Het Rijk van Nijmegen. Oostelijk gedeelte en de Duffelt

[p. 170]

Afb. 242. Kaart van Erlecom volgens het kadastraal minuutplan van 1820.

[p. 171]

Erlecom

Historisch-geografische schets

De buurtschap Erlecom is gelegen in de door de Ooijsebandijk, Waalbandijk en de Erlecomse Dam omsloten gelijknamige polder. De bebouwing is geconcentreerd aan de Erlecomseweg nabij de steenfabrieken. Erlecom behoorde oorspronkelijk tot het aan de overzijde van de Waal gelegen dorp Gendt. Door een verandering van de rivierloop is de situatie in de 16de eeuw gewijzigd. Een overblijfsel van de Oude Waal treft men nog aan in de strang gelegen in de Kekerdomse Waard en in de Ooijse Graaf bij de Thornsestraat (afb. 242).

Erlecom was eertijds een heerlijkheid die behalve de buurtschap ook nog enige uiterwaarden en verspreid liggende huizen omvatte. Volgens Van der Aa was de heerlijkheid in het begin van de 19de eeuw in bezit van de heer Pfaff uit Nijmegen. Tot 1853 was Erlecom kerkelijk verbonden met de aan de oostelijke Waaloever gelegen statie Hulhuizen. Nadat het gebied hiervan was losgemaakt werd het toegevoegd aan de parochie Kekerdom. In 1871 kwam Erlecom deels bij de parochie Ooij en deels bij Leuth. De steenfabricage verschafte belangrijke werkgelegenheid naast het agrarisch bedrijf.

Bronnen

-	Kaarten. Drie kaarten van enige percelen te Erlecom, waarvan een exemplaar gekleurd, in r.a.g. Arnhem (Alg. kaartenverz. nr. 492).
-	Literatuur. Van der Aa iv (1843), blz. 245; Schutjes iv (1873), blz. 568-569; J.S. van Veen, De vroegere ligging van Erlecom, in: b.m. Gelre xxii (1919), blz. 234.

Huis kleverburg

In de uiterwaarden stond tot in de tweede helft van de 18de eeuw een versterkt huis, genaamd De Kleverburg.

Bronnen

-	Afbeelding. Gewassen pentekening met op de rand het onderschrift: ‘Kleverburg aan de Waal te Oij in 't Rijk 1639’, door of naar J. Stellingwerf, Museum Boymans van Beuningen, Rotterdam.
-	Kaarten. De Kleverburg is afgebeeld op een kwartierskaart van Nijmegen uit 1620 en komt verder voor op kwartierskaarten van 1639 en 1741, r.a.g. Arnhem. Op de kaart van Ubbergen 1, in Kuypers Gemeenteatlas (afb. 157) komt de naam ‘Nieuwe Kleverberg’ voor als boerderij-aanduiding; men treft deze naam ook nog aan op de militair-topografische kaart daterend uit 1903. Zie ook afb. 242.
-	Literatuur. Van Schevichaven 1846, blz. 129; Gorissen 1959, blz. 135-137.

De gehele Gelderse Waard was oudtijds een Gelders leen. In 1343 werd ridder Jacob van Mirlaer door hertog Reinoud begiftigd met het adellijk erfambt van drost, waaraan het bezit van de Gelderse Waard in het kerspel Gendt was verbonden. Door stroomverandering van de Waal kwam de Gelderse Waard in de 16de eeuw

[p. 172]

Afb. 243. Erlecomsedam nr. 2 (opn. 1972).

Afb. 244. Erlecomsedam nr. 10 (opn. 1972).

[p. 173]

bezuiden de rivierloop te liggen. In de positie van drost volgden na de Van Mirlaers leden uit de families Van Broekhuizen, Vlodrop en Quaedt van Wickrath. Waarschijnlijk heeft Diderik Quaedt van Wickrath in het vierde kwart van de 16de eeuw voor zijn zoon Diderik jr., die in 1595 erfhofmeester werd, het huis laten bouwen. Het huis Kleverburg, dat ook bekend is onder de naam Erfhofmeesterij en Hofmeesterij, is volgens de afbeelding op de kaart uit 1620 een in de uiterwaarden gelegen, onversterkt huis geweest zonder voorburcht. Een houten brug over de gracht leidde naar de toegang tot het hoofdgebouw, dat bestond uit twee haaks tegen elkaar staande vleugels met een traptoren in de binnenhoek. Het hele complex werd in de tweede helft van de 18de eeuw door de Waal verzwolgen.

Boerderijen

Aan de Erlecomsedam staan verschillende boerderijen en dijkwoningen die opvallen vanwege hun karakteristieke ligging. Nabij de steenfabriek aan de Erlecomseweg staat nog een tweetal boerderijen dat vermelding verdient.

⁺ Erlecomsedam nr. 2. t-boerderij met zwaar langgerekt bedrijfsgedeelte en voorhuis met speels gezaagde daklijst, xixb (afb. 243).

Erlecomsedam nr. 10. Dijkwoning (afb. 244).

Erlecomsedam nr. 4. Café ‘Oortjeshekken’.

⁺ Erlecomseweg nr. 38. t-boerderij met tot postkantoor verbouwde vleugel van het voorhuis.

Erlecomseweg nr. 44. Boerderij onder afgewolfd zadeldak.

+ Erlecomsedam

+ Erlecomseweg