Nieuwe testament (Noordnederlandse vertaling)

V

Doe Ihesus die scaren sach, clam hi op inden berch, ende doe hi was gheseten, quamen sine jongheren toe hem. Ende hi dede op sinen mont ende hi leerdese ende seyde: Salich sijn die arme van gheeste, want dat rike der

[fol. 5r]

hemelen is hoer. Salich sijn die sachtmoedighen, want si sollen die eerde besitten. Salich sijn die weynen, want si sullen ghetroest werden. Salich sijn dien honghert ende dorst nae der gherechticheyt, want si sullen ghesaed werden. Salich sijn die ontfarmhertighen, want si sullen ontfarmherticheyt vinden. Salich sijn se, die reyne van herten sijn, want sie sullen Gode sien. Salich sijn sie, die vredsom sijn, want si sullen kijnder Godes gheheyten werden. Salich sijn die persecucie liden om die gherechticheyt, want dat rike der hemele is hoer. Salich sijt ghi, als u die menschen vermaledien ende vervolghen ende segghen alle quaet teghen u, lieghende om mi. Vervrouwet u ende verblijt u, want u loen is overvlodich inden hemel. Aldus hebben se die propheten vervolghet, die voer u waren.

Ghi sijt dat sout der eerden, ende of dat sout te niet verderft, waer in sal ment souten? Dan en doeghet voertmeer niet dan uut te werpen ende vertreden te werden vanden menschen.

Ghi sijt dat licht der werlt. Een stat, die op enen berghe staet, en mach niet verborghen wesen. Noch si en ontsteken ghene lanterne ende setten se onder een muldekijn, mer op den candelaer, dat allen den ghenen licht, die inden huus sijnt. Alsoe sal u licht lichten voer den menschen, op dat se ju guede werke sien ende danken uwen vader mit glorien, die inden hemel is.

En waent niet, dat ic yet ghecomen bin om die wit of om die propheten te breken; ic en been niet ghecomen om te verminderen, mer te vervullen. Voer waer seg ic u: Tot dat hemel ende eerde vergaet, en sal dat minste pontekin of een screpelken vander ee niet achter bliven, alle dinghen en sullen ghescien. Hier om soe wie een van desen minsten gheboden breket ende alsoe die lude leert, die sal die minste heyten in dat rike der hemelen, mer wie alsoe doet ende leert, sal groet gheheyten werden inden rike der hemelen.

Ic segghe u: Et en si dat uwe rechtverdicheyt meer overvloyet dan der scriben ende der Pharizeen, ghi en solt niet gaen in dat rike der hemelen.

Ghi hebt ghehoert, dat den ouden gheseyt is: Du en salt niet doden, soe wie verslaet, die is sculdich des ordels. Ic seg u: Soe wie hem vertoernt op sinen brueder, die is sculdich des ordels. Soe wie sinen brueder toe sprect: Racha, dat is een wort van onwerde, die is sculdich des rades. Soe wie dat seyt: Sot, die sal sculdich wesen des vuers der hellen. Ist dattu dijn offer brengheste tot den altaer ende du daer wordste ghedenken, dat dijn brueder yet heeft yeghens di, laet daer dijn offerhande voer den altaer ende ganc ende maec vrede mit dinen brueder, ende dan soe come ende brenghe dine offerhande.

Wees over een draghende mit dinen weder zake sonder beyden, alstu mit hem bist inden weghe, op dat di dijn weder zake den rechter niet over en levere ende die rechter di dan overgheve sinen dienres ende dan gheworpen wordes in den kerkenaer. Ic segghe di voer waer, dattu daer niet uut en salste gaen eer du den leesten vierlinc vergolden hebste.

Ghi hebt ghehoert dat den olden gheseghet is: En bedrivet gheen oncuuscheyt. Ic segghe ju: Soe wie een wijf aen siet, die te begheren, die hevet overspel bedreven altehant in sinen herten. Ist dat dijn rechter oghe di scandalizeert, steket uut ende warpet van u. Het is beter dat van dinen leden een bederve dan alle dijn lichame gheworpen werde in die helle. Ende ist dat dijn rechterhant di scandaliziert, snijtse af ende werpse van dij, want het is di beter dat een van dinen leden bederve dan dat alle dijn lichame gheworpen worde in die helle.

Het is oec gheseyt: Soe wie sijn wijf laet, die sal hoer overgheven bescreven

[fol. 5v]

die zaken des ghesceydes. Ich segghe ju: Soe wie sijn wijf laet dan alleen om overspeels wille, die doet se sondighen, ende soe wie se nemet, die doet overspeel.

Noch hebdi ghehoert, dat den olden gheseghet is: Du en salte niet versweren, du salte dine ede den Here gheven. Ic segghe u: Men en sal te male niet sweren, noch bi den hemel, want het is een setel Godes, noch bider eerden, want het is een voetscemel sijnre voet, noch bi Iherusalem, want si is eens groten coninghes stat, noch du en salst oec niet sweren bi dinen hoefde, want du en mogheste een haer niet zwart maken noch wit.

Laet alle uwe worde wesen: Ja het is, ja het is, neen, neen. Wat dat hier boven gaet, dat is van quaden halven.

Ghi hebt ghehoert dat den olden gheseghet is: Oghe om oghe, tant om tant. Mer ich segghe u, niet weder te staen den quaden. Ist dat di yemant slaet aen dien recht kinnebac, bied hem die ander, ende den ghenen, die mit di kiven wil int ghedinghe ende dinen roc nemen, laet hem oec dinen mantel, ende soe wie di dwinghet mit hem te gaen dusent voetstappen, ganc mit hem twedusent daer toe. Die di biddet, ghif hem ende die yet van di lenen wil, en keer di niet daer af.

Ghi hebt ghehoert dat het gheseyt is den olden: Minne dinen naesten ende haet dinen viant. Ic segghe u: Minnet uwe viande ende doet hem guet, die u haten, ende biddet voer die ghene die u persecucie ende last doen, op dat ghi uwes vaders kijnder sijt, die inden hemel is, die sine sonne laet schinen op die guede ende op die quaden ende reghenen doet op die gherechtighen ende op die ongherechtigen. Ist dat ghi minnet die u minnen, wat loen suldi daer af hebben? En doen dat die publicane niet? Ende of ghi alleen uwen brueder gruetet, wat doet ghi meer? En doen dat oec die heyden niet?

Hier om weset volmaect als u hemelsche vader volmaect is.