|
| |
R.
| RAbaut, | ziet Boeve. |
| Rachel. | Iacobs huysvrouwe, eerbare, Schaepherdersse, de moeder Iosephs ende Benjamin.
Sy was de tweede dochter van Laban ende huysvrouwe van Iacob, langhen tijdt onvruchtbaer, maer kreech ten lesten twee kinderen, het een ghenaemt Ioseph ende het ander Benjamin. |
| Radijs. | Stercken, bitteren, somers, ronden, kouden, dicken, wilden, langhen, ghestekenen, klaren, krommen, scherpen, nopenden, rooden, ghesteerten, gheschotenen, ghetacten. |
| Raedt. | Voorzichtighen, zalighen, profijtelijcken, goeden, wijsen, rijpen, Catonischen, discreten, voorbedachten, gezonden, voorzegghenden, goddelijcken, behulpelijcken, waerschouwenden, leytsman van voorsichticheyt, onveranderlijcken, voorghenomenen, statighen, heerlijcken, lofweerdigen. |
| Raedt ofte Raets-ghezelschap. | Keyserlijcken, eerbaren, ouden, statighen, hooghen, eerlijcken, voorwijsen, voorzienighen, machtighen, gheauthoriseerden, oppersten, eerweerdighen, ghevreesden, wetghevenden, rechtdoenden, gerechtighen, vergaderden, hoochweerdighen, strengen, grootmoedighen, ghehulden, ghekosenen, Magistraten. |
| |
| |
| Raedtskamer ofte Dinghplaetse. | Oproerighe, gheruchtmakende, beslotene, rechtelijcke, quellijcke, audientie, troublighe, vermaerde, Rechters. |
| Raedtghever ofte Raedtsman. | Statighen, rechtveerdighen, wijsen, onvertsaechden, rijpen, straffen, eerbaren, harden, gherechtighen, eerweerdighen, gheleerden, onbeweghelijcken, wetghever, wethouder, onbarmhertighen. |
| Raedtslach. | Compact, accoort, oproerighen, verbondenen, ghevaerlijcken, verborghenen, Monopolischen, ongheoorlofden, boosen, schelmschen, ghesworenen, schadelijcken, beslotenen. |
| Rakette. | Ghepeest, ghespannen, welghedraeyt, speel, kets, handelijck, bal. |
| Raketten-kruydt. | Edele, groene, heete, lieffelijcke, amoureuse, hoerachtighe.
Dit kruydt is ghemeen ende oock wildt, maer worden beyde in de saladen ghegheten, ende om dat het verwermt, men en ete't niet veel zonder datter Latuwen bladeren by ghemenght zijn, alzoo wordt syne groote hitticheyt die tot luxurie verwect, verkoelt door de Latuwe. |
| Ram. | Tandeloosen, stooter, bleetenden, weldraghenden, fuycker, lichten, rouwen, hayrighen, weyder, ghehoornden, ghewolden, dertelen, onkuysschen, verteerder, doordringhenden. |
| Rancke. | Wijngaert, kromme, druyfdraghende, knoopachtighe, ghebladerde, ghesnedene, hersnedene, ghebottede, ghebonden, ghezuyverde, vruchtbare, ghesnoeyde. |
| Rantsoen. | Roof, swaer, onbetalijck, verlossende, betalijck, redelijck, krijghs, lijfbehoudende, groot, zolts, kostelijck. |
| Rape ofte Ruve. | Limosinsche, stercke, ronde, koudebeminnersse, groote, wilde, bittere, bijtende, langhe, scherpe, rouwe, klare, kromme, kromachtighe.
Men zeght dat in Savoyen worden Rapen ghevonden die elck 100 ponden weghen. Matthiolus in syn Commentarien zeght dat hy er ghezien heeft die 30 ponden weghen, welcke waren langh ende roodt: De Rapen groeyen gheerne in koude Landen. |
| |
| |
| Rapier ofte Sweert. | Snijdende, moorders, wrekende, rasende, bloedich, wreedt, langh, ghepunt, dreygende, oorlooghs, welghetempert, doodende, menschmoordende, gheweldich, overlastich, klaer, blanck, krijghs, edel, vlammende, verstaelt, daverende, Spaens. |
| Rasheyt. | Ghevloghelde, haestighe, neerstige, veerdighe, stijve, loopende, ghevederde, ghepluymde, roerende, lichte, posten, vlieghende. |
| Raserije. | Dulle, wreede, barbarische, gheweldighe, ontstekene, vlammende, droncken, felle, Tygrissche, oproerighe, vorighe, vergramde, verveerlijcke, ghevaerlijcke, grimmighe, zotte, grouwelijcke, ziedende, wtzinnighe, moedighe, onghebondene, onbedwonghene, ghepasside, beestighe, gheanimeerde, scherpe, onredelijcke, moeyighe, blinde, ontemmelijcke, tempeestighe, brandende, afgrijselijcke, rouwe, hittighe, schuymende, schuymbeckende, koppighe, bulderende, vergramde, beroerde, verhitte, hersseloose, rumoerighe, onghenadighe, onghematichde, wtzinnighe, heftighe, krachtighe, overlastighe, onverlatene, ongheduldighe, oorlooghsche, obstinate, oproerighe, onbarmhertighe, overdadighe, rasende, beroerde, bleeckmakende, onverzoenighe, schadelijcke, duttelijcke, droeve, onghebreydelde, overgheghevene, elendighe, versworene, ghewapende, gramme, periculeuse, droomende, furieuse, ghedrevene. |
| Rat. | Omdraeyende, draeyende, wanckelbaer, roerlijck, wiel, beslaghen, onghestadich, omkeerende, licht, krakende, wacker, krom. |
| Ratte. | Wackere, rassche, schadelijcke, erghe, knaghende, loose, boose, hatelijcke, swerte, diefsche. |
| Rave. | Swerte, heessche, hongherighe, pryighe, verhongherde, krochelende, snapstere, voghel, verslindende, ongheluckighe, voorzegghende, oude.
