Logo DBNL
Uitvindingen der liefde Godts (1763)

Uitvindingen der liefde Godts

(1763)–Henricus Schynckele–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende


illustratie

 
Gae, ziele, gae in d'Eenigheit:
 
'T gewoel beschadigt, en misleid.

XII. Voorstellinge

De Liefde Godts trekt den mensch uit het gewoel des werelds.

Jesus den Bruidegom onzer ziele, vergelykt zig, a in het boek der gezangen, aen eene bloem des velds, aen eene lelie der dalen. Dit weet de Liefde Godts: en op dat den mensch Jesus vin-

de; lokt Sy hem aen tot het veld, en de Eenigheit... Uit a de woestyne, eene plaetze afgezondert van het gewoel, gong de Bruid regt op tot haeren Beminden; en den hemelschen Bruidegom verwonderde de schoonheit, die syne Vriendinne in de Eenigheit had gehaelt. De Liefde Godts wilde Israël aftrekken van de wegen der zonde, en maeken, dat de Stemme des Heeren tot haer niet te vergeefs zoude gesproken hebben; en Godt zegt: b Ik zal die, zondaeresse, met zoete, en vriendelyke woorden aenspreeken; Ik zal-ze leiden buiten het gewoel in d'Eenigehit, en daer zal ik tot haer herte spreeken... Wat zalder van koomen? Die zondaerige ziele zal daer na Godt roepen om bermhertigheit; sy zal Hem voor haeren Bruidegom erkennen; sy, die te vooren haer hert op de vergankelyke schepzels hadde geheght... 'T is zo, buiten het gewoel der menschen, en in d'Eenigheit spreekt Godt tot de ziele. c Moyses was in het diepste der wildernisse, wanneer Godt zig aen hem heeft veropenbaert..... d Als de Israëliten hun oogen keerden na de woestyne, de Heerlykheit des Heeren vertoonde zig in de wolken.

Ja, zo dikmaels als de Liefde Godts voorzag, dat de mildheit van den Koning der Koningen voor had een bezonder weldaed te doen aen het volk, aen de dienaers van Godt; heeft Sy die buiten het gewoel des werelds geleid.... De Hebreeuwen wierden getrokken uit het woest Egypten, op dat sy Godt eene aengenaeme offerhande zouden doen.... In de wildernis hebben sy met hemelsch brood gevoed geweest, die hun in Egypten spysden met look, en ajuin. Waer heeft Jesus eene lange t'zaemen-spraeke gehad met de vrouwe van Samarien, en haer de kennisse van den Messias gegeeven?..... Buiten stad, a nevens de hoeve die Jacob eertyds had gegeeven aen synen zoon Joseph.... David was in de stad, en in 't gewoel der menschen, wanneer hy, en overspel, en doodslag, en hooveerdigheit bedreef. b In de spelonke zynde vreesde hy den gezalfden des Heeren aen-te-raeken; en doen hy was in de woestyne van Idumëen, c hy waekte tot Godt zo haest als het ligt wiert: en syne ziele dorstde na Godt... Ach! hoe veele invloeiingen van de Goddelyke Liefde hebbe ik verlooren,

met zo veel in het gewoel des werelds te zyn!... Nooit hebbe ik met de menschen gehandelt, of ik ben min mensch, min ingekeert, min bruidegom van Jesus wedergekeert.... Nooit verliet ik de Eenigheit, of ik verloos de Innigheit... Godt is op alle plaetzen, 't is waer: en Hy kan syne Stemme overal doen hooren; maer mynen Godt! mynen Al! Gy hebt de hoedanigheit van eenen vriend ten opzigte van de ziele. Wat vriend opent het binnenste syns herte aen synen vriend, als'er gezelschap by is, of dat'er rontom veel zyn, die, door hun gaen, en koomen, het gespreek allen oogenblik onderbreeken? Waer is'er meer gezelschap, als in de steeden, en in het gewoel des werelds? Kwalyk zyt gy onder de menschen, of men houd u bezig met ydelen klap; en men onderbreekt de zoete gevoelens, die gy misschien hebt gehad in uwe Eenigheit, om vriendelyk te handelen met den Bruidegom uwer ziele... Zoud het hierom niet zyn geweest, dat de godtvrugtige Sulamitis tot den Bruidegom haer'er ziele zegt: a Koomt, ô mynen Beminden! laet ons na het veld gaen; laet ons, ons verblyf neemen op

