Tijne van Hilletje
(1928)–Alie Smeding– Auteursrecht onbekend
[pagina 426]
| |
[11]Het leek wel of Aorie-van-Zwèrte-Jaop-Boes geen minuut te verliezen had... Zoo gauw de schuit van Krissie-van-Koertje langs de havenpalen schoof, sprong hij op de wal, en tijd om het touwtje vast te maken voor Krissie had hij ook al niet. ‘Je worde nog wel bedankt veur de overvaort,’ zei hij achteloos achterom, maar alles aan hem glunderde daarbij: zijn glimmende oogen onder de kwieke ruitjespet, zijn rood-geschroeide ooren, zijn mond met het hoovaardige kneveltje... zelfs zijn bultzak deed er aan mee. Krissie-van-Koert knikte goedig en wijs. ‘Niks te danke, me jonge, en as 't weer 's 'ebeurt...’ Lachrimpeltjes sneden diep om zijn oue oogen heen: hij zag Aorie na. ‘'t Maosie trok! Maosies, dat wasse net megnete! Nou, hij was ook jonk 'eweust!’ In een ommezien was Aorie de dijk-berm opgeklauterd. Hij stak zijn hoofd wat vooruit. Zijn stappen waren nog langer dan anders. En dadelijk kreeg hij het weer zoo warm... ‘Sjonge-sjonge,’ zei hij stil voor zich uit, ‘sjonge-sjonge!’ Hij verbeeldde zich dat dàt mokkerig klonk, en het neuriede in zijn keel. Prikkelig lag het nog-felle rood-verkleurde zonlicht op zijn achterhoofd, zijn bruine nek, zijn buis... Hij zweette er van, en zijn bultzak verhuisde telkens van zijn eene arm naar de andere. ‘Jao-jao, wèrm, maor die wermte zat ook in z'n eigen... in z'n haosterigheid...’ Hij glimlachte zoo'n beetje. | |
[pagina 427]
| |
Het Eiland lag hel te glinsteren in de flikkerende zee. Monter zagen de huisjes er uit, vroolijk keek de lucht naar omlaag, en de Eilandsche reuk van grasland, visch, en zeewater, begroette hem. ‘Weer thuis,’ dacht hij behagelijk, ‘thuis...’ Dat drong een lach naar zijn oogen. ‘Weer bij Tijne-maai.’ Plurend keek hij voor zich uit. Het havenpad lag bijna leeg in de late broeierige zon, slaperig deinden er wat botters langs de horizon. De manslui brachten hun beugie naar zee. In de schaduw tegen ondermuurtjes hurkten tevreden Bessies, een oud mannetje slenterde genoeglijk de dommelige rosse stilte in. Verweg zongen kinderen een hinkelliedje. Vredig was dat allemaal. Maar de spiegelende ruitjes in de huizen leken in brand te staan: de zon bekeek er zich in. Aorie kon er zijn oogen haast niet ophouden. ‘Heere-Heere,’ hij lachte tegen zijn stiekeme spanning in, ‘wat 'n zeumertje!, wat 'n deeg had alles!’ De menschen rond-om zag hij toch maar vaag, het was of hij ze op een afstand voorbijging: afgetrokken groette hij altemet, zijn gedachten had hij daar niet bij. Gezwind stapte hij langs het hôtel, het witte bruggetje over naar het Kerkepad. ‘Tijne-maai,’ zei hij in zijn binnenst, ‘Tijne-maai!’ Een lach sloeg door hem heen. ‘Ze zou opkijke!, 'n dag veur de tijd, dat beurde niet veul, mit de troller...’ Loom, met telkens een strakke leegte er tusschen in, vergleden zijn trage gedachten. ‘'n Meevallertje dat hij Krissie-van-Koertje nog an'etroffe had te Munkedèm... Nou venaovend 'n slaggie om, endje de dijk uit, mooi kuier-weertje, zoel, 'n maontje...’ Ingenomen plukte | |
[pagina 428]
| |
