Hazegerf

Der nonk Macheel

Der Nonk Macheelwòr riek. E houw e hoes, ne kòllef¹⁾ en 'n wei, i ge veld 3 murge terref en get kòan en op de boerelieënbank 3000 gulde! 3000 gulde! en diej wòate ummer mieë.

Dò waore-t-er, diej sjótte mit der kop en zaate: ‘Dè Macheel dat verke, dè hat wel 'n 20.000 op de lieënbank sjtao en e gift gene get, gee minsj; nuuks gift e! Ezu sjpròòk ouch de witvrau Klinket “oet gen drek.” Mè went

1) tuin;

[p. 21]

der Macheel lants komt, da laachet ze vruntelich en zaat: “Dag, Hèër Macheel, dag Hèër Frayking.” Mè der Hèër Macheel trok da de ówwe wied op es wente zich verwonderet en kèëk 'r aa en zaat nuuks en gong durch. Ummesj me ka nit verzichtig genog zieë mit ezun vrauluuj en der Klinket zieliger, dè urme sjelm zienge ieësjtand wòr è richtig vègevuur gewest. En der sjnieder Flòks zaat: e wuuer, wiej e sjtórf pielgraad oet gen drek²⁾ nò gen himmel i gevlòge, ezu dat der hillige Sint Petrus hei gezaat: mè mienge leeve man, d'r zit nog nit an de rei, d'r zit mieë wiej 20 jaor tevrug. Doew hei der Klinket de bitste gouw wöäd gegève en gezaat: Lot mich, gevelles hei, 't wòr nit mieë oet te howwe.

Der nonk Macheel zoot Pinksmondig mit zie broor der Sjang in der kaffe van der Droeves Neres en ezu uvver der pot beer hee how der Sjang gezaat: Vruij dich Macheel, doe kums hòs³⁾ an gen doop.

En va doew aa wòr der Macheel zich loeter an 't vruien, ezugaar 't nats in der droom. Da dromt-e van e kling roeëd en vit Macheelke, ezu kling en ezu vit wie ne möl..... Da laachet der Macheel en sjloog e zich in der sjlaop op 'n knee, dat der hond, dè vör zieng däòr laog, opsjprong en wir gen däör aa boenzet, en begon te bletsje. Da woad der nonk Macheel wakker en reep: Wè is dò, morju, waat ich kom aaf, sapperloot, mit 't gewèer, en went-e nuuks mieë hoeëd laat-e zich wir neer en sjleep de gantze naat nit mieë.

Uvver daag went e lants gen sjtraot gong, gaof e de kinger klumpkere⁴⁾ en laachet e tège jidderinge, 't wòr ezu opvallend, dat de luuj de köp bie-ee sjtooke en zaate: Dè Macheel, dè Macheel, dè sjiengt get in 't sjild te veure, en der sjnieder Floks zaat, e hei e good eugske op 't Fieneke va gene tinnef, dè ouwe gek!’ 't Fieneke wòr wel 20 jaor jonger, mesjie nog mië. 't Sjunste wòr, dat ze 't Fieneke och al versjeie mòl bei der Macheel houwe zieë sjtòa en 't hei noe ins nò gen èëd {problem}gekèëke en dan wir nò de kanadasse op 'n hulvetwei⁵⁾, en 't urm dink wuuer gans veralterieëd⁶⁾ gewest. 't Sjèèn och, dat ze zich in kòsts⁷⁾ weule laote aasjrieve en dat ze zich i gene October al weule laote trowe.

Der Sjang zieng vrau, wòr, wiej ze dat hoeëd va sjrik nò gen wei i kaome geloope; ze how de heng in ee gesjlage en e zaat: ‘Sjang, wits-t-et van der Macheel?’ ‘Wat? is e doeëd?’ ‘Nee, e geet trowe.’ ‘O, vrau, dat is nit sjlim, da zulle vèr wel igelade wèëde.’

2) plaatsnaam;

3) binnenkort;

4) lekkers;

5) plaatsnaam;

6) verlegen;

7) binnenkort;

[p. 22]

'ne Mond dernò wòr der nonk Macheel i ge veld an 't mieëne. E sjloog in der terf, dat 't sjtaol van de zèès joenket. E sjnèët alderhande gezichter. Dao komt lants gene reen⁸⁾ zie broor der Sjang aafgetrampele, wiej ne hèër, de heng op gene ruk, ne kraag i gen haos en 'n sigaar onder gen naas en ezu fie geweisje en gesjòre es went 't Zondeg wuuer.

