|
| |
O.
| OBeliske. | Vierkanten, puntighen, ghepunteden, rechten, ouden, Roomschen, vermaerden, Egyptischen, hoovaerdighen, onnutten, kostelijcken, verhevenen, wtstekenden, wtmuntenden.
Dat's eenen steen zeer hooch verheven, ghelijck eenen breeden doel, onder vierkant, al hoogher en hoogher verminderende allenskens tot aen 'tsop, is evenwel veel minder dan de Pyramiden. Hier voortijdts de Koninghen van Egypten dedense maken elck om strijdt, men zieter noch op zommighe plaetsen te Roomen. |
| Obligatie. | Notariale, bezeghelde, schuldighe, schultbrief, dwinghende, eysschende, autentijcke, ghepasseerde, ghehypothequeerde, betalijcke, ghecontracteerde, gheconditionneerde, verbondene, bundighe, liquide, vaste. |
| Oceaen. | Tgroot Meyr dat den Aerdtbodem omringht, Vader, Zee-godt, buyighen, diepen, vochtighen, natten, breeden, voeder, krommen, vlietenden, groote, verderver, Koninck van de baren, vloeyenden, overalloopenden, kalen, wonderdierigen, murmurerenden, schuymachtigen, vruchtbaren, zeegroenen, graugroenen, barighe, muytineerder, golvenden, wijde, vreemde, wtspouwende, volle, onmatelijcke, onmanierlijck groot, onbedecte.
De Poëten maken van den Oceaen eenen Zee-godt, sone van den |
| |
| |
| | Hemel ende van Vesta, ende Thetis man, ja oock de Vader van alle de Revieren ende Fonteynen. Maer eyghentlijck met dit woordeken Oceaen, verstaetmen de groote Zee. |
| Octroy. | Toelatinghe, vergunnet, mildt, verbiddelijck, willich, gheconsenteert, profijtelijck, ghebeneficeert, Konincklijck, gunstich, Keyserlijck, Princelijck, Heeren. |
| Ode ofte Zinghinghe. | Saphonische, ghetallighe, Pindarische, schoone, zoete, Thebaensche, aerdighe, edele, Lyricsche, lustighe.
Dat zijn alle kleyne ghedichtselen, die bequamelijck ghezonghen moghen worden. |
| Oedipus. | Ongheluckighen, onzalighen, elendigen, blinden, Thebaen, boosen, vaderslagher.
Sone van Laius, Koninck van Thebes ende van Iocasta, werdt (noch een kleyn kint wesende) opghevoedt by Phorbas, Koninck van Corinthen: by gheval te Thebas ghekomen wesende, om dat hy geen van syne vrienden niet en kende, hy doodde synen Vader, ende troude syn Moeder. Namaels vernemende wat quaet hy bedreven hadde, stack hy hem zelfs d'ooghen wt den hoofde, ende bande hem zelven ghewillichlijcken te Athenen, om aldaer syn leven t'eyndighen. |
| Oeffeninghe. | Arbeydighe, ghezonde, gheduerighe, lustighe, vaste, studieuse, profijtelijcke, konstighe, lofbare, aenzoetende. |
| Oesters. | Gheschelpte, leckere, voorjarighe, zoete, versche, smakelijcke, ghefrijtte, delicate, ghekruyde, vochtighe, Zee, levendighe, zachte, waterachtighe, ghezoutene, pekel. |
| Oever vande Zee. | Soutachtigen, havenachtigen, schuymachtighen, steenachtighen, keyachtighen, Zees, waterkantighen, vochtighen, slijckerighen, weerklinckenden, schuyffelenden, zuchtenden, krommen. |
| Offerhande. | Devote, milde, aenghename, heylige, gheofferde, toeghewijde, ootmoedighe, Christelijcke, ghezeghende, openbare. |
| Oye. | Teedere, bleetende, zachte, zoete, ghehoornde, huyverighe, vreesachtighe, profijtelijcke, stercke, camuse, vette, |
| |
| |
| | vruchtbare, woldraghende, schaepken, onreyne, vervaerde, vuyle, ziet Schaep. |
| Oyevaer. ofte Ouwevaer. | Reysenden, vreemden, barmhertighen, ouden, klapperman, wijsen, springhenden, schranckelenden, langhbeenighen. |
| Oker. | Ghelen, mijnen, Athenischen. |
| Olie. | Zoeten, groenen, groenachtighen, dunnen, smakelijcken, vetten, dicken, ghekeirenden, lichtenden, welrieckenden, Provenci, blauwen, lampen, olijven, glinsterenden, smeerighen, klaren, honichachtighen, lijn, raep, noten. |
| Olijfboom. | Ghebladerden, evengroenen, altijd-groen, levenden, gomachtighen, vredeboom, ghetacten, vreedtzamighen, spapen, Palladischen, lommerachtighen, ghekroonden, dichten.
Cato schrijft ende zeght, men moet d'Olijfboomen planten in plaetsen daer veel Sonne-schijn is, recht teghen't VVesten. Men zeght oock datter zulcken vyandtschap tusschen den Olijfboom ende den Eyck is, dat sy by malkanderen gheplantet wesende, doen malkanderen sterven, in korten tijdt vergaet den eenen ofte den anderen. Desen boom is de Goddinne Pallas toegheeyghent. |
| Oliphant. | Stercken, grooten, krachtighen, vleeschachtighen, Indischen, grouzamen, wreeden, onhandelijcken, botten, leerbaren, Arabischen, machtighen, vrijen, verschrickelijcken, oorloosen, yvoorghevenden, ghetanden, wilden, ghetemden.
