Verhandeling over de Nederlandsche dichtkunst in België, sedert hare eerste opkomst tot aen de dood van Albert en Isabella
(1838)–F.A. Snellaert–
Auteursrechtvrij
[pagina 247]
| |||||||||
Tooneelpoezy.Op het laetst der zestiende eeuw kwam, met de verbetering in tael en poezy, ook eene gelukkige verandering op het tooneel. De rhetoricale vorm, de spelen van sinne verdwenen met de landjuweelen en haegspelen. Somtyds vertoonde men nog wel eens, hier of daer, een zinnespel of een battement in den ouden smaek. Toen de Peoen van Mechelen tegen mei 1620 een landjuweel uitschreef, vervaerdigde daervoor haer facteur Hendrik Faydherbe een Esbattement, waerin de volgenden personaedjes voorkomen: Droncken Claes, Felle Griet, Hein den duivel en Meester Steven. Vroeger schreef Adriaen Wils sommige battementen en presentspelen voor huislyke feesten geschikt. Zyne verdiensten moeten zeer gering zyn. Wils, omtrent het jaer 1570 te Antwerpen geboren, was facteur der rhetorykkamer de Goudbloem. Zyn sterfjaer is onbekend, doch hy leefde nog ten jare 1620. Zyne werken, meestal vervaerdigd in de jaren 1599 en 1600, bestaen in handschrift in de bibliotheek van Van HulthemGa naar voetnoot1. Sommige der dichters, die naer de noordelyke Nederlanden waren geweken, schreven nog zinne- ja tafelspelen. Zacharias Heyns, dien wy zoo voordeelig hebben leeren kennen, schreef een Sinnespel van de dry hoofddeuchden. Rotterdam, 1625. Ook achter de Deuchdeschole vindt men een Bruylofts-tafelspel, waerin Vreucht en Druck de spelende personaedjes zyn. Het eerste dezer twee stukken was zeker voor de eene of andere gevluchte kamer van rhetorica gemaekt. Jonkheer Jacob Duym, reeds van elders bekend, gaf twee bundels tooneelpoezy uit, waerin de smaek der rederykers nog volkomen doorstraelt. De eene bundel is geheeten: Een spiegelboeck inhoudende ses spiegels, waer in veel deuchden claer aen te mercken zijn. Nieu | |||||||||
[pagina 248]
| |||||||||
gevonden, ende speelwijs in dicht ghestelt. Leyden, 1600, in-4o. Deze spiegels, uit de oude en nieuwe geschiedenis getrokken, hebben elk een' afzonderlyken tytel, te weten: Den Spiegel der Eerbaerheyt, der Liefden, der Rechtvoordering, der Getrouwicheyt, der Reynicheyt, en des Hoogmoets. De andere bundel is getyteld: Een Ghedenckboeck het welck ons leert aen al het quaet en den grooten moetwil van de Spainjaerden en haren aenhanck ons aenghedaen te ghedencken. Ende de groote liefde ende trouw van de Prinsen uyt den Huyse van Nassau aen ons betoont eeuwelick te onthouden. Leyden, 1606, in-4o. Dit gedenkboek bevat zes tooneelstukken: 1o Eenen Nassauschen Perseus, verlosser van Andromeda, oft de nederlandsche Maeght; 2o Het moordadich stuck van Balthasar Gerards, begaen aen den doorluchtigen Prince van Oraengnen, 1584; 3o Benoude belegheringe ende wonderbaerlyck ontset der stad Leyden; 4o Belegheringhe der stadt Antwerpen by den Prince van Parma; 5o De cloeckmoedighe daet van het innemen des Casteels van Breda en verlossinghe der stadt; 6o Een bewys, dat beter is eenen goeden, dan eenen geveynsden peys. Het Spiegelboek is opgedragen aen de Staten der vereenigde Nederlanden, elk tooneelstuk afzonderlyk aen prins Maurits en aen andere hooge personen. Ik heb reeds vroeger gesproken over de schikkingen en kostumeringen, welke Duym, naer rederykers wyze, bedacht, en zal dus daerop niet terugkomen. Sommige stukken zyn met, sommige zonder zinnebeeldige personaedjes. In den eersten bundel zyn de verzen, om den ellendigen styl en rymtrant, schier onleesbaer; in den tweeden vindt men eenige verbetering. Zie hier eene proeve uit de Belegheringhe der stadt Antwerpen:
rijckdom.
