Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging

§ 13. Mev. Lenie Boshoff-Liebenberg.

Moedersmart en Kinderleed (1921).

‘Dis van die grootste belang dat persoonlike ondervindinge, soos hierdie in verband met die lewe in die Konsentrasiekampe, vir die nageslagte bewaard bly. Dis almal kosbare materiaal vir die toekomstige skrywers wat ernstige werk sal maak van ons geskiedenis en ons volk se geaardheid noukeurig sal bestudeer.’ Aldus Jan Celliers in sy voorwoord, en daarmee het hy die waarde van die boekie goed aangedui. Die skryfster het agtien maande in die konsentrasiekampe gesit en deel haar ervarings op ongekunstelde wyse, sonder enige literêre pretensies mee. Sy praat so reg uit haar hart oor die dae van bitter swaarkry, en ons luister met ontroerde gemoed.... In algemene trekke ken ons die lydensgeskiedenis

[p. 561]

van die kampe, maar dis juis die persoonlike element van herinneringe soos die van mev. Boshoff wat daar 'n innige lewe aan sal gee vir die nageslag. Daar is ander vroue wat hul ondervindings ook te boek gestel het, en dis 'n voorbeeld wat navolging verdien, want daar gaan nog meer as een vertelling uit dié tyd van mond tot mond, wat vir ons geskiedenis nie mag verlore gaan nie.

Die tweede gedeelte van Moedersmart en Kinderleed bevat ‘herinneringe uit die laaste oorlog’, o.a. 'n verhaal van 'n huisgesin verwoes deur drank’, wat oor die algemeen minder geslaag is as die eerste gedeelte.

‘Alles hierin meegedeel is die waarheid en niks minder dan die waarheid,’ verklaar die skryfster. Dit verhoog die waarde van die meedelings, wat dus van historiese belang is en ons ook 'n merkwaardige kyk gee op die lyding van die Boerevrou en die heroïese wyse waarop sy dit gedra het.