Hy is den grootsten onder de beesten, van natueren is wreedt, grousaem, wildt ende onhandelijck, maer laet zich lichtelijck temmen, wesende zeer leerbaer, wt syn backhuys groeyen twee tanden van yvoor, welcke zomtijts meer dan neghen voeten lanck zijn: men zeght dat ghelijck de Herten hunne hoornen alle jaer vallen, ende dan weder groeyen, alzoo ist oock met des Oliphants tanden. |
| Olympia. | Groote, alderhoochste, klare, Atlanticsche, vlammende, hemelsche, stralighe, gesterrede, hemeldraechstere, groote, hooghen, beijsden, wolcken, draghenden, grootsten.
Dat is eenen Berch zoo hooch verheven, dat d'inwoonders dien |
| |
| |
| | den Hemel noemen, het welcke de Poëten oock doen, om die zelvighe oorsake. Hesiodus zeght dat de Musen daer inne gheboren zijn, ende Plinius zeght dattet in Helicon is gheweest. Oock wort met dit woordt Olympia verstaen, den Hemel, het generael, ofte het alghemeyn. |
| Olyve. | Groene, bleecke, Athenische, spade, vredragende, zoete, Provinciale, oliachtige, heylige, ghevleesde, knopachtighe, langachtighe, swertende, ghistachtighe, droessenachtighe, levende, Palladiaensche, vruchtbare, smakelijcke, groenende, groengrauwe.
D'Olijven zijn ghestichtet van keirne, olie, vleesch, ende gist, het welck is een menghinghe die een bitterheyt maect: Den Olie groeyt in d'Olijve van't leste van Oostmaent tot half September, ende van die tijdt aen haer vleesch ende keirne nemen haren was. Als eenen grooten reghen na een droochte komt, verot d'Olijve, ende en gheeft maer gist, die d'Olijve swert maect. |
| Olmboom. | Breeden, dichten, hayrighen, wijngaertvrient, berchachtighen, ghebladerden, ghetacten, hooghen, rechten, ghekromden, lommerachtighen, looverachtighen, grooten, wijden, ghestrecten, lochten, openen, verspreyden, stercken, ghezetten. |
| Omganck ofte Omwandelinghe. | Wijden, grooten, ronden, cirkel, breeden, swierenden, krommen. |
| Omhelsinghe. | Lieflijcke, vaste, zoete, zachte, innighe, tweevoudighe, gunstighe, smeeckende, druckende, blijde, vriendelijcke, onkuyssche, kussende, zuchtende, wellustighe, beleefde, ghedouwen, onderlinghe, willekomene, langhe troetelende, nauwe, behaghelijcke, minnelijcke, bevallijcke. |
| Omphale. | Lydiaensche, schoone, onkuyssche, moedighe, Hercules lief.
Sy was Koninghinne van Lydien, daer Hercules zoo zeer op verlieft was, dat hy (om haer te behaghen) hem zoo vernederde, dat hy voor haer garen spon ghelijcke een vrouwe. |
| Omloop des Hemels, | ofte revolutie, volghelijcke, roerende, omgheloopenen, onghestadighen, Spherischen. |
| Onachtbaer, | ziet Snoode. |
| Onachtsaemheyt. | Luye, droomende, slaperighe, on- |
| |
| |
| | danckbare, traghe, ledighe, asschevijsterighe, onzorchvuldighe, verachtweerdighe, waerloose, sloffighe. |
| Onbedachticheyt. | Zotte, ghewillighe, moedighe, jonghe, stoute, malle, vrymoedighe, rassche, veerdighe, blinde, onvoordachte, furieuse, lichtveerdighe, onbeleefde, stortende, qualijckbedachte. |
| Onbeleeftheyt. | Verachtelijcke, onbeschaemde, zotte, onwijse, oneerbare, moeyighe, trotse, onheusche, hoovaerdige, versmadelijcke, onstichtelijcke. |
| Onbequaemheyt. | Verachtelijcke, ongheschicte, botte, zotte, dwase, vreemde, teghenstrijdende, teghenstrijdighe, grove, qualijckvoeghende, belachelijcke, bespottelijcke, ongheloovelijcke, onwetende. |
| Onbeschaemtheyt. | Stoute, spijtighe, vermetele, onschamele, loghenachtighe, vrypostighe, lichtveerdighe, boose, opgheblasene, beroemighe, wederstrevende, bordeelsche, hoerachtighe. |
| Ondanckbaerheyt. | Hatelijcke, moeder van alle zonden, snoode, onachtbare, grouwelijcke, vermetelijcke, onkenbare, deuchts-vyandinne, hoovaerdighe, ongheloovelijcke, trotse, verghetelachtighe. |
| Onderdanicheyt. | Subjecte, dienstbare, dienstelijcke, nederighe, ootmoedighe, bedwonghene, natuerlijcke, ghehoorzame, moeyelijcke, slaefsche, elendighe, gheneychde, hoofsche, verdrietelijcke, ghewillighe, onghewillighe. |
| Ondersaet. | Vermaerden, eerbaren, ghedienstighen, plichtighen, gheneghenen. |
| Ondersoecker. | Neerstighen, scherpen, vyerighen, yverighen, curieusen, ernstighen, diepsinnighen. |
| Ondersoeckinghe. ofte neerstig Onderstaen. | Curieuse, zorchvuldighe, behendighe, loose, moeyelijcke, archlistighe, ervarene, statighe, smeeckende, schalcke, ernstighe, ghedenckweerdighe, overal, overdraghende, doorkijckende, langhe, sware, studieuse, toeluysterighe, arbeydighe. |
| Ondervraginghe. ofte Ondersoeckingheder pijnbanck, | |
| |
| |
| | heymelijcke, ziele van 'tproces, criminele, doove, wreede, neerstighe, scherpe, harde, overghedraghene, decrete, ondersochte, belastede, ghedachvaerde, heftighe, gheweldighe, pijnbancsche, rouwe, beulsche, voorgheghevene. |
