Chronologisch woordenboek

De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen

Gebruikte afkortingen

Voor de complete gegevens zie de literatuurlijsten 1.1 en 1.2. Incidenteel voorkomende, bekende afkortingen voor kranten of tijdschriften zijn niet vermeld (bijvoorbeeld nrc(-h) voor nrc(-Handelsblad)), net zo min als gebruikelijke tekstafkortingen zoals Alg. Ned. Enc. voor Algemeene Nederlandsche encyclopedie of Kath. Enc. voor Katholieke Encyclopaedie.

Aanv wnt - Drie delen Aanvullingen op het Woordenboek der Nederlandsche Taal

afl. - aflevering

Bern. - Glossarium Bernense (1240)

bul. - bulletin

cg - Corpus Gysseling; in principe is hieraan toegevoegd het reeksnummer (i voor de ambtelijke bescheiden en ii voor de literaire handschriften), zonder spatie gevolgd door het deelnummer en voor reeks i de pagina of plaats van herkomst; voor deel ii meestal de (verkorte) titel - deze is op basis van het jaartal terug te vinden in de chronologische literatuurlijst, m.n.: En.Codex = Enaamse Codex, Gen.rec. = Nederbergse geneeskundige recepten, Gezondh. = Noordlimburgse gezondheidsregels, Nibel. = Nibelungenlied, Perch. = Percheval, Pl.gloss. = Plantenglossarium, Rein. = Van den vos Reinaerde; bij enkele grote handschriften zijn reeks- en deelnummer weggelaten en is alleen de verkorte titel gegeven, namelijk: cg Kerst. = Leven van Sinte Kerstine (1276-1300) cg Lut.A/K = Leven van Sinte Lutgart (A: 1276-1300, K: 1265-1270) cg Luiks Diat. = Luikse Diatessaron (1291-1300) cg NatBl = Der naturen bloeme (1287) cg Rijmb. = Rijmbijbel (1285) cg wps gloss. = glossen van de Wachtendonkse Psalmen (901-1000)

Claes - Frans Claes s.j. (1994), ‘Oude dateringen van Nederlandse woorden’, in: Leuvense bijdragen 83, 2, 197-234

dbl - Taco H. de Beer en E. Laurillard, Woordenschat (1899)

De Jonge - J.K.J. de Jonge (1862-1878), De opkomst van het Nederlandsch gezag in Oost-Indië (1595-1811)

dl. - deel

Dod. - R. Dodoens, Cruijde boeck, Antwerpen

enc. - encyclopedie (in diverse titels)

ensie - H. Pos e.a., Eerste Nederlandse systematisch ingerichte encyclopedie (1946-1959)

gnn - P.G.J. van Sterkenburg e.a., Van Dale Groot woordenboek van hedendaags Nederlands (1984)

gvd - Van Dale's groot woordenboek der Nederlandse taal

[p. 863]

hou - M. Houttuyn, Natuurlyke Historie, of uitvoerige beschryving der dieren, planten en mineraalen (1761-1785)

HubWes - Johan Hubner, Algemeen kunstwoorden-boek der wetenschappen, vermeerderd door A.H. Westerhovius (1734)

hws - Middelnederlandsch Handwoordenboek, Supplement

Kil. - Kiliaan (zie literatuurlijst 1.1 onder de jaren 1588, 1599 en 1599-1607)

kku - J.J. Kramers, Algemeene Kunstwoordentolk

koe - M.J. Koenen, Verklarend handwoordenboek der Nederlandsche taal

kol. - kolom

kui - R.K. Kuipers, Geïllustreerd woordenboek der Nederlandsche taal

Künzel - R.E. Künzel, D.P. Blok en J.M. Verhoeff (1989), Lexicon van Nederlandse toponiemen tot 1200

kvw - Jacob Jz. Kramers, Vreemde woordentolk (1865)

kwt - J.J. Kramers, Kramers' woordentolk (verkort)

mey - Meijers Woordenschat

mnw - E. Verwijs en J. Verdam, Middelnederlandsch woordenboek

moo - J.G.M. Moormann (1934), De geheimtalen. Bronnenboek

Peptalk - L. Koenen en R. Smits, Peptalk. De Engelse woordenschat van het Nederlands (1989, 1992)

Prisma NPl. - Gerald van Berkel en Kees Samplonius (1995), (Prisma) Nederlandse plaatsnamen

R75 - R. Reinsma (1975), Signalement van nieuwe woorden

R84 - R. Reinsma (1984), Neologismen. Nieuwe woorden in de Nederlandse taal

R99 - R. Reinsma (1999), Neologismen

Rey - A. Rey (1992), Dictionnaire historique de la langue française, 2 delen, Parijs

Ruijs - E. Ruijsendaal (1989), Terminografische index op de oudste Nederlandse grammaticale werken

Slicher - B.H. Slicher van Bath (1948), ‘Nederlandsche woorden in Latijnsche oorkonden en registers tot 1250’, in: tntl 65, 38-53, 118-147

Tavernier - C. Tavernier-Vereecken (1968), Gentse naamkunde van ca. 1000 tot 1253. Een bijdrage tot de kennis van het oudste Middelnederlands

Teuth. - G. van der Schueren, Teuthonista of Duytschlender (1477)

tntl - Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde

Toll. - J. de Vries en F. de Tollenaere (2000), Etymologisch woordenboek, 21ste druk

ts. - tijdschrift

Tw. - Trefwoord (gevolgd door het deelnummer en voorafgegaan door de auteursnaam van het bewuste artikel)

vmnw - Vroegmiddelnederlands Woordenboek

wei - P. Weiland, Kunstwoordenboek (1824) en Supplement op het kunstwoordenboek (1832)

Willeram - Willy Sanders (1971), (Expositio) Willerammi Eberspergensis abbatis in canticis canticorum. Die Leidener Handschrift (1100)

wnt - Woordenboek der Nederlandsche Taal

[p. 864]

wnt Bijv.+verb. - De ‘Bijvoegsels en Verbeteringen’ in het hoofdwerk van het Woordenboek der Nederlandsche Taal

wnt Suppl - Het Supplementdeel van de A van het Woordenboek der Nederlandsche Taal

wnt z.j. - Betekent dat het trefwoord in het Woordenboek der Nederlandsche Taal geen citaat heeft, en dat derhalve de datum van uitgave van het bewuste deel is aangehouden

wp -A. Winkler Prins (red.), Geïllustreerde encyclopaedie; ook als onderdeel van titels, bijvoorbeeld wp voor de vrouw, wp in kleuren

wps - Wachtendonkse Psalmen (901-1000)

wrdb. - woordenboek (in diverse titels)