Schriftoverdenkingen. Deel 2 (Verzamelde werken afdeling II)

Soevereiniteit.

Is er dan bij hem een gezant, een uitlegger, één uit duizend, om den mens zijn rechten plicht te verkondigen, zo zal Hij Hem genadig zijn.
Job 33:23, 24a.

Over de woorden, die hierboven staan, met name dan over de vertaling van het laatste gedeelte, lopen de meningen uiteen. Wij denken er niet aan, op dit meningsverschil hier nader in te gaan. Want het is, ook zonder dat wij zulks doen, duidelijk genoeg, wat onze tekst betekent in het geheel van de profetieën van het boek Job.

Het boek Job heeft een prachtige indeling; en het hoofdstuk, waaruit deze tekst genomen is, betekent een nieuwen mijlpaal op den langen weg van Jobs worstelingen. Wij horen, dat Job zijn vrienden bij zich heeft zien komen. In naam kwamen ze hem troosten, maar in werkelijkheid brachten ze door valse probleemstellingen hem al verder van de rechte baan; zulke valse probleemstellingen zijn daarom ook steeds zo'n ongeluk in de kerk.

[p. 174]

Tenslotte kwam hun redenering hierop neer, dat zij Job de scherpste verwijten konden doen: wat moest dié man toch wel een geweldig en verstokt zondaar zijn; want anders zou God hem nooit zo zwaar bezocht hebben!

Welnu, door deze schijn-logica tot het uiterste geprikkeld, begint Job straks in het andere uiterste te vallen: hij beantwoordt hen nu met zijn eigen valse probleemstelling. Job verzekert het: hij heeft volstrekt geen zonde gedaan. Laat God maar eens komen, dan zal Job frank en vrij Hem tegentreden! Laat God maar eens rapport uitbrengen van wat Job gedaan heeft, - het rapport zal gunstig luiden.

En zo staan niet alleen de vrienden, maar staat óók Job zelf het evangelie van de vrije genade tegen.

De vrienden zeggen: voor u is geen genade mógelijk.

En Job verklaart: voor mij is geen genade nodig.

Inderdaad, donkere wolken verduisterden toen den messiaansen hemel.

Maar in zulke uren jaagt de God der vrije genade en vertroosting de wolken weg, en veegt den hemel van het messiaanse licht weer schoon.

Daartoe verwekt de Heilige Geest Elihu, den jongste onder de vrienden. Tot nu toe heeft Elihu gezwegen; maar hij kán zijn gedachten niet langer voor zich houden. Hij móet nu getuigenis geven.

En hoor, nu begint hij met den hamerslag van zijn scherpe kritiek de eigengerechtigheid van Job af te breken. Die der vrienden zal God zelf straks breken.

Het mooie daarbij is, dat Elihu dan niet pas aan het eind van zijn betoog het messiaanse licht laat schijnen, doch dat hij aanstonds in het begin van zijn rede zijn vonnis over Jobs geloven aan een eigen gerechtigheid afleidt uit het messiaanse licht zelf: men kan niemand grondig bestraffen, tenzij uit het evangelie en het verbond.

Hoor, zegt hij, op EEN manier zou het nog in orde kunnen komen voor Job: wanneer er een ‘gezant bij God is, een ‘uitlegger’ of ‘tolk’, ‘één uit duizend’.

Een ‘gezant’ moet er komen. En die moet niet zijn een gezant van Job tot God, doch van God tot Job. En kijk, daar ligt al aanstonds Jobs hoogmoed verslagen. Job heeft gezegd: laat God maar eens komen, ik zal wel tot Hem naderen! Maar Elihu repliceert: het zou al wel een heel grote genáde zijn, als God iemand van zijn kant naar

[p. 175]

Job toe komen liet. Daar verzinkt de trotse Job in het niet: deze boodschap is even beschamend voor hem, als het eens beschámend was voor den deftigen generaal Naäman, zijne excellentie, dat de profeet in dat kleine Hebreeënlandje, de profeet Eliza, niet zelf in eigen persoon met staatsie den generalissimus der Syriërs tegemoet ging, doch zijn knecht naar hem toe stuurde, om te vragen wat hij wilde. Het was vernedering; maar toch ging de deur der genade open.

‘Uitlegger’ of ‘tolk’ noemt Elihu in de tweede plaats den man, dien Job nodig heeft; en ook dat breekt Jobs hoogmoed. Job heeft gezegd: laat God maar spreken, ik zal wel op al zijn woorden antwoord geven kunnen. Dwaas, die gij zijt, - zegt nu Elihu, - het zou al een hele genade zijn, wanneer God een tolk op u afstuurde. Rechtstreeks met God spreken, dat zal Job niet gelukken. Als God dat zou doen, zouden Jobs oren tuiten, en zou hij vergáán. Er moet een tolk zijn, niet zozeer om Jobs woorden bij God te verklaren, als wel om Gods woorden aan Job te verklaren. Het is al weer vernederend, maar toch, dát zou toch nog de weg zijn, waarop Gods genade zich aan Job bewees.

En dan eindelijk, - deze tussenpersoon moet ‘één uit duizend’ zijn, d.w.z. een wónder en een geschenk van wonder, onverwacht, onverdiend, onmogelijk bij mensen, in zijn verschijnen en dus in zijn verschijning zeer opvallend. Hij is niet zó maar......voor het grijpen. Als hij komt, zal ieder zich moeten verbazen.

Hier heeft Elihu aan Job de soevereiniteit van den Messias gepredikt.

Wij weten, dat Christus degene is, op wien deze woorden hopen. Hij is allereerst Gods gezant en tolk tot ons. En wat doet Hij voor ons? Job heeft gezegd: God moet mij mijn deugden belonen, daar heb ik recht op. Elihu geeft tot bescheid: u moet uw plicht verkondigd worden: daar heeft God recht op. De soevereiniteit van God moet u weer gepredikt worden, en gij moet ze aanvaarden tot de diepste en laatste consequenties toe.

Welnu, zo heeft ook Christus de soevereiniteit van God niet alleen gepredikt, maar ook in zijn verschijning zelf haar gehandhaafd. De middelaars-gedachte is van die soevereiniteit gedragen, draagt ze uit naar buiten. En ze is een boodschap van álle bijbelboeken en van álle mensen-, en dus ook Christus-tijden en -bedelingen. Eer wij Christus als gezant van ons bij God zien, en als tolk voor ons bij God, moet Hij eerst door ons aanvaard zijn in zijn soevereine ma-

[p. 176]

jesteit, die Hem ontvangen laat als den éne uit duizend, met een wonderlijke, ja bovenmenselijke kracht toegerust, onvindbaar, behalve dan voor God, en dus primair komende van God tot ons.

Zó slechts komt er de genade. Maar dan een genade, die het wonder in zich niet weerspreekt of ontkennen laat, wijl al haar beloften bevelen zijn, en al haar genadegeschenken vertoningen van Gods pure soevereiniteit.