Piër va Hanne

[p. 55]

't Testament.

Dr Twen va Hanne wòad begrave, ezu wiej e dat houw besjtild: urn 10 oer met 10 hèëre - aafhòale bis a g'n hoes - de baor vol ketse - en 't electrisj aan op ene koer.

Alle-ze-lève houw d'r Twen va Hanne van ene feierliche dins gehouwe i g'n kirk. Der rieke Twen va Hanne waor nit sjtols op de kleiaasj. Hèè, der hèër va g'n berghoof, gong op de klompe rond durch, de weie en uvver de gewande en kommandieret hei en dao. Mè 't zottesjdes, went e nao ge bid gong, worp e de klompe in ene hook en da leet e de boks en d'r rok, diej sjtief waore van d'r mergelklei uvveree valle op 'n eëd. En 't Zondes.... da dong e zich de sjwatte montoer aa mit 't uvverhemp en ene ringe kraag. En mit Krismes der hoeëge hood. E waor dan ene andere minsj en e droog der frak en d'r hoeëge hood nao g'n kirk ezu sjtols, wiej ene käöning dè regieët. Noe hat e - väör zienge doeëd - verorde-nieëd, dat e - wiej nao e fes i g'n kirk - ezu feierlich wilt nao g'n himmel gòa.

De hèëre gunt de liek aafhòale, ze gunt de pòat i, d'r sjpronk op, bis op 'n èëre. Dao sjteet de kis mit de liek. Pastoer bent en wurpt get wiewater allegenaaf. De drèè-ger hèève der Twen va Hanne-n op en 't wet gegange. De drèèger hent hun leef leed en drage de kis en sjwinge mit de ander hand op en aaf.

De jonge oet g'n sjtraot en 't Piërke gunt aate de kis. Ze zunt de nötste famielige. De vròluuj kòame aatenaa. Ze hent de groeëte sjtief vwalle 1) uvver de heut²⁾en uvver 't gezich en uvver de bros en deep aaf bis uvver g'n knee. Went me get gilt, ka me mer 't bitste get goods gèèle. De vròluuj hanteere de vwalle en werpe ze in 't gòa mit de heng väör en aat-n, op en neer, es went ze gidderdaag 'n vwal heie gedrage. Ze zunt get gewend. I g'n ostied,³⁾went 't pramt,⁴⁾vare ze mit i. Ze hanteere och de flattesjup en lège 'n flat oet-ee op 't gras, ezu fie, wiej de sjpies op der vlaam. Went 't mot, vare ze mit de pèëd en e minnig vrommesj hat e pèëd, dat nit

2) hoeden;

3) oogsttijd;

4) als er haast bij is;

[p. 56]

trikke wool, d'r berg op geholpe. Wat zow 'n vwal?

Der Twen va Hanne ka kontint zieë. 't Is 't fiengste wèèer um begrave te wèëde. De zon glinstert op der row-vroos⁵⁾in de hage en uvver de weie.

De luuj bène, wiej in de bronk, väör en nao. Ezunne dins hent ze i g'n kirk honderd maol gezieë. En toch rikke ze de köp en kiekke ze en loestere ze es went ze 't zelève nit heie gezieë.

Wiej e nog lèvet zoot der Twen va Hanne aater der tweide pilaar. Da houw e väör zich op de benk ene cent. Noe en dan sjpujete op 'n èëd. 'n Sjrikkeliche gewende. Pastoer hat 'm dat nit aaf kunne lieëre. Mit diej gewende is e de ivvigheed i gegange; zieng plaasj is lèèg. Dao wilt huuj ginge zitte. E hat 'n nuj plaatsj in de katafalk. Uvver 'm heen brèëne ketse en sjtiegt d'r wierook i wolke-n-op. Der zank van de geesliche geet de kirk aaf en dè van de zinger⁶⁾kumpt de kirk op, uvver der Twen va Hanne heen.

Der hèër notaris is och i g'n kirk. E sjteet in de bank rèët op en kiekt nao 't gewelf en gapt. Noe kiekt der hèër notaris um en gapt aate nò g'n kirk i. E grust en al de boere aate i g'n kirk winke mit de köp tège der hèër notaris en grusse en gape.

Nao de hillige mis sjtunt de hèëre an de baor en zinge. Pastoer is wal aod, mer e is nog rèët en sjnak wiej en kets en e zingt de ganse kirk vol zank. Nève-n-'m sjteet d'r hèër Christiaan Op de Kamp. Dè mot zich rieëte en op 'n tieëne sjtòa en op 'n hakke um pastoer in d'r zank te kunnen volge. Ezu fosj en hoeëg zingt pastoer. E zingt: non intres in judicium cum servo tuo, Twen va Hanne, Domine. Hot gee gerich mit dienge deensknech, der Twen va Hanne, Hèër.

