Verzamelde werken 1944-1945

[p. 180]

28. Hoe dr. K. Dijk over het verbondskind Cham dacht^1.

Men weet, dat in de eindelooze (en de aandach t van het eigenlijke geschilpunt feitelijk afleidende) debatten over het verbond onophoudelijk gesproken wordt over Ismaël en Ezau.^2. Zijn ze bondelingen of niet? Zij zelf?

De ‘vrijgemaakten’ zeggen: ja. De ‘synodocraten’ zeggen: neen; tenminste, als ze de woorden serieus nemen, hetgeen ze overigens maar zelden doen.

Het heeft mij altijd verwonderd, dat laatstgenoemden niet even breed over Cham spreken. ‘Gij, die (...) den geloovigen Noach zijn acht zielen (onder welke Cham) hebt behouden en bewaard (...) door hetwelk de doop beduid werd...’.^3.

Toevallig vond ik een Standaard-nummer^4. van 30 october 1926. De dagen van Assen. Daarin een ‘meditatie’ van dr. K. Dijk. ‘Voor hart en leven’. Tekst: Genesis 6:9,10. Onderwerp is: Noach, ‘een rechtvaardig man’. We lezen nu:

Ook zijn gezin heeft kennis aan 's Heeren genade, en volgt de voetstappen van dezen groote in Zijn koninkrijk. Dat blijkt ons uit de wijze, waarop het elfde vers begint. Dat vangt aan met een tegenstelling: maar de aarde was verdorven voor Gods aangezicht. Dat begin is dus een contrast, en een scherp contrast met wat eraan vooraf gaat. En wat gaat eraan vooraf? O zeker: Noach wandelde met God. Maar ook: en Noach gewon drie zonen. Sem, Cham en Jafeth. Op die vermelding volgt pas: maar de aarde was verdorven, en door zóó de tegenstelling te plaatsen, en de zonen van Noach te noemen vóór de verdorven wereld, trekt de Schrift niet alleen een scherpe scheidingslijn tusschen de wereld en Noach, maar ook tusschen de wereld en zijn gezin. Het gezin behoort tot die wereld niet. Zijn zonen zijn in het verbond der genade. Zij zijn erfgenamen der belofte. God volgt ook hier de lijn der geslachten, en daarom vindt niet alleen Noach, maar ook zijn gezin redding in de ark der behoudenis.
Zoo ziet ge hoe Gods verkiezing werkt.
Hoe Zijn genade zich in deze wereld openbaart.
Zij grijpt niet den een hier en den ander daar.
Zij gaat niet willekeurig te werk.
Zij verwerkelijkt zich in het verbond der genade, en de goedertierenheid des

1. Uit: De Reformatie, 20 juli 1945.

2. Zie onder meer: Gen. 16 en 25.

3. Aanhaling uit het gebed in het doopformulier van de Gereformeerde Kerken.

4. De Standaard, was het in 1872 door dr. A. Kuyper opgerichte antirevolutionaire dagblad, dat in gereformeerde kring veel gelezen werd. De verschijning van het dagblad moest wegens papierschaarste in 1944 gestaakt worden en het verscheen na de oorlog niet meer.

[p. 181]

Heeren is van geslacht tot geslacht. Noach wordt met zijn gezin behouden, en nog bevestigt Hij Zijn verbond van kind tot kind. Hij zegent de kleinen met de grooten, en u komt de belofte toe en uw kinderen.

Dat was zoo de gewone woord-cadans in de dagen van Assen.

Kom daar nu eens om?

Tegenwoordig luidt het:

a)	aan de verworpenen geeft God geen beloften (dezelfde dr. K. Dijk, volgens Reformatie-Stemmen^5.);
b)	alleen de verkoren zonen van Noach zijn, strikt genomen, in dit verbond;
c)	verkiezing en verbond vallen samen, daarom moet gij dien Cham maar schrappen.

Ik denk, dat dr. K. Dijk gemakshalve maat ‘de uitzonderingen heeft verwaarloosd’, om met een bekend praeadvies te spreken.^6.

Maar dan is hij even tegenstrijdig als dit praeadvies.

5. Zie: tekst 6, noot 24.

6. Praeadvies, pag. 20.