Logo DBNL
Uitvindingen der liefde Godts (1763)

Uitvindingen der liefde Godts

(1763)–Henricus Schynckele–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende


illustratie

 
De Liefde Godts schept nieuwe vreugd
 
In elk goed werk van onze Deugd.

XIII. Voorstellinge

De Liefde Godts, den mensch getrokken hebbende uit het gewoel des werelds, wekt hem op tot de oeffeninge van verscheide Deugden.

aDewyl ik eens begonnen hebbe, zo zal ik nog spreeken tot mynen Heer, hoewel ik stof, en assche ben... Syne overgroote Liefdfe heeft my, onweerdigen! grootere

dingen gedaen, dan ik ooit hadde konnen hoopen, of wenschen: ik wil ze zeer geerne geheugen, en op gaen haelen; om my hier door te beter aen-te-moedigen tot den vierigen Dienst van mynen Godt, en Heere... 'T is Godts onverdiende Liefde geweest, die my van Catholyke Ouders heeft laeten gebooren worden, en eene deugdzaeme opvoedinge heeft doen hebben... Ach! hoe meenigvuldige zynd'er niet, die zulk groot geluk niet genooten hebben?... Wonder hier-in ten mynen opzigt is geweest de verhoolen schikkinge van mynen Godt, en Heere, die my buiten zo veele andere hier-toe heeft uitgezondert... Ik kan 't goddelyk Geheim diens wegens niet achterhaelen, nog doorgronden.... Ik aenbidde in ootmoedige stilswygentheit, en grondhertige dankbaerheit syne ongrondeerlyke besluiten..... Maer, wat my voors door deeze geschied is, nog mag, nog kan ik ooit verswygen.... Laet my toe, ô Godt! dat ik verkonde, 't geen ik met regt daer over hebbe konnen bepeizen... Ik was nu gekoomen tot die jaeren, als men gemeenlyk zig aenwend, om eenen staet des leevens aen-te-neemen.... Hoe was alsdan de inwendige gesteltenisse myns herte?... Hoe

de toeneiginge myns gemoeds?.... Hoe de beweeginge myns geests, en der ziele?.... Eilaes! ik kende quaelyk, wat was eenen staet te verkiezen.... Ik wiert gedreeven; en ik wist niet waer heene... Zonder klaerder ligt was 't my onmoogelyk de dikke duisternissen door-te-breeken, en den onbekenden weg te vinden, die van my bewandelt stond te worden..... Wie zoude my in die twyfelagtigheden op vaste voeten hebben konnen stellen?.... Wie was dan bequaem mynen besten, en voorzigtigsten Leidsman te weezen?... Wie had durven bestaen, my eene zekere pligt aen-te-raeden, of op-te-leggen?.... De Liefde Godts, die waerlyk over my waekte, als ik voor my zelfs schier niet genoeg kost zyn, of immers niet was op myne hoede; de Liefde Godts, zegge ik, gaf in, aen goede, deugdzaeme, en godtsdienstige vrienden, dat sy my te kennen gaven, dat ik hier-in rype zinnen, goed oordeel, en een aldervoorzigtigste beraedinge moest gebruiken; en naementlyk, dat ik den Geest Godts van den geest des werelds verpligt was te onderscheiden, met beider hunne uitwerkzels, en kenteekens aengetoond door Thomas à Kem-