Plinius zeght, dat Hesiodus schrijft, dat een Kraeye leeft negen mael zoo langh als een mensche, een Hert vier mael zoo langh als een Kraeye, ende de Rave dry mael zoo langh als het Hert. Voor- |
| |
| |
| | der, een Rave alleen onder alle de voghelen, weet datse ongheluck brenghen. |
| Reagal. | Swert-fenijnich, bitter, bleeck, verstorven, sterffelijck, wildt, verghiftich, boos, doodelijck, dootbrenghende, bleeckachtich, bleeckblau. |
| Recepte, | ziet Dranck. |
| Rechter, | ziet Richter. |
| Recht. | Rechtveerdich, straf, wreet, wetghevende, heylich, redelijck, Keysers, Goddelijck, civil, menschen, gheschreven, Canonincx, ghemeyn, wettelijck, ghelijck, goet, oudt, Heeren, ghewoonlijck, kijvende, ghetrou, Richters, onbrekelijck, eerweerdich, doncker, bezonder, gheheylicht, eyghen, wanckelbaer, speciael, twijffelachtich, radende, ghewesen. |
| Recteur. | Academischen, vermaerden, weerdighen, wijsen, voorzienighen, gheleerden, Politijcken, Hooft van d' Academie. |
| Redelijckheyt. | Diepzinnighe, voorstaende, menschelijcke, hooft, koninghinne, bedachte, raedtsvrouwe, meestersse, koppighe, voorsiende, natuerlijcke, veranderlijcke, sware, moeyelijcke, besluytende, verscheyde, verontschultbare, voorghenomen, menschen-leermeestere, gherechtighe, zonderlinghe, leytsvrouwe, ghelijcke, mannelijcke, rechtveerdighe, waerheyts ghelijcke. |
| Reden ofte Propoost. | Ghemeyne, goede, sententien, verstandtvoedende, diepgrondighe, vernuftighe, oorkittelighe, ghevoechlijcke, wanschickelijcke, nut, onnut, achtervolgende, vervolghende, ghebrokene, moeyelijcke, voorghenomene, vrouwen, lichtveerdighe, statighe, vrolijcke, bootsighe, veranderlijcke, verscheyden, amoureuse, t'zamensprekende, vergaderde, spots, voorbedachte, korte, langhe, tafel, disch, achtereenvolghende, strijt, verborghene, tweezins, bondighe, onbetamelijcke, onghehoorde, vreemde, omloopende, statelijcke, schoontalighe, rijckzinnighe, tucht. |
| Reep ofte Hoep. | Ronden, scheeven, ghekroocten, ghe- |
| |
| |
| | vouteden, omvangenden, krommen, Spherischen, draeyenden. |
| Reghen. | Soeten, vochtighen, vroeghen, voorjarighen, vruchtbaren, stof, dampighen, waterighen, vlacken, plas, winterschen, droevighen, catarreusen, dichten, kouden, dunnen, huyverighen, vallenden, kleynen, quellijcken, blauwen, nevelachtighen, ijsachtighen, stort, windighen, dauwen, buyighen, rijmighen, mistighen, stercken, stijven, sonnen. |
| Reghenboghe. | Veranderlijcken, nevelachtighen, gheverweden, vochtighen, voorzegghenden, gheschilderden, haestighen, ghekromden, dobbelen, reghenachtighen, gheschackeerden, ghehoornden. |
| Register ofte Inventaris. | Gheartijckelden, bekenden, heerlijcken, beschrevenen, ghegrosseerden, gheteeckenden, gheinventariseerden, ouden, openbaren, leerenden, grooten, pampieren, memorie, daghelijcschen. |
| Reygher. | Schreeuwenden, ghebecten, zeltzamen, delicaten, hoochvlieghenden, variabelen, waterachtighen, langghebeenden, eenzamen, visch-eter, voorzeggher, koninckspijse.