hij aan zijn kneveltje. ‘Heere, dat maosie van him...!’ En hij liep nog vlugger. Maar zijn heimelijk verlangen trok dan ook weer een stugge herinnering in hem op. ‘Om Mijnt had hij ook wel 's zoo hard 'edraofd! Stommerd... híj... om z'n eige tot twee maol toe zoo te laote vernikkele deur dat gehaoide serpint! Verdijt, 'n meraokel, 'n - 'n maad die je... die mit vreumden konkelefoefies maokte, sukelao anpakte en - en fóóitjes...’ Grimmig beet hij in zijn onderlip. En dadelijk er op wou hij die treiterende gemelijkheid-in-zich weer weg hebben ook. ‘Nou jao, nou jao, dat was nou al weer zoo lang 'eleeje... 'n geluk temenste dat hij er bijtijs achter'ekomme was, en veur de rest was dat of'edaon... Nou had hij Tijne-van-Hilletje... Dàt maosie...!, beter an haor pink den Mijnt an haor heule lijf.’ Zijn tanden glinsterden, zijn mond stond al klaar voor een zoen. ‘As dat maosie er niet was...’ Hij wou zich dat nog indenken ook. En het blinkende groene Eiland werd dan dadelijk een kale woestenij, dat opgeruimde viel van de huisjes af, de lucht betrok... Achter in zijn keel lachte hij er brommerig over. ‘Wat haol je je ook in je harsens, man?, ze is toch levenachtig?’ Zijn adem hokte een beetje, dat geniepig-strakke in zijn borst nam toe. ‘Kom-kom,’ bemoedigde hij zichzelf, ‘omdat ze wat stilletjes is en wat bleekies ziet?, omdat ze wat tobberig uit'evalle is...? En veur dat tobberige binne wel redene: lammenaodig dat Aogie haor niet inpliejeereGa naar voetnoot1) kon, de pinnikerd, en z'n Moer... Nou jao, die had die raore trek om te | |
[pagina 429]
| |
schraope eerst in haor ziekte 'ekrege, nao' die sturm, die was wat troebeleerd 'eworde, kon ze niet helpe...’ Het stuursch-zorgelijke ging toch weer uit zijn oogen vandaan. In zijn gedachten kwam hij zijn huis al binnen. Tijne zat koper te poetsen aan de tafel... daar draaide de deur open: sprakeloos-blij rees ze op, eerst bewogen haar lippen zonder geluid, dan kwam haar stem: ‘O Aorie!, bin jíj daor?, bin jíj daor?’ Binnen in zijn gesloten mond neuriede Aorie's opgetogen lach, die lach had de klank van een liefkoozing. ‘Och-och!’, zuchtte hij zwaar-van-genoeglijkheid, ‘och-och!’ Zijn gezicht werd nog warmer. ‘Ze konne nou ook wel er 's lèngzaomerhend an trouwe gaon denke, 'n eige huisie...’ Behagelijk verdiepte hij zich daarin. Het bekortte de weg. Er kwam dan ook wat zwierigs in zijn stap, wat feestelijks in zijn hoofd. En hij floot zonder het te weten... Maar toen hij de straat inliep waar hij woonde, brak zijn gemijmer af op bevreemding. Hij was nog een eindje van zijn huis af, en hij zag het toch al: Tijne was er weer niet! Nijdig beet hij zijn kaken op elkaar. ‘As dàt nou toch weer zoo is... as Moer haor nou toch weer weg'estierd het, om - om te slaove bij 'n aor... den - den weut ik wel wat mijn te doen staot...’ Vastberaden zag hij er uit opeens, rood ook, en woedend. Hij spuwde op de grond. ‘Tjisses, hoe kon z'n Moer...?, hoe was 't toch meugelijk...’ En meteen trachtte hij zijn boosheid nog te remmen. ‘Och man!, hoe ken je nou weute dat Tijne er úit is?, flauwe kul van niks, je binne er bang veur, daorom...’ | |
[pagina 430]
| |
Maar dat wetende in hem zei: ‘Ze ìs er niét!’ ‘Hoe ken je dat nou zien?’, ging hij na. Mokkend betuurde hij het huis. ‘Jao, die ondergerdijntjes wasse zoo potdicht 'eschove, en de veurdeur zoo dicht... As Tijne er in was, ston' die deur altijd an, en den kon je deur 'n splitje in die gerdijntjes altijd 't veugelekoutje op de vensterbank zien. Ze keek vaok uit, maor Moer hiel' niet van uitkijke.’ Zijn gezicht leek magerder te worden, zijn kleine rechte neus scherper. ‘Dat Vaor 't den maor goed 'evonde had... 