Verzamelde werken 1940-1941

[p. 250]

37. Misverstand^1.

In ons nummer van 12 Jan. j.l. schreven we, naar aanleiding van een bewering van het ‘Jongelingsblad’, dat de classis Drachten - in de bekende kwestie^2. - kerkrechtelijk onjuist gehandeld heeft, en dat ik ‘ook uit de kringen der bondsleiding dit ronduit had hooren verklaren’.^3.

Dat was 12 Jan.

Op 12 April sprak ik den bondsvoorzitter,^4. die de vrees uitte, dat men zou gaan denken, dat hier door mij geput zou zijn uit particuliere mededeelingen, in mijn tegenwoordigheid door hem gedaan in besloten kring.

De voorzitter van den bond had niet tot 12 April behoeven te wachten, om mij dit te zeggen. Want natuurlijk is er van een putten uit dergelijke gesprekken geen sprake geweest.

Men behoeft dus noch den bondsvoorzitter, noch mij te verwijten, dat we ons boekje te buiten zijn gegaan.

Overigens moet me nog iets van het hart. In dezelfde week, waarin ik het bovengemelde schreef, heeft de bondsvoorzitter, schrijvende in ‘De Standaard’, beweerd, dat in de geschiedenis van ons blad, ook wat aangaat de laatste redactiewijziging, ‘paleisrevoluties’ zouden zijn opgetreden.^5. Ik heb mijn bezwaar daartegen niet particulier op 12 April, maar publiek in ons nummer van 19 Jan. bekend gemaakt.^6. Mijn bezwaar was: a. dat de schrijver in ‘De Standaard’ hier mòest geput hebben uit particuliere, en dan eenzijdige ‘informaties’; want over de geschiedenis der laatste en voorlaatste redactiewijziging is, niet op mijn verzoek, nimmer iets publiek gemaakt van officiëele zijde. De schrijver - prof. Dijk - moet dus gesteund hebben op wat hem in een particulier gesprek was meedegedeeld. Bovendien: b. het bericht was onwaar; paleisrevoluties zijn er niet geweest.

We hebben zoodra prof. Dijk zich rechtstreeks tot ons wendde, het misverstand dadelijk weggenomen; we hopen, dat hij het nu eindelijk ook eens doet,

1. Uit: De Reformatie, 19 april 1940.

2. De kwestie-Drachten. Zie pag. 25.

3. Zie: De Reformatie, 12 januari 1940 (‘Persschouw’).

4. Prof. dr. K. Dijk.

5. Zie: De Standaard, 6 januari 1940 en pag. 74.

6. Zie pag. 74, 75.

[p. 251]

en ons antwoord geeft op wat we 19 Jan. opmerkten aan zijn adres. Anders zou hij de gelegenheid tot verder broederlijk persverkeer bemoeilijken.^7.

We zullen alsnog uitzien. Ik kan nog opmerken, dat mijn stukje over die ‘paleisrevoluties’ door mij geplaatst is, nádat ik uitdrukkelijk van onzen uitgever,^8. die heel de historie heeft meegemaakt, bewilliging en medewerking had verzocht en verkregen. Als prof. Dijk mij zonder antwoord laat, dan laat hij den Heer L. Smit, Firma Oosterbaan & Le Cointre, eveneens zonder antwoord. Diens weg was inzake de redactiewijziging even eerlijk als de mijne, naar ik meen.

7. In De Reformatie van 26 april 1940 plaatste Schilder volgend schrijven van Dijk: ‘Paleisrevolutie’ in ‘De Reformatie’
De hoofdredacteur van ‘De Reformatie’ heeft mij dringend gevraagd om een nadere verklaring van de zinsnede, door mij geschreven in het Dr B. Wielenga-artikel in ‘De Standaard’ van 6 Januari l.l., n.l. ‘dat “De Reformatie” door verschillende paleisrevoluties gekomen is tot de tegenwoordige eenhoofdige leiding’. Deze uitdrukking heeft hier en daar ontstemming verwekt en tot misverstand aanleiding gegeven, waarom ik aan het dringend verzoek gaarne wil voldoen. Dat ik dit niet eerder deed, is enkel en alleen hieruit te verklaren, dat ik met bovenvermelden zin geen enkele beschuldiging tegen wien dan ook, bedoeld heb en me in dit opzicht heelemaal onschuldig gevoelde. Ik heb alleen willen zeggen, dat ‘De Reformatie’ sinds haar oprichting in 1920 tal van redactieverwisselingen en consortiumveranderingen heeft doorleefd; zelf heb ik in de jaren '20-'25 er vier meegemaakt; later zijn er nog enkele gevolgd en door al die mutaties heen is dit blad gekomen tot zijn tegenwoordige redactie. Meer heb ik niet bedoeld. Allerminst heb ik de laatste redactie-wijziging willen diskwalificeeren of den tegenwoordigen hoofdredacteur betichten van revolutionaire daden of bedoelingen; ik zie het veeleer zoo, dat de ontwikkelingen van ‘De Reformatie’, zij het door meer dan een storm heen, geleid heeft tot het tegenwoordige redactioneele regiment; toen ik hiervoor het woord paleisrevolutie gebruikte, dacht ik aan de veranderingen, welke ik zelf heb doorgemaakt, veel en veel meer dan aan de laatste wijzigingen. Het ware zeker beter geweest, dezen term niet te bezigen, maar Dr B. Wielenga, wien het genoemde artikel gold, heeft terstond begrepen wat ik bedoelde. En mijn collega Prof. Schilder zal, naar ik vertrouw, geheel gecontenteerd zijn met de verklaring, dat in mij zelfs niet de gedachte is opgekomen, dat hij door ‘revolutie’ de hoofdredactie heeft verkregen, en de door mij gebruikte uitdrukking in geen enkel opzicht speciaal op hem sloeg. 't Was een algemeene beschrijving, mij ingegeven door eigen ervaring. De jeugdjaren van ‘De Reformatie’ zijn crisis-jaren geweest; een tijd vol lentestormen, waarover later en veel later interessante mémoires te schrijven zijn. Ik hoop, dat hiermede deze ‘obstakel’ voor goed uit den weg is geruimd. We hebben elkaar veel te veel noodig in dezen verwarden tijd. K.D.’
Schilder voegde er aan toe: ‘Wij danken prof. Dijk hartelijk voor dit schrijven; we zijn er voor wat ons eigen aandeel in de geschiedenis betreft, volledig door bevredigd, en zien uit den afloop van dit ééne geval, hoe goed het werkt, als we elkaar open en bloot onze bezwaren op konkrete punten te kennen geven. Want inderdaad, wij hebben elkaar veel te veel noodig.’

8. L. Smit (1874-1959).