Antwerpen, schoone stad, ick moet nu van u scheyden,
Ten staet my voorwaer niet aen langher hier te beyden,
Ick sie wel dat u veel verdriets hangt over 't hooft,
Tis beter dat ick gae, dan naer word' heel berooft,
En opt lest met geweld van elck een word gheplondert.
| |||||||||
[pagina 249]
| |||||||||
antwerpia.
O Rijckdom, ick ben wel met allen seer verwondert,
Dat ghy my onversiens dus haest verlaten wilt,
Staeckt u reys doch dit mael, en al u vrees wat stilt,
Weest voor een cleyn gerucht oock niet verschrikt met allen,
Ick en ben vry gheen stadt die licht is t'overvallen,
Tis buyten allen sorgh, waervoor ziit ghy verveirt.
neeringhe.
En ick vertreck oock wegh, hoe wel dat my seer deirt,
Men siet den crijch altijd de Neering' meest verdrijven,
Ick en kan noch en magh niet langher by u blijven,
T'vertrecken is my naest, miin pas-brieff is ghereed.
antwerpia.
Neeringh', dat ghy vertreckt is my te mael wel leed,
Gheliick de kerne groeyt int midden van de snoester,
En soo dat een cleyn kind crijgt voedsel van de voedster,
Soo hebt ghy Neeringh' my ghetroost tot aller tijt,
O hertsweir, o verdriet, word' ick u beyden quijt,
Waer sal ick breed of wijd, troost soecken oft ontfanghen.
Wat de dichterlyke waerde betreft, de tooneelstukken van jonkheer Duym en Van Zevecote's treurspel, het Beleg van LeydenGa naar voetnoot1, staen aen de beide uitersten des poetischen schakels. In het treurspel van Van Zevecote, zegt WillemsGa naar voetnoot2, ‘zyn tael en styl krachtig, beeldryk, en de versificatie doorgaens vloeiend. Op verscheidene plaetsen verheft zich de dichter tot het ware verhevene; op andere, echter, is hy, misschien, door zyne vergelykingen en sterk gekleurde beelden, wat al te verschrikkelyk.’ Als tooneelstuk vindt men er de gebreken der rederykers in. De voornaemste personaedjes zyn: de Vryheyd, den Honger, de goddelicke Rechtveerdicheyt, Baldeus, Vander Does en Vander Werff. Men ontmoet er evenwel de koorzangen, gelyk by Vondel en anderen. Hoe groot dichter hy is, bewyzen de volgende vergelykingen: | |||||||||
[pagina 250]
| |||||||||
Wacht u van Spaignaerts, haer woorden sijn fenijn,
Haer sweeren is bedrog, haer lachen valschen schijn.
Gelijk als eenen wolf zijn snelheyt voelt vertragen
Door zwacken ouderdom, en niet en kan meer jagen,
Soeckt met beveynsde gunst de schapen te verraên,
Om op het onvoorsiens met haer sich te versaên;
Soo doet den Spaignaert oock: by dagen en by nachten,
Voet hy met tyranny zijn schellemsche gedachten;
Het moorden is zijn vreught; zijn duyvels wreet gemoet,
Wat dat hy segt of veynst, en haeckt niet dan naer bloet:
Daer wert hy mê gelaeft, daer gaet hy hem naer wennen,
Eer dat zijn kintsche tong den drank kan onderkennen;
Dit is zijn eerste melck; ick houde voor gewis,
Dat zelfs zijn moeders borst niet dan vol bloet en is.