pis, a nauwkeuriglyk na-te-speuren, d'eene te volgen, en d'andere te verfoeien.... Maer ik daer-en-tusschen deede niet min, als 't geen men my dus zeide..... De wereld, en al wat werelds was begonst ongevoelyk in het midden myns herte binnen te sluipen, en wilde daer de eerste plaetze van myn behagen in neemen, en bezitten.... Hierom zag ik by na alles aen met wereldsche oogen. Dat is: om aen te neemen eenen staet, aenzag ik maer de eere, het gemak, het welstaen van myn familie; en de toejuiging van myne bloedverwanten.... Neen, Heere, neen, daer was in my dienswegens geen opregt inzigt, nog waere meeninge van U te beoogen in dien staet, die ik zoude aengenoomen hebben..... Ik verkoos U niet; maer Gy, mynen Godt! Gy alleen hebt my verkoozen... Gy alleen hebt alle de toevallen zo geschikt, dat ik van de wereld een walg heb gekreegen, en my uit haer gewoel, waer men my meende in-te-wikkelen, zeffens getrokken hebbe.... Gy, mynen Godt! Gy alleen hebt die banden gebroken, die my alreede aen de ydele wereld, aen de bedorven wereld, aen de wulp-

sche wereld begonden vast-te binden.... Ik kreeg een afkeer, 'k weet niet hoe, van zommige perzoonen, van de welke ik blyvende in de wereld hadde moeten af hangen.... Ik voorzag, dat ik in de wereld groot gevaer zoude geleden hebben, van na den mensch, en volgens geboorte, of gesteltenis niet gelukkig te zullen weezen..... Het waeren zinnelyke reedenen van de bedorven natuure, reedenen van hooveerdigheit, reedenen van eigen liefde.... Dog uwe aenbiddelyke Liefde, mynen Godt! heeft hier het onbepaelt vernuft van de ongrondeerlyke Wysheit Godts gebezigt... Deeze heeft gemaekt, dat die menschelyke reedenen zelfs kragt zouden hebben, op dat de Liefde een mirakel van loutere bermhertigheit zoude hebben uitgewerkt in my, die zulks geenzins peisde.... En wat kragt hadden ook alle die reedenen op my gehad; waer 't dat Gy, ô zorgvuldige Liefde Godts! op eene wondere, en onbekende wyze my niet afgetrokken had van die, of deeze perzoon, welke reeds myn hert, en geneegentheit begon te winnen?... Gy hebt my elders gezonden... Gy hebt my, a als

aen den bekeerden Saulus, bezorgt eenen Ananias, eenen voorzigtigen onderrigter, eenen ervaeren leidsman, eenen iverigen Zielbestierder. Deezen heeft my door welberaede, en klaere uitleggingen onderweezen in de regtmatige grond-regels, om eenen Christelyken Keus over den staet des leevens uit-te-voeren... Gy middelerwyl liet ook niet na my met inwendige ongerustigheden te bezoeken, om my tot U te trekken, en by U die eenige waere ruste te doen vinden, die de wereld niet vermag te geeven; en zo ben ik eindelyk, als door een zoet geweld, uit de banden des werelds gerukt, en ontslagen.... Maer, zie ik ook wel, in wat elendigen staet ik my nu zoude bevinden, waer 't dat Godts Liefde my van de wereld niet had afgescheiden?.... Wat is dog daer anders, als a Begeerlykheit des vleeschs, begeerlykheit der oogen, en hooveerdigheit des leevens? 'T zyn alle dry vrugtbaere, dog vergiftige bron-aders, en van meenigvuldige bekooringen, die men in de wereld beproeft, en van verscheide zonden, die 'er dagelyks geschieden... Hoe hadde ik'er de begeerlykheit des vleeschs wederstaen?

Ik, wiens beenderen alreede vervult waeren door de zonden myn'er jonkheit?.... Ik, die handen, oogen, ooren ongebonden, en onverstorven hadde?... Ik, die niets anders voorhadde, als my te kroonen met roozen, voor dat myne eerste jeugd zoude verdwynen?... Neen, Heere, neen: ik hadde my aen de begeerlykheit des vleeschs niet ontrokken.... Ik hadde zekerlyk my gespyst met het vuil draf der verkens, en nu alreede was ik elendiglyk vergaen van honger... Aen de Liefde Godts ben ik verpligt, dat ik alreede in myne boosheit niet ben gestorven... Als ik my nog bevond in de wereld, en in 't gewoed der zelve, meende ik die gelukkig te zyn, die veel gelds, en goeds bezaten; ik was zo gestelt, dat ik alles gedaen, en onderstaen zoud hebben, om ook zulks te bekoomen... Volgt hier uit niet klaerlyk, dat de begeerlykheit der oogen my had verleid, en in een afgrond van onregtveerdigheden zoude hebben doen vervallen? Wat zoude ik anders gehoort hebben in de wereld, als: Die, of deezen heeft zo veel inkoomen; dien zo een ampt, of bedieninge, 't welk hem zo veel inbrengt?... Wat had ik anders gezien, als by honderde, die van