Men zeght dat 't vleesch van desen Voghel zeer delicaet is, hy verheucht hem in't water wesende, hy leeft ende spijst hem met Ael ende andere dierghelijcke levende visschen: hy waerschout ons van d'onwederen, want alst onweder wesen zal, verlaet hy de wateren ende vliecht in de wolcken met groot ghescheeu. |
| Reynicheyt. | Heylighe, Diaensche, gheheylichde, deuchdelijcke, schamele, Engelsche, trouwe, loutere, houwelijcsche, zuyvere, reyne, eerbare, witte, innighe, maechdelijcke, aerdighe, lustighe, schoone, wtnemende, aenghename, dochteren, maechden, bequame, hupsche, fraeye, verborghene, vercierde, cierlijcke, gheschicte, onghebrokene, Religieuse, gheheele, onbesmette, beloofde, onnoosele, loffelijcke, onghecorrompeerde, stantvastighe, goddelijcke, beschaemde. |
| Reyse. | Langhe, verre, volbrochte, noodighe, devote, voorghenomene, moeyelijcke, sware, feestelijcke, bewandelde, vreemde, Pelgrims, beloofde, verdrietelijcke, lustighe, ongemackelijcke. |
| |
| |
| Reyser. ofte Reysigher. | Deur, wel-ontfanghenen, willekomenen, moeden, bovenmaten, dwalenden, Pelgrims, vreemden, vreemdelinghs, onbekenden, dorstighen, vermoeyden, overarbeydenden. |
| Religie. | Heylighe, eenvoudighe, eenighe, ghemeyne, conscientieuse, oude, vrije, Christelijcke, Apostolische, vyerighe, Goddelijcke, Catholijcke, gheloovigher, ceremonieuse, gheheylichde, openbare, gheadmitteerde, gheoorloofde, Lutersche, Roomsche, Ghereformeerde, Ministische. |
| Reliquien. | Overgheblevene, weerdighe, ghekassede, heylighe, rijcke, devote, bepeirelde, oude, aschachtighe, verhevene, kostelijcke, gulde, schoone, stofachtighe, eerweerdighe, verstorven, opgheslotene, bedecte, ontdecte. |
| Remedie ofte Bate. | Helpende, gheneselijcke, behulpelijcke, goede, vaste, zekere, stoute, bequame, verzochte, gheprobeerde, vliedende, excellente, welgheleghene, ghezondtmakende, opperste, teghenwoordighe, haestighe, stadighe, staensvoetsche, heelende, opgheleghde, eerste, laetste, ghezondene, hertelijcke, blijde, medecinale, zonderlinghe, stercke, machtighe, zoete, troostelijcke, subtijle, zuyverende. |
| Renpeerdt. | Vlieghende, oorlooghs, licht, wacker, lichtveerdich, stout, machtich, sterck, krijghs, lancieren. |
| Rente ofte Chijns. | Iaerscharighe, grondt, jaerlijcke, Heeren schuldighe, eeuwighe, verstorvene, onlosselijcke, lijf, erf, los, woeckers, aengheerfde, patrimoniale, loopende, verstorvene, daghelijcsche. |
| Repetitie. | Herhalinghe ofte herzegginge, lieflijcke, tweevoudighe, dobbele, gheduerighe, herzegghende, hatelijcke, onnoodighe, herdane, veranderde. |
| Requeste. | Ootmoedighe, supplicerende, biddende, deerlijcke, moeyelijcke, quellijcke, lastige, ghepresenteerde, smeeckende, Rechters, toeghelatene, gheaccordeerde, klaghelijcke, beleefde, onbeleefde, overgheghevene, stoute, schimp, aenhoudende, verzoeckende, vervolgende, eerlijcke, ongeschicte, gheschrevene, gherechtighe, redelijcke, buyten-propooste, be- |
| |
| |
| | antwoordinghe, gheappostilleerde, veerdighe, klaghelijcke. |
| Resolutie, | ziet Besluyt. |
| Rethorijcker ofte Rethorizijn. | Welzegghenden, welsprekenden, gheschicten, eloquenten, welberededen, goet, edelen, excellenten, zedighen, subtijlen, rijckzinnighen, kloecken. |
| Revolteren, | ziet Afwijcken. |
| Reuck. | Goeden, smakelijcken, welrieckenden, vermakelijcken, verquickenden, Egyptischen, wellustighen, scherpen, versterckenden, scherpen, wtnemenden, kostelijcken, zoeten, zueren, verheughenden, verblijdenden, vochtighen, civetten, smeeckenden, lieflijcken, saffranen, behaghelijcken, Castorianen, stercken, krachtighen, lustighen, Iouffrouwen, wijven, Assyrischen, hemelzenuwighen, wijnachtighen, balsemen, hertelijcken, zoetrieckenden, amoureusen, vriendelijcken, wieroocx, gheweldighen, roosen, perfumeersel, muskel, zoetachtighen, aengenamen, Arabischen, Goddelijcken, Hemelschen, zalfachtighen, Indischen, bloemen, blijden, delicaten. |
| Reusen. | Stoute, vermetene, boose, oproerighe, wonderlijcke, fortsighe, wreedtmoedighe, wrevelmoedighe, grootghestaltighe, grove, ghebeende, blixemende, onbarmhertige, wtmuntighe, vervloecte, monsterdierighe, stoutmoedighe, groote, botte, hooghe, trotse, Siciliaensche, bestoven, wreede, grouwelijcke, afgrijselijcke, hoovaerdighe, moedighe, furieuse, machtighe, nedervellende. |
| Rhea. | Vruchtbare, der Goden moeder, onsterffelijcke.
