Dagboekfragmenten 1940-1945

Aannemer, 53 jaar - Lottum (Noord-Limburg)
25 November 1944

- Er wordt zeer stellig beweerd als dat Engelsche gevechtswagens reeds tot wachtpost 58 a/d spoorlijn zijn geweest. Ook hebben de meisjes uit Blerick heden op Melderslo, Tommie's gezien en gespoken. het einde van het Nazi regiem voor ons wel zeer spoedig voorbij.

26 Nov[ember]

- Heden morgen goed weer reeds zijn er verkenningsvliegtuigen geweest. Om 7³⁰ kanonschoten vanaf over de Maas tusschen Lotten en Arcen, naar Broekhuizerdijk boven het schuitwater, om 9⁰⁰ hooren wij dat er Engelsche tanks zich bevinden. Wij zijn zoo blij dat ze ongeveer hier zijn, opdat naar Horst naar den Docter kan gaan voor Billa. Het is Zondag doch niemand kan naar de Heilige mis gaan, van wege het oorlogs gevaar. Nu er zich hier in de omgeving geen moffen meer vertonen zijn ook onze jongens onderduikers naar beneden gekomen, en genieten reeds van

[p. 461]

de vrijheid, welke de Tommie's, hoewel nog niet hier ons al reeds gebracht hebben.

Wij zijn zeer gespannen van het geen er komen zal. Moeder heeft een zeer groote pot soep op staan want wij zijn met bijna 30 personen welke hier moetten eten.

Om 10⁴⁵ voorin arriveerde alhier langs achter ons huis: drie Engelschen gevechtswagens. Zij zijn gekomen van Noordelijk richting en hielden stil 2 ervan op den berg tegen over de schop een reed door tot aan de kruis weg. Horsterweg. Allen juigten op zijn hards vooral de kinderen bij het zien van de Tanks. toen ze stil stonden maakte wij hun duidelijk, waar of mijne velden vermoedelijk moesten liggen, en dat zich op 3 a 400 m. loopgraven bevonden.

Wij waren van meening als dat er geen moffen meer in de buurt zouden zijn, de Tommie's vuurden terstond met hun m.g.^* in de richting en spoedig er op vielen ook van de Oostelijke richting schoten, en begonnen zelfs granaten in te slaan De gevechts wagen reden weer de zelfde weg terug, en toen zagen wij Duitsche soldaten zich in onze richting begeven. Toen was het voor ons een nijpende mooment, wij vreesden dat zij ons gejuig en nog erger dat zij gezien hadden, dat wij de Tommie's inlichtingen hadden gegeven Alle mannen welke hier waren, verborgen zich wederom, ook nog bang om medegenomen te worden. Er kwam een Duitsch soldaat bij ons in huis, begaf zich op den zolder, Moeder vroeg aan hem of er Tommie's konden komen, die zijn er geweest zeide hij, doch zij hadden ze verjaagd. Moeder vroeg ook aan hem of het gevaarlijk was hij zeide nog niet maar het kan gevaarlijk worden, men moest niet naar buiten gaan zonder een pot of iets dergelijks op het hoofd. Hij had veel honger naar het scheen, vroeg om een boterham en verdween.

Daarna het zal mogelijk 11³⁰ tot 12⁰⁰ geweest zijn begonnen Duitsche en ook wel Engelsche granaten bij ons in de omgeving in te slaan, en werd er van de Heiklep af zwaar met m.g. geschoten. toen de eerste schoten kwamen stonden wij allen buiten en toen de kelders in. Billa lag nog in haar kamer in bed. ik had reeds een bedje in den huiskelder staan. zij kon er nog gelukkig met moeite gesteund in lopen, Schoonwater kwam kruipend van den berg af. Grootva en Grootmoe en allen die bij deze hun huis waren moesten,

* Machinegeweer

[p. 462]

mee alle spoed, doch niet zonder gevaar de kelders bij ons in. Het is allemaal zonder ongelukken afgelopen. In totaal bevonden zich toen 45 personen in onze schuilkelders. twee op den berg en onze huis-kelder.

