|
| |
| |
| |
Heimans verblyf te Katwyk aen Zee.
DE jonge Waermond, die, in 't opgaen zyner jeugd,
Zorgvuldig opgevoed in kennis, ernst, en deugd,
Geroemd werd, onder 't puik der uitgelezen knapen,
Kreeg vroeg van hooger hand een ruime stal met schapen,
Die in getale groot, nogthans een magre wei
Genoten, op den grond der schrale duinvalei,
En slechts bestonden, door de voorzorg van den Herder.
De knaep nam 't vrolyk aen, en hoopte, dat hy verder?
Door onvermoeide vlyt, en onbezweken trouw,
Den last van zulk een zorg, manmoedig, dragen zou.
Hy waekt; hy zwoegt; hy zweet; hy zwerft aen alle hoeken,
Om, voor zyn lieve vee, het jeugdig gras te zoeken.
Elk staet versteld, die 't ziet, hoe, in dit dorre zand,
Het vee zoo tierig groeit, als in het vette land.
Maer laes! door al die zorg, geraekt de knaep aen 't kwynen,
Zyn geest en oog vervalt, door onbekende pynen.
Hy zucht, meest om zyn vee, dat vee, dat, van verdriet,
Geen' mond aen 't gras wil slaen, nu 't Waermond treuren ziet.
Dus ziet men te gelyk den knaep en 't vee verteren,
Door wederzydsch gekwel, dat niet is afteweren.
| |
| |
De tyding van dien ramp, die nu veel weken duurt,
En elk met deernis raekt, vliegt ras door al de buurt,
En klinkt op 't onvoorzienst in Herder Heimans ooren,
Schoon Waermond ieder bad, dat Heiman 't niet mogt' hooren.
Want Waermond was bewust, dat Heimans teeder hart
Zou smelten, van verdriet, om Waermonds leed en smart.
En nogthans wist hy dat, om Waermond te versterken,
Geen ander ooit zoo veel, als Heiman, uit zou werken.
Want Heiman had hem zelfs, van kindsbeen af, bemind,
En teeder opgevoed, gelyk zyn eige kind.
Zoo ras als 't Heiman hoort, kan hy zyn drift niet staken.
Hy laet aen Lycidas 't verzorgen van zyn zaken,
En trekt naer Waermonds stulp. Het gansche land rondom,
Met Waermonds ramp begaen, is zonder vreugde en stom.
De knaep schynt, door die komst, wel nieuwe lust te ontfangen,
Maer laet, gelyk een bies, het hoofd weer daedlyk hangen.
Hy zucht, hy klaegt, hy kwynt: doch Heimans trouwe vlyt
Vind middel, om zyn kwael te redden, door den tyd.
Men ziet by ieder dag, dat Waermonds krachten groeien,
Men ziet zyn jeugd op nieuw opluiken, en weer bloeien.
Men ziet uit zyn gezicht een blyde beternis;
Zyn kwael schynt gansch verzagt, sint Heiman by hem is.
Des neemt die Herder voor, een tyd lang, daer te blyven,
Om zyn verdrietigheid, door aenspraek, te verdryven,
En om zyn nieuwe drift, in zyn' verzwakten staet,
Te stieren naer den eisch, door zyn beleid en raed.
| |
| |
De stulp, daer Waermonds vee te stal kwam uit de weiden,
Was, door, een enkel duin, van 't strand en zee gescheiden.
De wondre vreemdigheid, gevonden, in dit oord,
Behaegde aen Heimans geest, en had zyn hart bekoord
Des zag men deze twee, des avonds, meenigmalen,
Al wandelend langs strand, een' frisschen adem halen.
En Heiman, die, nu vry van eige zorg en last,
Wyl trouwe Lycidas op al zyn zaken past,
Als Waermond is bezet, niet veel had te verrichten,
Ging hier in eenzaemheid somtyds een deuntje dichten.
Doch in dit stil gemak, deze onbezorgde rust,
Ontfonkt de teêre vlam van de oude minnelust.
Elize, door zyn fluit zoo meenigmael geprezen,
Komt hier weer in zyn hart, met haer aenminnig wezen.
Haer afzyn pynt zyn' geest: en wat hy doet, of maekt,
't Is 't afzyn, dat zyn ziel met meer verlangen blaekt,
De stilte en eenzaemheid streelt, hier op 't strand, zyn zinnen.
Hem dunkt, hy vind hier zelf veel eigenschap tot minnen.
Des, als hy, 's morgens vroeg, aen 't duin eens 't gansch beslag
Van de ongemeten zee in vlakke ruimte zag,
Begon zyn teedre ziel, in min zich zelve ontdragen,
Op een' byzondren trant, in eenzaemheid te klagen:
| |
Strand-gezang.
