Hazegerf

[p. 56]

De litste Krismes van der Klös

Op ene murge i gene herrefs loog ene wiesse nivvel in de dille¹⁾ en 't klee wies huuske van der Klös loog dao-in bis uvver gen daak.

Wiè sjpieëder de zon durchbrook en 't huuske mit zieng roeë panne glinsteret in de zon, laachete de vinstere en de wiesse moere en de daak.²⁾ En rontelum sjtonge de beum i gen weie mit hun bonte blaar te sjpèële en 't waor 'n vruid te zieë, wie der nivvel mit zieng druppele waor gegange uvver 't gras.

Mèr mit der Klös waor 't andesj. De netsde waor van zieng bros nit opgetrokke en zienge kop waor sjwoeër en dul. E waor opgesjtande en houw zich get kaffieë gedronke; Twei.... drei moffele houw e mer gèëte. Doew dronk e de tas lèèg en sjuuvet alles van zich aaf. 't Waor 'm es went dat 't litste wuur gewes en e zaat: dè.... en ‘allo da’ en ‘'t is gedòas.’

Doew zoot der Klös mit der kop geboage en de heng tussje gen knee. En ziè lève gong nog 'ns an 'm verbei. Dat waore zièng jong jaore, wiè e sjtruppe zoot i gen hage. Da gonge-n-t murges in alle hergodsvrugde der beuisj i en e

1) dalen;

2) het dak;

[p. 57]

vong e knientje of e heske.³⁾ Of e how e nets gesjpanne onger der sjnieë en van oet gene sjtal zoot e durch de ritse van de däör te loere en da waadet-e en da trok e en da sjloog 't nets - himmelhagele - toe. E e houw twei mèëles gevange, zes beiemieëskere en drissig mussje. De mèëles loot-e vleege, umdat 't wièfkere waore. De beiemieëskere och; die gunne zich nit in ene kurf. Mer de mussje wòate gesjlacht. En da oot e ze gebraone in de pan, dat e zich dernao nog der mond aaflikket.

Doew is e getrowt en doew is zieng vrouw gesjtorve en doew.... alles mer ermood en ieëlend. 't Is in 't lève es went inge aater der minsj aagung, 'm volget op 'n hakke en de daag, der inge nao der ander en de wèëke en de jaore oprollet nao de ivvigheed in, woe ver alles truk vinge 't sjunt en 't sjrot, 't good en 't sjlets.

Van al dat dinke wòat der Klös zienge kop gans sjwoeër, 't fieëber sjot 'm, dat e razelet en zieng teng begonne te klappere. E sjtong a gen vinster en kèëk hieël wied en daat dat is nog lang bis krismes.... dat is nog dik twei mond. Doew sjot e mit der kop....: ‘ich wil 't nog mitmake.... en dan.... daonao.... wie God wilt.’

E houw 't oetgehouwe bis a gen ovvend, ieër e nao ge bid waor gegange. Mer doew waor 't 'm es went 't bid mit 'm hei rondgedrieët en da wir op en aaf en op en aaf, wie in 'n sjokkel. Doew veel alles wir mit 'm hoeëg oet gen loeët bis deep lants gen èëd. En e loog te sjtare mit groeëte owwe en 't waor inge dè reep: ‘Klös.... wat is 't?’ E heel zich vas a ge bid en reep: e moment.... 'n owweblik en e veel van oet de hugde mit ene sjrei wir aaf. 't Bid rammelet van 't fieëber en de nobbesje, die nève-n-'m sjtong, zaat: Hergot i gen himmel, dè man is sjterve-krank. Ze leep nao heem en komt mit ene werme brik väör e gen veut. Ze leep nog ins en komt mit 'n tas werme lingethieë. Ze heel 'm de hand enger gene kop en der Klös dronk lantsem en mit gesjlòate owwe. Doew veel e neer en sjleep en in der sjlaop, reep e.... op de anger kinger, diè nit sjtil woole zieë. Da reep e: gut e weg.... dao zunt ze.... ich trek.... 't nets is kapot.... en da raozet-e en e sjolt himmel en èëd bei-ee en e wool oet ge bid. Mer de jonge waore koáme en heele-n-'m vas. Mit twei man looge ze uvver 'm hee en e waor benao nit te bendige. Doew komt pastoeër en dè zaat: ‘Mè Klös, foj!.... wat noe?’ Doew vouwet-e de heng wie i gen kirk en e kèëk en loesteret nao pastoeër en da winket-e ‘jao’ ezu wie e dat ummer onder de prèdige dieën en e laachet, um-

3) haasje.

[p. 58]

mesj noe sjprook pastoeër van der prèdigsjtool tège hum alling. E zaat: ‘Klös, wat is 't jong? Zaag mach mer alles’. En wie de ander waore oetgegange, sjprook der Klös zeng bièch. 't Waor pastoeër, dè ze 'm väörzaat. Noe en dan wool der Klös 'm get andesj vertille.... va wie e väögel vong, mè da reep pastoeër zienge naam en da vowwet e wir de heng en winket-e ‘jao’ en loesteret-e wir nao de bièch va pastoeër.

