Verzamelde werken 1940-1941

[p. 156]

22. Jaarboek Gereformeerde Kerken^1.

Het Jaarboek is weer verschenen. Zijn plaats in ons kerkelijk leven is wel bekend; de statistiek doet reeds jaren lang nuttigen dienst en kan niet worden gemist. Daarnaast worden allerlei andere bizonderheden gegeven, die van groote zorgvuldigheid getuigen; de lof kan uit mijn pen gerust komen, want de accuratesse is niet van mij, doch van degenen, die in Goes^2. de gegevens van het Jaarboek van dag tot dag bijhouden.

Over het jaaroverzicht is ook dit jaar weer door enkelen geschreven: het zou partijdig zijn.^3. Ik heb de argumenten eens nagegaan, en vond ze òf merkwaardig vanwege de gezochtheid, òf - heelemaal ontbreken. Het heeft mij verblijd, dat er ook anderen zijn, die de bewering van partijdigheid rondweg weerspreken.^4.

Ik ben dan ook zoo vrij, de gemaakte opmerkingen, als niet of niet voldoende ondersteund, naast me neer te leggen. Ik meen, de povere argumentatie van een enkele voor wat die poverheid betreft, alleen te kunnen verklaren, hieruit, dat men niet precies zegt, wat men op het hart heeft. In het jaaroverzicht zijn enkele dingen opgemerkt, die sommigen misschien liever verzwegen achtten. Ik heb ze toch even gereleveerd, omdat ze voor het verstaan van den loop der zaken beteekenis hebben.

Eén der broeders heeft de zaak persoonlijk gemaakt: de schrijver van het jaaroverzicht zou niet anders kunnen, maak nu maar eens een vuist, waar geen hand is. De broeder, die 't zóó zag, heeft zich ook al weer van nadere concretiseering onthouden. Als wij met het oog dáárop eens zeiden: waar geen hand is, valt geen vuist te maken? Laat ons liever zakelijk blijven.

Het merkwaardige van alles is dit, dat men zegt: de schrijver van het overzicht is zelf in de zaken betrokken, derhalve....

Het zou eerst dàn op mijn gemoed indruk maken, indien men generaal liet worden, wat men thans incidenteel laat. Hoevelen zijn er niet, die over dezelfde zaak in twee, drie, vier of meer qualiteiten hebben te handelen, en te rapporteeren?

Wij zeggen er maar niet meer van.

1. Uit: De Reformatie, 23 februari 1940.

2. Bedoeld is: bij Oosterbaan & Le Cointre N.V. te Goes, waar het Jaarboek werd uitgegeven.

3. H.H. Kuyper schreef over Schilders jaaroverzicht in De Heraut, 28 januari 1940: ‘Een Jaarboek, dat voor alle kerken bestemd is, moet niet een propaganda-middel worden voor bepaalde richtingen of persoonlijke inzichten.’

4. K. Dijk kondigde in De Bazuin, 2 februari 1940, het Jaarboek aan, met Schilders jaaroverzicht, ‘dat zeer nauwkeurig is samengesteld, in objectiviteit z'n broederen voorbijstreeft, het merk des auteurs in stijl en vorm kennelijk draagt en ons ook niet onkundig laat, in welke richting zijn gezindheid zich beweegt’.