Omstreeks 12³⁰ bevonden zich de Tommie's rond ons huis. Ik ging de kelder uit en zach er achter voor de raam van de bijkeuken staan, zij wenkte mij het raam open te maken. ik nam hun geweren aan en zij begaven zich over de trap naar boven op den zolder ter verkenning, er werd in of bij ons huis geschoten met automatis geweren.

De Tommies gaven ons het teeken dat wij de kelder in moesten

Wat er door de granaten stuk geschoten is weten wij nog niet, wel is er een gat in het dak, en zijn er ook ruiten stuk.

Het beleg van ons huis heeft reeds een half uur geduurd. de m.g. werkt dikwijls en granaten slaan ook vaak in de omgeving in. Wij gevoelen ons evenwel veilig, en zijn niet bang. het uur der verlossing is gekomen. wij hadden het zoo verwacht, en zijn op dergelijke aanval voorbereid.

Om 1⁴⁰ uur, een Engelsch soldaat Welke licht gewond is, door Moeder verbonden, aan de hand gewond.

Om 2⁰⁰ kreeg onze oudste zoon Hari de eerste Engelsche sigaret. Het artillerie vuur is niet zoo hevig meer, er wordt wel eens op en af naar de schuilkelder op den berg gelopen, vooral de jongeren zijn bij lang niet voorzichtig genoeg.

Om 3²⁰ bevind zich een Radio zender en ontvanger in onze woning, hij heeft postgevat op de gootsteen, ik heb hen een stukje draad gegeven ter betere verbinding met de pomp.

Om 3³⁰ rateld het m.g. van boven uit het raam. om dezen tijd ook kanonschoten van de omgeving J. Driessen a/d Horsterweg naar de Maas.

Het is thans eene heele bedrijvigheid in ons huis van de Tommie's. door ieder raam beneden en boven is een m.g. geplaats, alle deuren

[p. 463]

en ramen staan open, het is koud weer en het tocht vreeselijk, wij evenwel zitten warm in den kelder, ik had er voordien eene kachel in geplaats. Ook Billa gaat het naar omstandigheden goed.

Om 5 uur rookten wij de eerste Engelsche sigaret. dicht bij de schuilkelder op den berg, is ook eene granaat Ingeslagen, doch geen schade gebeurd.

Wij bevinden ons in den schuilkelder in huis. om 6⁴⁰ nam. met Moeder, Jan, Willij en vooral Billa Schoonwater uit Venlo en ik zelf. Triena, Hari en Thij zitten boven op den berg. Als mede bevinden zich aldaar Onze onderduikers Matje en Ges. Thielen. Grootva en Grootmoe Fhillip oomen, Oome Thij, met Vrouw en 4 kinderen, Oome Fried en Vrouw en 8 kinderen, Oome Toon Opperdonk met vrouw en 12 kinderen. het heeft God zij dank goed gegaan, dat zij zonder ongelijkken, in de schuilplaatsen zijn gekomen.

Het is thans 7⁰⁰ uur het huis zit nog vol soldaten, overal staan nog uit het raam m.g. vooral moetten wij ons in acht nemen voor geraas en vuur. wij mogen ons boven grond een sigaret naar niet [met] het vuur naar voren in de hand hebben, of in de mond, en zeer terecht, het is maar enkele meters van ons verwijderd waar zich de Duitsche lieni bevind, wat er aan ons huis stuk geschoten is weten wij nog niet

Om 8⁴⁵ sloegen er enkele zware granaten dicht bij ons in.

Het is 10¹⁵ nam. Oome Thij bevind zich thans ook bij ons in den huiskelder, hij moet zoo nu en dan naar Fhilp oome gaan [aange]zien deze licht boven in bed, wijl hij het in den schuilkelder niet vol kon houden.

Een geweldig granaatvuur van 15 granaten per minuut, heeft reeds meer dan een half uur geduurd, als het zoo doorgaat zullen wij heden nacht niet veel slapen.

Billa heeft van de Tommie's wat koekjes, en chocolaat gekregen.

Wij enkele geconseveerde levensmiddelen.

Van af 11⁰⁰ nam is de nacht verder rustig verloopen, wij hebben van gisteren voor den avond niets meer van de schuilkelder bewoners op den berg vernomen.