geld, en goed hunnen afgod maeken?.... Dit geduurig hooren, dit gestadig aenzien, die dagelyksche onderhoudinge, die de wereld my had doen hebben, zoude hebben geweest een vermeenigvuldigde olie, die hadde gesmeeten geweest in het vyer mynder begeerlykheit der oogen; hoe zou'er ik niet af verbrand zyn geweest?... Nog eens dan, en honderdmael.... Aen de Liefde Godts ben ik verpligt, dat ik in myne boosheit alreede niet ben gestorven... De hooveerdigheit des leevens wat geweldigen tyran is die niet in de wereld?.. Wat al oneer veroorzaekt aen Godt het point van eere?... Wat al zonden geschieden niet, om tot eer, glorie, en verheeventheit te geraeken!.... Bedriegen, dobbel zyn van herte, en aenzigt, agterklap, lafhertige vleierye, zyn gemeenlyk de trappen, langs welke men opklimt tot eere, en verheffinge.... Zou ik zekerlyk ook die niet hebben zoeken te betreeden?... Ik, die van natuure hooveerdig, en eergierig ben? Ik, die zelfs afgezondert van de wereld, quaelyk een woordeken kan verdragen tegen myne eere?.... Wat zou ik gedaen hebben in de wereld, daer de ootmoetigheit verworpen is, en

d'eere, glorie, agtbaerheit, als afgoden worden bewierookt, en aenbeden?... Buiten allen twyfel dan zou de hooveerdigheit des leevens my in de wereld gemaekt hebben een monster voor de oogen Godts, en pligtig hebben doen worden, om met den hooveerdigen Lucifer in alle eeuwigheit te branden... Nog eens dan, en duizendmael. Aen de Liefde Godts ben ik verpligt, dat ik in myne boosheit alreede niet ben gestoreven.... Ja, Heere! 't is eene alderzeldzaemste Uitvindinge geweest van uwe Liefde, dat Gy my uit de bedorven wereld, en uit het gewoel der zelve hebt getrokken.... De perykelen der helle vonden my daer; en met my daer uit te trekken, heeft uwe Liefde myne ziele aen d'eeuwige dood ontrokken, myne oogen van eeuwige traenen verlost, en myne voeten bevryd van den ongelukkigen val in de eeuwige elenden..... Wat erkentenisse dan ben ik U niet schuldig, ô Vader aller bermhertigheden!... En wat zal ik U wedergeeven voor deeze zo buitengewoonlyke Liefde?... Ik zal doen, 't geen een voorzigtig man doet, wanneer hy grootelyks verslagen is geweest over een onverwagt gevaer van te vergaen... Hy myd met

groote zorge die plaetze, of de omstandigheden der zelve. Moet hy zig in gelyke gele entheit vinden; hy gebruykt alle voorzigtigheit, en omzigt, om het gevaer te ontkoomen.... Dit moet ik uit dankbaerheit tot Godt navolgen... Ik moet met alle voorzigtigheit daer mé omgaen; en bezonderlyk moet ik toeletten, dat in my voortaen, nogte de begeerlykheit des vleeschs, nogte de begeerlykheit der oogen, nogte de hooveerdye des leevens eenigen ingank vinde... De Liefde Godts heeft'er my uitgetrokken; hoe zou ik'er my nog aen over willen geeven?... Neen, Heere, mynen Godt! neen... Ik wil dit uitgebrakt fenyn niet meer inneemen: want zekerlyk ik zoud'er af sterven.... Maer de Liefde Godts my trekkende uit de bedorven wereld, waer heene heeft sy my getrokken, en waerom?.... Sy heeft my gestelt in eenen staet, alwaer ik overvloedige middelen hebbe, om myne zaligheit te werken.... In eenen staet, in den welken ik de gelukkige nootzaekelykheit hebbe, om vrywilliglyk te werken tot myne volmaektheit, en tot de Glorie van Godt; in eenen staet, daer alles my dient, om de begeerlykheit des vleeschs, en der oogen