de landshoeven?..... Sy had al te zeer ondervonden, hoe gevaerlyk het was in de steeden te woonen... Ook alleen zynde was sy daer aengerand geweest; hoort wat sy'er zelfs af zegt: a De waekers, die de ronde door de stad doen, hebben my gevonden; sy hebben my geslaegen, en gequetst; die op de stads muuren wagt hielden, hebben myn kleed afgenomen. Nogte den tyd des nagts, nogte de vestingen zelfs zyn genoegzaem, om eene ziele van onheil te bevryden.... Wat gevaer zal-ze dan hebben, als sy haer vrywillig smyt in het gewoel des werelds?... Wat gevaer? Eilaes! ik heb'et maer al te veel ondervonden!.... 'T huis koomende, voelde ik myne ziele gequetst door de wonden, die'er tusschen het handelen met de menschen, gegeeven waeren in de naem, en faem van den evennaesten, die wel deugdelyker was, als wy... Zo haest ik van die, of deeze by-een-koomste in myn huis wederkeerde, hebbe ik zo menige verstroitheden, en zo gevaerlyke inbeeldingen, dat het gebed my als een kruis worde... Ach! waerom hebbe ik myne Eenigheit verlaeten?... Neen, ik zal-ze bewaeren, en ik zal-ze aenzien als de voedster des

gebeds, en als een plaets van verzekeringe voor de deugd, a in het boek der openbaeringe verschynt'er een groot teeken aen Joannes.... 'T was eene Vrouwe inwendiglyk vervult met Godt, en inwendiglyk verligt met twaelf sterren... Deeze bevende ligten flikkeren rontom haer hoofd; den glans der zon, met 't welk sy bekleed was, gaven eenen nieuwen luister aen haere schoonheit; de maen was onder haere voeten, op dat-ze nergens tegen zoude stooten.... Alle die pragtige verheventheit gaf te veel in d'oogen van den helschen draek, om haer niet te benyden.... Vol van haet stelt hy zig voor die Vrouwe, en tragt haer te verslinden..... De Liefde Godts, die altyd waekt voor de onnoozele, geeft haer terstont twee vleugelen van eenen grooten arend, op dat sy met vliegen de vervolginge des serpents zoude ontvlieden; maer waer heene vliegt sy? b In desertum. Na de woestyne. Die te vooren de oogen van ider tot haer trok, verbergt haer nu in de schuil-hoeken van eene wildernisse... 'T was haer eigen plaetze, zegt het boek der openbaeringe, en geeft ons alzo te kennen,

dat men nergens min in gevaer is van syne zaligheit, als in de Eenigheit, als buiten het gewoel des werelds..... 'T is dan een uitsteekend weldaed van de Liefde Godts, dat Sy iemand roept tot deezen weg, en hem stelt buiten de hanteringe der menschen.... Wel is 't waer, dat de wereld het naemt, zig leevendig begraven, wanneer men met'er daed zig afzondert van het gewoel der steeden, en van de gezelschappen.... Maer 't is 't oordeel van die wereld, van de welke Jesus word gehaet: ik wil de goedkeuringe niet van die vyandinne des deugds: en daerom zal ik de Liefde Godts looven, dat Sy met de toeneiginge tot de Eenigheit heeft gegeeven; en voortaen deeze gunste met een dankbaer herte aenneemen... Daer zal ik Godt vinden, en in Godt allen goed... In het boek der uitgangen hebben wy, a dat Moyses de tent nam, en spande-ze verre buiten de leger-plaetze: en hy naemde-ze de tent des Verbonds. Maer, waerom die tent gespannen buiten de leger-plaetze? Waerom niet in het midden van de Israëliten, die zo meenigvuldig waeren in getal? Zoekt niet lang, wat reeden Moyses hier toe had.... Moyses