Me ka zage, dat 't noe gedòa-n-is, ummesj de luuj sjravele in de benk en zeuke de heut en hoste en 't ‘In paradisum’ klingt wiej ene gloria en ene alleluja. En mit dèn alleluja, zult dèr, Twen va Hanne, nò gen himmel gòa. Komt hillige Goddes, hillige Sint Isidoor, hillige Sint Tuuënes, hillige Zitta en Wendelin, koer van ingele komt en numt d'r Tewn va Hann-n op ezu wiej Lazarus,

5) ijzel;

6) zangers;

[p. 57]

dè ins erm waor (quondam paupere), dè weggejat en voetgesjmikt is wòade bei d'r rieke vrek en dè i naat en rèèn en ontied sjtorf op 'n gewande urges i ge veld. Dao hent ze d'r urme Lazarus, wiej ene hoop ermood en ieëlend vonge en mer sjnak begrave in 'n grub urges in 't hillig land.

Der Twen va Hanne waor nit urm. E houw 40 boender en keu en pèëd. Mer e hat wiej ene urme geleft en waor kontint mit 'n sjnèè broeëd en get sjpek. E oot, wat 't veld 'm gaof: èèrpel en moere, en broeëd van d'r eege terf. E dronk e glaas milk. Dat is alles. E wos nuuks van de welt en wool nuuks d'r va weete. En went e mesjie nog urges aa hat vas gehouwe, dan hat e-n-t loosgelaote, doew wiej e winket naa de gewande en nao de binnede. Der Twen va Hanne is ene hillige. Komt hillige Goddes, koer va ingele komt....!

Nao 't begreffenis houwe de vròluuj de vwalle en d'r troer aafgedòa en opgevowwe en holpe an de kaffeë. Ze leepe nò g'n kuche-n-i en nò g'n gow kamer en braate broeëd en sjink en wòasj en brudjere en vlaam en kaffeë. En de mansluuj en de vròluuj sjnèëte zich aaf en oote en laachete en vertillete van d'r ouwe nonk Twen va Hanne, dè gesjtorve waor.

Dao komt och der hèër notaris.

‘Dag hèër notaris.’

De mansluuj donge de heut en de patsje-n aaf en zoote ze wir op.

‘Zet uch, hèër notaris.’

‘Lot d'r hèër notaris zitte.’

‘Vèèg ins uvver der sjtool van der hèër notaris, Marieke.’

‘Waat, hèër notaris, 't Marieke vegt ins uvver der sjtool.’

't Piërke zet: ‘Jòwaal hèër notaris, 't waor e fie begreffenis, sjrikkelich fie... Ezu väöl luuj, wit 'r, han ich zelève nit gezieë. Mè.... noe et⁷⁾ uch get. Marieke bring ins ene telder. Der hèër notaris hat ginge telder. Waat, heër notaris, 'tMarieke bringt uch ene telder. Ja, ja, - .... dao is nuuks aa te dòa. Vèr motte-n allenei

7) eet;

[p. 58]

sjterve, gidderinge-n-op zienge tied, nit waor hèër notaris. Bèëter enen ouwe minsj, wiej me zet, es wiej me dik huuët va jong vròluuj mit 12-13 kinger. Dat is te fosj, wit 'r. Noe et uch get, hèër notaris. Dat is öf⁸⁾Dat is fie öf, 8) wit 'r.’

't Piërke gift 't väörbild. E hilt e sjtuk vlaam mit sjpies van öf väör zich en biet. Der vlaam is werm en vèësj. Me ruukt in 't öf de wermde van ene ganse zaomer zon. Diej wermde zinkt dich durch ge lief bis in de zieël.

Der hèër notaris hat in de portefeuil 't testament ge-zoeët. Noe wet 't sjtil. D'r Twen va Hanne hat ezu good wiej ging famielige. Alling get nève en nieëte. E hat och zelève mit ginge verkieëd. 't Waor ene eepessige⁹⁾minsj. 't Piërke hat 't sjtuk vlaam op de voes en it en drumt. Der hèër notaris lust¹⁰⁾'t testament.

‘Ich, Twen va Hanne, bei volle versjtand, vermaak en vertestamentieër’ - da kòame; nog allerlei vrem en gelieëde wäöd en name en ‘notaris’ en ‘Twen va Hanne en wir Twen va Hanne’ en notaris en Piërke en nog ins Piërke’.... 't Piërke kiekt mit groeëte owwe väör zich oet.

