In Holland staat mijn huis

[p. 47]

Huis en liefde

Een huis is voor de vrouw zo belangrijk. Zo belangrijk dat zij als klein meisje er mee speelt en als jong meisje er over droomt. Het is zelfs zo, dat het begrip huis verweven is met haar erotiek; zodra ze verliefd wordt, zodra ze de eerste zoen krijgt, zodra ze in de maneschijn slentert met een jongen, begint er ergens in haar een huis te groeien. Heel vaag weliswaar, en ze kan het nog niet goed onderscheiden, ze kan nog niet zien of er old-finish meubelen in staan en of het behang bloemetjes heeft, maar het is - dat voelt ze goed - gezellig, besloten, veilig, knus. Zodra ze begint te beminnen, begint ze ook een huis in te richten. Huis en liefde zitten bij haar ergens aan elkaar vast.

Mannen weigeren dit verschijnsel te onderkennen. Ze negeren het. Ze wensen het niet te zien, waarschijnlijk omdat zij zelf zo heel anders zijn en ze begrijpen nu eenmaal niet iets wat anders is dan zijzelf.

Die eigenschap van vrouwen, dat zij altijd huis met liefde verbinden maakt dat hun liefde veel minder mobiel is dan die van mannen. Hij kan gemakkelijker overschakelen, maar zij moet in haar hart een heel huis meetorsen, met meubelen, tapijten en een dressoir... ja, en dat is zwaar en onhandig, al is het dan ook een ziels-dressoir. Aan die eigenschap is het ook te danken dat wij nog altijd zo graag willen trouwen en dat we de mannen met de haren het huwelijk inslepen. Als

[p. 48]

Mientje en Jan verloofd zijn, is het altijd weer Mientje die begint te redderen, die de plannen maakt, die de adressen afrent van twee ongem. kamers met kookgel., die de uitverkopen na loopt. Zij doet het allemaal en dat moet ze ook wel doen, het is haar natuur, want zonder huis is haar liefde niet helemaal compleet.

En als het huis er eenmaal is, dan is het er ook voor de vrouw. Zij houdt er het meest van, zij richt het in, praat er over, droomt er over, hardop in haar slaap, zeurt er over, meiert er over, juicht er over. Zij zit er de hele dag in, zij houdt het schoon, ze ontvangt er bezoek in, ze laat het aan anderen zien, zij koopt er telkens nieuwe dingen voor en het is een stuk van haar zelf.

Maar gek, juist voor die vrouw is er in het hele huis geen eigen plaats. De kinderen hebben hun kamer, de man heeft een studeerkamer, de hulp heeft een kamertje, maar zij heeft er geen.

Ze mag wel in de huiskamer komen, en ook in de keuken en in de badkamer, ze mag ook in de slaapkamer, maar ze heeft geen terrein, waarin ze alleen zichzelf en haar eigen atmosfeer toelaat. Ze kan niet zeggen: Kom, ik ga maar 's naar mijn kamer. Want ze heeft er geen.

Het zou beter zijn, als ze er wel een had. Een kamer, waarin ze zichzelf kon zijn, zichzelf en niet huisvrouw, moeder, echtgenote van Piet, maar zichzelf. Een kamer, waarin zij haar eigen spullen had, haar eigen boeken en waaruit zij zorgvuldig de atmosfeer van haar gezin kon weren. Ze hoeft er niet aldoor in te zitten, natuurlijk niet. Een uurtje per dag, 'n keer een hele avond, 'n keer

[p. 49]

een hele middag, altijd wanneer het nodig is. En nodig is het, als ze voelt aankomen: O o, ik verlies mezelf, ik ga niet op in mijn gezin, ik ga er in onder.

Bespottelijke overpeinzingen natuurlijk, in een tijd waarin echtparen genoegen moeten nemen met een kamer van vier bij vijf, bij schoonma.