't over z'n kènt liet gaon, dat Moer zoo dee'.’ En hij kwam toch nog het huis in met de gedachte: ‘Ik ken me best vergisse, ik zel me wel vergisse!’ In het portaaltje struikelde hij haast over een paar klompen, onrustig-benieuwd liep hij de kamer in. Maar bij de tafel in haar stoel zat alleen maar Marretje-van-Miete, zijn Moer. Ze dutte een beetje, ze knikkebolde. ‘Ja-ja,’ zei haar tanige oue hoofd, ‘ja-ja.’ Haar gelige muts zat scheef, armelijk zagen haar verkreukelde oogleden er uit, haar verschrompelde handen waren tevreden ingedut boven op haar breiwerk. ‘Moer!’, zei Aorie hard. En Marretje-van-Miete schrok slaperig op, lodderig gingen haar plakkerige oogen open. ‘Hee?, watte?, jíj daor?’ Blij klonk dat niet, enkel ontdaan. ‘Hoe... hoe kom je nou zoo - zoo iniense hier?’ De slappe plooien bij haar ingevallen mond trokken. Ze stak haar hand uit. En Aorie drukte die maar slapjes. Zijn bultzak gooide hij op een stoel. ‘We binne eerder an'ekomme, ik moch' eerder vort... Vaor niet thuis? Waor is Tijne?, àchter?’ Hij wou al naar de keuken gaan. Maar Marretje-van-Miete stuntelde stijvig-moeizaam | |
[pagina 431]
| |
overeind, leunde zwaar op de tafel. ‘Jao-eh... nee,’ haspelde ze, ‘Tijne die is... nou moet je niet kwaod worde hoor?, wor' nou niet kwaod! Tijne is... is 'n daggie te - te gast, veur - veur de aordigheid...’ Ze stokte. Aorie boog zich dreigend voorover, leunde ook op de tafel. Hij ademde zwaar. ‘Gaon deur... zeg op,’ zeien zijn donkere oogen. En Marretje-van-Miete praatte hakkelend voort. ‘Puur en puur... veur de aordigheid, veur de loutere aordigheid, bij Siene-van-Sannetje.’ Aorie's vingerknokkels klopten ruzieachtig op het tafelblad. ‘Ik zel bij Siene-van-Sannetje gaon kijke!’, dreigde hij. Toen viel Marretje-van-Miete door de mand. ‘Nou jao... en... en den zou ze metien wat reddere, 'n klein beetje... licht wark...’ Schuw brak ze af. En even duurde het zwijgen dan nog. Ontdaan joeg de rappe tik van de klok door die wrange stilte, ontdaan keken de glimmende meubeltjes toe. Eensklaps sloeg Aorie met zijn vuist op de tafel. ‘'t Is niet waor, Moer!, niet waor wat je daor zegge!’ Zijn gezicht vertrok of hij huilen moest van boosheid: ‘Jij hebbe er haor weer op uit'estierd, bepraot... jíj hebbe haor weer an 't werk 'ezet!’ ‘Neeje,’ schuddebolde Marretje-van-Miete, ‘neeje!’ Maar ze had een beschaamd gezicht, en ze keek niét naar hem op. ‘Jaowel!’, hield Aorie vol, ‘wel waor! Jij hebbe 't haor weer an'eraode en op'edraoge. Nooit doet ze genog! Ze moet er nog centjes bij verdiene, hee?, nog meer centjes inpikke, hee? Of - of betaol ik soms nog niet genog?’ Spot knarste in zijn harde stem. ‘As er | |
[pagina 432]
| |
nog wat bij moet?’, stelde hij haar op de proef, ‘zeg 't den maor!’ En Marretje weifelde zienderoogen. ‘Och nee,’ aarzelde ze schichtig, ‘er - er moet niks bij.’ ‘Nog ién daoldertje?’, sloeg Aorie boosaardig voor, ‘nog ien daoldertje?, nou, zeg 't maor!’ Toen liep Marretje in de val. ‘Nou,’ nam ze inhalig aan, ‘ien daoldertje, 't is wel wat krap aors, ien daoldertje, aj-je dat woue?, as dat kon...’ Meteen waggelde ze van schrik. Want weer hamerde Aorie's vuist op de tafel. ‘Gien cent komt er bij!, gien halve cent! De veurige maol heb ik ook al meer 'egeve! En nou weer...?, maor Moer.... teuge je éige bloed...!, je moste je schaome, je moste...’ Het knapte opeens af, en hij kon niet verder. Marretje's kreukelige oogleden zakten haast heelemaal toe, haar vale onderlip schoof beverig vooruit, zonder tranen stond ze te huilen, zonder snikken... Haar oogen werden net scheeve driekantjes, haar koonen trokken holler, dieper werden haar rimpels. Ze zei niet met haar mond: ‘Hoe bin ik toch zóó 'ekomme?’, die klacht brak door in heel haar wezen. Onbeholpen met een stuntelige hand streek ze het grijze haar van haar lokken uit het gezicht. En zwaar, of ze opeens geen kracht meer in haar beenen had, ging ze zitten. ‘'t Is wèt,’ mompelde Aorie nog, ‘'t ìs wèt.’ Maar booze woorden kon hij niet meer vinden. ‘'t Ken haor eigelijk niet an'erekend worde,’ viel hem weer in, ‘'t mèg haor niet an'erekend worde, ze ken 't ommers niet helpe?, ze het dat toch mee'ekrege van die sturm, toe' ze maolderig 'eworde is... Jao, as je toch haost ook van alles beroofd 'eworde binne, je drie groote dochteren...’ | |
[pagina 433]
| |
Beteuterd ging hij de deur uit. ‘Maor Tijne,’ nam hij zich voor, ‘die zel ik den toch genk bij Siene-van-Sannetje vedaon haole! En den - den moete we maor 's praote... jao, den moet er maor 's 'epraot worde!’ Een beetje voor-over, met zijn kin op zijn borst, liep hij voort. ‘As dat huisie van Jennik-van-Jaopie leeg kwam... den zou dat wel wat weuze. Twee raome an de haovekant, dat was mooi veur Tijne... En altijd veul vertier... den kon ze op haor gemak 't huishouwentje bestiere, en wat an 't raom zitte. Gien minsch zou haor an 't werk kenne zette en vort-jaoge...’ Strak tuurde hij voor zich neer, weg-in-gedachten, hij voelde ook niet eens dat het koeler werd. De zon verflauwde. Paars-doorvlamde wolken schoven over het goud op de kim-rand. Lui lagen in het weiland de koebeesten, avondlijk deed alles aan. Maar Aorie had er geen erg in. ‘As we daor den weune,’ mijmerde hij, ‘neem ik gien stekkie meer an op 'n troller. Zooveul daoge bij de vrouw vedaon, nee hoor! En nou is 't maor goed, da-'k 'n gnap centje opzij 'eleid heb, de leste jaore, da-'k braof-zuinig 'eweust bin, en Vaor zel toch ook nog wel wat doen, die het nog wel 'n centje achter 't linne... Ik moet 'n éige vaortuigie hebbe, en me beugies... 'n haoringbeugie en 'n ansopiesbeugie.’ Hij klakte haast van genoegen. ‘'n Heeren-leven heb je in zoo'n ansopiesteeltje: 's middags je beugie schiete, 's nechts bij de vrouw, 's mergens de zee op...,’ hij floot zacht voor zich uit. Zijn boosheid dreef heelemaal weg. Maar toen hij bij Siene-van-Sannetje voor de deur stond, moest hij toch weer fronsen. Het beun en de straat waren geschrobd, de onder- | |
[pagina 434]
| |
muren geboend, er hing waschgoed over de drooglijnen. ‘Licht wark - weljaot!’ Plotseling kreeg hij een inval. Op zijn teenen liep hij om het huis heen naar de achterdeur. Hij wou Tijne verrassen. Sluipend naderde hij het keukenraampje en gluurde behoedzaam door een hoekje van het glas naar binnen, zijn frons viel weg. Tijne stond bij de tafel en roodaardde een theeketel. Het avondlicht lag bleek tegen haar peinzend gezicht aan, zacht glansde haar heldere muts, warm glinsterend hingen haar dikke uit-de-krul-geraakte lokken langs haar koonen, en haar oogen verlustigden zich telkens aan de gloed van de ketel. Maar om haar stijf-gesloten mond lag een ouwelijke trek van zorg. ‘Kijk daor nou,’ zuchtte Aorie verliefd, ‘kijk daor...’ Maar dat tobberige in haar gezicht maakte een onrustige verwondering in hem los. ‘Waor liet ze nou haor gedèchte over gaon?, wat had ze nou veur prakkezaosies? Vaok had ze zoo-wet van bekommernis...’ Hij hield het plotseling niet langer uit, buiten. In een oogwenk had hij de deur open. ‘Tijne-maai!’ Rommelend rolde de ketel over de tafel heen. Diepademend lachte Tijne. ‘Oh - Aórie...?’ En haar lach brak dan toch niet die diep-ingebeten trek-van-bekommering om haar mond. ‘Bin jij daor al?’, ze kwam op hem toe, ‘bin jíj daor...?’ ‘Zoo as je ziene,’ hij zoende haar, en toen zag hij ook dat ze vochtige oogen had. ‘Ze zel loof weuze,’ bevroedde hij, ‘ze zel ongenoegen 'ehad hebbe mit me Moer!’ ‘Wat... wat heb je nou toch 'edaon?’, mokte hij zacht in liefde, ‘wat dóen je nóu...?’ Hij probeerde | |
[pagina 435]
| |
haar verwijtend aan te kijken, maar dat ging hem niet af. ‘Je hadde mijn toch beloofd dat je niet meer - niet meer uit werke zoue gaon. En nou... nóu...?’ ‘Jao,’ gaf ze toe, ‘'t is waor, ik heb dat 'ezeid. Maor omdat 't Siene was... Siene is 'n aordig minsch, 'n beetje as dikke-Gaartje, ze weut altijd zooveul te praote en den kom je weer 's op aore...,’ verschrikt hield ze het in. ‘Da-'s den nog er 's wat aors,’ wijzigde ze. Aorie meende haar toch wel te begrijpen. ‘Och jao, ientonig is 't bij mijn thuis. Me Moer zeit liever niks den wat, en me Vaor is 'n zwijgzaom minsch 'eworde.’ Door een schuwe droefheid heen keken Tijne's oogen hem aan, haar witte wimper-haartjes leken te glinsteren van nat. Ze antwoordde niet. ‘En den jij tussche die twee oue minsche in,’ praatte hij bevreemd-verlegen door, ‘uur an uur... heule daoge, dat maokt jou... dat - dat is te saoi veur jou, hee?, is 't niet zoo?’ Haar klagende oogen leken dat toch te ontkennen. Maar haar raar-ingehouden stem zei: ‘'t Is wel stillig, jao, wel stillig...’ Ze drukte de rugkant van haar hand tegen haar voorhoofd. ‘Bij me Mempie,’ peinspraatte ze, ‘was dat toch ook... maor nóu... en je haole je den van alles in je hoofd...’ Zoo gauw ze dàt gezegd had, leek ze er van op te schrikken. Baloorig zuchtte ze: ‘Och, maor niet van praote...’ En dat wou hij juist wel. ‘Tob je den?’, vorschte hij zoetig-dringend, ‘bin je - bin je den onrustig over mijn?’ Hij trok haar dichter naar zich toe. En ze vermeed zijn blik. ‘Ook al... en an alles gaon je den denke, van - van veurhien, en - en alles...’ Met een schokje-van-onthutstheid bezon ze zich weer. Maar Aorie deed net of hij geen acht sloeg op haar woorden, en hij vroeg er niet verder op door. ‘Aors komt | |
[pagina 436]
| |
ze weer op de sturm terug,’ voorzag hij. En beducht kroop het in hem op: ‘Zou ze dat nooit-niet van haor of kenne zette?’ Zwaar leunde ze tegen hem aan, en ze zuchtte telkens. ‘Bin je loof?’, vroeg hij. Eerst knikte ze vaag, toen schudde ze haar hoofd. Goedig berispte hij haar. ‘Je hebbe te hard 'ewerkt. Je hebbe weer veul te veul 'edaon. En daomee...’ Hij keek om, luisterend. ‘Waor is Siene?’, fluisterde hij. Dat moest hij herhalen. ‘O - effe uit'egaon,’ zei ze afwezig, ‘om boeschippeGa naar voetnoot1).’ Daar was hij dan wel mee ingenomen. ‘As Siene om boeschippe is komt ze veurloopig niet w'rom.’ Hij trok haar mee naar een stoel, ging zitten, en nam haar op zijn knieën. ‘Zoo, effe uitruste, en den gauw mee mit mijn, zoo metien. En nou nooit-niet meer van die zwaore werkzaomhedens doen, hoor je?, hóór je?’ Al wat er aan zachtheid in hem was, leek over te vloeien in zijn stem en zijn handen. Hij aaide haar wangen, haar lokken, haar smalle schoudertjes. ‘Me muisie, me moskie, me molletje...’ Vermoeid glimlachte ze. ‘Bin je nou weuzelijk blijd dat ik 'ekomme bin?’, fluisterde hij verliefd. Ze keek met groote oogen naar hem op. En binnen in zijn mond neuriede zijn lach weer, de lach die de klank van een liefkoozing had. ‘Jao, hoe ken ik dàt nou vraoge, hee? Raore jonge, die Aorie, hee?’ Maar binnen in zijn hoofd zei hij teleurgesteld: ‘Ik | |
