| |
Reden en onredelykheid tegen elkander overwogen.
HEt woest gedierte, in 't wild en de eenzaemheid geboren,
't Welk niemant, om zyn' tand en wrevel, ligt zal storen,
Heeft van de vryheid wel het edelste genot;
En schynt zelfs, in zyn' aert, gevoelig van zyn lot.
Want liever zal 't in 't woud, van koude of honger, sterven,
Dan, zat en wel gemest, de vrye ruimte derven.
De schrale lust verfrischt, en houd den moed te baet,
Die, in een slaefsche weelde, al kwynende vergaet.
| |
| |
Het werkend dier, van jongs getemd, en in de plagen
Van slaverny geteeld, door dwang, geweld en slagen,
Is zoo ver van 't besef van eige magt, ontwend,
Dat zyn begrip alleen den dwang zyns meesters kent.
Het laet zich, in zyn kracht, van de onmagt vaek verheeren,
En moet zich onder 't jok, als weerloos, zelfs verneêren.
Het zwoegt, tot in den dood, ten dienst van de euvelmoed,
Die zich 't geweld als recht toeschryft, omdat zy 't voed.
Het logge vee, door 't vet, gansch onbekwaem tot werken,
Weid in het grazig veld, om 't malsche vleesch te sterken,
Daer 't, in de vrye lucht, een' ruimen adem haele,
Maer door zyn' dood, eerlang, zyn weiloon duur betaelt.
Ei zie de onnoozelheid; het streelt en likt de handen
Des Slagters, die het zoekt, ter slagtinge, aen te randen.
Het schynt zelfs naer den slag te luistren, wyl hy mikt,
En valt dus in zyn' dood, zelfs eer het daer voor schrikt.
Wat heeft de mensch dan toch voor uit, met al zyn reden,
Waer in hy al 't gediert zoo ver schynt te overschreden?
Hy heeft, 't is waer, 't besef van vryheid en haer goed.
Maer 't missen van 't genot bezwaert zyn zwak gemoed.
't Bedurven denkbeeld, door de heerschzucht, aengedreven,
Duld geen' gelyken staet in 't menschlyk samenleven.
Het onvernuft alleen houd al 't gedierte vry.
Des menschen schranderheid houd hem in slaverny.
| |
| |
De Mensch, door ledigheid, in weelde diep gedompeld,
Word haest, door argelist, verrast en overrompeld,
Of brengt behoeftigheid hem tot gebrek en nood,
Hy draegt de vryheid ras te koop, voor moes of brood.
Hy zal straks, vol ontzach, met kruipen, nygen, buigen,
Zyne onderdanigheid, aen zyns gelyk, betuigen.
Hy schikt zich wel in 't jok, maer zoo niet, of de smart
Van zyn verloren recht treft deerlyk hem aen 't hart.
Maer in de vrees des doods, met schrik alzins bewogen,
Zweeft hem die nare gryns, vol angst, altyd voor de oogen.
Zyn vreugd geniet geen heil, vermits, elk oogenblik,
Zyn geest 't gevaer vergroot, en hem vervult met schrik.
Hy sterft, zoolang hy leeft, en 't onophoudlyk wroegen
Van 't ingebeeld gevaer onterft hem van 't genoegen.
Zoodat de reden, die hem zulk een voorrecht gaf,
Zyne onmagt steeds vergroot, en hem verstrekt tot straf.
't Is alles ydelheid, al wat ons, opgetogen
In waen van weerelds goed, voortreflyk blinkt in de oogen.
De mensch, die zich verheft op reden, zonder God,
Heeft, onder al 't gediert', het ongelukkigst lot.
Maer die zich in Gods hand erkent, en zyne reden
Gevestigd houd, in 't heil van Gods barmhertigheden,
En daer een voorspraek vind en vasten steun in druk,
Heeft, boven het gedierte, een gadeloos geluk.
|
|