en om de hooveerdye des leevens tegen te streeven.... Mynen geestelyken Vader, en Oversten heeft mynen wille in bedwank; op dat my myn eigen oordeel, en eigen liefde niet overgeeven aen de begeerlykheden..... Myne woonste, kleederen, huisraed, en mynen naem roepen gestadiglyk tot my, dat ik in het huis Godts ootmoedig, en vernedert moet leeven.... Het onderhouden der zuyverheit, aermoede van geest eisschen van my, dat ik geduuriglyk op myn hoede ben tegen de begeerlykheit des vleeschs, en der oogen... Het dikzaem gebruik des gebieds, van de meditatie, van de heylige Sacramenten, van het leezen van geestelyke boeken geeft kragt, en sterkte, om my tegen de vyanden myn'er ziele te stellen, en maekt my bequaem, om door Jesus victorie te behaelen... O Heere! ô Liefde van mynen Godt! is 't dat ik met alle die middels nog verlooren gae, ik bekenne U grondhertiglyk, dat de mannen van Ninive, en alle wereldsche menschen in het lest oordeel tegen my met regt zullen moogen opstaen; en my verwyten, dat ik zo lafhertig, en zo onagtzaem ben geweest; dat ik met zo veel middels geen

profyt gedaen hebbe. Maer waer toe, en tot wat einde heeft Godt my die bermhertigheit willen bewyzen, van my in deezen staet buiten zo meenige andere te stellen?..... My dunkt, om geen ander reeden, als om de welke Godt eertyds het volk van Israël uit de slavernye van Egypten heeft verlost, en geleid na het land van Beloften... a Den Heer, zegt Moyses, heeft u van dag verkoozen, op dat gy lieden syn bezonder volk zoud zyn... Op dat gy-lieden het heilig Volk van den Heer zoud zyn... Ja, daerom heeft den Heer my buiten zo veel andere tot deezen staet genadelyk geroepen, op dat ik synen bezonderen Dienaer, en den opregten Bruidegom van Jesus zoude weezen... Ik schyne in het uitwendig eenen Dienaer van Godt te zyn door het kleed, het welke ik drage... Ben ik het ook inderdaed door zeegbaerheit in woorden, en werken?... Men heeft my Bruidegom van Jesus genoemt, en men agt my voor zodanig.... Ben ik ook inderdaed met Jesus in 't lyden, en stryden?..... Beminne ik Jesus waerlyk, en zoeke ik uit liefde tot Jesus eenen Minnaer, eenen Discipel, eenen Navolger te

zyn van Jesus?... Jesus doet in alles het welbehagen van synen hemelschen Vader; en ik, ô hoe meenigmael zoeke ik my zelven!... Om eenen waeren minnaer te zyn van Jesus, en synen opregten Bruidegom; moet ik niet wandelen gelyk Jesus heeft gewandelt?... Moet ik in myn doen, en laeten den geest van Jesus niet hebben?..... En hoe heeft Jesus gewandelt?... En wat is synen Geest?... Jesus heeft in alles de Glorie van synen hemelschen Vader gezogt, en volbragt... Synen Geest is waerheit, ootmoedigheit, lydzaemheit, vierigheit, en ontallyke andere deugden.... Zie, daer heb ik, 't geen Godt van my verwagt, met my uit de wereld te roepen, en uit het gewoel des werelds zoetelyk weg-te-rukken.... Godt is eenen Godt van Waerheit; Hy wilt van my, dat deeze syne Volmaektheit in my eenigzins uitschyne... Dat-ze uitschyne in myne woorden, met geene andere te zeggen, als gelyk ik peize. Dat-ze uitschyne in myn gedrag, met niet min ingekeert, en godtvruchtig te zyn na het inwendig, dan gelyk ik het schyne te weezen na het uitwendig. Dat-ze uitschyne in myne werken, met die inwendiglyk te bezielen

