Stichtelijke gezangen, op nieuw gemaakte zangwijzen, in den besten Italiaanschen smaak. Deel 4

[p. 80]

Op de toortsbloem^*

I.

O Toortsbloem, die een leevend beeld

Van 't aardsch gemoed, in 't kwaad vereeld,

Met sterke kleuren in den donk'ren nacht kunt schild'ren:

Uw donk're nacht verleene ons licht:

Zoo houden we u, om nooit van 't heilpad te verwild'ren,

Ten baken in 't gezicht.

II.

Hoe sierlijk blinkt het gloeiend goud:

Nu gij, na elf jaar tijd, ontvouwt

Uw uitgespreide kroon; met zoo veel kunst gevlogten!

Daar de open kelk zoo grootsch verscheen;

Vol goude en zilvren blaân, door draaijen, keeren, bogten,

Gedommeld onder een!

* De Cereus scandens minor, polygonus, articulatus, gelijk de groote Boerhave deze Amerikaansche bloem heet: heeft een steel, waarop boven de bloem prijkt; zonder bladeren, doch met scherpe steekels voornaamlijk aan zeven hoeken bezet. De bloem, die men haar hier te lande, eerst na een vlijtig oppassen van elf jaren, heeft zien dragen, ging met zonnen ondergang open; en weinig uuren gestaan hebbende, verwelktze, kort na middernagt, eer 't licht der zon weder rees.

[p. 81]

 

III.

 

 

 

Zoo sierlijk bloeit de sterveling!

 

Al is schoon de oorsprong zeer gering,

 

Dien 't eeuwig Wezen hem uit slegte klai wou geeven.

 

Hij droeg de kroon dier Majesteit:

 

Heur vingers hadden, op dees bladeren, fijn geweeven,

 

Des Hemels glans verspreid.

 

 

 

IV.

 

 

 

Maar 'k voel uw' bladerloozen steel

 

Aan zeven hoeken; die geheel

 

Met doornen zijn bezet, mijn ted're vingers kwetsen.

 

O Zondaar, zie uw' wrev'len aart,

 

Van zagtheid gansch ontbloot, door deze doornen schetsen,

 

Die God, noch menschen spaart.

 

 

 

V.

 

 

 

Men ziet een laagte aan ieder hoek,

 

Daar 't oog, in 't kundig onderzoek

 

Geoeffend, vezelen van wortels kan ontdekken:

 

Die, haar ten dienst, zich open doen,

 

En vaardig tot een' mond, om 't sap te slorpen, strekken,

 

Waar door God haar wil voên.

[p. 82]

 

VI.

 

 

 

Ondankbaar mensch, wien God al 't goed

 

Verleend heeft; zal uw stug gemoed

 

Dan nooit, geraakt zijn door 't gevoel van zijne liefde?

 

Zult gij zijn goedertierenheên,

 

Waar door Hij 't ned'rig hart van zijne kind'ren griefde;

 

Tot doorenen besteên?

 

 

 

VII.

 

 

 

Maar ach! wat zie ik? Al uw pracht

 

En schoon verwelkt. Een enk'le nacht

 

Deed uwen luister in ons oog zoo heerlijk schijnen;

 

Een enk'le nacht, eer 't morgenrood

 

't Azuur gewelf verguldt, doet al uw' glans verdwijnen:

 

Op 't leven volgt de dood.

 

 

 

VIII.

 

 

 

O Zon-ontvlugster,^* nachtvriendin,

 

Lichthaatster, avondgezellin,

 

Die 't licht des morgenstonds niet kunt in 't oog verdraagen:

 

Gij schetst ons 't eigen; dat de Zon

 

Der ziel, als ze in ons hart na 't duister op komt daagen,

 

Nooit recht verdraagen kon.

* De kruidkenners noemen haar ηλιόφυγος zonnevlugtster.

[p. 83]

 

IX.

 

 

 

Leer, wellust, uwe bastaardij

 

En broosheid uit dees schilderij.

 

Kom, trotsaart, zie waar al uw luister haast zal blijven.

 

O Schoone, uw glans ligt daar verwoest.

 

En gij, o rijke, uw goud zal nooit uw krachten stijven,

 

Uw zilver is verroest.

 

 

 

X.

 

 

 

Och JESUS! wees mijn schat', mijn deel,

 

Mijn zon, wier kracht mij koest rend streel'!

 

Uw geest heeft in deez'bloem, een leerrijk beeld geweeven.

 

Doe mij, op 's waerelds dorren grond,

 

Zoo bloeien in den nacht, dat ik met u mag leeven,

 

In Edens morgenstond.

 

 

 

XI.

 

 

 

O Toortsbloem, die een leevend beeld

 

Van 't aardsch gemoed, in 't kwaad vereeld,

 

Met sterke kleuren in den donk'ren nacht kunt schild'ren:

 

Uw donk're nacht verleene ons licht:

 

Zoo houden we u, om nooit van 't heilpad te verwild'ren,

 

Ten baken in 't gezicht!