Piër va Hanne

(ca. 1945)–Frans Schleiden– rechtenstatus



[pagina 72]
De ouw kloek. Der nonk Twen van Hanne zilliger houw an 't Piërke alles vermakt, och de kloek. Went me de pòat i geet, gratsjelt me nog get uvver de klauwede en dan is dao der mestum.... en dao is de kloek. ‘Woeë is ze....?’ ‘Wè?’ ‘De kloek.’ Gidderinge vrògt nò de kloek. Alle hoonder lège eier. 't Haat hoonder, diej lège 300 eier in e jaor. Mè ginge gebiert dò heen. Ze loope wiej erm häös uvver g'ne hoof en kunne zich get zeuke en zich drum howwe, went ze gevoeëd wèëde. Mè.... de kloek!.... Dò geet ze! Ze geet wiej de ouw juffrouw. De ouw Juffrouw oet g'n sjoeël, de lierin, geet och ezoeë. De jufrouw hilt zich de sjots bei-ee, went 't gerent hat en went de zon sjient. Ze hat ene brul op en kiekt dò uvver heen en dò onder durch. ‘Dag juffrouw!’ De juffrouw bucht andechtig en gelieëd der kop en grust en grieëmelt. 't Haat mer ing juffrouw i g'n durp. De kloek is juus 't eegeste. En op gidder erf mot ezun kloek zieë. Ummesj woeë hoonder zunt, zunt och alderhande karaktere: giftige, sjtuuppige, eeveldige, gietsige, vrèètzek, rauwelèère, hoeëvèdige en igebilde gekke. Dò mot òader zieë op ene boere hoof. De hoonder vrèëte zich der krop vol mais, zeuke zich get gras en sjloekke, went ze 'm kunne bemechtige, hei en dao ene pirring, wiej macaronie durch gen haos aaf. - Da zinge ze en gunt ze lège. Mè nit ummer geet alles ezu sjun en ordèntelich. E minnig maol deet hei of dao ing ene sjprunk de hugde-n-i. Ze sjreit en hat ene hiep te pakke. Da kunt de kloek aagesjtoeve wiej ene wink. Ze sjtoeft de twei, diej ruze hent, oet-ee en 't is wir vrid op ene mestum en op 'ne hoof.
[pagina 73]
't Ovves, went der sjwatte sjèèm op 't erf hieël lank wet, en de kloek nit mieë zuut, geet ze nao de rik. Ze is get beizichtig en sjteet en kiekt nao de rik en went ze ze hat, makt ze ene sjprunk bis väöraa op de usjte sjpròat, da geet ze gemuutelich en al huppentère nao aove. Noe en da kiekt ze um, of de andere kaome. Kòame ze nit, da ergert ze zich en blieft ze trampele en raoze. Hulpt dat nit da vluugt ze nô g'ne mestum truk en hujt en sjleet mit de vläögele um zich heen en drieft de hoonder väör zich oet nò g'n rik op. En went d'r sjlaag is toegevalle aate de litste hoon, huuët me op 'n hondessjtel de kloek nog sjarwattere en sjpektakele en rouwele. Da wet 't sjtil en dreume de hoonder op de sjtekke va ochtendvoor wiej balkebrei en ganse berg maïs en pirringe ezu dik wiej sjuppesjtil. En went 't murges de usjte sjtroale va de zon durch de ritse van der sjlaag nò g'n hondesjtel i valle, sjteet de kloek gereed väör aaf te gòa. Ze vrieft zich ins 'n vèèr hei en dao get rèët en is gereed. Da zingt ze in häör eege, oet häöre jongen tied, wat ze hat gehoeëd, 'n fantazie of 'n aria, 'n melodie oet 'n ouverture of ezu get.... bis de halfesje kumt en der sjlaag op trukt en 'r ene gowwe murge wunsjt, mit leef wäöëdjere en ezoeë en zet: ‘Mer landsem, dog mer landsem.’ De kloek is aod, ze is väörzichtig. Gans väörzichtig sjtikt ze häöre kop, dè kaal is, oet. Me hat ezu gauw ene trik. Ze is väörzichtig, gans väörzichtig is ze va wège der murgeswink en 't sjerpe murgeslit. Ze hat get op' n owwe al jaore, 'n zeekde, die noeteref geneze, wir truk kumt en 'r krank makt. ‘Mer landsem, dog landsem.’ Ze lit zich dat nit zage.... Wiej alle vròluuj, diej versjleëte zunt. Ze sjpringt en hoddelt mit de vläögele durch g'n loeët en dat klinkt es went e medje mit e zèèmlèèr klopt. Ze vilt!!Owwieë, dò vilt ze op 'n sjting. Wiej ene sjottelsplak. Val mer ins mit dienge boek ezu oet de hugde op diej klauwede. ‘Jummig, Marië, Joeëzep.’ I g'n naat houw ze zich sjtief gezèëte. Ze waor sjtiever
[pagina 74]
es ze zelver hei gedaat. Wiej ze dao loog, verdrieënet ze e paar maol de owwe. Ze wòat gans blao en vref zich mit ene poeët uvver g'n e kop en lants g'n hats. Doew gapet ze va pieng en gong ze, wiej 'n dame lants g'n winkele, lants de sjtaldäöre en um d'r mestum hèr. Mè... da heel ze sjtil-e weg der linkse poeët onder de vläögele en sjtong ze te kieke. Dè poeët zingelet häör va de pieng. Went me aod aa wet, vult me d'r ouwerdom wiej 'n krenkde mit allerhande kwaole. 'n Plaog en 'n zurg op 'nne hoof zunt de mussje! Ze zitte in alle hergodsvrugde op 'n daak en wade. En went de madam der maïs oetsjtruit en de käösjkere broeëd, valle ze va g'n daak. Ganse sjwerme mussje. De hoonder sjlunt de vläögele uvver g'ne kop en kòame al sjreientère aagevleege. De mussje vrèëte zich dik en rond en zitte zich urges op 'n daak in de zon, woeë ze sjlaope en dreume. Wet 't 'n te werm, da vleege ze onder g'n daak i. Dò huurt me de vlègele sjpreie en ruze make. De kloek kriet voor 1) apart. Ze vrit de madam oet g'n heng. - Ze hat dat verdind. Ins op ene murge komt 't Piërke nò g'n hoes i. 't Marieke houw d'r riestebrei oetgesjupt in deepe teldere. 't Houw de teldere volgesjupt bis aove-n-oet. 't Ròak nò kanieël en gebrande soeker. En wiej ze zich gebend houwwe, zoot 't Piërke te kiekke. ‘Its te neet?’ 't Piërke sjweg. ‘Wat is 't?’ ‘De kloek....!’ 't Marieke versjrikket zich: ‘Is ze....?’ ‘Nee, dat nit... ich ming, ze is aod, ze kan häör werk op 'nne hoof nit mieë dòa en noe han ich ene haan gegowwe....’ ‘'Ne haan?’ Dò kloppet 't en dò komt der klinge koojong de kuche-n-i mit 'nne hanekurf. Der nujje haan kèëk durch de rielle van der kurf nao der riestebrei, doew nò der halfe en nò 't Marieke. E houw 'nne vuurroë kamp en sjwoer lelie onder g'n kin. E houw gootgèèl vèère in de
[pagina 75]
vläögele en kofferbrons en donkelgreun in der sjtats. ‘Wat zes te?....’ ‘Absjeulich....!’ E waor jò och mieë wie sjun, e waor absjeulich sjun, mer e houw sjpòare wiej ene roofridder en hel nègele wiej van iezer a g'n tiëne. 't Marieke zaat: ‘E hat e valsj ow.’ Ze leete der haan op 'n hoof vrei. E vloog de loeët i. 't Marieke reep: ‘E vluugt uvver de daak.’ Mè d'r haan drieënet i g'n loeët retsum en veel op 'nne mestum nève de kloek neer, en de kloek kreg 'nne sjlaag, dè wiej op 'n rèènton klonk. ‘De kloek.’ ‘De kloek.’ ‘Urm deer.’ Godsegedank, ze sjteet op! Ze hei doeëd kunne zieë. De kloek sjtong op. Ze waor van erger roeëd bis i g'n haos. Ze boog zich deep bis i g'ne mestum en sjprong op der haan aa en väördat dè wos wòva dat 't kompt, kreg e 'nne watsj um de oeëre. ‘Bravo!’ reep 't Marieke. Der haan nistet, sjot mit der kop, drieënet zich um en gong voet. Och 't Piërke en 't Marieke woole voet gòa, mer doew kompt der haan gans plutslich truk, sjot zieng vläögele rèët, dong zich e sjtruuesjpiet oet der retse tieën en vloog uvver de kloek heen. Ze kreg sjlèèg en wèëret zich nit, 't urm deer loog wiej doeëd i g'ne mestum. Doew sjnappet zich 't Marieke der bessem en worp 'm uvver der mestum hèr. Der haan wòad gevange en gong in derzelvige kurf van der klinge koojong wir de pòat aaf. ‘Ezu mot 't gòa,’ zaat 't Marieke. Ins op 'nne ovvend, wiej 't duuster waor, gong 't Piërke mit 'n mandel nò ge hondesjtel op. E luuëtet mit 'n sjtalluuët en zoog de kloek rujig zitte sjlaope in 'n ouw mandel. Ze wòad e winneke wakker, dong 't linker ow op en sjleep wir durch. Ze waor in häören usjte sjlaop. Doew laat der halfe gans väörzichtig twientig eier onder de kloek in de mandel en gong nao ge bid. 't Murges, wiej der sjlaag wòad opgetrokke, komt de
[pagina 76]
kloek nit aaf Um 12 oer ieësj komt ze um get te zoepe nò g'ne hoof op. Ze gong och bis an de kosjteldäör, 2) woeë ze onder g'ne durpel ene pirring houw lieje, nog van der vurrige daag. Doew gong ze, zonder urges hèr te kiekke, wir de rik op. Ze houw innige wèëke trui rujig op de eier gezèëte. Doew komt der groeëte daag. 't Piërke hòalet de kuukskere, ee väör ee, oet 't nis. Ze waore kling en fie en wies wiej room. En wiej hèë ze bekèëk, moeët e laache: ummesj 't waore ging kuukskere, 't waore loeter kling endjere. Gidderinge houw zieng vruid dòa-aa. De endjere wasete flot en de kloek zoot ganse sjtonde in de zon mit de endjere in der sjatte van häör vläögele. De ander hoonder waore oet rand en band. Ze donge wat ze woole. Ze sjleepe op 'n hui, of i g'ne kosjtal baove de krub en op de belk. Ze wòate vrech en asserant en veele de jong endjere-n-aa en pikkete ze in 't kröltje van de sjtats. Wiej 't gerent houw en der mestum bis aove-n-aa vol waor en 'nne werme geroch opsjtieget oet der pool, zoot e endje te kiekke en te dreume nao 't zilver van de zon, diej op 't water sjèèn. Och zoog 't endje de vleege danse uvver 't water heen. 't Zoog och 't lekker greun mos. Doew leet 't zich in 't water valle en sjwom 't loestig uvver 't water van der pool. In ee, twei, drei donge de andere endjere 't zelvige. 't Waor de kloek es went häör inge-n-'nne sjlaag hei gegève. Ze veel va sjrik haos uvverhoop. Mè ze herpakket zich en vloog 't water i en dao sjtoevet ze rond um de endjere heen. Ze dreef op de vläögele. De vläögele wòate sjwoer en de kloek woad meu. Ze koeët nit mieë, dong de owwe toe en minget dat 't mit häör, wuur gedò gewest. Ze sjreiet um hulp en dò kompt 't Marieke. 't Zoog de kloek en reep: ‘Marië Deus.... de kloek.’ 't Sjnappet zich ene meshaok en trok 't urm deer oet 't water. De kloek waor bleek en blao. Ze zoot nog innige daag bei de trap van de hoesdör en sjtorf. Der klinge koojong hat ze i g'n èëd gestjòake. 't Marieke houw gekrèësje en gezaat: ‘'t Waor mer e sjtom vieë, mer ze houw e minnig maol mieë versjtand wiej de luuj.’

Vorige Volgende

De ouw kloek.