Verder: Gelijck een loosen vos, naer dat hy heeft verbeten,
En eenig groot getal van hoenders opgeëten,
Ist dat hy d'ander siet vervremt en meer vervaert,
Deckt onder andren schijn sijn ingeboren aert:
Hy houdt den adem in, sijn ongeroerde beenen
Sijn stijf en uytgestrekt: de hoenders, die dan meenen
Dat hy gestorven is, verblijt en gans verheugt,
Gaen springen om zijn lijf, bedrijven groote vreugt.
Doch hy, verraderlick, lonckt toe met wacker oogen,
Tot dat hy heeft een deel, die nader sijn, bedrogen.
Die vat hy met den muyl, soo lange ligt hy stil,
Tot dat hy heeft de proy geheel tot zijnen wil.
Soo is het Spaens gebruyck.
Of tegen Alva: Gelijck een tigers dier sich niet en kan eer dwingen
Dan alst niet meer en vint, om om den hals te bringen,
Jae zelfs, als al wat leeft moorddadich is geschent,
Op steenen en op hout sijn droeve wreetheyt went;
Op diergelijcke voet heeft Alba, enz.
Doch, om den dichter in zyne volle waerde te leeren kennen, moet men de Reien lezen; recht meesterstukken van lierische poezy. En inderdaed, Zevecote schreef te weinig nederlandsch om vloeiende | |||||||||
[pagina 251]
| |||||||||
alexandrynen te maken. In den lierzang stort hy zich met meer gemak uit. Hoor den klaegzang van gevluchte Vlamingen: Wat stat, wat velt, wat vreemde lant,
Wat bos, of onbekenden kant,
Sal ons een vaste wooning geven,
Daer wy, verlost van moordery,
En van Spaensche tyranny,
Met ruste sullen mogen leven?
Tsy daer de son het dorre velt
Van d'Africaensche rijcken quelt,
En voert haer paerden naest de landen,
Daer Pales noyt iets groens en vint,
Daer 't heete sant den koelen wint,
Sijn sachte pennen doet verbranden.
Tsy daer den winter trager gaet,
Daer zelfs de zee geketent staet,
En eeuwichlick met ijs gebonden,
In 't rijcke van den droeven nacht,
Daer Ceres noyt noch Bachus lacht,
Daer geen genuchten sijn gevonden.
Daer geenen Tytir schapen weyt
En 't ongenadig hert beschreyt,
Van Galathea sijn vriendinne;
Daer noyt het dartel lam en springt,
Daer noyt den nachtegael en singt,
Beklagende zijn oude minne.
'T is even eens, waer dat wy gaen,
Als wy den bloedigen Maraen,
En al zijn tyranny ontloopen;
Als wy niet dag voor dag en sien
Soo veel onnoosel vrome lien
Verbranden of aen galgen knoopen.
Een deel in 't machtich Brittenlant,
Sal, aen den groenen Teemschen kant,
Zijn soete Vaderstat vergeten;
Een deel sal by den duytschen Rijn,
Gerust en ongequollen sijn,
En van Maranen niet meer weten.
| |||||||||
[pagina 252]
| |||||||||
Och Leytsche maegt, die nu benout
Den wreeden Spaenschen hoop aenschout
Sich rontsom uwe mueren wenden;
Wert gy verlost eens uyt den noot
In uwen allerliefsten schoot,
Sal ick mijn levenstijt volenden!
Ick sal de soete Vlaemsche locht,
Die my in 't leven heeft gebrocht,
En al mijn volck gewillig derven;
Voor u sal sijn het leste bloet,
Dat my bewaert en leven doet,
Is 't dat ick mach uw borger sterven.
Hoe vol gevoel! Een ander klaegzang, van Leydsche vrouwen, is niet minder schoon en voortreffelyk: Men kan hier dag voor dag gesien,
Dat dragers van de lijcken,
Begeven van haer swacke kniên,
Daer onder doot beswijcken,
En met de geen
Daer sy mê treên,
Het zelfde graf verrijcken.
