In Holland staat mijn huis

[p. 30]

Open haard

We waren voornamelijk trots, toen we die eerste dagen in ons nieuwe huis zaten. Trots op iedere steen, trots op iedere balk, zo trots alsof we zelf jarenlang bezig waren geweest met troffels en kalk en hout, en toch hadden we zelf alleen er naast gestaan en gejammerd omdat het zo lang duurde.

En als er bezoek komt, gaan we een vuur maken in de open haard, zei mijn man.

Hè ja, zei ik. En dan doen we ook de petroleumlamp aan.

Een mens is een zonderling wezen. Hij rust niet, voor hij een huis heeft met centrale verwarming en electrische verlichting en als hij dat eenmaal heeft, wil hij een open haard en een ouderwetse petroleumlamp omdat het zo romantisch is en zo lekker primitief. En zo sfeervol.

Ons eerste bezoek kwam. Het waren Linda en Klaas en natuurlijk moesten ze eerst alles zien. Alles. Ze moesten het kolenhok zien en wij legden hun precies uit, hoe goed het was gemaakt en hoezeer het zich onderscheidde van alle andere kolenhokken op aarde. En ze moesten de stoep zien, buiten, want zo'n stoep vind je nergens. En het tegelpad achter het huis.

Kijk, mooie tegels he? zei ik vergenoegd.

Enig zeiden ze.

Toen lieten we hun de vliering zien en we lieten hun de nieuwe bedden voelen en daarna moesten ze weer het balkon op. Het was wel erg koud en

[p. 31]

het sneeuwde, maar ik stond er op, dat ze het balkon zouden zien, want van daar uit kon je zo leuk naar binnen kijken, in de huiskamer.

En nu nog even de tuin in, zeiden we. Vinden jullie dit een goeie plaats om een kippenhok neer te zetten?

O ja, enig, zeiden ze.

En het berghok hebben jullie nog niet gezien. Kom toch eens gauw mee kijken naar het berghok. Het is nog niet helemaal op orde, maar daar moet je maar niet naar kijken.

Wat een enig berghok, zei Linda.

En lijkt je dit geen leuke plaats om een plank te timmeren voor lege flessen?

O ja, kostelijk, zei Klaas.

Nou, dan gaan we nu de open haard aansteken! riep ik vrolijk. Je zult eens zien, dat geeft zo'n sfeer.

We hadden de open haard nog nooit gebrand en het was dus een feestelijke inwijding. Eerst moesten we een bouwwerk maken van papiertjes en hele kleine houtjes. Mijn man en ik waren er ruim een uur mee bezig, terwijl onze gasten zaten toe te kijken. Het brandde als een lier. Toen deden we er wat grotere takken op, die heerlijk smeulden en ten slotte kolen, want blokken hadden we niet. Het begon wel te roken.

Enig, zei Linda. Uche uche.

O, die rook gaat wel weg, zei ik enthousiast. Dat heb je altijd in het begin. Er kwamen nu hele wolkenformaties uit de schouw te voorschijn. We moesten allemaal wel heel erg hoesten en de tranen drupten ons over de wangen.

[p. 32]

Gooi er een sch--scheut petr--uche--uche op, zei ik half stikkend.

We goten er een scheut petroleum op en er kwam een prachtige steekvlam maar vlak daarop weer enkele kolommen rook.

Hij doet het niet... zei ik teleurgesteld. De schoorsteen trekt niet. Laat 'm dan maar weer uitgaan.

Uit laten gaan? zei mijn man. Welnee, ik zal er nog wat kranten opleggen en nog wat houtjes. Hij kreeg een koppige rimpel op z'n voorhoofd en ik ging hem maar weer helpen om een nog kunstiger bouwwerk van houtjes te construeren, hoewel we kramp kregen van het hoesten.

Weet je wat, ik zal de ramen openschuiven, riep ik. Jullie hebt onze schuiframenconstructie nog niet gezien, moet je kijken! Die ramen kunnen helemaal open, zó! En dan weer helemaal dicht, zó! Maar nu laat ik ze openstaan, dan trekt de rook eruit.

Dat was zo, de rook trok eruit, maar er kwamen wel enkele sneeuwvlagen naar binnen en een beetje hagelstenen af en toe.

Enig... zeiden Linda en Klaas. Die schuiframen. Zal ik ze nu maar weer dichtdoen? vroeg ik.

Ze knikten hoestend, want er kwam weer een nieuwe golf rook.

Je went wel aan rook, als je er een tijdje in zit, vinden jullie niet? vroeg ik hulpeloos. Hebben jullie nog geen borreltje gehad? Wel, dat zijn we gewoon vergeten met al dat gedoe om die haard. Of zullen we maar meteen aan tafel gaan, het is al zo laat. En dan doen we de petroleumlamp aan.

[p. 33]

Moet je kijken, hoe leuk! Zo echt heerlijk vorige-eeuws! We staken de petroleumlamp aan die een zacht fin-de-siècle-licht verspreidde over de ossenhaas en het brussels lof.

Enig, hè? zei ik.

Enig! zeiden ze. Wat een sfeer!

We gingen eten, maar het was een beetje moeilijk om te eten, wanneer je zo moet hoesten.

Doe die haard nou toch uit, riep ik.

Hoe kan dat nou... zei mijn man. Ik kan er toch niet een emmer water over gooien?

Waarom eigenlijk niet, zei ik en ik haalde de fluitketel, boordevol water. Het siste geweldig en er kwam nu witte stoom af, erg mooi om te zien. Ziezo, zei ik, het vuur is gedoofd. Het stinkt wel verschrikkelijk, maar dan zetten we wel weer eventjes de grote schuiframen open. En inderdaad, toen we een half uur de ramen open hadden gehad was de stank verdwenen en de rook ook, bijna. We gingen weer terug aan tafel, waar Linda en Klaas tegen elkaar aan zaten onder een plaid.

Hee, zei ik. Jullie bent helemaal zwart. Kijk, het sneeuwt hier zwart. Komt dat allemaal uit de haard? Zou dat de neergeslagen rook zijn? Wat interessant.

Jij ziet ook zwart... zeiden ze. Je hebt pikzwarte neusgaten. O kijk, het is geloof ik de lamp, hij stoomt. Kan dat?

Dat kan niet, zei ik. Maar er kwam een dikke zwarte walm uit de lamp. Over het brussels lof vielen dikke zwarte vlokken.

Draai 'm neer! Doe 'm uit... schreeuwde ik. En

[p. 34]

even later zaten we weer bij electrisch licht en bij de ruïnes van het open vuur, en we reinigden ons met grote witte zakdoeken.

We vonden het enig, zeiden Linda en Klaas, toen ze weggingen.

Ja hè? zei ik. En komen jullie gauw 's terug? Dan zullen we zorgen dat de haard weer brandt. En de lamp.

Hè ja, zeiden ze.