Uitvindingen der liefde Godts

[p. 37]

Gedrog, Doodzonde, goddeloos quaed,
Door u de ziel valt in Godts haet.

V. Voorstellinge

De Liefde Godts houd voor aen den mensch de leelykheit der Doodzonde.

Hoe beter iemand is, hoe meer hy de zonde haet; 't is immers het eenigste quaed, 't geen strydig is aen de Goedheit.... Hoe meer iemand de zonde haet; hoe meer hy-ze wenscht te niet te doen... Nu, wat is'er beter, als de Liefde

[p. 38]

Godts? S'is een goed boven alle goed..... Volgens de maete van haere goedheit is haere begeerte om de zonde uit-te-roeien, en te vernielen...... Daerom strekt haere bezonderste zorge zig hier toe.... Wanneer-ze ziet, dat eenen mensch geschapen na het beeld Godts zig zo vergeet, dat hy Doodzonde durft begaen; sy die de dood der zondaeren niet wilt, maer datze leeven, doet dien mensch op een zoete maniere de leelykheit van syn misdaed vatten, op dat hy'er de boosheit af verzaeke.... Staet op, stervelingen, zegt sy, staet op, ook gy-lieden, die nog op d'aerde zyt: koomt oordeel stryken over een ongehoort feit, 't geen nog over weinige dagen is geschied.... Een vrouw-mensch was aen handen, en voeten gebonden; sy wiert van de moordenaers gesleipt door het slyk, en d'aldervuilste wegen..... De schelmen waeren nu gereed, om die ongelukkige in een gloeiende oven te smyten; en sy was al opgenoomen.... Eenen jongeling koomt te nagang; maer eenen jongeling, die de mildheit van de natuur te boven gong, en de gierigheit van de menschelyke hoope overtrefte!.... 'T was den eenigsten zoon van den aldermeesten Koning des

[p. 39]

werelds.... Hy was kloeker als Sampson; wyzer als Salomon, zagtmoediger als David.... Deezen zo edelen Jongeling krygt medelyden met de elendige dogter... Maer wat zal Hy alleen zynde konnen doen? Hy vegt voor haer, Hy smyt zig in het midden des gevaers voor haer; Hy ontfangt voor haer verscheide wonden van die moordenaers.... Evenwel Hy jaegt-ze op de vlugt, en overwint-ze.... Terstond wascht Hy die beslykte dogter met syn bloed, en 'k en weet niet waerom, belooft haer syne trouwe..... Neemt-ze voor syne bruid.... Quaelyk was sy in de koninglyke stad gekoomen; sy vind daer een alderschoonste Paleis, 't geen haeren Bruidegom t'haerder liefde nog meer, en meer deed vercieren; op dat syne verkooren Bruid hem geduurig zoude indagtig zyn, en hem beminnen..... Hy dient haer in haere noodzaeklykheden..... Syn vermaek is met haer te zyn; dag en nagt peist hy op haer; Hy maekt haar volle, en eenige erfgenaeme van alle syne goederen... Voor alle die liefdbewyzingen vraegt Hy niets anders, als wederliefde...... Wat dunkt u-l.? .... Ja, zegt gy, sy moet, sy zal haeren Verlosser, haeren Weldoender be-

[p. 40]

minnen..... Dat had sy moeten doen..... Maer verr' van daer, verr' van daer!..... Alle die jonsten van haeren Bruidegom baeren haet, en trouwloosheit in haer herte.... Daer is ievers eene slave onder het gering volk, die uitsteekt door mismaekheit. Eenen vuilaerd, eenen stinkenden, eenen, die vol zeeren, en wonden is...... Syn gezigt is verdraeit; syne tonge is staemelende; 't is eenen gek, eenen botterik; hy gelykt meer een etteragtig zerpent, als een reedelyk schepzel; niemand kan hem aenzien zonder walg, en afgekeertheit...... Op dit wanschepzel stelt deeze bruid van dien Konings zoon haer herte, sy word op hem verlieft..... Zo onbeschaemt is haere zottigheit tot die slaev', dat sy ook in 't gezigt van haeren koninglyken Bruidegom, hem tot overspel aenzoeke, en, om hem aen-te-hangen, vrywilliglyk verlaete den schoonsten van alle bruidegoms: ja, dat sy met deezen boel wegloope na een stinkende poel...... O schande! ô schaemtelooze onreedelykheit! ...... Oordeelt nu, mensch, en oordeelt wel, wat dat vuilste stuk verdient?...... My dunkt gy zyt gestoort. Den Heer leeft, zegt gy, 't is eene

[p. 41]

dogter des doods, die zulke schelmstukken begaet.... Zoetjens, beminden, zoetjens.... Gy zyt die dogter.... Dit zegt den Heer Godt van Israël: ik hebbe u gestelt boven alle de schepzels des werelds... Voor u heb ik alles geschapen.... Ik hebbe u getrokken uit de handen der moordenaers, Lucifer, en de duivels.... Gy waert beslykt met de erfzonde..... Gy had alrée een voet in het helsch vier; ik hebbe mynen eenigen zoon gezonden, om'er u uit te verlossen; ik gaf hem een lighaem; 't is voor u ter dood gebragt; gy zyt gewasschen in syn dierbaer Bloed... Ik hebbe u de hemelen bereed; en zo een overvloed van genoegten, dat het nooit in het hert van eenen aerdling is gedaelt..... Nu, zondaer, om welk van deeze weldaeden vervolgt gy my?

