Hazegerf

[p. 29]

De Bronk

Vör de bronk wèëde de hoezer gewiest. Uvveral in de sjtraote sjtunt ze te wiesse. Mit lange leiere¹⁾ en lang kwes rikke ze bis onder gen kandele.... en deep onder lants {problem}et gesjwetst. De hoezer zunt dan frisj wiej geweisje en ze blinke wiej nuj.

Da wèëde och de hage²⁾ geschòre. Juus wiej de sjaop, ezu krieje ze de wol aaf. 'n Haag mot ‘vör good’ ezu dun zieë, dat me d'r durch ka kieke en ezu geliek òven-uvver wiej der vieësj³⁾ van e hoes. Me mus zich sjame went de bronk lants kieëm en de hage würe nit in òader.

Der Nades Lardeno, ‘praesident van de ordenongskommissioen vör de bronk,’ sjnèët de haag va de hoeswei deep in de wol en maket ze òven-uvver ezu fie rèët, dat 't 'm zelver good dieën. Dò kòste ze ins no kieke.

‘Mer nit te fie,’ reep der Thommus oet de ander wei, en laachet. ‘Wat han ich gehoeëd, Nades, wèëde ging kamere gesjòate dit jaor? Wat is loos in de ordenongskommissioen?’

‘O wat! Zieëker wèëde kamere gesjòate! Dat is ummer gewest, ezu lang wiej Lutterendal besjteet en dat wet och noe gedòa, en..... went ich 't betaal.’

E houw zich versjpraoke en daat: God gèèf dat 't in òader kumt op de verzamloeng dizzen ovvend en dat ze de hoezer wir nao gunt vör te collecteere vör polver. Alling dovör is 15 gulde nuuedig en dat wuuer doch get völ vor dat zelver te betale.

Der Thommus zaat: ‘Dat lòt ich mich gevalle, Nades! Dat is sjun van dich! Dat zaan ich och, went nit gesjòate wet, is de ganse bronk nuuks. Da huert jò ginge, dat vèr oettrikke! Dat zow dich waal 'n duurt wèëde! Allo, 'n 15 bis 20 gulde deet dich nuuks.’

‘Vèr zulle 'ns aafwade,’ zaat der Nades.

't Ovves komt in der kaffee van der Droeves Neres de ordenongskommissioen bei-ee. Der Nades wòr nit op zie gemaak. Ummesj, ze muste ins nit wille rondgòa vör polver. E sjtong a gen tieëk bei der Neres get wietse⁴⁾ te verkoope mè mit e zoer gezich en do sjtonge-t-er an de ander ziej al e paar en sjtooke de köp bei-ee en zaate: ‘Went vèr wir

1) ladders;

2) heggen;

3) nok;

4) grappen;

[p. 30]

ezu völ an de harmenei motte betale, bedank ich mich. Ich bin dat Amalgama al lang meug.’

Der Nades how e vörgeveul, dat get ging loosbrèëke op die verzamloeng. Me hat ummer wèësjdriever in ene verein E kreg zie putje beer en gong durch nò 't verzamloengs-lokaal. De andere kompte nò. 't Wòre ter 'n vunf en twintig. Ze braate zich 't glaas beer mit en gonge an de deuisje zitte. 't Litste komt der Hoebèët Annerts i en reep: ‘Jonge, dèr kunt mich oetsjtrieke. Ich wil nit mieë in 't besjtuur zieë. Vör gidder jaor de hoezer nò te loope han ich ginge zin. Dat diej andere och mer ins get dunt, die aater-ruks lieje te sjòkkeneere.’⁵⁾

‘Wat sjòkkeneere?’ reep der Johan van der Alellee. ‘We sjòkkeneert? Doe has ummer get. Wens te nit wils rondgòa moste dich nit lòte sjtimme. 't Bestuur is juus vör rond te gòa.’

Diej van 't besjtuur evvel reepe: ‘Ho, ho. Nuuks te dòa... Da wil ich nit mieë dri zieë’ ‘En ich nit!’ ‘En ich och nit!’ ‘En ich nit mieë!’