[pagina 437]
| |
denk altijd dat ze - dat ze meer in haor schik is - den ze is.’ Even drukte hij zijn oogen dicht tegen haar muts. ‘Daonig blijd was ze nooit-niet - nooit-niét.’ Het deed hem zeer in zijn hart. ‘Ken ik daor nou niks an verhelpe?’, zocht hij, ‘ken ik dat niet aors maoke?’ En ineens dacht hij er wat op te weten. ‘Nou, en wat hij den van plan 'eweust was, passies? Er most 'epraot worde... Ze wier nou van de iene op de aor 'estierd, deel van leve had ze niet...’ Plotseling, met een stelligheid die geen tegenspraak verwachtte, zei hij: ‘Wil ik jou er 's wat zegge, kleine maad?, we gaone eerdaogs trouwe.’ Weer keek ze naar hem op met verbaasd-gesperde oogen. ‘Jao,’ zette hij door, ‘ik mién 't! Je binne niet ien van de sterkste, en veur je heulegaor... veur je of'ewerkt binne, zelle we daor 'n stokkie veur steke.’ Hij knikte nadrukkelijk. ‘Aors zien ik er nog in,’ piekerde hij in stilte, ‘dat je ziek worde of - of erger...’ ‘Trouwe?’, prevelde Tijne, ‘trouwe? Ik heb nog lang niet alles veur mekaor, 't bruids-pak van me Bessie moet nog op'ekaolefaoterd worde, en me aore goed, 't Pinkster-pak het zoo 'elede, toe', en...’ ‘Dàt,’ besliste Aorie vriendelijk, ‘doen je den maor in je eigen huisie, op je gemek...’ ‘In me éige huisie?’, praatte ze onvast na, en opeens rilde ze. ‘We gaone - we gaone toch niet in me Tao z'n huisie weune?’ ‘Wel-nunnik, wel-nunnik,’ stelde hij haar gerust, ‘'n huisie an de haove neme we, daor is levendigheid, en... en den ken je mijn zien weggaon en zien komme.’ Ernstig knikte ze, opgewektheid was daar nog niet bij. ‘En de meubeltjes van me Tao z'n weuning?’, vorschte ze met een wrak geluidje, ‘die - die neme we | |
[pagina 438]
| |
toch ook niet?’ Een verlegen weerzin sloeg door haar heen. ‘Dié,’ wist ze vooruit, ‘zelle daogelijks alles van veurhien ophaole.’ Aorie beslechtte: ‘We koope nuuwe, heulegaor nuuwe, is dat goeie?’ Stijf vouwde ze haar kleine verweerde vingers om zijn groote sterke handen heen. Dat was haar antwoord. ‘Maor alles... alles wat er zoo is,’ polste ze bloo, ‘dat - dat verkoope we toch ook niet, hee Aorie?’ Aorie had overal vrede mee. ‘Wel-nunnik,’ gaf hij toe, ‘dat verkoope we zeker niet.’ En terloops-verwonderd dacht hij: ‘Maor wat moete we er in 's heeren naom den mee uitrichte? Kedo doen...?’ ‘Dat geve we ook niet weg,’ zei Tijne in hetzelfde oogenblik met een armelijk-heesch stemmetje. En Aorie's verwondering nam toe. Maar hij praatte toch met Tijne mee: ‘Nee, vezelf, dat geve we ook niet weg, nog-al glad!’ ‘We berge 't zorgzaom op,’ bepaalde Tijne, ‘in 'n hoekie van de zolder, veur - veur laoter, veur veul en veul laoter, as 't er 's te pas komt, want dat ken je nooit-niet weute, hee?’ ‘Nee,’ echode Aorie, ‘dat ken je nooit-niet weute.’ Hij vond alles best. En Tijne's gevouwen vingers drukten zijn handen haast-onstuimig tegen haar borst. ‘'n Zelzaome goeie borst,’ moest ze hem stiekem prijzen, ‘zoo ien as Aorie was er gien tweede...’ Ze liet haar hoofd op zijn schouder zakken. En hij praatte dicht aan haar oor. ‘Den gaone we zoo gauw we vastigheid hebbe an dat huisie van Jennik- | |
