Nederlandsche gedichten uit de veertiende eeuw van Jan van Boendale, Hein van Aken e.a.
(1869)–F.A. Snellaert–
AuteursrechtvrijVanden papen noch meer. C. XL.WOuter / nu swijcht al stille /
Ic sal u meer segghen dan ic had wille
Vander papen ghierechede /
3505[regelnummer]
En̄ van haerre nidecheyt mede.
Waert noch te ghesciene en̄ moghelike
Dat die Gods Sone van hemelrike
In ertrike comen soude
Om te quitene onse scoude /
3510[regelnummer]
Also hi eens heeft ghedaen /
En̄ hijs niet en mochte ontgaen /
En̄ die Heylighen en̄ die Propheten
In haren boeken daden weten /
So dat tpaepscap seker waer van dien
3515[regelnummer]
Dat emmer moeste ghescien /
En̄ hi dan quame alst sine al ware /
En̄ ghinghe predeken hare entare /
| |
[pagina 256]
| |
Ghelijc als hi wilen dede /
En̄ hi van haerre ghebreckelijchede
3520[regelnummer]
Die papen berespte / vroech en̄ spade /
En̄ hi met sire predicade
Dat volc trocke te hem waert /
Noch so souden si ter vaert
Cristumme de doet beraden /
3525[regelnummer]
Also die scriben en̄ die phareseeuse daden.
Die vule quade roden /
Die papen waren der Yoden /
Si bekenden wel waerlike
Dat hi comen soude van hemelrike /
3530[regelnummer]
En̄ van eenre maghet werden gheboren /
En̄ hi die helle soude storen /
En̄ menschelike nature vertroesten
En̄ vander ewigher doet verloesten /
En̄ ons ontdoen deeweghe leven;
3535[regelnummer]
Want si haddent al bescreven /
En̄ noch hebben / te waren /
Van alden propheten die ye waren /
Die alle scriven en̄ leren
Die heylighe toecomst Ons Heren /
3540[regelnummer]
Meer dan .M. jaer te voren
Eer dat Cristus waert gheboren.
Oec saghen si die wondre mede /
Die Cristus op ertrike dede /
Hoe hi den laserschen ghenas
3545[regelnummer]
En̄ siende maecte die blijnt was /
Die blijnt quam vander moeder sijn /
En̄ vanden water maecte wijn /
En̄ Lazaruse dat leven gaf
| |
[pagina 257]
| |
Daer menech Yode stont om tgraf /
3550[regelnummer]
Die gheweest hadde .iiij. daghe doet.
Oec saghen si die wondre groet
Die God Onse Here toghede
Doe sine menscheyt doghede
In sire bitterre pinen /
3555[regelnummer]
Hoe die sonne liet haer schinen
En̄ dic steene cloven ontwee /
Die erde bevede noch mee /
Die cortine die inden tempel hinc
Scoerde ontwee om dese dinc.
3560[regelnummer]
Heydene meesters / die tier wilen
Van daer woenden .CC. milen /
Bekenden wel tier selver uren
Dat die meester doghede der naturen;
Want si mochtent merken en̄ weten
3565[regelnummer]
Aen delemente en̄ aen de planeten /
Daer men wonder aen mochte sien /
Dat vore noch na en mochte gheschien.
Nochtan en consten dese dinghen
Die papen daer toe niet bringhen /
3570[regelnummer]
Dat si yet wouden lyen das
Dat Cristus ghewarech God was;
Maer haren hat met felre ghedachte
Sloeghen si met al hare machte
Opten onnoselen Cristomme /
3575[regelnummer]
En̄ dat was al daer omme
Dat hi hem haer hartheyde
Openbaer berespte en̄ seyde /
En̄ si oec gheware worden das
Dat tfolc aen Cristomme las /
| |
[pagina 258]
| |
3580[regelnummer]
En̄ hare offerande en̄ hare ere
Daer af minderde sere /
En̄ si ghemisten vanden vordelen
En̄ vanden goeden morselen
Die si hadden te voren /
3585[regelnummer]
En̄ vielen in sulken toren
En̄ in so overdadeghen nijt /
Dat si sonder respijt
Met haren valscheyden groet
Cristum brachten ter doct /
3590[regelnummer]
Dat nye mensche op ertrike
Doet en starf so vitterlike.
En̄ si wel wisten nochtan
Dat Cristus was een heylich man /
En̄ dat een puer mensche niet hadde moghen
3595[regelnummer]
Alsulke doet noch wonder toghen;
Nochtan en bescoet algader niet.
Nu merct dan en̄ besiet;
Of Cristus noch hier neder quame.
En̄ den papen tfordele name /
3600[regelnummer]
En̄ hemGa naar voetnoot1 openbaer seyde
Hare ghebreke en̄ archeyde /
En̄ hemGa naar voetnoot2 de waerheyt twint en hale /
En̄ dat volke altemale
Vanden papen woude keren
3605[regelnummer]
En̄ hem houden aen Cristus leren /
So dat den papen met allen
Ere en̄ weerde begonste ontfallen /
En̄ si dan saghen met
| |
[pagina 259]
| |
Dat te nieute soude gaen haer wet /
3610[regelnummer]
Souden si daer noch yet na staen
Dat sine anderwerf daden vaen?
Ic vruchte jaesi sekerlike.
Daer om radic u ghemeynlike
Dat ghi niet en siet op haer dade /
3615[regelnummer]
Maer aen hare predecade
Die si doen int ghemene /
Daer ane houdt u allene.
Nochtan dolen si som ghenoech /
En̄ segghen meer of min dan int ghevoech;
3620[regelnummer]
Want sijs selve niet en connen vinden
Dat si den volke willen ontbinden /
Alse Iacob / die dichter hoghe /
Spreect in sijn dyaloghe.