Der Nades how gesjwège, e dronk ene sjloek beer en zaat: ‘Went dat ezu mot gòa, da bedank ich mich och.’ En der Johan van der Allelee reep: ‘Da motte v'r mer direct e nuj besjtuur sjtimme!’

Doew wòad t der Simon Thiele meester e ne reep: ‘Dèr sappermentse dulle⁶⁾ wò-d'r zit! Dèr wilt de zaak wir onrujig make. Hat 't besjtuur nit good gewirkt? Dat dàt ins inge zet. 't Blieft aa - dat zaan ich - bis de 3 jaor um zunt!’

Ze sjwegte allenei en der Jacques va gene Tinnef zaat: ‘Nades, zow ver ins mit de verzamloeng beginne?’ En der Nades sjtong op en zaat: ‘Da wil ich de verzamlung öpene⁷⁾ mit der krisliege gros: ‘Geloofd zij Jezus Christus’. En de andere sjtonge och op en zaate: ‘In aller ewigkeit. Amen.’

Ze dronke allenei wir ins an 't beer en innige besjtillete e nuujt.

Doew vraoget der Thommus: ‘Wiej is 't noe? Lot ver veur-aa make! Vèr zitte hei dizze naat um 12 oere nog te polvere. Der Nades hat mich gezaat: went ginge weul rondgòa, da betalet hèë der polver.’

't Gong ene hoera op en ze reepe: ‘Lève der praesident, lève der Nades!’ Mè der Nades wòad roeëd bis aater gen oeëre, en wòad gans nerveus, wool get zage, mè gong in de platsj zitte en kèëk ezu zoer es went 'm e paar van die ka-

5) aanmerkingen maken;

6) gekken;

7) openen;

[p. 31]

mere i gene maag an 't opsjtoeëte weure. E reep: ‘Jonge, mingder ich wuuer gek! Vèr zulle sjtimme of 't besjtuur rondgeet of nit.’ En alenei, diej nit in 't besjtuur wòre, sjtimmete d'r vör, dat, wiej gewend, 't besjtuur wir zow rondgòa.

't Wòr oetgemaakt en 't wòad gekollekteerd.

Der daag vör de bronk, 't ovves, begonne gans feierlich de drei klokke te loewe. De jonge houwe hun jes oetgetrokke en 't wòr e geloewts, ezu fie,..... dè dò dong me der hood vör aaf.

En doew begoste de kamere te sjieëte. Ezu ongenieëdig sjieëte wòr nog nit dò gewest. Der Hèër pastoer sjikket der kuster: ze muste ophuure, de glazer vleuge-n-em allenei oet de vinstere va de kirk. Mè der Nades zaat: ‘Da zaag mer, dat ich 't betaal. De kamere zunt ummer gesjòate wòade en vèr sjieëte ze och noe. Allez, jonge, op-e-nuujts!’

De luuj komte oet gen hoezer de sjtraote kèëre en de pöltjere⁸⁾ zitte vör de ventjere⁹⁾ d'rop te sjtèeke. E paar jong jonge kompte mit brèër¹⁰⁾ vol vlaam oet ge bakkes¹¹⁾. A gen kirk wòad ene ouwe-n-elter opgezat, vör der zège d'rop te gève. Me hoeëd de harmenei in 't lokaal 't Amalgama übe. De zon gong onder i loeter good. 't Waor ezu sjun en mil¹²⁾ boete, dat de mugge dansete en i gen del kwakete de kwakkede en hei en dòa lants gene boeisj brullet 'n koo.¹³⁾.

't Murges tège 8 oer sjtillet de bronk zich op. Vörop der usjte broedermeester. E drieënet zich um, sjtook der broedermeestesj-sjtek i gen loeët mit 't nuj blao sjtrikske en reep: ‘Im Nahmen des Vaters und des Sohnes und des heiligen Geistes. Ich glaube an Gott der Vater....’ en 't bène begon, mè de harmenei zoot sjnak 't Amalgama i en 't bène wòr wir gedöa.

