Die prosa van die tweede Afrikaanse beweging

§ 27. A.D. Divine.

Die Seerower van Saldanha (1935).

Hierdie vlot geskrewe verhaal uit die tyd van die Hollandse Oos-Indiese Kompanjie sal die harte van baie jongmense verbly. 'n Parmantige rower, Boon, het die Stavoren verower. Pieter Malan, 'n flukse Afrikaanse seun, kom deur 'n misverstand ook aan boord met 'n paar slawe, en word gedwing om deel te neem aan die rooftogte. 'n Poging om te ontsnap misluk; Pieter beleef verrassende avonture, red 'n mooi meisie uit die hande van die woeste rowers en slaag uiteindelik daarin om die Stavoren en nog 'n ander skip aan die regmatige eienaars in Tafelbaai af te lewer. As beloning kry hy 'n mooi plaas van die Kompanjie en natuurlik verower hy ook die hart van die nooi!

Alles is nie ewe waarskynlik in hierdie verhaal nie, maar die jong lesers sal hul daar nie veel aan steur nie. Hulle sal die moed en durf van die Afrikaanse held bewonder en terloops ook heelwat leer omtrent die kuns om 'n seilskip te bestuur. Dubbel welkom is hierdie boek omdat dit ons jeug in aanraking bring met die glorieryke tydperk toe die Hollandse driekleur op al die wêreldseë gewapper het. Tromp en De Ruyter

[p. 162]

is vir ons jongmense feitlik onbekende name, om nie eers te praat van die beroemde Hollandse seevaarders nie. Hier lê, vir skrywers soos Divine, 'n onbewerkte terrein. Die geskiedenis van die Nederlandse seevaart is eenvoudig volgepak met avontuurlike gebeurtenisse en romantiese heldedade in onbekende streke wat vir ons jeug 'n welkome afwisseling sal bied na al die Afrikaanse dierestories, jagverhale en romans oor veragterde armblankes. Hoe sal ons jongmense nie dié skrywer liefhê nie wat deur sy skeppende fantasie hul kan laat saamlewe met die jeug van die sewentiende eeu toe daar nog nuwe wêrelddele was om te ontdek, en grootse ondernemings om aan te pak; toe elke matroos uit die geheimsinnige Ooste huistoe gekom het met wonder-vreemde verhale oor verre landstreke en fabelagtige skatte. Dit is hoog tyd dat die Hollandse seetradisie weer herleef in ons letterkunde. As eerste proewe in hierdie rigting is Divine se goed vertelde verhaal 'n welkome aanwins.