| Onderwijsinghe. | Zinrijcke, vrije, leerende, studieuse, zelghesonde, oude, moeyelijcke, gheoeffende, kinderlijcke, straffelijcke, diepzinnighe, klare, arbeydighe, profijtelijcke, troostelijcke, wangheloovighe, wtghesochte, verstandt-voedende, wechwijsende. |
| Onderworpinghe, | Ghewillighe, schaemhaftighe, biddende, verwonnen, deerlijcke, vernederde, ootmoedighe, Rechters, bedwonghene. |
| Oneere. | Schandelijcke, verwijtelijcke, berispelijckt, besmette, vuyle, leelijcke, ontdeckelijcke, onverbeterlijcke, versmadelijcke, merckelijcke, groote. |
| Onghehoorsaemheyt. | Moetwillighe, twistmakighe, trotse, elendighe, onbehoorlijcke, oproerighe, quaetwillighe, scheurmakende, verraderlijcke, trouweloose, onbeschaemde, onbegravelijcke, onghetrouwe, perijckeleuse. |
| Ongheluck ofte Misval. | Haestich, onverwacht, onverhoets, by gheval, twijffelachtich, onghehoopt, droevich, quaet, wonderlijck, vreemt, toegheschickt, onversienich, ongheluckich, teghenspoedich, onvliedelijck, wreet, arm, miserabel, miskomende, verhaestende, schelms, vreesselijck, toe gheeyghent, kranck, droef, schadelijck, ongevallich, grouwelijck, beklaghelijck, overvallende, deerlijck, toeberyt, onversienich, ghevaerlijck, periculeus, hardt, wreet, swaer, verveerlijck, deerlijck, gheweldich, groot, onslippelijck. |
| Onghemaniertheyt ofte Onbeleeftheyt. | Botte, rouwe, zotte, ongheschicte, barbarische, boersche, qualijckvoegende, ezelsche, ongheleerde, qualijcstaende, dorpsche, plompe, onbequame, grove, laudaetsche, onvoeghelijcke, dorper. |
| Ongherechticheyt. | Boose, tyrannighe, quade, lasterlijcke, wreede, schelmsche, onrechte, onredelijcke. |
| Onghestadicheyt. | Wijven, lichtveerdighe, ydele, wanc- |
| |
| |
| | kelbare, weereltsche, onghestadighe, boerachtighe, vlieghende, swacke, veranderlijcke, weerhanighe, onstantvastighe, omdraeyende, wanckelighe, haestighe, onvaste, buyachtighe, roerlijcke. |
| Onghetempertheyt. | Ongheordineerde, overdadighe, onmatighe, onkuyssche, wellustighe, ghepasside, jonghe, onghereguleerde. |
| Onkruydt. | Swert, schadelijck, onnut, ghegraent, slaperich, arendraghende, korenverderf, dronckenmakende, vochtich, slaperichmakende, verderffelijck. |
| Onkuysheyt. | Rasende, jeuchden, zachte, jonghers, dertele, brootdronckene, zotte, vleeschelijcke, openbare, vrije, pijelijcke, wellustighe, hoeren, schandelijcke, ghepasside, blinde, overdadighe, verdoemde, vrouachtighe, schadelijcke, bordeelsche, weereltsche, oneerbare, beestelijcke, overmatighe, smeeckende, verquistende. |
| Onnooselheyt. | Slechte, bleecke, kinderlijcke, reyne, zuyvere, ontschuldighe, religieuse, goedertierene, vreedtsame, innighe, simpele, conscientieuse, eenvuldighe, lammeren. |
| Onrecht. ofte Onghelijck. | Lasterich, schadelijck, onrechtveerdich, onverhalijck, irreparabel, onvriendelijck, quaet, mishaghelijck, onverdraghelijck. |
| Onschuldt ofte Verontschuldighinghe. | Moye, bevestelijcke, vergramde, rechtveerdighe, redelijcke, valsche, logenachtighe, ghevondene, versierde, veerdighe, ghereede, ootmoedighe, waerschijnende, bedrieghelijcke, vleyende, ghezochte, botte, beleefde, wtstellende, subtijle, voorghevende. |
| Onsterckheyt. | Onmachtighe, swacke, zieckelijcke, verlemde, lelammighe, oude, krancke, quelende, treurighe, wtteerende, pockighe, zuckelende, stronckelende, flerecijnighe, gichtighe, krancke, bevelende, schuddende, wtgheteerde, wijvelijcke. |
| Onthalinghe. | Vriendelijcke, smeeckende, aenlockende, gunstighe, minnelijcke, zoete, bedrieghelijcke, ootmoedighe, hoofsche, goedertierene, feestelijcke, goethertighe, goetwilli- |
| |
| |
| | ghe, lieflijcke, eerlijcke, beleefde, goede, lachende, vrolijcke, blijde, onzoete, stuere, delicate, onvriendelijcke. |
| Onthoudinghe ofte Abstinentie. | Matighe, sobere, wrecke, eerbare, gierighe, profijtelijcke, vastende veertich daghen. |
| Ontlastinghe. | Ontslaninghe, veerdighe, haestighe, korte, nootzakelijcke, machtighe, lichte. |
| Ontmoetinghe. | Ongheluckighe, onverwachte, haestige, rassche, onvoordachte, bootsighe, onghehoopte, ghecx. |
| Onverstandt. | Onnoosel, slecht, zotten, jonck, onbedacht, onwetende, ezels, botte, beestelijck, obstinaet, wonderdierich, boos, blint, oorzake van veel quaets, miserabel, moeder der dwalinghen. |
| Onvruchtbaerheyt, | Onvruchtbare, dorre, maghere, wilde, rootzsche, arme, veldts, ledighe, zandtachtighe, berchsche. |
| Onweder. | Gheweldich, roodtachtich, wreedt, windich, eysselijck, doncker, ruysschende, heftich, dobbel, tempeestich, haestich, langhduerich, slibberich, quaet, droevich, sterck, grouwelijck, krachtich, overlastich, winters, fel, haghelende, onmenschelijck, ghevaerlijck, ras, onvliedelijck, deerlijck, elendich, wonderlijck, schuyffelende, verdrietich, hardt, donderende, blixemende, ongheluckich, verduysterende, vyerich, furieux, onghevallich, brandende, slaende. |