De borgers dickwils op de wacht
Haer vrome siel uytgieten,
Of vinden t'huys haer vrou versmacht,
Die sy gesont daer lieten,
Of in den wint
Haer teere kint
Den lesten adem schieten.
Hoe menig moeder, die op straet
Haer 't leven voelt ontvlieden,
De kleyne schaepkens niet en laet,
Maer schijnt se noch te bieden
De drooge borst
Tot haeren dorst,
Of haer mocht troost geschieden.
| |||||||||
[pagina 253]
| |||||||||
Hoe menig afgestorven wicht
(Soo yeder kan getuygen),
Noch aen zijn moeders borsten ligt
En schijnt die noch te suygen;
Zy, doot of stijf,
Schijnt noch haer lijf
Naer 't kint te willen buygen.
Het is met weêrzin dat men van zulke overheerlyke zangen scheiden moet. Had Zevecote alleen in zyne moedertael geschreven, wellicht dat hy alle zyne tydgenooten zoude overtroffen hebben. Wy moeten tot hem nog terug keerenGa naar voetnoot1. Zien wy nu hoe de thuis geblevene Vlamingen en Brabanders het tooneel verstonden. Wy hebben reeds opgemerkt dat, by de poging te Mechelen om de kamers van rhetorica haren vorigen luister te hergeven, men ook den ouden vorm wilde behouden: men speelde er battementen en sneed er refereinen op. Het was echter eene krachtelooze poging, waervan het mislukken, van den kant der kunst en poezy beschouwd, eerder een voordeelig dan een nadeelig voorval was. De voornaemste tooneelspeldichter, die zich in het begin der zeventiende eeuw vertoonde, was Willem Van den Nieuwelandt, de schryver van het heerlyk gedicht op den mensch. Ook in zyne treurspelen toonde hy dat hy meer dan een gewoon schryver was, en dat hy zoo goed met de pen als met het penseel 's menschen karakter kon afmalen. Zyne treurspelen zyn zes in getal: Livia, Saul, beide in 1617, Nero, in 1618, Cleopatra, in 1624, Sophonisba, in 1626, en Salomon, in 1628 verschenen. Dezelve zyn opgedragen aen twee verschillende dekens van den Olyftak, waervan Nieuwelandt lidwas, en aen Gillis Fabri, greffier van Antwerpen en prins der Violieren. By | |||||||||
[pagina 254]
| |||||||||
deze gelegenheid mag ik niet nalaten van de opmerking te maken hoe kunst- en taellievend de stadsregeringen toenmaels zich nog toonden. Althans, het magistraet van Antwerpen leende verscheidene malen de groote zael van het stadhuis om er tooneelvertooningen te laten geven; zelfs droeg het de onkosten der vertooning van Nero, welke in 1618 plaets hadGa naar voetnoot1. Wat verschil tusschen den ouden en den nieuwen tyd! Thans kunnen de vlaemsche tooneelgezelschappen naeuwelyks eenen geringen onderstand verkrygen, terwyl men eenen franschen directeur de théâtre duizenden laet verspillen, en dat nog om fransche zedeloosheid by ons nationael te maken. Doch keeren wy liever tot Nieuwelandt en zyne treurspelen terug. Men is by ons zoodanig gewoon alles aen den franschen geest te toetsen, dat ik hier moet doen opmerken dat Nieuwelandt reeds zyn laetste treurspel, Salomon, liet drukken, toen Rotrou, de voorganger van Corneille, nog maer negentien jaren bereikt had. Men stoore er zich dus niet aen dat onze Antwerpenaer de schikkingen van het tooneel niet begreep gelyk wy thans ze begrypen. Men moet hem vergelyken met hetgeen de rederykers nog in zyne jeugd leverden, en, wil men zyn punt van vergelyking in Frankryk nemen, met hetgeen destyds in dat land uitkwam, zelfs met Rotrou, en men zal moeten bekennen dat hy een groot treurspeldichter was. De groote kunst toch in een tooneelstuk is het wel schetsen der karakters; het overige zyn schoonheden of gebreken van overeenkomst, meer of min aen den goeden smaek getoetst. Welnu, by Nieuwelandt zyn de karakters | |||||||||