HEt Westewindje speelt, in koelte, langs het strand,
En blaest een frisscher lucht uit zee, maer ik, ik brand.
| |
| |
Een ziedend ongeduld verteert myn hart van binnen,
En is niet aen dit strand, door koelte, te verwinnen.
Ach! Windje, zoo gy ooit gevoelde liefdes kracht,
Breng, op uw vleugeltjens, voor my eens deze klagt,
Tot Nimf Elizes oor; ik zal u eeuwig pryzen,
Met myn gesneden fluit, en keur van nieuwe wyzen.
De Min word hier, zoo 't schynt, door alles wat men ziet,
Gekoesterd en gekweekt; maer och! voor Heiman niet.
Ik hoor, des avonds laet, de Zee-meerminnen zingen.
Ik zie, des morgens vroeg, den dartlen Bruinvis springen,
En tokkelen van min. 't Ysvogeltjen vergaêrt
Zyn nest op stillen stroom, daer 't met zyn gaeitje paert.
De golfjens schynen zelfs malkander aen te randen,
En elk wil 't eerste zyn, in 't kussen van de stranden.
De Pinkjens hupplen op den hobbelenden vloed.
Maer al die vrolykheid bezwaert myn teêr gemoed.
Zelf Venus, die uit zee het leven heeft gekregen,
Maekt hier de gladde jeugd, tot minnen, vroeg genegen.
Men spreekt hier van de min veel vryer, dan op 't land.
Zie jonge Galaté, gansch ongeveinsd, op 't strand.
Zy volgt, zoo ver het oog kan reiken, door de baren.
Haer hart is diep in zee met Glaucon afgevaren.
Doch ik, daer dit gezicht myn teedre zinnen blaekt,
Heb hier niets dan myn klagt, dat mynen geest vermaekt.
Ik weet wel wat men zal, om my nog meer te kwellen,
Tot nadeel van myn min, gaen langs de buurt vertellen.
Dat ik vergeefs aen 't strand ga klagen van verdriet,
Daer ik, uit vrye keur, de jeugd en 't land verliet,
| |
| |
Om Waermond, in zyn' nood, myn vriendschap te bewyzen.
Elize, zoo gy 't zaegt, gy zoud myn opzet pryzen.
Gewis de Knaep zou zyn gesturven, in de bloem
Van zyne jeugd, zoo ik, ik zeg het zonder roem,
Hem, in zyn' droeven staet, niet was te hulp gekomen,
En van zyn stal niet had de zorg, op my, genomen.
Uwe onverschilligheid, nu jaren lang beproefd,
En Waermond, die, door klagt, myn hart en geest bedroeft,
Deên voor een' korten tyd myn minnetochten zwichten;
Myn' ongewilden dienst voor zuivre vriendeplichten.
En waerlyk deze trouw, in Waermonds nood betoond,
Moest u doen zien wat ernst in Heimans boezem woont.
Kan liefde tot een' vriend zyn teêrheid, gaende maken,
Hoe moet Elizes min zyn teeder hart doen blaken?
De knaep is nu hersteld, nu gaet hy uit zyn stulp,
En wandelt by zyn vee. Hy schryft aen Heimans hulp,
Naest God', de reden toe van zyn behoud en leven.
Doch naeuwlyks heeft die zorg myn bange ziel begeven.
Of ziet myn oude drift verstoort myn nieuwe rust.
Elize trekt myn hart, myn vreugd en al myn lust.
De Waternimfjens zelfs, die in de golfjens spelen.
En lonken, om myn hart met hoop van gunst, te streelen,
Zie ik men afkeer aen, hoewel haer groen gewaed,
Met paerlemoer bezoomd, haer overgoelyk staet.
En de allerzoetste vreugd, die my hier mag gebeuren,
Is, dat ik hier, alleen om u, mag klagend treuren.
| |
| |
Het strand, hoe dor en schrael, heeft zyn vermaek. De zee,
Al schynt ze ruuw en woest, heeft haer geneuchte meê.
Doch, zonder u, kan my geen plaets, hoe schoon, vermaken.
Elize geeft voor my de vreugd aen alle zaken.
Elize, zoo gy ooit uit keur, of by geval,
Dit strand, tot uw verblyf, verruilde voor ons dal,
En ik u van myn min, aen 't duin, mogt onderhou'en,
Daer ons geen nydig oog, afgunstig, kost beschouwen,
Dan was myn vreugd volmaekt, geen plaets zou, naer myn' zin,
Bekwamer onderhoud verschaffen voor de min.
Daer zoude ik, in myn' zang, in spyt van veld en kruiden,
De wondren van de zee, op onze liefde, duiden:
U de onstandvastigheid van velen doen verstaen,
Die, even als de Pink, gestadig af en aen,
In vreugde zyn, zoo lang het zeil voor wind wil zwellen;
En altoos met hun hart naer ty en voordeel hellen.