Get sjpieëder komt pastoeër mit de hillige commenioen. Dat waor 't litste. Van der hillige òalig hoeët e nuuks mieë. Zieng fantazie joog hin uvver berg en dille. Ze vloog durch beuisje, woe der herrefsrèèn van de beum druppelet en woe 's te i zinks in der pratsj in de haolwèèg bis uvver gen sjoon. Der rèèn sjloog 'm in 't gezich en e veel en loog urgens i ge veld in de vaore. Dat doog 'm good a zienge kop en noe kriesjet der Klös en e reep wie e kink. A zie bid houw der dokter gesjtande. E houw kouw kompresse op zienge kop gelaat en 'm igesjpoáte. Doew waor e sjtil woade en ruhig in der sjlaop.

Ze zaate: dè wet nit mieë good. Mer andere zaate: ‘bis te gek.... ene kèël wie der Klös?.... Wat zat dèr, hèër dokter?’ Der dokter evvel zaat nuuks en e zaat: ‘dat liet an uuch, went dèr wilt wake en 'm verzurge....!’ Van doew aa zoote de jonge daag en maat bei 'm a ge bid. Der nuungde daag met veer man. Ze heele de sjterve-kets i gen heng. Mer doew waor 't es went de krankheed plutslich van 'm aaf wuur gevalle. E kèëk op en vraoget: get mich te drinke. E dronk lantsem en lang. Doew sjleep e ruhig i. En 't murges, wie der dokter komt, zaat dè: ‘Wat is hei gepassieët....? Dat hei ich nit gedaat!’ Mè der Klös zaat: ‘Ich han mich gebend, Hèër dokter.... dat ich dit jaor nog ins krismes viere kan.’ Evvel der dokter kèëk bedinkelich: ‘....dat ka.... mer neet oet gen hoes.’

Doew gong 't krismes wèëde. De klokke loewete väör naat. Noe begon 't fes. Noe zènete zich in alle hoezer de luuj en bènete ze: der engel des Hèëre. En och der Klös sjtong op oet ge bid, noe väör de usjte maol. E wool de weie zieë op de berg en der sjnieë op de daak van de kirk en de loeët vol sjtèëre. En hèë bènet zich och. Mè wie e zich bènet komt ezu groeët verlange i zièng zieël, dat e zaat: 't kumpt, wie 't kumpt, ich gao nao gen kirk, nao gen krismes. Da zow ich jao der intsige zieë, dè nit gung. Wat zow ozze Herrgod zage. E zow uvver de luuj herkiekke en zage: ‘Mè.... woe is der Klös?’

[p. 59]

Der Klös dong 't sjaap op en zoeët zieng broedsmontoer.... de boks en 't wes en der frak en ene ringe kraag en zienge hoeëge hood. Dat is de intsige kieër in 't jaor, dat me sjtaats en sjtäòdig is. A la bonheur! En noe miene sjtek en der roeëzekrans.

En der Klös sjtong dao gereed väör de hillige mis en e kèëk durch gen vinster oet wied.... wied in de naat uvver der sjnieë. Doew komt get uvver 'm wie ene sjlaop.... E zoog ze dao aove uvver der berg.... dao komte ze: der hillige Sint Joeëzep en de Moddergoddes! Komte ze hei op aa? Allezelève, ze komte hei op aa. Noe vilt der sjnieë en 't sjtoeft um gen hoes. ‘Ich maak 'n wed, det ze 't hoes nit vinge.... waat ich kom!’ En in zienge sjlaop gong der Klös de däör oet. E gong der berg op mit der sjtek in ing hand en in de ander der roeëzekrans.

En 't murges wie de luuj nao gen kirk gonge um krismes te viere, hent ze der Klös dao vonge, doeëd i gene sjnieë. ‘Dè,’ zaat-e ze, ‘dat is der Klös, dè waor op wèèg nao gen kirk. Dat is eemaol ezoeë: ozzeringe kan da nit heem blieve. Ocherm! Noe viert e krismes i gen himmel.’

Mè dao waore-ter, die zaat-e: 't is 'n zondesliek en da gonge ze, es went ze bang waore, der inge nao der andere weg. Mè de jonge braate-n 'm nao heem en pastoeër i gen kirk bènet väör der Klös en jidderinge volt, dat e bènet es wiè väör ene hillige: Laot ver bène, zaat e, väör de erm zieël van der Klös, dat e i gen himmel huuj nog krismes viere maog. En de mansluuj mit hun sjwoer sjtimme die 's te andesj noeëts hoeëts, benète mit, en ze daate: ‘Godsegedank.... dè is dao.... durch de ermood en ieëlend hin.’ Doew volte ze, dat dit 't intsige is, wat ze hent: der geloof.... en pastoeër en de hillige commenioen en 't good van de paramente en 't lit i gen kirk. En ze beklagete der Klös nit, mè noe waor dè ene hillige en ze wunsjete-n'm en zillige krismes baove de sjtèëre, aove i gen himmel.