[pagina 255]
| |||||||||
wel, doorgaens meesterachtig geschetst. Hy begon met Livia, een stuk dat nog de onzekere stappen van den eerstbeginnende verraedt. Saul, die in hetzelfde jaer verscheen, is veel beter. Het eerste bezit geen samenhang, en heeft op sommige plaetsen eerder van het blydan van het treurspel. Saul daerentegen verloochent geen oogenblik zyn karakter: het is een onversaegde geest, die in zyne rampen nog tegen het noodlot durft worstelen. Cleopatra en Antonius zyn voortreffelyk geschetst; maer Nero is wel zeker het meesterstuk. In dat treurspel vindt men treffende oogenblikken: al de karakters zyn van eene historische naeuwkeurigheid. De dwingeland is wysgeer zoo lang hy met Seneca spreekt, opgeblazen als hy aen zyne grootheid, wreed als hy aen het wankelbaer noodlot denkt, en laf in het ongeluk. Nero's moeder schetst haerzelve in één vers, en toont den dwingeland wat hy te vreezen of te doen heeft. Zy zegt aen haren zoon: Wel Nero, denckt daerop......
En dat ick als te voor noch Agrippina ben.
Kan men het egoïsmus verder brengen dan Cleopatra, wanneer zy, beducht van in de handen van Augustus te vatten, vier slaven, voor haer oogen, op verschillende wyzen doet ombrengen, het smeeken en kermen dier ongelukkigen niet hoort, maer alleen op hare slachtoffers tuert, om hunnen verschillenden doodsangst recht te vatten, en dan den zachtsten te kiezen. Zeker zou men later, vóór de zoogenaemde romantieke school opkwam, voor zulk een tooneel terug gedeinsd hebben; maer moet men niet bekennen dat het recht in den geest der eeuw is? Wil men een paer staeltjes? uit Nero:
agrippina.
Ach! hemels, wraecke, wraeck!
c. senecius.
Waerom, mevrouw, de wraeck?
Is Pallas meer bemint, als d'eer van uwe saeck?
| |||||||||
[pagina 256]
| |||||||||
agrippina.
Bemint? neen hy ghewis, maer om dat ick wil wesen,
Van aensien, en ghewelt, ghelijck ick was voor desen.
Wie meynt hy dat ick ben, dat hy soo stout ontbiet,
Op mijn ghehoorsaemheyt, dat mijnen wil gheschiet?
Recht oft my stont te doen sijn dwaesheyt en gheboden:
Oft meynt hy dat hy is ghecomen van de Goden,
Door dat een yeder hem als eenen Godt aenbidt?
Neen, neen, het is door my, dat hy verheuen sidt:
Of wat verder:
nero.
Den Hemel die en kan maer eene Phoebus draghen:
Dat bleeck als Phaéton wou sitten op den waghen:
Hoe sou dan 't roomsche rijck, dat niet en is soo groot,
Verdraghen dat daer meer sou wesen als een hoot?
Neen, ick moet sijn alleen; alleen moet ick ghebieden,
En dat ick wil dat sal naer mijnen wil gheschieden.
Den Al sal eer vergaen, met al het aertsche cruyt,
Eer ick verand'ren wil, van dat ick eens besluyt;
Euphrates sal veel eer de berghen teghen loopen,
En Janus weder sien de iaren langh verloopen,
Eer ick om yemants wil herroepen sal den last,
Die Anicetus is voorsichtelijck belast.
De rust sal ick voor 't rijck door mijn gheweld versorghen,
Al sou ick 't halve rijck doen dooden en verworghen.