Ik heb u oogen gegeeven om te zien: gy misbruikt die, om tegen my te zondigen.... Uwe handen, uwe tonge zyn myne gaven: gy gebruikt d'eerste tot werken van onbeschaemtheit; uwe tonge spouwt fenyn door vloeken, en lasteren tegen my?... Zondaer, heb ik by u misdaen, met u wel te doen?... Heb ik tegen u gezondigt, met u gezonde leden te

[p. 42]

geeven? Wel aen, zegt my vryelyk... Mishaegt u myne Liefde, eene Liefde, die niet anders wenscht, als uw goed, en uw geluk?..... Neen, zegt gy.... Waerom dan verlaet gy my?..... Waerom keert gy de rugge na my?..... Waerom doet gy my quaed?... Quaed, Heer? Ach! dat heb ik nooit voor... Wat quaed zoude ik U, mynen Godt! konnen doen? Al is 't dat ik zomwylen myne ongereegelde driften voldoe, of my vermaeke door ongeoorlofde genoegten? Gy zyt immers daerom niet min heilig, niet min verheeven, niet min Godt.... Uwe grootheit is te hoog, om door eenige acten van den mensch verneedert, of vermindert te worden... Zo spreekt by sy zelven den verwaenden zondaer; zo doet hem den artsvyand Godts reedenen, op dat den zinnelyken mensch de zonde als water drinke.... Maer, zondaer, hoort, en overweegt de vriendelyke wederlegginge, die hier af doet de Liefde Godts.... 'T is waer, de zonde hoe groot die is, maekt niet, dat Godt geen Godt zy: dat Godt niet blyve oneindelyk groot, magtig, goed, volmaekt. De duitsternissen van Egypten, hoe tastelyk die waeren, konden niet uit-

[p. 43]

werken, dat de zon geen zon was; dat-ze niet was dat groot ligt... Edog, dat schaemteloos vrouwmensch, die ontrouwige dogter, van de welke wy zo straks spraeken, maekte die, dat den Koningszoon geen Koningszoon was? ..... Dat hem het ryk syns Vaders niet toequam! Dat hy min edelmoedig, min weerdig was van geëert te zyn, en van haer bemint? .... Waerom dan hebt gy alreede tegen haer uitgevallen? Waerom hebt gy zo aenstonds geoordeelt, dat-ze de dood pligtig was; dat-ze verdiende te sterven? Waerom? Om dat sy den Koningszoon, haeren Weldoender, haeren Verlosser stelt agter eene slaeve.... Om dat sy door die manier van handelen smaed doet aen den koninglyken Bruidegom;..... Om dat sy alzo tekennen geeft, dat in haere genegentheit een verworpen knegt beter plaetze verdient, als den Heer; een geringen onderzaet meer geagt word, als den Koning zelfs..... 'T is zo..... Maer, handelt den mensch ook zo niet ten opzigt van Godt, als hy doodelyk zondigt? ..... Hy stelt een beestagtig vermaek voor de vriendschap van synen Godt.... Het oneindelyk, en onwaerdeerlyk Goed stelt hy agter het slyk,

[p. 44]

en vuiligheit.... Hy agt het schepzel meer, als den Schepper.... Wat is dit anders, als den Heer synen Godt versmaeden?...... Ook, 't is in deeze versmaedinge, dat de boosheit der doodzonde geleegen is..... 'T is hier af dat den Heer by Jeremias klaegt: ^a weest verbaest gy hemelen! twee quaeden heeft myn volk gedaen: sy hebben my verlaeten de Bronader van leevende water..... En sy hebben hun reegenbakken gemaekt; maer reegenbakken die doorlekten.... Nu zie ik, en ik dank u, ô Liefde van mynen Godt! dat gy my doet zien de boosheit van de doodzonde.... 'T is eene versmaedinge van Godt.... Die-ze begaet, agt meer het gebruik van het schepzel, als de genegentheit van Godt.... Hoe verheevender Godt is, hoe meerder is de versmaedinge, en de oneer, die den zondaer Hem aendoet... En die schande, die oneere hebbe ik gepleegt ten opzigt van Godt!.... Nu ben ik overtuigt, en bekenne geerne, dat ik duizendmael boosaerdiger ben, als die ondankbaere bruid van den zoon des Konings.... De Liefde Godts volgde my, en noode my tot haere zoete omhelzingen; en ik, ik ondankbaer

a Jer. 18. ℣ 2.

[p. 45]

schepzel! keerde de rugge na die Liefde... Sy smeet my duizende gaven in mynen schoot; en die giften zelfs vereerde ik aen haeren artsvyand...... Ach, versmaede Liefde van mynen Godt! Hoe hebt gy my zo lang konnen verdraegen?...... Maer nog van dag heeft die goddelyke Liefde my een straeltjen bezorgt van dat hemelsch ligt, om de boosaerdigheit der doodzonde te kennen, en te doorgronden haere leelykheit te zamen met myne ondankbaerheit tot Godt.... 'T is, op dat ik, en traenen van leetwezen geeve, en weerdige vrugten van boetveerdigheit doe... Loopt dan, traenen loopt... Beweent de versmaedinge, die gy gedaen hebt aen Godt.... Beweent uwe schandige ondankbaerheit aen den alderbesten van alle vaders..... Weent van droefheit, en blydschap te zamen... Van droefheit, over uwen handel met de Liefde Godts.... Van blydschap, over haeren handel met u..... Ja, Liefde Godts! gy zyt'et, die my bevryd hebt van eeuwige traenen! ..... Gy hebt myne voeten getrokken uit den afgrond van d'helle...... Gy hebt niet alleen de blixems van de goddelyke Regtveerdigheit van my afgeweirt; maer gy hebt

[p. 46]

eenen zoeten dauw van hemelsche jonsten op my doen reegenen..... Gy hebt my tot u getrokken, om te loopen in den geur van uwe reukwerken...... Wat zal ik dan de Liefde Godts wedergeeven?..... Ik zal haer beminnen, en om de Liefde Godts een onverzoenelyken haet draegen tot de Doodzonde.