Voorbericht
Het overlijden op 4 oktober 1958 van M. Schönfeld betekent niet alleen voor de Historische Grammatica, maar ook voor de Nederlandse taalwetenschap een bijzonder zwaar verlies. De bewerker van de 6de druk van het onderhavige handboek mist thans de wijze raad en het bezadigde oordeel van een ervaren geleerde, met wie hij sedert de 5de druk nog menigmaal gedachtenwisselingen heeft gehad.
Aan de eigenlijke opzet van dit beproefde handboek is niets veranderd. De leidraad, die het oorspronkelijk was, is in de loop der jaren uitgegroeid tot een overzichtelijke, geordende en kritische registratie van feiten, gegevens, meningen, theorieën, literatuuropgaven: de vakgenoot zal, meen ik, een dgl. naslagwerk node missen. Daarom is ervan afgezien, het boek om te werken tot een structurele grammatica: een bespreking van dat onderwerp, gehouden in een kleine kring van neerlandici, heeft duidelijk gemaakt hoe hachelijk een dgl. onderneming zou zijn. Enkele voorzichtige beschouwingen vindt men in § § 85, 86; voorts werden een paar formuleringen in functionalistische zin gewijzigd.
Ten behoeve van de studenten is gestreefd naar een duidelijker typografische verzorging en hier en daar naar een beter geordende uiteenzetting (b.v. ogm. e / i, ē2, de diftongering van ald, de â-ā). De nummering van de paragrafen werd herzien.
Van bevriende zijde mocht ik kostbare hulp en nuttige aanwijzingen krijgen. Mijn Brusselse collega M. Leroy dank ik voor de herziening van het Idg. gedeelte en van § 133 over Tempus en Aspect; mijn Leidse collega Stutterheim bezorgde mij tal van kleine rectificaties en preciezere formuleringen. Van Dr. De Tollenaere kreeg ik eveneens zeer waardevolle correcties en vooral aanvullingen op lexicografisch gebied; de nieuwe ordening van § § 2 en 3 o.m. dank ik grotendeels aan hem.
Kanttekeningen zonden mij de H.H. A.P. de Bont, W.J.A. Caron, Fr. van Coetsem, E.J. Janssen, Naarding, C.A. Zaalberg; met collega G.G. Kloeke had ik ook vruchtbare besprekingen.
Aan allen: mijn oprechte dank!
Brussel, 7 maart 1959 (tevens datum van afsluiting van het manuscript).
Auteursrechtelijk beschermd