Of uit Cleopatra: Hemel, van mijn ghedacht! wat con ick u meer gheuen,
Dan mijn verwonnen ziel, dan mijn verwonnen borst,
Die niet dan naer u min, dan naer u liefde dorst?
.................
Wat moet mijn moedigh hert om uwe min verdraghen?
Wat wensch ick soete smert? wat wensch ick soete plaghen?
Wat wensch ick soete pijn? hoe wordt mijn hert doorwondt
Door desen soeten wensch, door desen soeten mondt?
Vreest niet mijn schoone sonn' dat ick u sal begheuen,
Vreest niet dat yemandt sal in mijn ghedachten leuen:
| |||||||||
[pagina 257]
| |||||||||
De vrees' die staet my toe als ick sie dat u schoont'
De schoonheydt ouertreft van dat op aerdtrijck woont.
Onsterffelijcke ziel, wat can ick meer bethoonen,
Dan dat ghy eeuwigh sult in mijn ghedachten woonen,
Dan dat ghy eeuwigh sult ghewortelt zijn in 't hert,
Waer in ghy door u deught nog eens herboren wert?
Niet Pharaonis saet, maer Ptolomoei vruchten,
Doet mijn verwonnen ziel met soeten wensch versuchten.
Niet menschelijcke schoont', maer goddelijcken schijn,
Doet mijn vernieticht hert de wel gewenschte pijn.
O Delta, uwen roem omhels' ick in mijn armen.
Men ziet dat zyne verzen krachtig en gespierd zyn, en dat hy ook wel eene zoetvloeiendheid aen dezelve weet te geven. In de chooren is de schryver niet gelukkig. Van den Nieuwelandt valt in den vry algemeenen misslag van de vorige en van zyne eeuw, door namelyk heidensche en christen denkbeelden te verwarren. Antonius, zyne liefdevlam aen Cleopatra verklarende, zegt onder andere: Ach goddelijcke schoont'! ach engel van mijn leven!
Hy huldigde ook den valschen smaek van met klanken en woorden te willen spelen. By voorbeeld, in Cleopatra: Wiens soetheydt soet de pijn die pijnigh pijnt mijn hert.
In Salomon: Om 't gene dat ick wensch, om 't wenschen van mijn wenschen.
Zyne verbeterde versificatie naer de regels van Ymmeloot begint met Cleopatra. Zyne stukken schikte hy in deelen, deze in uytkomen. Achter elk deel is er eene pausa. Het uitkomen beantwoordt niet volkomen aen het geen wy tooneel noemen; want hetzelve bevat somtyds verscheidene tooneelen, ofschoon deze niet aengeduid worden. By ieder uitkomen moet noodwendiglyk het tooneel veranderd heb- | |||||||||
[pagina 258]
| |||||||||
ben. Men oordeele uit de volgende verdeeling van het tweede deel van Cleopatra:
Dat treurspel heeft niet min dan achtien uytkomen, en in alle andere stukken verschynen, gelyk hier boven, de verschillende partyen beurtelings. Niet tegenstaende dit uiterlyke, dat ons wanstaltig en eentoonig voorkomt, blyven de treurspelen van Nieuwelandt thans nog der lezing overwaerdig. In 1612, was deken der Violieren Sebastiaen Vranckx, die voor deze kamer verscheiden tooneelstukken gemaekt heeft, welke ongedrukt zyn gebleven en thans verloren schynen. Een ander Antwerpenaer, Geeraert Van den Brande, dien wy verder onder de minnedichters zullen aentreffen, en die nog in 1631 leefde, schreef, wellicht voor den Olyftak, waervan hy lid was, een treurspel, Rosalinde, hertoginne van SavoyenGa naar voetnoot1, dat my nooit in handen is gekomen. Jan Thieullier, deken der Peoen van Mechelen, schreef voor het landjuweel van 1620 een treur- of liever herderspel, Porphyre en Cyprine. Volgens WillemsGa naar voetnoot2, is het tamelyk wel, maer de versificatie is er stroef van. Het laetste toont zich door den aenvang van het stuk: Hoe wast dus vroeg gedaecht? ick had my schier verslaepen,
'T was hooch tijt dat ick dreef ter weyden in mijn schaepen,
Want Phoebus climt naer 't sop, en bringt ons 't volle licht;
Aurora heeft alree betraent de velden dicht.