De broonk zoot zich i bewègoeng. De groeëte en de kling ventjere sjtooke hoeëg bòve de luuj oet. 't Wöre alderhande kleure, greun en gèèl en blao en roeëd en wies en good, en de kling ventjere fladderete in der wink en trokke an de sjtekke es went ze ummer gouwer en wiejer weule. De groeëte donge dat nit. Diej honge sjoer en sjtief lants de sjtekke aaf en gonge gesjtoekke, wiej hieël ouw luuj dat dunt. Ze drieënete zich wel noe en dan ins nò rets en links en leete de hillige, diej drop gemold¹⁴⁾ wòre, ins umkieke nö de luuj en nò de vinstere, die verseert wore, de ing al fienger es de ander, mit bloome en ketse en hillige. De hillige sjtonge tsemids in de vinstere, um bèëter de bronk

8) paaltjes;

9) vaantjes;

10) planken;

11) bakkerij;

12) zacht;

13) koe;

14) geschilderd;

[p. 32]

te kinne zieë. Ze waore op fieng deuk gezat, diej apart doveur gemakt wòre en besjtikt mit alderhande sjpruch.

Op 'n èëd loog 't bont va de bloome, witte en blao en roeë en gèle, löjsje¹⁵⁾ en van¹⁶⁾. Dò uvver tripelete de ingeltjere mit hun bloome-bokitte en gulde lillijes¹⁷⁾ en killige hatser en geloofsankere en ventjere. De sjutse wòre al vör 'n druvver gemasjieët, sjtram wiej saldòte en sjtief wiej baipöl¹⁸⁾ en houwe de figoere op 'n èëd al kapot getrampelt en der löjsj oetee gesjtoeëte. Ezu fosj houwe ze gemasjieët, dat 't geklüed nat zèègmèèl 'n uvver de sjoon wòr gesjprietst.

En i gen sjtraot houwe de nòbere ezu gaar 'ne fienge baog gemakt, wò op sjtond:

‘Onderling en Dellersjtraot
Love God zonder ongerlaot.¹⁹⁾

Der broedermeester Hermens gong tussje de mèdjere en reep: ‘Der mot mer bène in de platsj va rond te kieke, hoevèdige gekke!’ En dat holp en 't wòad gebènt.

Ezu trok de bronk 4 sjtond lank. Bei gidder sjtatioen wòad der aavank van e ivvegelië gezonge: ‘Liber generationis Jesu Christi, filii David, filii Abraham! Abraham autem genuit Isaac. Isaac autem genuit Jacob....’ Diej patriarche zunt bekant, mè da kompte-'t-er mit ganse vrem name: Phares en Zares de Thamar en Esron en Aminadab en nog väöl mieë. Diej wèëde dan opgeroope, der inge nò der andere. Mich dunks: ze hève de köp op mit de lang witte bèëd en kiekke nò 't Alderhilligste en beuge de köp wir deep neer. Me is hun name dan wir vergèëte en me dinkt mer alling mieë an de hillige Hostie, woe in der grutste van allenei wet opgehòve hoeëg bòve de luuj: Jezus qui vocatur Christus.

Da krake de kamere en de sjlèèg sjlunt bis aate deep i gene boeisj en da zent der Hèër zie volk, dat dò neer kneit mit de köp bis oppen èëd.

Der Hermens is sjnak opgesjtande en hilt e paar vrem vrauluuj der broedermeestesjsjtek onder gen naas en zet: ‘Noe nit mieë wiej 't vörig jaor, andesj zit ich uch d'roet: Vater unser, der du bist im Himmel....’ en noe begint 't bène wir.

Wiej de bronk i wòr, trok 't ordenongskomitee - vörop de harmenei - nò der Droeves Neres zienge kaffee en der Thommus zaat: ‘Ezu-n sjun bronk hant vèr i jaore nit gehad.’

15) lis;

16) varens;

17) lelies;

18) palen;

19) zonder einde.

[p. 33]

‘Went de bronk nit oetgeet’, zaat der Nades, ‘is 't och ging kirmes. Da hent de luuj ginge zin.’

‘En wat hant die kamere ongenieëdig gesjòate. Dat kraket wiej 'n donderwèèr.’

‘De kamere motte gesjòate wèëde’, zaat der Nades, ‘...en went ich 't betaal.’