Bisten en boargers

[p. 32]

Mingd birjocht

Justermoarn om kertier foar alven is by de spoarbrêge in freeslik ûngelok bard. In jonkje fan trije jier waerd elektrokutionearre, mei't er in lyts mieltsje die, dat op 'e triedden fan 'e heechspanning tolânne kaem dy't ûnder de brêge trochrinne. De namme fan de lytse jonge............
(Ut de krante fan moarn.)

Kin nimmen of neat der dan hwat tsjin dwaen? Hwerom piipje de fûgels sa as it net is om to sizzen: gean werom?! En de gerzen soeije en swinge en bisykje de lytse jonge tsjin to hâlden - dat net út, lytse jonge, dat net út! En de sinne dy't mei al syn krêft bisiket de beuker to kearen, mar hwat strielen kringe in lytse man fan trije tobek? En de wyn en de wolkens en de blommen, hja dogge allegearre har bêst.

O en dan de domme bakker dy't knikt en ropt dei lytse baes en dy't neat yn 'e gaten hat en neat merkbyt oan sinne en blomt en fûgeltsjes. En ek net oan 'e gerzen dy't holpen wurde fan 'e wyn likemin as de âlde pake dy't stean bliuwt en krebintich foardel bûcht en syn troanje forlûkt ta in senile laits, dat it lyts sikje der fan trillet. Ik woe Jo wizer hawwe âlde man, Jo hawwe in libben lang bûtenút wenne en Jins wurk hiene Jo op it fjild en nou inkeld de gút úthingje en net de fûgels byfalle en de bij dy't om Jou holle gounzet, mar dy't Jo mei in stokkerige biweging fan binei trochsichtige hân forjeije, en de waerme sinnestrielen en de soele sudewyn. En de púndyk dy't bisykje wol bûkeman stroffelje to litten, mar stap stap geane de fuotsjes en it is noch hieltyd net to let, dêr slacht in klok ien bromjende slach - hear nei syn lûd

[p. 33]

dat ommers warskôgje wol - dat bitsjut healwei alven dus it is noch net to let hwant de krante seit kertier foar alven, hear nei de fûgels, lit dy tsjinkeare fan 'e blommen, fal oer in stientsje en dan skriemend nei mem.

Mar de lytse skonkjes stappe wis en de wyn boartet yn in ljochte tûfe hier, mar hear dan dochs, dat is gjin boartsjen, dat is bisykjen, ynmoedich bisykjen om tsjin to hâlden, om werom to triuwen, hwant dêr is aenst de spoarbrêge. De trein dy't lâns raest is de iennichste foar de earste ûren en it paed is frij en nimmen sjocht.

Minsken binne net wizer mar hear nei de fûgels en nei de wyn en ek nei it wetter. Hwant yn 'e djipte ûnder de brêge is it wetter en it wetter is earnstich en swart en docht nimmen kwea. It wol inkeld meidwaen yn it koar mar syn stimme is klankkas en stil dêr yn 'e djipte, mar o dat der gjin minsken binne en dat hwa't foarbygien binne neat forstean en inkeld kleare berneëagen sjogge en de wyn dy't boartet yn in tûfe jongeshier. Jonge noch ta, trije jier en hwer wennest? En hwer is mem?

Hwer is mem? Mem harket nei har eangstich en forlangjend herte, hoe't it kloppet yn har boarst en hja heart net hwat de sinne fortelle wol as er senuweftich omsirkelet yn 'e sjipsopbuorlen op de greate tobbe, en hwat de wolkens to sizzen hawwe en hwat de fûgels bisykje oer to bringen as hja de wiete lekkens oer de line hinget yn it tún.

Stap stap is ophâlden hwant der wie in bûterblom dy't sa gouden lokke dat er nou yn in lyts knûstke bidarre is en oaren bisykje ek har ploaitsje to litten: kom hjir dan dochs, bin ik net moai.

Nou is der noch tiid, mar hwer bliuwt dy? Hwerom gjin help foar it mienskiplik bisykjen fan gerzen en wolkens en imen en fûgels, de stille, stive púndyk en it dûnkere, earnstige wetter?

En hwerom docht de skriuwer neat? Mar dy docht alles hwat er kin. Hy hat de saek op gong brocht, dat is syn skuld dêr't er nachts om wekker leit, mar hy wol it sa graech biswarre. Hy hat

[p. 34]

wyn en wolkens mobilisearre, hy hat pake troch de stive knibbels sakje litten en hy hat de lytse jonge oan it blomkesykjen set - O, mar dêr riist er wer oerein, en dêrom smeket de skriuwer hjir: bliuw dochs by dyn blomkes, sjoch, dou hast al in hânfol, bring se gau nei mem!

Mar de lytse jonge fottelt nei de spoarbrêge, hy moat dêr even sjen, hiel eefkes mar, en dan krijt mem syn moaije giele blommen.

Dêr stiet er by de spoarbrêge, dêr't ûndertroch de triedden fan de heechspanning rinne, en wyn en wolken en wetter en al hwat groeit en bloeit en tsjocht en fljocht, of hwat der rêstich hinneleit, lykas de âld púndyk, fordûbelje har ynspanning.

In hoartsje stiet er dêr, dan sil er werom en natûr liket hiel even forromme to wêzen. Allinnich de skriuwer búcht de holle foardel, hwant hy wit hoe heech as de need ynienen is by bûkeman.

Biret giet de lytse feint der foar stean en der falt ynienen in greate en binearjende stilte yn de natûr. Forstive hinget de fûgel oan it swurk, de wyn forweecht him net, strak strielet de sinne op metalen gerzen, it wetter hâldt de siken yn en de púndyk is deadsk en skier yn dit tiidleaze, ivige eagenblik.

De skriuwer skriemt en skriuwt mei triljende fingers de ein: in tin strieltsje dat justjes blikkert yn 'e sinne, in heechspanningstried rekket en bûkeman troch tûzenen volts bispringe lit. Tiid foar forwûndering, tiid foar in skreau, tiid foar in tins is der net - hy slacht op 't selde stuit tsjin de groun. En de wyn dy't treastgjend troch in ljochte tûfe hier strykt kin dat inkeld dwaen foar de mem fan deade bûkeman. Mar hja sjocht it net, hja heart inkeld it forwêzen oangean fan har hert.