Maer myne trouw geleek ik by dat sterke Schip,
Dat hier voor anker ligt, gerust voor strand en klip,
Alwaer 't een' veegen storm standvastig kan verbeiden,
Tot dat de stuurman 't weer ten haven in zal lyden.
Elize, zoo gy hier woud minnen, op die wys
Wierd ons vermaek gemengd met nuttig onderwys.
Of, als de eenvoudigheid, de jonge Nimfjens eigen,
Tot een onnoozel spel uw zoete lust mogt neigen.
Gelyk de bloempjens u vermaken, op het land,
En trekken door hun kleur: zoo hebben zee en strand
| |
| |
Ook haer aenloklykheên. Koom, Nimfjen, 'k zal u helpen,
In 't zoeken, lungs de strand, van uitgelezen schelpen,
Kinkhorens, zeekorael, van allerhande slag,
By wier bestendig rood geen veldroos halen mag;
En rare mosseltjes, wier hoog lazuuren verven
Nooit als een bloem vergaen, of, door den tyd, versterven.
Ook paerlen glad en rond, uit oesters opgezogt,
Die zwemmen in haer' glans, als in een zilvre vogt.
En zuiver paerlemoer, geboren uit de baren,
Die meenig Stedeling voor schatten doet vergaêren.
Wy zagen ze immers eens, by Rykert, in de Stad,
Verwonderd, dat de zee zoo schoone gaven had.
'k Heb gistren morgen vroeg, by goed geluk, gevonden,
Een schoon gekroonde schelp, gansch gaef en ongeschonden,
Die ieder, wie ze ziet, voor raer en wonder houd.
'k Zal die met ambergom, zoo schoon van glans, als goud,
Versieren naer de kunst, en tot een kroes doen maken,
Of ik Elizes hert, door deze gift, mogt' raken.
Elize, waert gy hier, ik maekte straks op 't strand
Een koralynen grot, voor u, met eigen hand,
Het welk geen Zeegodin voor Vorsten-hof zou ruilen,
Waer in gy, tot vermaek, voor weer en wind kost schuilen.
Dan zagmen 't Godendom, met al hunn' groenen stoet,
Het hoofd, om u te zien, opsteken, uit den vloed.
| |
| |
De Goden mogten my, de Nimfjes u, benyden,
Maer de afgunst en 't gewoel zou Heimans hart verblyden.
Als hy, wanneer de zon, aen 't flaeuwen voor ans oog,
Voor over rolt in zee, u, door een teêr vertoog,
Van zyn standvaste trouw, vernoegd, mogt onderhou'en,
En wandelend langs strand, zyn zuivre min ontvouwen.
Daer ik uw' naem in 't zand, op allerlei manier,
Zou strikken naer de kunst, met eenen lossen zwier.
Daer ik, voor dag en zon, des morgens op zou passen,
Om u, met de eêlste tong of tharbot, te verrassen.
Of was 'er eens een zalm, of steur, of rarer vis
Op strand, schoon waerdig zelfs eens grooten Konings disch,
Ik zou hem levend doen, voor uwe voeten, springen,
Al zou men voor een vis myn schoonste lam bedingen.
Ei Nimfjen, koom die vreugd eens brengen aen de zee:
'k Zal zorgen, voor een wei vol klaver, voor uw vee.
Dees wisseling van lucht zal aen uw stille leven,
Door haer verandering, een zoete wellust geven.
Maer, Heiman, 't is vergeefs, uw gaven zyn veracht.
Elize is, als de zee, gansch doof voor uwe klagt.
De ontrouwe Westewind, wiens zachte lucht uw woorden
Dreef landwaerd in, naer 't veld, keert nu naer 't barre noorden,
En blaest uw teêre klagt en zuchten zeewaerds in.
En wat beduit dat toch, dan onverhoorde min.
Een koude mist vervroegt den avondstond. De meeuwen
Verstoren myn geklag, door haer afgryslyk schreeuwen.
| |
| |
De scholfers, die men nooit, dan voor een onweer, zag,
Beloven my niets goeds van myn' gewenschten dag.
Des staek, ô Jongeling, uw eindeloos verlangen,
Gy zult nooit, van uw min, zoo schoon een proef ontfangen.
In zulk een mymery, gemengd met naer geklag,
Sleet Heiman, onder 't duin, alleen den ganschen dag,
Tot dat de duisterheid, des avonds, 't strand kwam dekken,
Die hem deed, tegen dank, weer naer de stulp vertrekken.
Daer Waermond, op dien tyd, weer slimmer, zoo hy dacht,
Verdrietig op zyn komst, zoo droevig, had gewacht.
Dus werd het teêr gevoel, van zyn verliefde klagten,
Door nieuwe droefenis, gestuit in zyn gedagten;
En 't scheen wel deernis waerd, dat dus zyn teedre ziel,
Steeds worstlend met verdriet, van 't een in 't ander viel.
|
|
Auteursrechtvrij