Schatkamer der Nederlandsse oudheden. Of woordenboek, behelsende Nederlands steden en dorpen, kasteelen, sloten en heeren huysen, oude volkeren, rievieren, vermaarde luyden in staat en oorlogh, oudheden, gewoontens en lands wysen

[Loevestein]

LOEVESTEIN; niet alleenlyk door Visscher, maar ook door Rochman wel in drie Landgesichten afgebeeld; is gelegen op den uitersten hoek van de Bommelerwaart, in het gesicht van Workom en Gorinchem. Goudhoeve, 410 bl. Van Leeuwen, Batav. 1303 bl. Junius, Batav. 525 pag.

A. 1397, is dit slot belegerd en gewonnen door de gr. Willem, van Oostervant. Balen, Dordr. 754 bl.

A. 1445, wierd meester Gosewyn de Wilde, president van Holland, Zeeland en Friesland, na een anderhalfjaarige gevangenis, op dit Huys onthoofd. Goudhoeve, in Philip de I, 464 bl.

Naderhand is het meermaalen gebruikt tot een gevangenis van aansienlyke lieden en mannen van Staat; als van Hugo Grotius, &c. Parival, Verm. van Holl. 151 bl. van Jacob de Wit, &c. Neuville Hist. van Holland, 2 B. 6 H. 121 bl. en vender, Asku, Engelsch ammiraal; Alewyn; Vicquefort. Ontrent welke alle, het aanmerkelykste geval is van gemelde Hugo Grotius, anders Huigh de Groot, A. 1621, den 13den Meert, van syn eigene bewaarders, uit deese gevangenis, in een kist, voor boeken uitgedragen. Neuville, Histor. van Holland. 4 B. 9 H. 238 bl. behalven het Onpartydigh Chronykje, op het jaar, 1621 &c.

Hoe kan ik hier achterlaaten het geen de geestryke Westerbaan de vrouw van Grotius, Maria van Reigersbergen, doet seggen, over deese vreemde verlossinge!

Vrouw Reigersberg sei tot den kastelein,
De slotvoogd van het sterke Loevestein;
Wat hebt gy toch dus over my te klagen,
Dat ik myn man heb uit het fort doen dragen?
Dank my veel eer, als dat gy my beticht;
Gy had de huigh, en die heb ik gelicht!

Siet syn Poësy, 1 D. 407 bl.

Ondertussen bewaard ook eene onser Medalien de gedachte-

[p. 210]

nis van deese gelukte list; vertoonende op de eene syde de Groot, en op de andere een kist of koffer, waar op de kroonen van Sweden en Vrankryk; ter slinker syde, een rysende son, en ter rechter, dit Loevestein; geteekend, MELIOR POST ASPERA FATA RESURGO: dat is; Ik ryse beter, naar een scherp noodlot. Siet de Medal. Histor. op het jaar, 1645, 171 bl.

A. 1570, wierd het veroverd uit de naam des Prinssen van Oranje; doch, uit de naam van Duc de Alve, wederom hernoomen: als wanneer eene Herman de Ruiter, (wel eer een ossekoper) die het had genomen en nu alleen met 24 mannen verweerde, (hier kan geen Roomsse Kokles tegen ophaalen) beide de beenen wierden afgeschooten. En wat toen toch? Hy stelde sich ter neder, in het sand, om het bloeden te stillen, en schermde dus, met syn slagswaard, in de geschoten bres, tot dat hy, vast blyvende bloeden, met grooter eeren, syn leven verloor. Soo dat het een verfoeyelyke onmenslykheid was, toen de woedende Spanjaarden met het hoofd van deesen Harmen de Ruiter, hunne galg, by 's Hertogenbosch vercierden. Oudenhove, Beschryv. van Hertogenb. 15 bl. Hoofd, 6 B. 204 bl. in syn omkomen geweldigh verschillende. Siet ook Van Meteren, 3 B. 66 bl. hebbende, nevens Hoofd, eenige aanmerkelyke omstandigheden.