Der brand va Bellent

[p. 16]

Tweide bedrief

De schür van ter Munnikef op der aatergrond. Links veuraa op de bühn e krütz. -

t Spelt zich aaf op der waeg van ter Munnikef noa ge Pannes.

('t Könt ene schäepe op, op wäeg nò de zitting, ö blieft stoa en zet:)

Schins.

't Schingt nog vreug te zieë. 't Zunter nog winnig op wäg nò 't gerieët i ge Pannes! (ö kiekt öm) Dò könt der Rademèker! Guddäer mit Rademèker?

Radermacher:

Joa, Schins! Dò zal e volk bei-ee komme i ge Pannes hüj. Vär hent nog tiet. Haddäer niks nöjts gehoet?

Schins:

Nee, nüks! Der Häer Vogt liejt völ dronder - ö schprikt ömmer va aafgoa! Widder... dat 't inge va Ville zow zieë, dat kan häe neet mie drage. Wäe zow da Vogt wäde?

Radermacher:

Ich weet 't neet en 't is mich och allelee! Dat zal de Abliste wel bestimme! Wat mich mie interessiet, is de zaak va Bellent en va der Willem.

Schins!

Ze hent der Willem vasgezat!

Radermacher:

Dat han ich gehoeët! Wäe how dat gecommandiet?

Schins:

Dat zal der Vogt wel gedoa ha!

Radermacher:

Ich hei 'm neet lòte vaszitte. Dat how nog tied. Ich hei 't öschte de zaak ins onderzoeët en de tügge der eed lòte aafläge Der Willem hat vrau en kinger. Däe lupt os neet voet. Woveur däe man dat leed aagedoa en besondesch zing vrau en zing kinger.

Schins, haddäer zeläeve van özön geschichte gehoet i Ville? Jo, doew wie i 1653 a ge rotter bildje, wòe dat stinge krütz steht dat Koeckartsmedje wòt doet geschlage va däe schupper mit dem 't nit verkiere wol. Mè no dem hent vär ezoe get neet mie beleft.

Godsegedank zaanig

Ich weet 't, däer hòt 'm vör schuldig!

Schins:

Dat is nit woer wadder zat! Däer gut mer aaf op der Willem zie got hals.

't Hats is ö raar dink, besondesch went 't vol is va haas, da könder nit mie drop aa.

[p. 17]

Radermacher:

Ich hoet jüs vertille, dat der Scherong wir in de gägend is. Häe hei e paar daag geläe de zöster va der Bernaad Mager opene boeisch getroffe, wiej diej nò Botsched gong mit ene körf mit geld vör an de Abtiste der pach te betale De halfesche kant der Scherong nit en vroaget of häe good bekant wòr opene boeisch Doew zaat der Scherong: ‘jò!’ komt mer da goan ich mit üch en ich zal uch och der körf drage; Dan hoofder och neet bang te zieë, en wiej ze oet der boeisch ginge doew zaat der Cherong: Hei halfesche, hei is der körf mit geld: tägenöch han ik nüks, mè waal tägen ür broor. Doddem de komplimente en zaddem: der Scherong hei öch der körf gedrage. Der könt öch wel dinke wat diej zich vervieret.

Ich han och gehoeët, dat der Mager öm der öschte Zondeg van der mond op 'n drische hat voetgejat, wente könt mit broed en botter vur de de örm Lüj. Dat is 't, wat der Scherong täge der Mager hat.

Schins:

(Schins trökt de schower op) 't ka jo zieë.

Radermacher:

En dan och Schins dit nog. Op Bellet is nit i woed gehandelt. Dò is landsem en mit veurbedaat gewirkt wòde. Dat mot ene dörchdräeve spitsboof gedoa ha. Andesch moet häe ezoe temidsen op der dag gezieë zie wòde.

Schins:

Ich veul neet völ vör dat Bewies!