[pagina 439]
| |
van-Jaopie, saompies 'n dag nao' Amsterdam. En den koope we van alles wat er weuze moet, ik heb centjes zadder. Je noeme maor op, wat je hebbe wille.’ Tijne deed moeite om het te verwerken, al dat onverwachte. ‘Wat aordig was dat nou allemaol,’ soesde ze, ‘wat aordig.’ En er gloorde dan toch een blijheid aan in haar oogen. Tweemaal keek ze beschroomd-tersluiks naar Aorie om, toen zei ze bijna-fluisterend: ‘Hoor 's.’ Zijn hoofd helde naar haar toe. ‘Jao?, watte?’ Ze aarzelde toch nog. ‘Toe maor,’ drong hij, ‘zeg 't mijn maor... op mijn ken je betrouwe. Wat wou je?’ ‘Krijg ik,’ vlaste ze toen, ‘ook 'n vloerkleedje?, zooien as Aogie het, mit gele en rooie streepies?’ ‘Welzekerlijk,’ braniede hij, ‘en mooie matjes er bij.’ Daar verkneukelde zij zich in. ‘O jao?, jao weuzelijk?’ Gnuiverig wreef ze haar kin tegen haar eene opgetrokken schouder aan. Aorie moest er bij grinniken. En dat pijnlijke gevoel ging uit zijn hart vandaan. ‘Wat had je nog meer 'edocht?’, vroeg hij. ‘Jao,’ glunderde ze, ‘niet dat 't hoeft, maor zoo'n vergolde lèmp mit 'n porseleine roziesbak?, as dat ook nog zou kenne...?’ Aorie kreeg er pleizier in. ‘En den mit 'n gouwe kraoltjesrand er om toe,’ vulde hij aan, ‘jao, dat zel je ook hebbe!’ ‘Jao?, jao?’, stootte ze uit, ‘is 't - is 't toch waor?, dat ook?’ Toen sloeg ze haar armen om zijn hals. ‘Oh Aorie!’ En opgetogen vorschte hij al weer. ‘Wat den nog meer?, nou, zeg 't maor!, wat den nog meer?’ Driemaal gluurde ze bloo naar hem op, ze hield haar | |
[pagina 440]
| |
hoofd wat schuin: ‘As 't lije ken, maor allien as 't lije ken: 'n glaose-kassie!’ ‘'n Glaose-kassie?’, het was of die plezierige vroolijkheid van Aorie tot in zijn rooie ooren opvlamde, ‘dat komt er ook, dàt komt er ook!’ Hij drukte een zoen op haar muts. ‘'k Bin mit Aortje-van-Tetje in besprek,’ bekende hij, ‘Aortje, die gaot ommers bij haor zeun inweune?, en die zeun ken haor boeltje niet berge, nou het hij haor an'eraode: maok 't te gelde. En zoo gauw as ik dat vernam, bin ik op dat kassie of'egaon, 'n precht van 'n kassie: 'edraoide poote, uit'esnede deurtjes, mit Noach as hij 'n duivie uit de ark loslaot, op de iene kant, en op de aore: Eliao as hij mit de vierige paorde te hemel vaort, en den twaolf ruitjes van bovene en zeuve planke van binnene, behalve de laode.’ Tijne greep zich steviger aan hem vast. ‘Wat 'n pronkstik,’ loofde ze, ‘wat 'n precht!’ Een heel ander gezicht had ze opeens, jong, blij en blozerig. Aorie had er danig veel schik in. ‘Zien je nou wel,’ zei hij in zijn binnenst, ‘dat 't dàt 'eweust het, ze wil op haor eigen in 'n eige huisie, dat gehaoibaoi bij Moer en 'n aor dat het haor dwers 'ezete.’ Gul, in zijn hartelijke drang Tijne nog blijer te maken, zat hij op te noemen wat ze nog meer koopen zouen. ‘En den neme we zes stoele mit wit-bieze matjes, en drie mit bruine veur de keuke, en 'n fijn klokkie, en kopergerei an de haord en 'n suvisante taofel en mooie schilderijtjes, en pronk-schuttels en aordige duvelderijtjes - ik heb dat fregatje-onder-'n-stolp ook nog! - en 'n rist blompotjes in de vensterbank, nou...?, en de Staotebijbel mit de zullevere haoke, die ik van me Vaor 'ekrege heb, en 'n koutje mit 'n kenaoriepietje enne... en goudvisschies in 'n glaoze kom, en - en 'n mooi keukenboeltje...’ | |