| Onweder in Zee. | Tempeest, windich, Zees, schuymich, gheweldich, licht, haestich, ghevaerlijck, schadelijck, golvich, onverbiddelijck, opgheblasen, grootvloedich, grouwelijck, rasende, onverdraghelijck, schipbrekich, afgrijselijck, heftich, furieux, stuymich, sterck, swierende, buyende, stortende, watergolvich, teghenspoedich, contrarie, pijnlijck, schippers vyant. |
| Onwetenheyt. | Ezelsche, doove, beestelijcke, nijdighe, blinde, obstinate, monstersche, duystere, botte, voedtster van allen quaet, boosachtige, rouwe, grove, zotte, elendighe, donc- |
| |
| |
| | kere, jaloursche, onwijse, onervarene, dwalingher moeder, licht-gheloovende. |
| Onwijsheyt. | Slecht, zotte, jonghe, qualijck bedachte, onwetende, kindische. |
| Ooghe. | Der zielen-venster, ghensterende, goddelijcke, schoone, klare, zuchtende, liefden-prickel, lachende, zoete, malle, barmhertige, blinckende, diepe, teere, beleefde, vlammende, loerooghighe, zorchzame, levens-fackel, tooversche, brandende, roode, delicate, scherpe, lichtende, amoureuse, subtijle, smeeckende, liefde-wooninghe, wanckelbare, gratieuse, vochtighe, blixemende, vlickerende, liefden, inghedrongene, alziende, vreesselijcke, verradische, wakende, wackere, der ghedachten bode, bespiedende, ghewelfde, hemelsche, verborghene, verslindende, koppelersse, vleeschelijcke, ontstekene, groene, witte, inghehoolde, lonckende, stralende, blauwe, klaerziende, bedrieghelijcke, natte, ghetrouwe, sterren, doordringhende, reyne, moordersse, gheswollene, der liefden bode, drillende, roerende, pinckende, draeyende, dobbelvyer, daverende, onkuyssche, tranenvloedt, veerdighe, schemerende, aenlockende, tranende, delicate, schaemachtighe, trompette des herten, ghepasside, dobbel-sterren, leckere, merckende, nijdighe, ziende, ofte besiende, aenziende, ghetrouwe leyders, leytsman, ghepeerelde, schalcke, opene, onzuyvere, purpuren, curieusen, ziengierighe, appel, levende, dreyghende, sterrighe, gierighe, begheerighe, winckende, gunstighe, draeyende, schele, losse, bruyne, dwalende, opruyende, verghiftighe, sonnen, peerlen, pruystende. |
| Ooghenblick. | Haestighen, kleynen, korten, langhen, haestverloopenen. |
| Ooghschellen. | Rassche, sluytende, ooghdeckende, ghehayrde, ronde, wtpuylende, dicke. |
| Ooghenwinckinghe. | Subtijle, treckende, hoerachtighe, onkuyssche, zoete, smeeckende, traghe, lieflijcke, bodinne, nedergheslaghene, tranen, deerlijcke. |
| Ooghst. | Ghelen, voedenden, ghemaeyden, overvloedi- |
| |
| |
| | ghen, vollen, vergaderden, blijden, verblijdenden, dorren, graenghevenden, zaetghevenden, milden, drooghen, rijcken, terweghevenden, goeden, herfsten, vruchtbaren. |
| Ooghvleck ofte Schelle. | Witte, witachtighe, ooghen, blinde, duystere, schemelinghe, dunne, dicke. |
| Oom. | Vriendelijcken, stueren, donckeroogighen, straffen, harden, strenghen, quellijcken, vaderlijcken, moederlijcken, kyvenden. |
| Oordeel, | ziet Vonnis. Onderscheydich. |
| Oorden. | Oorlooghsche, gheordineerde, ghestelde, veranderlijcke, onveranderlijcke, geschicte, goede, quade, slach, krijghs, vierkante, drykante, ghebrokene. |
| Oore. | Ronde, luysterende, curieuse, delicate, teere, hoorende, lichthoorende, rechte, slincke, ghetrouwe, secrete ofte helende, opene, kleyne, gheestighe, neerstige, veerdighe, leerwillighe, half root, half witte, toehoorende, hanghende, ghekorte, dunne, dicke, ligghende, gheklovene, vleermuysighe, holle, hayrighe, langhe, Ezels, Oliphanten, staende. |
| Oorkussen. | Zacht, ghepluymt, pluymen, zoet kussenachtich. |
| Oorloghe. | Chaos dochter, bloedighe, bloedtstortende, moordische, dootslaende, furieuse, harde, heftighe, hittighe, grouwelijcke, kerckbrekende, periculeuse, ghevaerlijcke, yserenstorm, bebloede, beulinne, schadelijcke, verschrickelijcke, onghenadighe, onmenschelijcke, verdervende, beestige, boose, hatelijcke, dulle, quellijcke, beschreydelijcke, beweenlijcke, felle, oproerighe, obstinate, wreede, stercke, neerstighe, roovende, droevighe, verwerrede, sware, besmettende, diefsche, inlandtsche, dreyghende, langhe, overdadighe, krijghsche, doodelijcke, bloetschandighe, ontstekene, twistighe, vreesselijcke, gheweldighe, krachtighe, avontuersche, brandende, vyantlijcke, schadelijcke, eysselijcke, twijffelachtighe, felle, machtighe, barbarische, tweedrachtighe, dertele, rasende, ongheluckighe, onverdraghelijcke, onverzoenlijcke, beweenlijcke, elendighe, strijdende, smertende, onbarmhertige, ver- |
| |
| |
| | stoorende, bedroevende, moedighe, vermaledijde, oproerighe, onlijdelijcke, nijdighe, confusijve, onghenadighe, wreecstere, vreemder, onrechtveerdighe, pestighe, verdrietelijcke, toegheeyghende, teghenspoedighe, verslindende, hatelijcke.