Is de Dochter des Hemels ende van der Aerden, wordt oock anders ghenaemt Cybela, waer wt (zoo de Poëten versieren) alle de Goden ghegenereert zijn. |
| Rhodes. | Een Eylandt, vermaert, edel, klaer, gulden, Phebeaens, vruchtbaer, Colossische, schoon, Zee, ingenieux, edel, Sonnen-eylandt.
Het Eylandt Rhodes, eertijdts ghenaemt Ophiusa, Asthrea, ende noch andere meer verscheyden namen, leght in de Zee Carpatia, alzoo ghenaemt gheweest na eenen Koninck Rhodus ghe- |
| |
| |
| | naemt, ofte na een Dochter ghenaemt Rhodon ofte Rhodia Apollos Lief. Dit Eylandt is voortijdts groot gheacht gheweest, zoo wel om d'edelheyt desselfs, als om datter gheenen dach en komt, hoe duyster hy zij, ofte de Sonne en laet haer zien, ende oock om de kloecke Gheesten die daer gheboren zijn. Daer was eertijdts een groote Colosse opgherecht van metael, een zoo wtnemende stuck wercx ende zoo wonderlijck, datmen't een van de zeven VVonderen der weerelt acht. In't Iaer 1522, tot schande van de Christen naem, is Soliman den Turck daer meester over geworden, niet teghenstaende dat de Christen Ridders hem een ongheloovelijck wederstant ghedaen hadden. |
| Richter. | Statighen, straffen, onverbiddelijcken, wijsen, rechtveerdighen, gherechtighen, scherpzinnighen, rechten, criminelen, onbeweechlijcken, scheytsman, onghenadighen, harden, rechtdoenden, goeden, grouwelijcken, onoverwinnelijcken, gheleerden, vromen, heylighen, waerachtigen, droevighen, ghetrouwen, trouwen. |
| Ridder. | Kloecken, stouten, edelen, strijdtbaren, ghewapenden, dolenden, grootmoedighen, waghere, kruys, Maltaschen, ghebieder, ghecierden, wackeren, oorloochschen, ghekammet, moedighen, ervaren, behendighen, onoverwinnelijcken, Hectorischen, trotsen, Alexandriaenschen, ongetemden, Achillischen, doorluchtighen, wel ter wapenen, weerdighen, ghevreesden, victorieusen, oorloochs-donder, bequamen, deuchdelijcken, Keyserlijcken. Ziet voorder op Malta. |
| Ridderspoor-bloeme. | Swerte, purpure, zachte, voorjarighe, ghecoleurde. |
| Riet. | Teeder, vochtich, ghepluymt, lanck, bevende, swack, levende, waterich, licht, groen, marasch, windtspel, revierich, sloots, onghestadich. |
| Rydere. | Peerdt, post, lustighende, jaghende, vervolgher, onmoeyelijcken, ghevederden, neerstighen, loosen, subtijlen, vermoedenden, arbeydighen. |
| Ryckdom. | Grooten, verganckelijcken, begheerden, benijden, verderffelijcken, afgaenden, ydelen, elendighen, hoo- |
| |
| |
| | vaerdighen, tyrannighen, valschen, onghestadighen, hatelijcken, gierighen, machtighen, heerlijcken, bezorchden, gouden, slibberachtighen, weerelts, tijdelijcken, zorchvuldighen, vliedenden, luyen, vruchtbaren, eerbaren, ouden, trotsen, ghelts, vermakelijcken, smeeckenden, naelockenden, gulden, ontallijcken, gheluckighen, ongheluckighen, pronckenden, Konincklijken, abondanten, gheltgierighen, Veneetschen.