‘Aha,’ zaat der Macheel, ‘doe mos ze ha, 't werkeldaags der kraag aa of..... is get bezondesj?’

‘Dat wil ich gleuve’, zaat der Sjang, ‘ne jong, wie ne möl..... en murge wet-e gedupt.’

Der nonk Macheel kos gee wòad oetbringe en zaat nuuks en zaat ‘hè’ en laachet en worp de zèès op 'n sjowwer en zaat: ‘da kom, da is vör huuj en murge vierovvend.’

Diej naat sjloog e zich in der sjlòòp drei mòl op 'n knee en wiej 't 'm de vieëde⁹⁾ mòl uvverkompt, sjprong e op. E sjnappet 't gewèër en mit der vinger an der haan gong e de trap aaf. E gong um gen hoes en zoeët alles nò. 't Wòr nuuks te zieë. E komt wir op en dong zich de sjwatte mantoer aa en der sjlippe rok en der hoege hood op en vuur de sjpeegel laachete, dat e zich sjot. Ezu kuuet e zich wal lòte zieë. Doew gong e de keu melke. Ezu gaar de sjwat-bonte vong 't vrèèm. Ze kèëk 'm mit heur groete truj owwe aa es went ze zage wol: is 't ezu wied? en hèë sjtrèëk 'r uvver gene ruk en kloppet 't 'r op der kop en zaat: Jowaal, keuke, 't is ezu wied, 't is ene jong, en wiej e an 't melke wòr, kèëk de sjwat-bonte nog 'ns um en sjloog 'm mit der sjtats va vruid der hood van der kop, dat 't nit mieë de meute wèëd wòr 'm op te rape, en der nonk Macheel veel va sjrik op 'n ruk i gen drek. Noe wòr de vruid oet! Gans troerig gong e nò gen hoes i. Do wòr nuuks aa te dòa, e mos zich 'n nuj montoer gòa gèle, en tège de noon komt der nonk Macheel van Aoke, va onder bis òve nuuj oetgesjtoffieët en der sjnieder Floks zaat: ‘Da how ich nog rèët gehad; dè makt veuraa. 't Zal wel in October zieë dat e trowt.’

Um drei oer zòw 't kink gedupt wèëde. Wiej ze woole voetgòa, zaat der nonk Macheel: ‘Kinger, noe waat, éé deel mòt ich uuch zaage: a gen doop hot ich de kets¹⁰⁾ òven-aa en 't Bep van onde, van wège 't aade. Ich han ummer huure zage va mie beistevadder, dat 't kink aadet nò dem, dè de kets òven-aa vasheel.’ Mè 't Bep laachet en zaat: ‘Vèr zulle dat wal zieë, Macheel, 't wuuer jo och nit sjlim went e nò mich aadet.’

8) grens;

9) vierde;

10) kaars.

[p. 23]

Der Hèër pastoer zat zich i gen kirk der groeëte brul op, bekèëk der nonk Macheel ins van òve bis onde en begon. 't Gong alles good. - Doe komt de kets. Der Macheel pakket ze aa. 't Bep sjnappet druvver hee. Der Macheel gong hoeger. 't Bep pakket druvver. En der Macheel sjnappet ze gans òve um de vlam en verbrennet zich de vingere, mè dat wòr 'm egaal. E heel ze vas. Der Hèër pastoer wòr erg lantsem, mè der Macheel leet nit los. E sjnèet gezichter, 't wòr nuuks draa te dòa. Vör 2000 gulde hei e nit losgelòte en 't lukket. 't Wòr gedoa. E vref zich de vingere aaf, diej gans sjwat wòre - en ze gonge nò heem. Der Macheel zaat gee wòad, mè an zie broor zaat e: ‘Sjang, ich hei 't gehouwe en went mich de vingere draa gonge. Ich gòan murge nò der notaar.’

Der daag dernò wirket der nonk Macheel nog nit en gong nò der notaar en leet alles wat e how sjrieve op der naam van Macheel Benedict Frayking.

‘Ja hèër notaar, dat bin ich nit, dat is der zoon van mie broor Sjang en dè erft al wat ich han.’