moeste met Godt spreeken: de tent was syn bid-plaetze, sy moeste uit het gewoel der menschen gespannen worden; en in die tent zo geplaetst, sprak a den Heer tot Moyses aenzigt aen aenzigt, gelyk eenen mensch gemeinelyk tot synen vriend spreekt... Zo lang als de dry Koningen, die door de sterre geleid wierden tot den Messias in het gewoel van de stad Jeruzalem waeren, zyn sy berooft geweest van de geleidende sterre: deeze is hun verscheenen, en heeft-ze met een zee van blydschap vervult, zo haest sy het stads gewoel verlaeten hebben... Maer, gy zegt my, Elizaeus, dien man des deugds, heeft b den berg Carmelus wel afgegaen, om binnen Sunam eene woeste stad te gaen..... 'T is zo: en voegt'er Moyses by, die van de wildernisse is gezonden geweest na het hof van Pharao; voegt'er by de Engelen, die c Loth hebben gaen vinden in de stad, en by het raeds-huis.... Maer, bemerkt te zamen, dat Elizaeus na die stadt maer ging, om eene moeder, die tot'er dood bedroeft was, te vertroosten, en om haer eenig zoontjen tot het leeven te verwekken;

bemerkt daer by, dat den Propheet, zo haest hy in het huis der Sunamite quam, regt na de kamer is gegaen, alwaer het kind dood lag, en, om het gewoel uit-te-sluiten, a heeft hy de deure agter hem gesloten. Dit kind moest door 't gebed verwekt zyn tot het leeven; daerom sluit Elizaeus al 't gewoel, en het gespreek der menschen uit... Moyses is na de stad gegaen; maer hy is'er van Godt gezonden geweest, om de wonderheden des Heere te laeten zien. Evenwel overweegt eens den handel van Moyses... Pharao na veel erhaelde vermaeningen hadde liever hertnekkig te worden, als rouwzugtig... Den hemel verschrikt de ooren met felle donderslagen; de oogen met flikkerende blixems; de koninglyke stad is verschrikt, en den Koning benouwt; hy roept Moyses, en Aäron; belooft hun, dat hy de Israëliten zal laeten vertrekken, is't dat het vreezelyk onweder ophoud. 'T was een geveinsde belofte; hy had de Israëliten eerst moeten wegzenden, op dat het onweder zoud gestilt zyn... Maer neen: a Bid, zegt hy, dat die donderslagen Godts, en hagel ophouden,

op dat ik u-lieden laete gaen, en dat gy hier niet langer blyft... Zo vraegen was met'er herte uitstellen de belofte, die hy deed met den mond.. . Moyses zoekt het hert van Pharao te vermorwen, maer niet te pynigen. a Zo, antwoord hy, als ik buiten de stad koome, zal ik myne handen opheffen tot den Heer, en de donder zal ophouden, en 't zal niet meer hagelen. Ziet gy wel, Moyses wilt eerst uit de stad gaen, uit het gewoel der menschen, om donderslagen te doen swygen; ook, b als Moyses van Pharao uit de stad gegaen was, zo stak hy de handen uit tot den Heer, en de donder, en hagel hielden op.... Ik verwondere, dat'er twee Engelen gekoomen zyn te Zodoma by Loth; maer ik weet ook, c dat'er dry Engelen by Abraham gekoomen zyn, doen hy woonde in de vallei van Mambre. Als dien Patriarch het gerucht der steeden heeft gevlugt, en het veel handelen met de menschen; dan is syne tente geworden een paleis, waer de Liefde Godts het afbeeldzel van de aenbiddelyke Dryvuldigheit na toe heeft gezonden... Ach, Liefde van mynen Godt! gae voor

in my de Eenigheit zo wenschelyk te maeken.... Ik bekenn'et: niets is my schadelyker als in 't gewoel der menschen te zyn; niets profytiger aen den geest, als in de afgezonderheit te leeven..... Deeze verkieze ik met hert, en geneegentheit; ik volge geerne uwe zoete trekkinge, ô Liefde Godts, die my tot myn geluk nood, en trekt uit het gewoel der wereld.


Vorige Volgende