Rijckdom wordt ghenaemt Dochter van zorghe ende van droefheyt, der vleyaerts ende pluymstrijckers moeder, Voedtsersse van alle quaet, Amaltheis hoorn 'tjuweel der eeren, de peirle van weerdicheyt, het opperste gheluck, de prickel van de gierigaerts. |
| Rijghnestel. | Langhen, ghecoleurden, dunnen, ronden, vrouwen, aerdighen, sijden, ghefrizeerden. |
| Rymer. | Straet, dichter, onwetenden, zotten, brabbelaer, ongheleerden, onbequamen, onaerdighen, hoovaerdighen, rijmkens-makere, kreupeldichter. |
| Rymken. | Poëets, maethoudende, ghenuechlijck, ghetalhoudende, schimp, ziet Veersken. |
| Rimpele. | Oude, ghetrockene, vuyle, ghefronste, ghebulte, leelijcke, dobbele, ghevouwene, voorhoofts, vervuylde, ghelobde. |
| Ryn. | Reviere, ghehoornden, breeden, diepen, Duytschen, stercken, stroomenden, nederloopenden, krachtighen, krommen, stijven, berchachtighen, wechdrijvenden, verslindenden, ijsighen, steenachtighen, dreyghenden.
Is een van de grootste Revieren in Duytschlandt, nemende haren oorspronck in Switzerlandt heel by de stadt Chur, een Bisschoppelijcke stadt, gheleghen tusschen 'thoochste gheberchte dat men noemt Alphen. Den berch wt welcken den Rijn ontspringht noemt Strabo Adulta, heeft twee oorspronghen, waer wt twee stroomkens spruyten, sterck vlietende door d'engicheyt der dalen tusschen het gheberchte, welcke zich vergaderen een mijle van Duytschland ontrent dese stadt Chur. |
| Rinck. | Gouden ghesteenden, gheemaileerden, blinckenden, eerlijcken, ghecoleurden, ronden, gheschockierden, schoonen, bepeirelden, moyen, gheverweden, trou, lustighen, |
| |
| |
| | edelen, welghemaecten, handt-cieraet, zeghel. |
| Rispe, | ziet Rupse. |
| Riviere. | Water, barende, schipdraghende, bevaerde, bevaerlijcke, slangkromme, eylandighe, doorloopende, kromme, zandtachtighe, ghehoornde, lichte, stercke, schoone, blauwe, kindt des lochts, loopende, schuymende, vochte, verslindende, vischachtighe, kromloopende, strenghe, stroomende, ruysschende, waterighe, gheswollene, slijckachtighe, voedende, overloopende, zavelachtighe, slibberende, vermaerde, gheweldighe, edele, inswillighende, profijtelijcke, draeyende, drijvende, levende, zoete, wtspouwende, vlietende, grontachtighe, diepe, ondiepe, traghe, zachtloopende, klare, havenachtighe, draeyende, natmakende, begraesde. |
| Robijn. | Vlickerenden, blakerenden, vyerighen, orientalen, rooden, brandenden, vlammenden, kostelijcken, Indiaenschen, rijcken, schoonen, blinckenden, levenden, onschattelijcken, stralenden, kostelijcken, edelen, glinsterenden. |
| Roch. | Overvloedighe, vruchtbare, stekende, gapende, breede, gheplatte, sproetachtighe, Zee, ghesterrede, vaste, ghespickelde, rouwe, drystertighe, slijmighe. |
| Rock. | Gheknopten, palt, gheschackierden, gheboorden, swerten, langhen, krijghs, ghestreepten, ghekapproenden, yseren, gheployden, langployighen. |
| Roede ofte Garde. | Kletsende, barcken, rijs, tackighe, swacke, groene, nieuwe, verssche, dunne, teere, rijsen, bogende, ghesnoeyde, rechte, kleyn, groote, langhe, ghetacte, opgheheven, gispende, ronde, wacke, draghelijcke, dreyghende, schouvaghers, willighe, linssen, slechte, gheessel, dappere, beuls, rechte, bosch, kinder. |
| Roef van een Schip. | Overwelfden, breeden, grooten, kleynen, hollen, vreemden, schippers, geslotenen, sluytenden. |
| Roelandt. | Den furieusen, hoovaerdighen, avontuerder, hoochmoedighen, ridderlijcken, oorloochsen, vermaerden, stouten, helt, ghevreesden, amoureusen.
