Verzamelde werken 1940-1941

[p. 98]

12. Boekbespreking^1.

N.a.v. M.J. Koenen/J. Endepols, Verklarend handwoordenboek der Nederlandse taal (tevens vreemde-woordentolk), Groningen, 1940¹⁹.

De negentiende druk!

Maar in die vreeselijke spelling, die ons opgedrongen is^2. en waar we, nu we kinderen hebben, mee ‘zitten’, - anders trokken zich er niet velen iets van aan.

Koenen, de vertrouwde uit mijn gymnasiastentijd,^3. is nu Koenen-Endepols geworden. En de visch is vis geworden. Maar 't boek zelf heeft zijn degelijkheid behouden. Of 't altijd in orde is, als 't met vreemde woorden voor den dag komt? Ik lees: Ky'rië Ele'ïson, en word dus op dat punt wat wantrouwig. En of in paraphrase ‘phrase = taal’ is, betwijfel ik ook; evenals, of paradox van para + doxe = meening komt. Maar waartoe nog meer te vitten? Het geheel is voornaam werk, zeer gemakkelijk in 't gebruik, en van opvallende degelijkheid. Bovendien ontvangt men vijf toegiften: niet alleen de spellingsregels van 29 Dec. '36 (men moet de feiten nu eenmaal kennen), maar ook: uitspraak van engelsche titelwoorden, oost-indische woorden, titulatuur, aardrijkskundige namen en hun geslacht, - de Jordaan heet hier nog altijd mannelijk, de IJsel ook.

Mijn groot respect voor dezen zwaren arbeid. Ik herinner me een vers, in verscheidene lexica kan men 't trouwens opgenomen vinden, waarin bezworen wordt, dat 't maken van woordenboeken nog erger is, dan, laat ons een anachronisme gebruiken, een concentratiekamp. Ik ben geneigd, het element van waarheid daarin toe te stemmen. Te meer daarom bizonder respect voor dat soliede werk.

1. Uit: De Reformatie, 2 februari 1940.

2. De ‘spelling-Marchant’, genoemd naar de minister van Onderwijs H.P. Marchant, werd vanaf 1934 in het onderwijs ingevoerd.

3. Schilder bezocht van 1903 tot 1909 het Gereformeerd Gymnasium te Kampen.