Zephyrus wil ons, heên, met sijnen bas vercoelen,
Immers als wy den brant meest van den songodt voelen,
| |||||||||
[pagina 259]
| |||||||||
Noyt lieffelijcker tijt, elck vrucht om 't schoonste staet,
Wat sal ick best gaen doen, enz.
In Vlaenderen verschenen weinig nieuwe tooneelstukken. Althans, schynt ons niets uit die tyden overgebleven dan alleen de nog onuitgegevene werken van Claude De Clerck. Deze dichter, van een' soberen staet, maer een beter geluk waerdig, zegt SanderusGa naar voetnoot1, was den 9 january 1587 te Ypre, uit geringe ouders, geboren, en overleed aldaer den 13 october 1645. ‘Hy was, zegt de heer Lambin, ryk in uitdrukkingen; zyne dichterlyke vindingen, de versiering die hy zoo geestig invoerde, en, hetgeen niet min aenmerking verdient, de klaerheid, de verstaenbaerheid en de vloeiendheid van zyne verzen, zyn overtuigende bewyzen van zyne bekwaemheid, welke doorstraelt in de weinige brokken van dichtstukken die tot ons zyn overgekomen.’ Claude De Clerck was facteur der Koornbloem, welke kamer, ten jare 1621, hem eene jaerwedde van zestig gulden toestond, onder voorwaerde dat hy telken jare een treurspel en eene klucht maken zou. De treurspelen, welke de tyd nog niet heeft verslonden, zyn: Salomon, Theophilus en Chrisaorius. Ook bezit de heer Lambin, in zynen bundel, fragmenten van een tooneelstuk, Belgica, en afzonderlyk een volledig stuk, getyteld: 't Geuse ghejanck, waer Kees, Egbert, Lange Lyse en Prins Hendrik van Oraenjen als vertooners in voorkomen. Dit stukje, in hetwelk, door Kees en Lange Lyse, op eene treurige wyze gezongen wordt, beslaet slechts negen bladzyden, klein-fol. en 278 regelen. Ook Belgica is met gezang doormengd. In den slotzang zegt de schryver: Edel heeren,
T' uwer eeren
Is dit cleen vertoogh ghedaen, enz.
Zie hier eene proeve, waeruit blyken zou dat de schryver nog in den vorigen rhetoricalen smaek schreef: | |||||||||
[pagina 260]
| |||||||||
belgica.
Mijn heeren ziet my an, en laet mijn clacht-vermaenen
U vreughdich bly ghemoed, deur medeliin tot traenen.
Ick bem het Nederlant, land, ongheluckigh land,
Het welck in vlammen staet deur Mars verwoeden brand.
Twaelf jaeren heb ick slechts de vrede moghen smaecken,
Nu bem ick wederom in Mars vervlouckte kaecken,
Het waer my min verdriet, waert dat ick onverscheen,
Mijn leden seventhien mocht hebben clouck by een,
En dat ick onversaecht my, zoo ghesteld, mocht roeren
Om teghen turcken wreet of heidens krigh te voeren, enz.
spinola.
Veelweerdich Nederland, hoe claecht gy dus van lijden
Terwillen het gheluck u vrienden doet verblijden?
Hoe, meent ghy dat ick u ghedaen heb unt mijn zin
Om dat ick bem gheweest wat langhsaem int begin?
Om dat ick niet terstond den vyand heb bespronghen.
..................
belgica.
Wel aen bedroefde Belgica,
Loft nu den vromen Spinola
Die zeer verzoet heeft uwen druck
En noch vervoordert uw gheluck.
|
|