Dit was een Frans Ridder, van den maechschappe van Carolus |
| |
| |
| | Magnus, zeer gheacht om syn voorsichticheyt ende kloeckheyt, den welcken op't laetste rasende dul werde, overwonnen wesende van liefden-ongheduldicheyt. |
| Roemdragher. | Hoovaerdighen, vermetelen, Trasonischen, opgheblasenen, heerlijcken, trotsen, prachtighen, Hovelinck, hoochmoedighen, stemmighen, onverdraghelijcken, loghenachtighen, zotten, moeyelijcken, waengheestighen. |
| Roep. | Ghemeynen, verboden, loopenden, klappaerts, nijders, trompetten, hoornblasers, openbaren, rasschen, lichten, sweerelts. |
| Roepinghe. | Verschrickelijcke, klaghende, schreeuwende, luyde, schetterende, klinckende, schreyende, droevighe, huylende, verweerende, krijsschende, grouwelijcke, oproerighe, verbasende, weerklinckende, smadelijcke, schimpighe, schandelijcke, dreyghende, klaghighe, jouwende, armhertighe, brullende, briesschende. |
| Roer. | Zinck, doodende, ontsteken, vyerslaende, moorders, verborghen, veerdich, ongheluckich, krijghs, doodelijck, verschrickelijck, verraders, gheweldich. |
| Roest. | Scherpen, rouwen, quaden, swerten, rotten, bijtenden, inetenden, knaghenden, vuylen, besmetten, besmeuterden, besmeurden. |
| Roet. ofte Zoet vande schouwe. | Swert, roockich, berooct, vuyl, bitter, schouwen. |
| Roffiaen. | Bordeelhouwer, loghenaer, onkuysschen, onreynen, verachten, koppelaer, loosen, schalcken, zoetsprekenden, ongheluckighen, moeyelijcken, lastighen, smeeckenden, ongheschicten, onverlaet, overdadighenden, sweertdraghenden, schelmschen, guytachtighen, vrouwen-schender. |
| Romeynen. | Krijghs, trotse, hoovaerdighe, Albanische, statighe, eergierighe, oorloochsche, ontemmelijcke, heerschende, weereltdwinghers, Ausonianen, ghevreesde, onverwinnelijck.
Eer dat de stadt Roomen ghesticht was, d'Albanoysen hadden eenen Koninck ghenaemt Phocas, bewoonde dat Landt. Ende om datter gheenen zoo kleynen Historischrijveren is, ofte hy en ver- |
| |
| |
| | maent van de kloeckheyt ende mannelijcke daden des zelven, en zal daer niet veel van schrijven: oock om dat het elcken bekent is, hoe dat de gheheele weerelt voor haer ghevreest heeft. |
| Romulus. | Kloecken, Rooms-stichtere, Krijghs-heldt, Mavortiaen, tweelinck, machtighen, broeder-dooder, Martialen.
Syn vader is onbekent, was Rheas sone, de dochter van Numitor, een vestale maghet, hy was eerst Koninck ende stichter van Roomen, dewelcke ghebouwet wesende, isser twist gheresen tusschen Remus en hem, om des naems wille van der Stadt, om dies wille datse tweelinghen waren, ende men niet en wiste wie eerst ghebaert was. Nu om questie te vermijden, hebben ghaccordeert, datse elck op eenen verscheyden berch zouden klimmen, ende dat die de grootste vleughe voghelen zoude zien, zoude den naem gheven. Dat gheschiedde Romulus, ende volghens dien gaf hy de Stadt den naem Roomen: zommighe zegghen, dat korts daer na hy synen broeder doodde, om dat hy tot syner verachtinghe over de mueren van der Stadt gheklommen was. Ten laetsten alleen ghebleven zijnde, regneerde 38 jaren. |
| Ronckere. | Snorckenden, aessemenden, slaperighen, gapenden, snuyvenden, droomenden. |
| Rondasse. | Lijf-bewarende, stercke, beschermende, gulden, holle, oorloochsche, harde, scheut-vrije, overdecte, deckende, vaste, slincsche, ghedamaskineerde, vergulde. |
| Rondeelken. | Ghedicht, ghestelt, edel, tellende, ghesneden, neghen-reghelich. |
| Rondicheyt. | Ghelijcke, roerlijcke, effene, Hemelsche, Gloobsche, Spherische, volle, onvaste, dichte, draeyende. |
| Ronsart. | Frans Poëet, d'eere der Poëten, grooten, vermaerden, Harpenspeelder, Goddelijcken, Musijckbeminner, gheleerden, Prins vande Lofzanghen, Apollos sone, schilderijebeminner, Lyrischen.