Radermacher:

Där völt nörgens get vör es vör öch! Väer trikke os gehalter neet vür nüks. Vör mich is de hoopzaak: Räet en geweete, zaddär, waddäer wilt.

Schins:

... en waddäer zit bin ich al lang gewest! Wat han ich mit öch te make?

Där mingt daddäer alling verstand hat.

Radermacher:

Alling verstand? Däer had och verstand. Där broekt 't mer neet. Me mot alles onderzeuke Schins. 't Geet op Lâeve en doed. Hatsegenrò deed de oetspròk wiej vär 't ön veurzage.

Schins:

Där döt jüs ofwent der Scherong ene Bokkeriejer wür!

Radermacher:

Nee! dat is e neet. Häe is gene Bokkeriejer, mè häe hat waal bokkeriejesch-maneere -

En dò gilt 't zich vör.

Vär zolle zie wie 't oetkönt en wä van os twei räet hat.

(Allebei aaf).

[p. 18]

2^e Sän.

(Scherong könt oet gen schür mit 'ne dikke prenkel).

Scherong:

Däe Rademèker is gevärlich! Went ich'm nò jeug en 'm mit dizze virling..

't Is jòmer dat der Schins bei 'm is.

Ze gönt richte nò Räet en geweete, ha, ha.

(wörpt der prengel e weg!)

Dizze naat wòr 't kòt! 't Schoedert mich nog. Ich ha fieber! Ich hoet ömmer de kinger kriesche -

Ich han dat ins gehoet an der Willem zien hoes - kriesche en bäene Van doew aa hür ich 't in der schlòp en makt 't mich wakker, van doew aa wiej der Willem wòd vasgezat i ge Pannes, wiej ich die keu va Bellent haw kapot gestäeke en der Willen wòd veroerdilt.

Ich veul, dat ich krank wäet.

In der schlop reupt Kain! Kain! Da veul ich wie ze mich schnappe en mit hön metser mich bedreue en zage: dat is vür die keu, dat vür der Willem, dat vür Bellent!.. Bellent!... Ah... wie dat kieschet, wiej de vlamme vlòge! Ich zoog 't va gene heiknip. Dat wòr 't schönste wat ich meläve gezieë han. 't Vür ging dorch gen Panne oet. Der wink worp 't wiejer. De vlamme schlooge de Högde i Abscheulich fie!

Wie Sodema esö brong 't op Bellent!

En dan dat Brölle va die keu! en 't vlooke van de Lüj. Bekans wòr 't mich mislukt va wäges de Hón - Wä ginne Hond ka howwe, dat dä zich 'n Huntje hilt. Die hent mich eminnigmòl verdräve.

't Is alles verbei!...

Op Bellent lieje de ruïne övveree en dò lans geht der Häer Bernaad Mager en zökt va woeë dat ongelök ösö plötslich oet de wolke veel.

Haha! Küt ich dich dat ins zage Mager: die keu, dat wòr vür die Schläg wies te mich i gene kelder trofs. - Der brand, dat is, vordastemich nüks gofs der öschte Zondeg van der mond wenste wie ne Sinterklòs op 'n drische de örm Lüj broed en botter braats en mich voetjoogs. Lòt ze mer zeuke nò der Dieder. Ze motte loes zieë vör mich te pakke te krieje.

Went ze der Willem weer pakkete!

Alle deuvele in de hil! Häe mös hange en zieng vrau en zieng kinger?....

Wie zölle ze'm dat bewieze?

Bewieze?

(dò laacht e mit!)

Veur twei Jòr tüggeteter twei tägenem Kan dat och noe neet. Bin ich 't da schood? Bin ich 't geriet? Hat mich me lâeve inge geholpe.

[p. 19]

Drieve mich neet de Lüj en jage ze mich nit wie 'n deer? Mich aagäve? vür die vrau en die Kinger? oet angs vür dat kriesche, wat ich hür in der schlòp?... Ha! ha! kingerei da wür ich der Scherong neet mie!

Wä künt dò, der schweegervadder van der Willem mit der Willem zing kinger?