Dese Epitetes gheven genoech te kennen wat vruchten d'Oorloghe voort brenght: Nochtans heeft het my goet ghedocht dese verskens daer by te voeghen, op dat den Leser wetende hoe langh wy met d'indlandtsche oorloghe in dese Nederlanden beswaert geweest zijn, hy met ons beschreye den elendighen staet daer wy inne ghestelt zijn. |
Daer Oorloogh komt, verderft sy Landt en Steden,
'tRecht lijt gewelt, men houdt noch wet noch zeden,
Men brant, men rooft, den Lantman wort verjaecht,
En Godes dienst verstoort,
Men schat en quelt den Borgher boven reden:
Trouw' heeft gheen plaets, Iusticie wort bestreden,
Elck is benaut, elck een beweent en klaecht
Van Vrouw' en Maechden schenden men veel hoort,
Veel Weduw'n en veel Weesen armoed' lijden:
Van honghers noot men sterft aen elcken oort:
O Godt wilt ons bevrijden.
| Oorsake ofte Fortuyne. | Kale, goddinne, moeyelijcke, werckende, lijdende, haestighe, hayrige, bequame, vliedende, onverwachte, tijdighe, slibberachtighe, ghevallighe, beydende, rassche, onghestadighe.
Hier voortijden hebben de Romeynen, d'Oorzake voor een Goddinne gheacht, die afschilderende met ghevloghelde voeten staende op eenen ronden bol, het voorhooft volhayrich, ende achter kael. Daer mede bewijsende, hoe lichtveerdich ende onghestadich d'Occasie is: VVanneer sy haer presenteert moet waerghenomen worden, want anders en blijft ons maer het leetwesen, die altoos by ende ontrent haer is. |
| Oost. | Sonnen opganck, Orientalen, Indischen, vlammighen, rooden, warmen, vruchtbarighen, overvloedighen, rijcken, bepeerelden. |
| |
| |
| Ootmoedicheyt. | Overgheghevene, onderdanighe, zoete, slechte, zachtsinnighe, bloode, biddende, kintsche, kinderlijcke, nederighe, vernederde, arme, verachte, beschaemde, armhertighe, snoode, begheerende, eenvoudighe, verzoeckende. |
| Ophoudinghe. | Aflatinghe ofte wtstellinghe, toevende, wtghestelde, verdrietighe, verdrietelijcke, langhe, verlenghde. |
| Opinie. | Voornemen, zotte, vermetele, ghepuffels, verstocte, verharde, hertzettighe, ydele, valsche, oproerighe, duystere, ghemeene, oneenighe, valsche, daghelijcsche, teghenstrijdende, teghenstrijdighe, contrarie, vaste, nadenckighe, opgheblasene, bedrieghelijcke, veranderlijcke, koppighe, hoovaerdighe, dwalende, verkeerde, twijffelachtighe, aenstootelijcke, ergherlijcke. |
| Opperste ofte Top. | van eenich dinck, hooghe, wtstekende, wtkijckende, puntighe, ontdecte, spitsighe, 'talderhoochste, kale, trotsighe, wterste van 'tgheberchte, wolckdragende, scherpe, verhevene, tsoppe, 'talderopperste. |
| Oprechticheyt. | Eenvuldighe, maechdelijcke, heylighe, gheheele, reyne, onnoosele, innighe, kinderlijcke, eerbare, volkomene, zonderlinghe, ghestadighe, Christelijcke, zuyvere. |
| Oproer. | Rebellen, muytmakenden, inlandtschen, ghemeynten, elendighen, schadelijcken, jammerlijcken, geruchtighen, verbondenen, oorloogh-roepstere, ongheluckigen, gheconspireerden, weerspannighen, nieuwen, verwecten, beswaerden, boosen, quaden, haestighen, beklaghelijcken, droeven, leedtwesenden, borghers, zinnigen, roependen, schetterenden, schreeuwenden. |
| Oproerighen. | Muytmakenden, rebellen, weerspannighen, turbulenten, twistighen, hittighen, heftighen, klappenden, keecker, krackeelder, quellijcken, opgheblasenen, twistzoecker, koppighen, moeyelijcken, hatelijcken, onhandelijcken. |
| Opschrift. | Tijtel, leselijck, moy, hooft, blijckelijck, |
| |
| |
| | letterlijck, loghenachtich, ziet Tijtel. |
| Oraegniappel. | Provencialen, zoeten, goutghelen, begeerden, lustghevenden, wijnachtighen, schoonen, ververschenden, rieckenden, zueren, halfzoeten, zappighen, dorst verslaenden, Adams appel, spruytenden. |
| Oraegniboom. | Appeldraghenden, sonne-beminner, teeren, delicaten, lustighen. |
| Oraegni-verwe. | Droeve, onghelijckende, ghele, treurighe livreye, gheelachtighe. |