Den alder gheleertsten ende konstrijcken M. P. Ronsart, was een Edelman van Vendosme, in den beghinne bespot van d'onwetende, is nu ter tijdt van eenen ieghelijcken zoo gheacht ende bemint, voornamelijcken van die, die hun der Poëterije verstaen, datter niemandt en is ofte hy moet zegghen dat hy den eersten onder de Fransoysen is. |
| |
| |
| Roock. | Swerten, dicken, donckeren, lichten, ydelen, grooten, schouwen, dampighen, gheduerighen, blinden, wolckenden, heeten, verdwijnenden, droevigen, quellenden, springhenden, verspreyden, traenachtighen, verblindenden, verduysterenden, nevelachtighen, zolfferachtighen, moeyelijcken, achtervolghenden, lauwen, aschachtighen, vuylen, vileynen, stinckenden, hoochvlieghenden, duysteren. |
| Roodicheyt. | Bloedighe, schaemachtighe, vyerighe, purpuren, brandende, kinderlijcke, levendighe, vlammende, schaem, roosen, rozijnverwighe, onghestadighe, bloode, reyne, blosende, incarnate, cramosijne. |
| Roof. | Gierighen, gheweldighen, wechghevoerden, elendighen, droevighen, krijghs, quaden, wreeden, diefschen, schandighen, vyantlijcken, stouten, nijdighen, veerdighen, schelmschen, fortsighen, gheplonderden, haestighen, rijcken, kostelijcken, heerlijcken, slaefschen, afghenomenen, afghezetten, gheroofden, ghestolenen, ghevanghenen, ghekregen, verkreghenen, aenhanghenden, dienstbaren, schoonen, wechghevoerden, straetschenders, vyandts, buyt, vergaderden, gheladenen, nieuwen, onversienighen, ongheluckighen. |
| Roofvogel. | Ydelen, hongherighen, gierighen, voorzegghenden. |
| Roomen. | Hooft der weerelt, hoovaerdighe, triumphante, oudt, heerlijck, Romulusch, edel, machtighe, vermaerde, weerelts-cieraet, Pauselijck, groot, wonderlijck, trots. |
| Roose. | Roode, vrije, voorjarighe, winder, Cypersche, gheknopte, welrieckende, blosende, schoone, zoete, incarnate, Cinabrische, vroeghe, liefden-ruyckerken, purpuren, ghespeende, ghezonde, verssche, verslenste, eghelentier, Hofs eere, hoerachtighe, gheeerde, bloeyende, daghelijcsche, blosende, witte, gheparfumeerde, musculiaet, lieflijcke, reuck-ghevende, dochters-eere, doornachtighe, ghebaerde, der liefden spel, opene, ghesloten, dauwighe, lustighe, wilde, voorjaerzeere, gheschilderde, roodtachtighe, verheughende, dunne, |
| |
| |
| | muscaet, verlichte, ghespickelde, delicate, Idalische, zachte, gheboorde, dobbele, veelbladerighe.
Men vindt velerleye Roosen, van velerleye coleuren, reucken, van vele, weynighe, ende van breede bladeren, d'eene zoeter rieckende dan d'andere: Maer generalijcken moet men de Roosen in weerden houden, niet alleenlijcken om hare schoonheyt, datse de tuynen ende hoven vercieren, maer oock om datse zeer bequaem zijn tot medecijne, ende tot oorbaer des menschen leven. Dese bloeme wordt Venus toegheeyghent. |
| Roosen-boom. | Bosch, vrijen, wilden, doornachtighen, rooden, purpuren, gheknopten, ghetacten, zoetrieckenden, haechachtighen. |
| Roosemarijn. | Bloeyenden, ghebloeyden, ghebladerden, rieckenden, hofs-eere, dunnen, edelen, ghetacten, wortelachtighen, wilden, dichten, wieroockighen, tuylachtighen, bleeckachtighen. |
| Rooster. | Ghetraliden, ijseren, verwarmenden, ghegeerden, ronden, appel, vierkanten. |
| Rootse. | Steen, onghenakelijcke, harde, rouwe, scherpe, verborghene, vaste, dreyghende, doove, Caucasiaensche, oneffene, stomme, Zee-bolwerck, schants, onvruchtbare, woeste, wilde, eenzamighe, moeyelijcke, trotse, stercke, holle, vischachtighe, ghehouwene, sware, periculeuse, verhevene, hooghe, bemoschte, onberoerlijcke, dicke, ghehoolde, hanghende, bedrieghelijcke, onghemackelijcke, keyachtigen, bemuerden, schelfferende, puntighe, ghepunte, schadelijcke, verdruckende, vaste, domme, koude, haechachtighe, berchachtighe, vervaerlijcke, diamantische, lommerachtighe, natuerenwonder, zienlijcke, wonderlijcke, stijven, vochtighe, grouwelijcke, eysselijcke, afgrijselijcke, dichte, schipbrekighe, oude, levendighe, sware, onbewoonlijcke, onberghelijcke, neerdalende, steyghen, boschachtighe. |