door liefde tot Godt, en brandenden iverzugt der zielen, gelyk-ze doorgaens strekken na den uitwendigen schyn tot de Glorie van Godt, en het goed van den evennaesten... Hoe verheevender Godt is; hoe liever Hy ootmoedige herten aenschouwt: zo spreekt van Hem den Propheet David: a Den Heere is verheeven; en ziet het neederig aen; en 't geene hoog is kent Hy van verre. Waer op schryvende den H. Augustinus zegt: b Zie, Broeders, een groot wonder. Hoog is Godt. Verheft gy u, Hy vlugt van u; Hy daelt needer tot u, is 't dat gy u verootmoedigt. Godt dan, met my tot deezen staet te roepen, wilt, dat ik bezonderlyk ootmoedig zy; op dat Hy my met gunste aenschouwe, ja, tot my daele, en syne woonsteede by my neeme.. Jesus heeft door 't lyden de Glorie van synen hemelschen Vader ingetreeden.... Wat weg kan, of mag ik anders verkiezen, als Jesus, wiens Minnaer, wiens Bruidegom, wiens Discipel ik hebbe verkoozen te willen zyn, en blyven? De bezondere weldaden, die Godt my gedaen heeft, vereisschen ook bezondere vierig-

heit in den dienst, die ik voor Godt moet voltrekken... Dat bekenne ik, ô Heere! Maer ik smyte my voor den throon van uwe Majesteit, en bidde U met een leerzaem herte, onderwyst my dog, waer in bestaet de vierigheit, om U opregtlyk wel te dienen. Moet ik, om vierig te zyn, gevoelen een zekeren brand aen het herte, en ik weet niet, wat zoete smaekelykheden in U te dienen?... Dit wiert gewaer uwen Propheet, als hy uitriep: a Deus, Deus, meus.... Sitivit in te anima mea: quam multipliciter tibi caro mea. Zulks gevoelde ook den lieven Benjamin van Maria den H. Stanislaus de Kostka, b wanneer hy zo sterk van de Liefde Godts wierd getroffen, dat hy in onmagt viel, zo dat men op syn hert natte doeken moeste leggen, om den brand te maetigen, en te verkoelen. Maer Heere! Dit waeren zeldzaeme uitwerkzels; en die aen luttel van u verleent pleegen te worden..... Zoude men niet vierig gezeid konnen worden, als men syne werken met neerstigheit, en liefde doet?.... Als men in alles over-een-koomt met den Wille Godts? Als men gelyk het vyer altyd omhoog gaet, en alles verslind, wat'et

ontmoet, zo ook in onze werken Godt beoogt, en inziet, en de beletzels, die'er voorkoomen, tragt te boven te gaen, te weiren, of ten minsten, die van Godt aenneeme naer syn welbehagen.... Godt verwagt van my, dat ik deeze vierigheit hebbe... De Liefde Godts vereischt van my dat ik deeze vier deugden Waerheit, Ootmoedigheit, Lydzaemheit, Vierigheit tragte te oeffenen: en doet my hoopen, dat ik door die oeffeninge zal bereiken het einde, waerom die Goddelyke Liefde my zo veel jonsten heeft beweezen.... Wel aen dan, onwaerdeerlyk is de Goetheit van de Liefde Godts tot my. Ik wil, en ik zal voortaen niets meer agten, als die Liefde te vernoegen met ootmoedig, lydzaem, en vierig te zyn, en alle deugden werkstellig te maeken.


Vorige Volgende