| Orakel. | Raedt , ofte antwoorde Godes, heylich, twijffelich, ghebiedende, droevighe, Phebeanen, vast, gheloovelijcke, voorzegghighe, goddelijcke, tweezinnighe, Delphische, ontfalijcke, zeker, Deliaensche, ghezeghent, yverich, waerachtich, toegheschicte, Prophetische, Appolonisch. |
| Orateur. | Welsprekenden, behonichden, eloquenten, goeden, Ciceronischen, ghematichden, gheschicten, verbiddelijcken, gheweldighen, wel ter spraken, wel ter talen, welbereyden, Demostenischen, Ambassadeur, luytsprekenden, welgheleerden, stouten, pertinenten, wtsprekenden, gheleerden, persuaderenden, gheweldighen, krachtighen, bescheedelijcken, subtijlen, scherpsinnighen, vermaerden, excellenten. |
| Oratie ofte Wtsprake. | Gheleerde, ghedichte, statelijcke, deghelijcke, langhe, vloeyende, welghesprokene, koninghinne aller dinghen, vrije, verklarende, bearbeyde, bedienelijcke, ghecierde, gheverwede, bescheydene, aengename, gheschicte, deghelijcke, fraeye, lasterlijcke, veerdighe, korte, langhe, vernepene, gunstighe, bereyde, heftighe, qualijckvoeghende, ongheschicte, Advocaets, doorluchtighe, bootsighe, gheduerighe, handelijcke, heerlijcke, zoete, klare, twijffelachtighe, wanckelbare, kreupele, voorbedachte, schetterende, spottighe, smadelijcke, ghematichde, rijcke, gheeffende, woordtrijcke, redenrijcke, gheweldighe, bebloemde, verwerrede. |
| Ordonnantie, | ziet Edict. |
| Orestes. | Woedenden, rasenden, furieusen, moederdooder, |
| |
| |
| | wtsinnighen, wreker, elendighen, hertelijcken, ongheluckighen, Agamnennonist oft Agamnennoniaen, vervaerden, droeven, oproerighen.
Hy was Agamemnons sone ende van Clytemnestra, den welcken willende wreken dat syne Moeder (die van Aegistus onderhouden werdt) synen Vader hadde doen dooden, dedese beyde dooden: Om welck grouwelijck feyt hy wtsinnich werdt, ende en werdt niet weder ghezont voor ende al eer hy in den Taurickschen Tempel van Diana gheweest ende aldaer gheoffert hadde, waer Pyladus synen ghetrouwen ghezelle, hem brachte. |
| Orghel. | Onghelijcke, vrolijcke, verblijdende, klinckende, musicale, heessche, melodieuse, gheschicte, sluytende, ghekaste, schoonluydende, godtlijcke, gheblasene, vergulde, wtstekende. |
| Orghelist. | Musicalen, Orpheus kindt, speler, fantastijcken, kloeckzinnighen, konstighen, excellenten. |
| Orion-sterre. | Winter-sterre, reghenachtighe, wreede, tempeestighe, sweertdraghende, vochtighe, nevelachtighe, duystere, Neptunische, jacht, waterachtighe, blinckende, overlastighe, droeve, voorzegghende, bleecke, dreyghende, ghesterrede.
Orion sterre is den naem van een sterre, die, wanneerse begint te verschijnen, ist groot onweder ende tempeest. |
| Orithia. | Schoone, Erichtidische, ofte Orichtedensche, Noordtsche, Attische, wechghevoerde, Pandonniaensche, Atheniaensche.
Sy was Erichteus dochter, Koninck van Athenen, waer op den Noorden windt verlieft wesende, ontschaectese, ende voerdese in Tracien, wt haer zijn gheboren Zethe ende Calais, die met d'Argonanten in Colchos voeren ende verjoeghen de Harpijen die Phinea quelden. |
| Orpheus. | Traciaen, Harpenaer, zoetluydenden, musicien, ouden, vermaerden, betooveraer, Vader der zanghers, vermaertsten, vernaemsten, lanckhayrighen, Hooghepriester in Thracien, smeeckenden, aenlockenden, Apollineaenschen, behonichden, zoetklinghenden, ouden Priester.
Orpheus Apollons sone ofte van Oeagre, ende Calliopa, ofte van Polymnia, door syn zoet ghezangh, ende met syn Harpen ge- |
| |
| |
| | luyt, beweechde hy de vogelen en wilde Dieren: ja oock de bosschen ende steenen, stilde de winden, dede den vloedt der wateren stille staen, ende veel andere onghelooflijcke dinghen. Twelck de Poëten versiert hebben, om te bewijsen dat hy het ongheschict bot volck civillijcken ghesticht heeft. |
| Orpiment. | Verwe, rooden, mynen, vlammighen, subtijlen, dunnen.
