Logo DBNL
Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a. (1869)

Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.

(1869)–F.A. Snellaert–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

Van plaghen die op vele lansheren ghevallen sijn. C. XI.

710
GHi moghet oec sien en̄ merken
 
Wat God in Vlaenderen can werken /
 
Daer si / des es1 lanc leden /
 
Tfoerdeel hebben ghestreden /
 
En̄ daer si oec haren here
715
Verjaghet hebben tsire onnere /
 
Om dat hi niet en dede
 
Also behoerde tsire heerhede /
 
Ghelijc dat inden ouden daghen
 
Sijn vordren te doen plaghen /
720
Die de beste riddren waren
 
Diemen yegherinc vant / te waren /
 
Beyde van daden en̄ van handen /
 
Die si toenden in vremden landen
 
Beyde over zee en̄ elder mede.
725
Ende om dat dese des niet en dede /
 
Noch en hilt sine vorwerde
 
In sijn hof no inder werden /
 
En̄ en plach gheens heren voere /
 
So wart dare doen in roeren
730
Die ghemeente / also dat hi
 
Uten lande vloe daer bi.
 
Doen die ghemeente wart gheware
 
Dat si buten bedwanghe waren
 
En̄ en ghenen here ontsaghen /
735
Ghinghen si elc andren jaghen
 
En̄ vermorden en̄ verraden /
 
En̄ die quade eede die si daden /
 
En̄ noch doen daghelike /
 
Daer om dat God van hemelrike
740
Sine wrake sint alle daghe
 
Onder hen met doetslaghe /
 
Die elc op andren hanteert.
 
En̄ sine weten niet wat hen deert /
 
Anders dant Gods wrake es.
745
Des sijt seker en̄ gewes.
 
Vormaels doen daer int lant saten
 
Mechteghe liede utermaten /
 
Alse ridders en̄ knapen menegherande
 
Die daer saten inden landen /
750
Verdructen si die mate also
 
Dat sijs dicke waren onvroe.
 
Hadde yeman vanden gheburen /
 
Hoe zere dat hen wert te sueren /
 
Een vet scaep ofte een swijn /
755
Dat moeste mijns heren sijn.
 
Alse dwijsken boter sloech /
 
So waest mire vrouwen gevoech;
 
Ia / waest kieken ofte gans /
 
Dat moeste aen mire vrouwen dans.
760
Dus sat dat volxken daer
 
Sere verladen menech jaer
 
Onder die mechteghe heren.
 
En̄ doen God dit woude keren /
 
Ghewan dat volxken enen moet
765
Dat die fortse wederstoet /
 
En̄ hebben daer also versaghet
 
Debele liede en̄ verjaghet /
 
Datter daer luttel es bleven.
 
Aldus can Onse Here gheven
770
Sine wrake na ghelike
 
Hier en̄ daer in ertrike.
 
Nu merct van Edewarde van Inglant /
 
Dic dander es also ghenant /
 
Die den goeden grave van Erfort
775
En̄ van Lanckastre also voert
 
Beyde gader ontliven dede /
 
Ende al om hare wetlichede /
 
Om dat hem elc blameerde
 
Donrecht dat hi hanteerde /
780
En̄ sinen wive was so hart
 
Dat si voer te Vrancrijc wert
 
Te karlen / haren broeder
 
Beyde van vader en̄ van moeder.
 
Doen si daer ghene hulpe en vant /
785
Keerde si weder in Inghelant
 
Met cleynre macht / si u berant /
 
En̄ wan also dat grote lant /
 
Waest den coninc lief of leet /
 
En̄ dede den coninc vaen ghereet
790
En̄ sterven jammerliker doet.
 
Nu merct ghi heren / cleyn en̄ groet /
 
Hoe dat wreect God Onse Here /
 
Ia so datmen nemmermeer
 
Ghepeynst soude hebben van dien
795
Dat sulke wrake mochte ghescien
 
Dore God. Ghi heren / bedenct u des /
 
Dat een here boven u es /
 
Sonder wies hulde ghine moghet niet
 
Staende bliven also als yet.
800
Merct den hertoghe van Brabant /
 
Die te Woeronc vacht metter hant /
 
Daer hijt verwan met groter eren /
 
En̄ was een here der heren /
 
En̄ meneghen groten tornoy verwan /
805
En̄ starc was en̄ hart; nochtan
 
Bleef hi doet van eenre wonden
 
Ten Baren / teenre tafelronden /
 
Doen hi te sinen besten was /
 
En̄ hi minst vermoede das.
810
Aldus als God wilde dat /
 
Was saen ghebroken dat rat.
 