God spreect oec selve voer ware
3625[regelnummer]
In dEwangelie openbare:
Dat si doen / des en doet niet /
Maer dat si predeken des pliet.
En̄ oec seghet Hi int ghemene:
Huedt u jeghen die ghene
3630[regelnummer]
Die hem in scapene cledre tonen /
Dat si u niene verleyden noch honen;
Want hoe si hem van buten doen kinnen /
Si sijn gripende wolve van binnen.
Dit spreect God meest opten abite /
3635[regelnummer]
Ghemaect na gheesteliker vite /
Daer meneghe grote boesheyt
Dicke onder gheborghen leyt.
Die papen oec / dat verstaet /
Prisen den volke dat aslaet;
| |
[pagina 260]
| |
3640[regelnummer]
Maer men sietse selden lopen
Yegherinc om aslaet te copen /
Ghelijc dat die leke liede
Dat aflaet halen en̄ gheven miede.
En̄ oec heeft groet wonder mi
3645[regelnummer]
Bi wat saken dat het si /
Niet en sitten si int sermoen /
Ghelijc dat leke liede doen;
Nochtan datmen vele papen vint
In Scrifturen harde blint /
3650[regelnummer]
Die luttel verstaen die dinghen
Die si lesen ofte singhen /
Soe dat hem also groet noet ware
Alse den leeken te comene dare /
Om te lerene den hemelschen pat.
3655[regelnummer]
En̄ dus scuwen si al dat
Dat si den leken volke raden
Mede te comene te ghenaden.
Si en prisen dienst noch ere
Die men doet Onsen Here /
3660[regelnummer]
En si dat sire winnen ane.
Anders doen si ons te verstane
Dat es jeghen der kerken recht /
Dit vinden wi nu en̄ echt.
Es die kerke ghebroken ofte ontdect /
3665[regelnummer]
Of wat dinghen dat daer in ghebrectGa naar voetnoot1/
Eest clocke / boeke ofte outer laken /
Kelc / ornament ofte ander saken /
Sine gaven daer niet toe een mite;
Maer si willen sijn quite
| |
[pagina 261]
| |
3670[regelnummer]
Van allen coste / dies benic vroet /
Daer men Gods dienst mede doet.
Dit en sijn gheen goede exemple.
Si horen ten huse vanden temple /
Maer si en sijn Gode gheen aelmoesene sculdech;
3675[regelnummer]
Dies benic harde onverduldech
Dat si gheven aldus van hen keren /
Al over al ten dienste Ons Heren.
Ic ontsie mi des / sonder waen /
Dat over hem noch wt sal gaen /
3680[regelnummer]
En̄ dats noet sal sijn sere
Dat het God met plaghen kere;
Want hets ghesent van ouden daghen
Datmen noch sal die papen jaghen /
En̄ die kerke doghen sal /
3685[regelnummer]
En̄ bider papen ghebreke al /
So dat paeus en̄ cardinale /
Bisscoppen en̄ tpaepscap altemale
Haer crunen selen decken doer den vaer /
En̄ hen berghen hier en̄ daer /
3690[regelnummer]
Ofte tfolc soudse verslaen;
En̄ dan sal kerstenheyt staen
In so groten vernoye / dat voer dien
Dies ghelike nye en waert ghesien.
En̄ die dan Gode minnen
3695[regelnummer]
Selen so brueve sijn van sinne /
Dat si Gode met erenste groet
Selen bidden om die doet.
Dit vernoye ende dit mesfal
Sal bi den papen comen al /
3700[regelnummer]
Omdat God sal willen dat si
| |
[pagina 262]
| |
Hem corrigeren en̄ beteren hier bi /
Bi deser plaghen / bi desen bedwanghe.
Maer en sal niet dueren langhe
Si en selen te payse comen weder
3705[regelnummer]
En̄ haer ghierecheyt legghen neder /
En̄ andre onnutte seden
En̄ hem bat hueden dan si deden /
En̄ men sal hem meer eren doen
Dan noyt te voren was gheploen.
3710[regelnummer]
Aldus hebbic horen Iyen
Someghen prophetien.
En̄ daerna sal ene ghemeyne vaert
Comen ten heylighen lande waert /
En̄ dat selen winnen scone en̄ wale
3715[regelnummer]
Die kerstene van Orientale /
En̄ grote plaghe en̄ pine
Selen hebben die Sarrasine.
En̄ daer na sal comen Antkerst /
En̄ sal segghen dat hi es Kerst /
3720[regelnummer]
En̄ sal wonder doen in vele wisen /
En̄ hi sal verborghen dinghen bewisen /
En̄ aen hem selen sonder te beydene
Vallen vele Yoden ende heydene /
En̄ selen wel wanen dat hi
3725[regelnummer]
Cristus / die Gods Sone / si;
Maer alsi gheware werden des
Dat hi een valsch prophete es /
So selen si ghelijc met allen
Ane der kerstene wet vallen.
3730[regelnummer]
Dan sal kerstenheyt hebben jone /
Dan sal een herde sijn en̄ een coye /
| |
[pagina 263]
| |
Alse Cristus selve doet verstaen;
En̄ hier na sal comen saen
Die eyselike doemsdach
3735[regelnummer]
Die elc mensche wel vresen mach /
Daer God elken loen sal gheven
Na dat hi hier heeft bedreven
In deser armer werelt hier:
Den quaden in dat ewighe vier.
3740[regelnummer]
Daer en sal helpen gheen spreken /
No gheen dreyghen / no gheen smeken /
Men saels daer twint om legghen.
Toten goeden sal God segghen:
Comt ghi ghebenedide algader
3745[regelnummer]
In dat rike mijns Vader /
Dat u bereet es ghemeynlike
Vanden beghinne van ertrike.
|