| Roover. | Moordadighen, listighen, gierighen, dootslagher, overdadighen, gheweldighen, overweldigher, schandelijcken, loosen, schalcken, haestighen, plonderaer, vermomden, onzalighen, galghenlap, gheraeybraecten, elendighen, |
| |
| |
| | bespieder, onghenadighen, schelmschen, vyandtlijcken, krijghs, verzelschapten, bloedighen, vrybuyterschen, onghenadighen, ghestaefden. |
| Roovinghe. | Vyandtlijcke, gheweldighe, schelmsche, archlistighe, stoute, nachtelijcke, heymelijcke, plonderighe, maechdoms, haestighe, periculeuse, dochters, krijghers, ongheoorlofde. |
| Rosbare. | Zachte, ghemackelijcke, hanghende, overwelfde, Ionckers, Jouffrouwen, kostelijcke, swierende, daverende, gheslotene, verhevene, ghedecte, wagghelende. |
| Rosetsel. | Roodtachtich, lijfverwighe, blinckende, wijnachtich, roodt, bloosende, liquide, bloedich, roodtmakende. |
| Rosijnen. | Zoete, korte, lanck, kleyn, torsch, korf. |
| Roskam. | Ghetanden, wrijvenden, rouwen, scherpen, ghekerfden, verroesten, klaterenden, bestorvenen. |
| Rot ofte Verrottinghe. | Schimmelighe, wtgheslaghene, infecte, besmettelijcke, swerte, versticte, verdufte, wormstekighe, grafs, menschelijcke, stinckende, oude, verdorvene, pestilentiale. |
| Rouwe. | Deoevighen, wtvaerts, bedroefden, afgheleghden, beweenden, bitteren, deerlijcken, doodes, swerten, grooten beswaerlijcken, beschreyenden, wtersten, onverzoenighen, ondraghelijcken, verdrietighen, beweenlijcken, swaren, elendighen. |
| Ruet ofte Smeer. | Vet, smeerich, zacht, wit, keers, ossen, verckens, gheweect, schaeps, beyren, etc. |
| Rugghe. | Packdraghenden, rouwen, ghebeenderden, ghebrokenen, roofdraghenden, merchachtighen, stercken, ghekromden, hollen, scherpen, ghevouwenen, bultachtighen, gheboghenen. |
| Rughstrangh ofte Steertbeen. | Arbeydighen, stijven, ghebeenden, lendenachtighen, machtighen, rugghenkracht, packdragher. |
| Ruyte. | van ghelas ofte steen, vierkante, ghehoecte, venster, ghepaste, ghelasen, klare, gheloode, cristalijnen, in- |
| |
| |
| | ghezette, ghekaste. |
| Ruytenkruydt. | Bittere, groene, wilde, berchsche, krachtighe, scherpe, ghevaerlijcke. |
| Ruyter. | Wackeren, vlichelenden, peerdttemmer, schiltknecht, edelen, stouten, trotsen, swerten, strijtbaren. |
| Rupse. | Kruypende, klimmende, langhe, doorklovene, wormsche, gulden, schadelijcke, vyandinne der hoven, vruchtverderfstere, bladeretende, boomschentstere, koolschentstere.
Sy groeyen op de bladeren van de kruyden, en voornaemlijcken op de koolen. Om te verhinderen datse niets in de hoven en verderven, moet men de zaden van 'tgene dat men zaeyt in huysloock ofte in donderbaer-water weycken, sy en zullen nimmermeer op de kruyden die van dat zaedt groeyen, komen. |
| Ruyne. | Nedervallende, elendighe, ghekroocte, haestige, tempeestighe, beklaghelijcke, oude, deerlijcke, droevighe, woeste, stortende, groote, eysselijcke, arme, krijghsche, onverwachte, onaerdige, plotsighe, mismaecte, grouwelijcke, schadelijcke, struyckelende, afgrijselijcke, zorghelijcke, toegheschicte. |
| Ruyspijpe, | ziet Moesele. |
| Ruste. | Vreedtzame, zoete, ledighe, stille, gheluckighe, aschvijstersse, lieflijcke, zekere, luye, slaperighe, behaghelijcke, gheluckzalighe, gheluckzalicheyts suster, begheerde, ghestoorde, zachte, blijde, smeeckende, vrede-beminnende, leven-ghevende, aenghename, wellustighe. |
| Rustinghe. | Welvoorziene, scheeps, kostelijcke, verscheyden, oorlooghs, krijghs, ruyme, dierbare, stoute, ghebruyneerde, stercke, blinckende, ghepolijste, sware, klare, dreyghende, ghegraveerde, glinsterende, ghestoffeerde, vergulde, klinckende, krakende, bloedighe, verroeste, borst, glansende. |
| Rus. ofte Heytorf. | Groenen, aerden, graes, vierkanten, weyden, grooten, harden, doelschen, hooghen, ghetasten. |
| Ruyters. | Swerte, lanciers, carabijns, furieuse, onverbiddelijcke, stoute, krijghs, tempeestighe, barbarische, opghe- |
| |
| |
| | ruste, lichte, ghebardeerde, wel-ghewapende, onghenadighe, stoutmoedige, roovers, kloecke, onbarmhertige, oorloochsche. |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd