het hooren van dien uitval, den voorschoot van het aengezigt wegvallen, en rigtte hare roodbekreten oogen op den bessembinder, en op haren vader.

- Ach! pachter Daems, zegde Jeurie; hy heeft het tegen my alleen verteld. Wees er niet verstoord om; want gy weet wel, dat ik u geen kwaed zou willen, en om het te bewyzen, als gy het niet kwalyk zoudt nemen.....

- Nu, wat is er? vroeg de oude man verwonderd, en op zachteren toon.

- Ziehier, ik breng u deze veertien daelders, welke gy zoo lang ter leen kunt houden, als gy het goed vindt.

- Veertien daelders! zegde Daems verwonderd, terwyl een gil van blydschap aen den boezem der dochter ontsnapte. Veertien daelders! hervatte de pachter; maer waer hebt gy die som gehaeld, Jeurie?

- Neem ze maer gerust.

- Ik ze nemen? .... Maer.....

- Het is eerlyk bespaerd geld, dat myn vader my, by zyn afsterven, heeft achtergelaten.

Er blonk een glans van vreugde in het oog van Beth Daems.

O, wat klopte haer hart van aendoening, by het hooren van die woorden! Wat stroomde een hemelsch gevoel van dankbaerheid haer door het harte! Zy wenschte, uit het diepste harer ziel, aen de voeten van Jeurie te mogen vallen en die handen, welke het zilver bevatteden, met hare tranen te besproeijen.

Veertien daelders! .... Het was op dat oogenblik, in dat kleine huis, alsof de vloer ware opengebersten, en plotseling eene ongekende goudmyn voor de oogen van die arme menschen hadde geschitterd. Men was ryk op dien stond - ryker dan hy, die millioenen op aerde bezitten zou..... En het gelukkigste van al was zeker wel: geen geregt, geene boeijen, geene gevangenis meer! ....

De weenende maegd weêrhield zich niet meer; zy viel inderdaed aen de voeten van Jeurie en riep:

‘Jeurie, Jeurie! daer zal God u voor loonen.

De bessembinder zegde geen enkel woord, en Beth rigtte zich langzaem op, om haren vader te naderen, die met strakken blik in het vuer bleef zien.

‘En gy zegt niets, vader! zegde het meisje. Is dat dan niet braef van Jeurie?

- Braef? .... Ik vind zelfs geen woord, sterk genoeg om die braefheid te kenmerken; maer ik kan, ik mag dat geld niet aennemen.

- Waerom niet, vader? Wat zal er dan van ons geworden? Men zal u in de gevangenis zetten.....

- In Gods naem! Maer ik wil geen geld ter leen, dat ik weet niet te zullen kunnen terug geven. Ik ben een verloren man: vandaeg komt de burgemeester, morgen de wagenmaker, eindelyk zullen de Hoeksen ook willen dat ik hun myne schuld betael. Wat helpt het dan, dat ik vandaeg een gat toestoppe, om er op een ander weêr een open te maken? .... ‘En ontmoedigd ging hy voort:’ Laet ze met my doen, wat zy willen; dat zy myn armen huisraed, het laetste overschot van myn vee verkoopen: dan kan myne dochter gaen dienen, en ik.....

- En gy, vader? kermde het meisje, in eenen vloed van tranen.

- Als men my in de gevangenis werpen wil, dat men het doe; maer men kan my toch niet eeuwig gekerkerd houden. Daerna zal de eertyds welgestelde pachter Daems, de schepene van het dorp, als daglooner gaen werken, en als hy dit niet meer zal kunnen, dan zal hy..... bedelen.

Het meisje sidderde als het loover, by het hooren dier woorden.

- Neen, dat zal niet zyn! snikte de gevoelige dochter. Gy zult uw kind niet van verdriet doen sterven; of is het al niet erg genoeg, dat het gras zoo vroeg over moeders graf is gegroeid?

- Daems, zegde Jeurie bedeesd, neem het geld maer, en als gy het niet terug geven kunt, dan is het ook goed.

- Neen, dan is het nog erger! zegde de pachter, met fierheid; dan zal ik altyd moeten denken, dat gy my eene..... aelmoes gegeven hebt. Ik wil geene aelmoes, voor dat ik niet meer werken kan, Jeurie.

- Och, gy moet dat zóó niet opnemen, Daems! stamelde Jeurie, niet meer wetende wat zeggen, en als teenemael uit het veld geslagen.

- Vader! smeekte Beth, terwyl zy de beide handen van den ouden Daems in de hare nam; vader, gy moogt dat aenbod niet afslaen. Onze Lieve Heer zal het op ons wreken, als gy diegenen verstoot, welke Hy zendt om ons te redden. Hy zal ons straffen, omdat wy wanhopen, als menschen die geen betrouwen meer in Hem hebben.

In die woorden lag eene kracht, welke den stalen wil van den pachter deed wankelen. Wanhopen! inderdaed dat mogt hy nog niet, en hy beefde op de woorden zyner dochter, die hem als het ware reeds beschuldigde, geen betrouwen meer in God te hebben - in Hem, zoo als de pastoor des zondags nog gepreêkt had, die zorgt voor de bloemen des velds, voor

het kleinste vliegje dat er over gonst, voor het onmerkbaarste diertje, dat den kleinen zandkorrel voor zyne wereld aenziet; in Hem, die den mensch bemint als het liefste der wezens, welke Hy geschapen heeft.

‘Jeurie, zegde de oude man aengedaen, en de hand van den edelmoedigen bessembinder grypende; wees niet kwaed op my, omdat ik uw aenbod eerst verworpen heb. De trotschheid verblindt ons dikwyls, en men verstoot somtyds de hand, welke ons redden wil. Wilt gy my de veertien daelders nog toevertrouwen?

- Ik vraeg niet beter, vader Daems; liet de bult blyde zynen mond ontrollen, terwyl een heldere gloed van tevredenheid in zyne oogen fonkelde.

- Welnu, ik beloof u die veertien daelders terug te geven, zoo haest.....

- Nu, dat is goed gesproken.... Daer Lysbeth, daer! en de dwerg duwde de zilverstukken in de handen van het meisje, dat juichend door het kleine vertrek sprong.

Daems had de tranen in de oogen. Het was een zoo braef en eerlyk man, die Daems!

‘Jeurie, zegde hy, ik ben oud, 't is waer; maer ik ga met dubbelen moed werken, om u dat geld spoedig te kunnen terug geven. Och God! wat zou het morgen toch geweest zyn, als ik niet had kunnen betalen.....

- Nu, Daems, laet ons daer maer over zwygen: 't gevaer is voorby! zei Jeurie, terwyl hy op de houten bank, aen het vuer, ging zitten.

De dwerg stak zyne magere en doorschynende handen onwillekeurig naer de vlam uit. Hy scheen naer de woorden van den ouden Daems te luisteren; maer volgde gedurig, met eenen oogslag vol belangstelling, de blonde Lysbeth, die nu weêr opgeruimd en gelukkig het huiswerk verrigtte, en van tyd tot tyd een dankbaren oogslag op Jeurie vestigde.

‘Wat is zy toch schoon en goed!’ klonk er eene zoete stem in het hart van Jeurie - eene stem, welke hem toescheen die van eenen engel te zyn.

Het meisje vond Jeurie, van haren kant, ook in 't geheel zoo leelyk niet meer als te voren. Zyn was-geel aengezigt scheen haer toe niet meer te gelyken op den perkamenten omslag van haren Thomas à Kempis; zyne groote kalfsoogen staken hem niet half zoo diep meer in hunne kassen; zyn mond stond niet zoo scheef meer, en het scheen haer zelfs toe, dat zyne sluiksche hairen begonnen te krollen; zyne handen waren geene spinnepooten meer, en zyn bult was drie-kwart kleiner geworden.

Niet dat de blonde maegd plotseling op Jeurie verliefd werd; maer de dankbaerheid, de vriendschap verminderden in het oog van het brave kind, de ligchamelyke gebreken van den bessembinder. Zy gevoelde zelfs dat zy voortaen degenen zou haten, die hem kwaed zouden willen, of hem bespotten. Een edel hart maekt den mensch zoo schoon, zoo groot in de oogen van de weldenkenden!

Die arme dwerg was in dat oogenblik, in de oogen van Lysbeth, de schoonste, de volmaekste mensch van de wereld.

Ach! hadde Jeurie dat geweten! Hadde hy bewust geweest van het vriendschappelyke gevoel, dat zich in het hart van de jonge maegd vestigde, hy zou zich gelukkig gewaend en met de zoetste hoop gestreeld hebben! Echter, hy verliet het huis van pachter Daems met een zalig hart, en toen de oude man aengedaen en met tranen in de oogen, hem nogmaels bedankte; toen de stem van Lysbeth hem den goeden avond wenschte - dacht hy zich reeds ten toppunt van geluk.

Jeurie ging denzelfden weg, langs welken hy gekomen was; hy stapte met opgeheven hoofd, met blyden blik voort, en wreef zich soms de magere handen van tevredenheid, terwyl zyn lach - dien men haest voor een schaterenden spotlach zou hebben aenhoord - herhaelde keeren over de witte zandduinen klonk.


Vorige Volgende