... Ich mot e weg. (löpt 't öschte nò links, da wir trök no gen schür i)

3^e Sän.

(D'r Mainz könt op met 3 kinger).

Anneke:

Groetvader könt der papa noe nit mieë?

Mainz:

Kink schwieg, dat bringt mich oppene kirkef - Örme Willem, örm Threes!

Hüj zal de richtbank bei-ee-kòme.

(richt zich nò 't krütz)

Häer Jezus, hüj wäet dat schrikkelich geriet gehowe. Jezus an 't krütz, doe bis zelver onschöldig veroerdilt. Van doew aa spräeke ze Räet onder die Krütz.

Häer Jezus! ich bin hei kòme mit dis Wörmkere va Kinger. De modder likt schwoerkrank dò neer va Leet. Vär werpe os hei neer oppen knee. Hent vār owesch get verdint, da erbarm dich doch ōvver dis Kingerkere, dis onschöldige Kingerkere en gäf hön der papa weer. Twei Jòr zoot der Willem onschöldig vas. Häer Jezus, went ze'm veroerdeele, maake ze'm doet, doet an de galg.

ö Kink:

Groetvadder neet doed, vär willenes bäne, dat der papa neet doed gemakt wet.

Mainz:

Häer Jezus, des doe gekräsche has bei 't graf van dienge Vrönd Laatzaroes, erbarm dich övver os.

Kinger:

... erbarm dich övver os.

Mainz:

Häer Jezus, des doe der blinge, däe öm erbarmung reep, has gehilt.

Häer Jezus, help os!

Kinger:

Häer Jezus, help os!

Mainz:

Häer Jezus, des doe bis gegeeselt en mit Dön gekrünt...

Häer Jezus des doe ezögaar de Vrolüj op dinge Krützweg has getrüst.

Häer Jezus, help os!

Kinger:

Häer Jezus, help os!

[p. 20]

Mainz:

Häer Jezus, des doe an 't krüts der Schächer has vergäve. Häer, dä Schacher wòr schöldig, der Willem is onschöldig.

(Stòn op.)

Jò - ich weet 't gans goot! doe zöls os helpe... gans zieker!

Kingerkere, da könt der papa och wir trök!

ö Kink:

Groetvadder, da spälever op zienge schoet!

2e Kink:

Groetvadder, da geeten och nit mie voet!

3e Kink:

Groetvadder da wet de mama och wir bäter!

Mainz:

Komt kinger nò de groetmodder - de groetmodder waat op üch!

(Mainz lit ö kink 't krütz pütsche en 't kink röpt:)

Herregôttche help ös. - (Aaf.)

4^e Sän.

(Der Scherong könt oet de Schür).

Scherong:

Örm Kingerkere, ür bäent neet vergefs: Häer Jezus, zaate ze, das doe der Schächer...?

(kiekt op nò 't Krüts)

Häer Jezus, zots doe mich könne vergäeve? Zow nog gnaad zieë.. en went ich alles good maket. (Werpt zich oppen knee) Jezus help mich örme Schwerver in dis litste daag. Schoer wòr mie läeve. Schoerer wet 't ing... der doed! Häer Jezus help mich! Häer Jezus erbarm dich övver mich!

Minge wäg wet ene krützwäg wie dä va dich Ich hür 't volk al schreie: An de galg middem... dä schoeft, dä jauner!

Wat

(springt op)

... bin ich ene schoeft... ne jauner en wat ziddär? Ziddär bäter es ich...

Ich veul 't Fieber in der kop... 'i Fieber makt mich krank en doed... doed!

Sterve? der doed...? dal is 'm; dò! der doed.

(löpt aaf ömdat e mingt der doed te zie, ne man mit e zessele).

5^e Sän.

Twei nòbere koame op, inge mit e zessele.

Da koame der Vogt mit de schäepe en gunt lands, nò ge Pannes. -

Donò 't ing va 't 2e bedrief.