Dese hertoghe / dese grote here /
 
Stont so zere na die ere
 
In tornoy / in tafelronden /
815
Dat hem ghebrac te menegher stonden
 
Aen sijn renten / so dat hi dede
 
Op sine liede setten bede
 
En̄ moeste hebben hare haven /
 
Daer si hem meneghen vloec om gaven.
820
En̄ jeghen ghemeynen vloec en can
 
Hem onthouden wijf noch man.
 
Merct van Philips van Vrancrike /
 
Die ghebuer no oec ghelike
 
Hebben en woude in ertrike /
825
Hoe utermaten misselike
 
Hem ghesciede grote scande /
 
Ia in midden sinen lande /
 
Daer een coninc van over zee quam /
 
Die den hertoghe van Brabant nam
830
Te sire hulpen / en̄ trac te hant
 
Int beste van Philips lant /
 
Ia met ghewapenden handen /
 
Bende met roven en̄ met branden /
 
Van castele van Camersijs1 voert
835
Tote bi Sinte Quentens1 der poert;
 
En̄ also voert bi Louwen2/
 
Daer men anders niet en mocht scouwen
 
Dan manslacht / brant en̄ roec groet /
 
Die Philipse vloech over thoet.
840
Dus laghen si daer met ghewoude /
 
Tote dat des winters coude
 
Met crachte keren dede
 
Elken tot sire stede.
 
Hier ane mochti wel merken
845
Dwonder dat God can werken /
 
Na gheliken dinghen alse ghi
 
Moghet horen segghen mi.
 
Niet langhe vore dat dit was
 
Hadde Philips ghehuert / sijt seker das /
850
.XVI. grote lantsheren /
 
Om dat si souden onteeren
 
Den edelen hertoghe van Brabant /
 
En̄ hem afwinnen sijn lant /
 
Daer elc van hem toe dede
855
Algader sine moghenthede /
 
Des die hertoghe wel ontstoet
 
Met groter eren / des sijt vroet.
 
Nochtan hielden si dlant besloten
 
.IX. maende / met groten stoten
860
En̄ met meneghen pongijse groet /
 
Dat hem nochtan niet en bescoet.
 
Aldus / voer waer ghesproken /
 
Wart die hertoghe daer ghewroken
 
Over Philipse met ghelike /
865
Alse gherechticheyt can striken;
 
Want die hertoghe onstoet met eren /
 
En̄ Philips bleef inder onneren /
 
Die den hertoghe sonder sijn srout
 
Verderven woude met ghewout.
870
Merct hoe die grave van Hollant /
 
Dander Willem / also ghenant /
 
Die noch jonc was van daghen /
 
Vanden Vriesen wart verslaghen /
 
Daer scade en̄ jammer mede
875
Aen lach der kerstenhede;
 
Want hadde hi moghen leven /
 
Hi soude bat hebben opgheheven
 
Vanden wapen die ere /
 
Die nu es ghenedert sere.
880
Nieman en salt in arghe keren
 
Dat ic tghebrec deser heren
 
Aldus vermane te deser stat;
 
Want seker ic doet om dat
 
Die heren selen van dien
885
Gods wrake te mere ontsien;
 
Want God / voer waer ghesproken /
 
Laet gheen dinc onghewroken /
 
En̄ so hogher es die man
 
Soet God starker wreken can.
890
Willem / dese grote here /
 
Mesgreep hem selven harde sere /
 
Dat hi enen priester doet slaen
 
Dede / die hem niet en had mesdaen /
 
Die wt sire kerken quam ghegaen
895
Want men dede hem verstaen
 
Datmen daer buten woude spreken:
 
Doen wart hi daer doet ghesteken.
 
Oec so dede hi groot onrecht
 
Der goeder stat van Utrecht /
900
Daer hi vore viel met machte /
 
En̄ verderven woude met crachte /
 
Daer hi af moeste keren
 
Met scanden en̄ met onneren.
 
Hier ane so moghedi verstaen
905
Hoe Gods wrake can omgaen.
 
En es gheen here sekerlike
 
Also mechtich op ertrike /
 
Hine heeft boven hem enen here /
 
Die hem nemen mach sijn ere /
910
Siele / lijf / lant en̄ goet.
 
Die dit ontsien / si sijn vroet.

Vorige Volgende