[pagina 441]
| |
‘Hè jao,’ zei Tijne telkens, ‘hè jao!’ En toen hij dan voor het oogenblik niets meer wist op te sommen, knuffelde hij haar. ‘We zelle 't best hebbe saompies, watte?’ ‘Nou,’ zei Tijne uit de grond van haar hart, ‘offe we.’ En weer was het of er een glans van haar verhelderd gezicht uitging, ze lachte zachtjes voor zich uit, en als ze zoo soezerig-afgebroken, wat zei, was het net of ze neuriede. ‘Die blommetjes in de vensterbank...!, van blommetjes hou ik zoo, en die goudvisschies...!, en dat kenaorietje...!’ Ze zàg de kamer al, ze liep er al in rond. ‘Twee stoele staon er altijd bij de taofel en de rest langs de wand, en op de taofel komt dat paorsglaoze mandje dat ik nog er 's van Aogie 'ekrege heb, en die roodwolle pijpehanger die ik zelf 'emaokt heb, moet onder 't spiegeltje hange...’ ‘Jao-jao,’ zei Aorie, met zijn handen alleen, ‘jao-jao.’ Hij zag haar al rond-loopen en schikken in dat kleine huis aan de haven, en van haar blije verdieptheid kreeg hij een brok in zijn keel. ‘Wat het de Heere God alles nog ten goeie 'eleid,’ dacht hij dankbaar, ‘wat is 't nog goed terecht 'ekomme mit haor.’ Hij trok zijn pet scheef op één oor, eer hij hem afnam. ‘Daor schiet mijn opiens 'n mooie teks te binne,’ zei hij zoo'n beetje binnensmonds, ‘'n mooie spreuk...’ Tijne's droomerig geprevel over de bloempotjes en de stoelen met de witte matjes, hokte er bij. Ze luisterde. ‘Die spreuk,’ rekte Aorie zijn aanloopje, ‘hong bij m'n Bessie an de wand, zullever op zwert: Ebenhaoëzer, tot hiertoe het ons de Heere 'eholpe.’ Hij wachtte een oogenblik. Maar Tijne zei er niets op terug. En toen kreeg die uitlating van hem opeens wat zonderbaars. ‘Wa-'s dàt nou?’, zocht hij nog. Bloo- | |
[pagina 442]
| |
verklarend praatte hij er toch maar op door. ‘En ik docht zoo... ik docht... dat slaot ook op... op ons, op alles...’ Verward zette hij zijn pet weer op, diep over zijn ooren heen trok hij hem. ‘En de Heere zel ook wel mit ons weuze in de toekomst,’ vragend klonk dat, al was het dan ook geen vraag... Maar antwoord kwam er niet. ‘An Gode's zegen,’ haalde hij toch nog goedmoedig aan, ‘is 't al 'elegen.’ Daar keek hij Tijne bij aan. En ze zat opeens weer afwezig-strak voor zich uit te staren, rimpeltjes bij haar oogen... ‘Nou denkt ze an veurhien,’ meende hij te begrijpen. En hij wist zelf niet goed waarom hij zoo graag een toestemmend antwoord van Tijne hebben wou. ‘Jao,’ hield hij vast, ‘zoo is 't toch, hee?, is 't niet zoo?’ Ze knikte gedwee. En toen zag hij ook dat de blos uit haar wangen wegzakte, en haar mond weer die trek-van-bekommering kreeg. ‘Is er wat?’, vroeg hij zorgelijk, ‘dat je zoo stil binne, toch gien pijn hier of daor?’ In haar oogen en in haar stem was geen spoor-van-blijheid meer. Slap schudde ze haar hoofd. ‘Nee...’ ‘Tòch loof...?’, vorschte hij dringerig. ‘Nee,’ schudde ze weer. ‘Niet - niet wat aors ook?’, soebatte hij haast. ‘Och - neeje!’, viel ze smartelijk-kribbig uit, ‘hou toch niet zoo an, Aorie, er is niks...’ En haar rimpels vonden hun plaats weer terug in haar gezicht en haar oogen werden weer nat. Toen durfde Aorie er niet verder op door te vragen. Maar hij voelde zoo klaar of het hem met woorden gezegd werd, dat Tijne-van-Hilletje wat weghield voor hem. En die pijn bij zijn hart, kwam terug... |
|