‘Hat dèr 't versjtande?’

‘Wè?’

‘Dèr!’

‘Watte?’

‘Dèr zit erfgenaam.’

Noe wet 't Piërke blas en wies. E kan nit mieë sjlikke en let der vlaam väör zich neer.

‘Erfgenaam?’

‘Algeming erfgenaam.’

't Marieke sjteet in de däör en tège der däöresjtiel en winkt nee, en 't hat der sjolk tège de owwe.

Der notaris sjtikt zich 'n sigaar op en kiekt nao der rook.

't Piërke is e weg.

‘Woeë is 't Piërke?’

‘Roop 'm.’

‘Piërke!’

E is van dao nò g'ne kollef i en durch de weie en nao heem.

8) gedroogd fruit;

9) zonderling;

10) leest;

[p. 59]

‘Piërke!’

't Piërke lupt de weie-n-aaf. E lupt en razelt. Ze zulle nao vofzig jaor nog zage: ‘Dè hat alles mit onrèët krège.’ Mè ezu waor wiej ene God besjteet, e hat daova gee wòad gewost. 't Piërke zit bei zich i g'n hoes. E sjoeddert zich van de kouw. E dinkt a zie klee wit huuske en an zienge-n ermood en an de geete. Noe kriege ze 't good, ze kriege voor en hui in abondant. Ze zulle dao aove op ene berghoof tussje de keu kunne weie. E sjteet op en geet de däör oet en e greit en gratsjelt wiej ene groeëte boer uvver d'r sjpronk. E zal zage tège d'r koojong: ‘Gank mit de keu en da geet-e.’ En tège der pèëdsknèët: ‘Hòal voor, hòal klieëj en karoeëte.’ Da zal e gòa. En tège 't Marieke zulle ze zage: halfesje en ‘madam’ en 't Marieke zal i g'n kirk sjtols nève de andere zitte, de ander halfesje van de groeëte häöf.

‘Piër!’

‘Marieke.’

‘Vèr nème dat nit aa.’

Ze gunt nò g'n hoes i en zitten-a gen deuisj en sjprèëke uvver d'r hoof en uvver 't werk en ze wèëde troerig en sjprèëke landsem.

Da zage ze: ‘Wat zow pastoer wel zage. Vèr gunt nò pastoer.’

Ze gonge.

Pastoer zoot a g'n vinster en bènet in 't litste ovvendlit de komplete, 't ovvesgebed van de kirk. In dat gebed geet d'r ovvend landsem uvver in de naat en went 't rontelum duuster is en sjtil, ziet me alling nog mer de heng va ozze Hergod, dè alles besjutst en bewaart en zent: in manus tuas, Domine, commendo spiritum meum. In ur heng Hèër bevèèl ich mienge gees.

E lit 'n owweblik wade. Da zet e: ‘Ich bi vèëdig. Ich ha gedòa, zit uch.’ Pastoer kèëk 'n aa en zaat en hoof de sjwoer hand wir ezoeë, wiej e dat houw gedòa bei d'r Twen va. Hanne, dem e alle ongerechtigheed houw aafgenaome, väördat e nò de ivvigheed waor gegange. E sjprook en zaat: ‘Ja.... dat lèze vèr och in de hillige sjrif. Makt uch nit bang, kinger. Dao waor ene tessense

[p. 60]

man in 't land van Hus, mit name Job. Dè waor zieër riek. Mer e waor nit fao¹¹⁾mer rechsjaffe, - dèr kint diej gesjickte. - Dè houw forcht väör God en heel zich aaf van alle koeëd. - 't Haat 'r diej riek wèëde en zich uvvergève an sjtols en habzoch,

‘God beware os, hèër pastoer!’

....diej haas drage um ene baipaol en ene reen. 't Haat 'r, diej de urme voetjage van de däör of zich exkoeziere, dat ze nit mit kunne dòa an e good werk en diej d'r daag d'r nao 40-50 boender land gèle. En daoväör.... umdat dèr ezu nit zit, nemt 't aa. Ich wunsj uch väöl geluk. Ich kom uch ins opzeuke en da zal ich 't hoes zène en de sjtel en 't vieë en de weie en de gewande.’

Ze sjtonge-n-op, ezu es wiej ze alle-ze-lève opgesjtande waore i g'ne biechsjtool. Ze noome-n-'t aan en gonge nò heem en de luuj i g'n sjtraot woste-n 't al en reepe: dag halfe, dag halfesje en ze laachete. Mer 't Piërke en 't Marieke gonge flot en besjtimd, ummesj ze koeëte nuuks draa dòa en ze houwe-n-'t nit gewold.

11) valsch.