VVordt in d'aderen, der aerde ghevonden, het welcke zoo wel rou als ghebrant wesende, is zeer brandich, evenwel door 'tvyer wordt versubtijlt. Men ghebruycket om 'thayr aen des menschen lichaem te doen wtvallen: maer zoo men het langh daer laet op ligghen, vervelt het. |
| Orcus. | Swert, spijtighen, trotsen, grouwelijcken, afgrijselijcken, onghenadighen, stijghischen, duysteren, bleecken, helschen, droeven, donckeren, lommerachtighen, verveerlijcken, verslinder, vrecken, hatelijcken, diepen, nijdighen, harden, elendighen, Acherontidischen, huyverighen, onveranderlijcken, wonderdierighen, beroerden.
Is van d'Ouders ghenaemt gheweest den Godt der Hellen, hem noemende Pluto ende Dis, zomtijdts verstaense daer mede de Helle. |
| Os. | Stercken, machtigen, grof van leden, arbeydenden, steghen, vasten, swaren, botten, vierkantighen, arbeydighen, ghehoornden, sweetenden, korselen, dicken, vollijvighen, traghen, weydt, ghemesten, blarenden. |
| Osiris. | Iuppins sone, Egyptischen, zinrijcken, Waerzeggher.
VVas de sone van Iupiter ende van Niobe, Phoroneus des Konincx van Arges dochter, daer hy in't besit quam, hy troude Isis, diemen anders noemt Io, de dochter Inachi, den eersten Argheschen Koninck. Ende om dat Osiris ende syne huysvrouwe die van Egypten vele dinghen leerden, zoo hielden syse beyde voor Goden. |
| Ossenstouwer ofte Ossenweyder. | Luyen, snooden, velt, botten, wackeren, rouwen, slechten, traghen, onwetenden, langhzamen, gheduldighen. |
| Othomans. | Turcsche Keysers, krijghers, vermaerde, wreede, stoute, hoovaerdighe, trotse, roovers, loose, archlisti- |
| |
| |
| | ghe, onoverwinnelijcke, eergierighe, Christen-vyandt, stercke, kloecke, grootmoedighe, helden, oorloghers, ghebieders, machtighe, overwinners, conquesteerders, onghenadighe, arbeydighe, wrevelmoedighe, wreetmoedighe.
Alzoo hebben vele Keysers in Turckijen ghenaemt gheweest, ter oorsake van Othoman den eersten van dien naem, die kloeck ende moedich was. |
| Othus. | Moedighen, Reusken, stercken, Neptunischen, hoovaerdighen, trotsen.
VVas Neptunus ende Iphimedia Aloei huysvrouwen sone, broeder van Ephialtis, welcke ziende datse beyde maer negen jaer oudt (zoo de Poëten zegghen) en waren, ende wonderlijck groot ende sterck, werdender zoo hoovaerdich op, datse berghen op malkanderen droeghen, om de Goden bestrijden, tot dat Apollo met syne schichten hare stouticheyt met der doot strafte. |
| Oude-man. | Kijfachtighen, kneuterighen, leelijcken, groven, onghemanierden, Nestoriaen, vrecken, karigen, gherompelden, roeper, swaren, rasenden, fantastijcken, grilligen, droomighen, zueren, stueren, onvriendelijcken, versnoterden, sluymerenden, onghevallijcken, suckelaer, drupneusighen, gierighen, schuddeboller, preutelaer, mompelaer, murmurerenden, katarreusen, onghenuechlijcken, grijsen, grijsaert, zieckelijcken, straffen, kijver, eerlijcken, schalcken, bevenden, schuddenden, fantaserenden, schatvergaderaer, laffen, moeden, machteloosen, vermoeyden, luyen, tragen, swacken, druyper, onghenakelijcken, flerecijnighen, zuffer, kalen, kindtschen, curieusen van toekomende dinghen, onstercken, straffen, steghen, ghebrokenen, lanckhopighen, blooden, vreesachtighen, bevreesden, onweerdighen, spijtighen, versmaedden, temporiseerder, ancxtighen, zorghenden, benauden, zorchvuldighen, kouden, verzuften, verzotten, quelenden, wtdrooghenden, le-lammen, stock, harden, versletenen, walgher, vreuchtverdrijver, quellijcken, eyghensinnighen, ghemelijcken, scherpen, bitteren, grijsere, rouwen, plompen, botten, kreupelen, onmachtighen, eerweerdighen, verlemden, verminsten, harden, verdrietelijcken, wittebol, kaelkop, krom- |
| |
| |
| | men, bultighen, hoester, berisper, karighen, vreesselijcken, eysselijcken, tuchtighen, schaduwe des doots, melancolijcken, peyser, statighen, stemmighen, bekommerden, babbelaer, tandeloosen, klapper, ghedenckenden, wijsen, onzedighen, krancken, elendighen, wroeger, vermoeder, bontdragher, ghepelsten, koppighen, koutere, rijpen, ervarenen, experten, ghewelfden, voljarighen, oudt van jaren, aschvijster, torftelder, verstorvenen, afghegaen, buckenden, roodtooghighen. |
| Ouderdom. | Vallenden, slibberachtighen, subberachtighen, verganckelijcken, vliedenden, onwederroepelijcken, keerenden, omgaenden, achtervolghenden, bloeyenden, tijdelijcken, tijdighen, bepluymden, omdraeyenden, boochzamen, buychzamen, afgaenden, veranderlijcken, wederkeerenden, nakomenden, verdwijnelijcken, verdwijnenden, beklaghelijcken, swacken, slappen, herbarenden, ghevloghelden, navolghenden, rollenden, verledenen, wanckelbaren, gerimpelden, onwederhalijcken, onontvliedelijcken. |
| Oudtheyt. | Witte, onnutte, zuckelende, leelijcke, katijvighe, grimmighe, zuere, stuere, droevighe, peynsende, kromme, buckende swacke, arme, antijcke, ledighe, vreedtzamige, onghemeynde, sobere, broossche, klaghende, quellijcke, droomighe, slaperighe, gheeerde, moeyelijcke, vallende, traghe, lanckzame, onvruchtbare, schoonheyts-vyandt, ongheluckighe, langhe, verstijfde, wterste, heylighe, gherimpelde, ghekromde. |
| Oudt-wijf. | Tandeloose, twistmaecstere, bleecke, verstorvene, afghegane, gheloyde, buckende, ghekromde, gherimpelde, hatelijcke, quellijcke, leepoogighe, lastereuse, gheveynsde, hypocrijte, bemeelde, deluwe, schalcke, onreyne, besmette, zeeverersse, besmuysterde, koppelersse, kale, tooverersse, aepinne, nijdighe, ghebaerde, boose, furieuse, quade, vuyle, preutelersse, babbelersse, ghevilde, archlistighe, stamelende, belachelijcke, mismaecte, ghebrokene, quelachtighe, kochstere, koestersse, spinstere. |
| Oudekleer-kooper ofte verkooper. | Loosen, klappen- |
| |
| |
| | den, stopper, verlapper, hantwercker, vernieuwer, hermaker, reparerenden, vernaeyer, vodderaer. |
| Ouders. | Welbeminde, maghen, bondtghenooten, lieve, oude, harde, zorchvuldighe, gheneghene, achterdenckende, opvoeders, dobbel, opqueeckers. |
| Oven. | Backers, pasteybackers, overwelfden, vyerighen, heeten, brandenden, gheslotenen, roockenden, ontstekenen, diepen, warmen, levenden, hollen, vlammenden, verslindenden, grooten, inslockenden, dampigen, verteerenden, langen. |
| Overdaet ofte Ydele glorie. | Onkuyssche, ydele, onnutte, onnoodighe, dertele, wellustighe, weereltsche, hoochmoedige, hoovaerdighe, ongheregheldighe, curieuse, ongheschicte, onghemanierde, groote, oneerbare, kostelijcke, konincklijcke, moetwillighe, onrechte, schadelijcke, onghetemperde, gulsighe, vleeschelijcke. |
| Overheyt. | Eerbare, ghebiedende, goddelijcke, eerweerdighe, gheauthoriseerde, overste, weerdige, machtighe, heerlijcke, stomme, edele, opperste, hooghe, vermaerde, ghemeyne, openbare, gheeerde. |
| Overlast. | Krachtighen, twistighen, moeyelijcken, swaren, quellijcken, lasterlijcken, beklaghelijcken, missegghenden, woordelijcken, onverdragelijcken, wreeden, verachtelijcken, trotsen, smadelijcken, spijtighen, scheltwoordighen. |
| Overlegghinge. | Overdenckinghe, valsche, te vergheefsche, leughenachtighe, fantastijcke, droomighe, beusel, visioensche, zienlijcke, denckende, quellighe, bedrieghelijcke, nachtsche, ydele, scherpsinnighe, inghetrockene, diepe. |
| Overlijden. | Stervinghe, jarighe, wtvaert, smertelijcke, avontvliedinghe, eerlijcke, droevighe, eeuwighe, beschreyde, beschreydelijcke, beklaghelijcke. |
| Overrock. | Canonicken, opgheschorsten, hanghenden, korten, Monicken, swerten, gekapproenden, witten, gheployt, langhen, Priesterlijcken, eerlijcken, dunnen, schoonen, ghevouwenen, welstaenden, ghewrochten, ghestijfden. |
| Oversetter. | Ghetrouwen, arbeydighen, edelen, gheleer- |
| |
| |
| | den, welzegghenden, scherpsinnighen, verstandighen. |
| Overvallinghe ofte Betrappinghe. | Loose, bedriegelijcke, onverwachte, verborghene, schalcke, snachts, haestighe, krijghs, periculeuse, onvoorsienige, archlistighe, heymelijcke. |
| Overwinner. | Gheluckighen, te bovengaenden, overtreffenden, moedighen, trotsighen, voorspoedigen, triumphanten, hoovaerdighen, helt, vermaerden, ghekroonden, lauwerier-draghenden, voornaemsten. |
| Overvloedicheyt. | Onnutte, groote, overvloedighe, ydele, wellustighe, heerlijcke, pompeuse, grootsighe, vruchtbare, blijde, rijcke, vloeyende, baerachtighe, ruyme, volle, overtollighe, bovenmaten, onmatighe, vruchtbarighe, milde, volkomen. |
| Overspel. | Onreyn, zondich, smettelijck, quaet, boos, schelms, schandelijck, oneerlijck, onkuys, hatelijck, verborghen, bedrieghende, wanckelbaer, schoon-voortdoende, wacker, nachtlievende, schalckachtich, subtijl, verachtelijck, eedtbrekich, eerenschendich. |
| Ovidius. | Poëet, subtijlen, scherpsinnighen, pluymstrijcker, flatteerder, smeeckere, zoetrijmenden, minnelijcken, schrijver, liefden-leydtsman, handelijcken, amoureusen, Roomschen.
Desen Poëte is ghenoech bekent, dewijle syne boecken daghelijcx in onse handen zijn. |
|
|
Auteursrechtelijk beschermd