Schriftoverdenkingen. Deel 2 (Verzamelde werken afdeling II)

Drinken van de wateren beneden.

De wateren maakten hem groot, de afgrond maakte hem hoog: die ging met zijn stromen rondom zijn planting, en zond zijn waterleidingen uit tot alle bomen des velds......Zijn hart verhief zich over zijn hoogte......Daarom gaf Ik hem in de hand van den machtigste der heidenen......Ik dreef hem uit om zijn goddeloosheid......opdat zich geen waterrijke bomen verheffen over hun stam, en hun top niet opsteken over het midden der dichte takken, en geen bomen, die water drinken, op zichzelf staan wegens hun hoogte: want zij zijn alle overgegeven ter dood, tot het onderste der aarde, in het midden der mensenkinderen, tot degenen, die in den kuil nederdalen.
Ezechiël 31:4, 10, 11, 14.

De profeet Ezechiël zegt in hoofdstuk 31 Egypte het oordeel van den Heere aan. Groot is Egypte en geweldig; toch is een ‘haastig verderf’ over volk en koningshuis beschikt.

Waaraan die komende ondergang van het trotse wereldrijk te wijten wezen zal? Aan den hoogmoed. Immers, de koning, Farao, in zijn eenheid met het rijk gezien, is te vergelijken met een cederboom op Libanon. Breed en geweldig is zo'n ceder: zijn takken slaat hij uit naar alle kanten, en vele kleine levens kunnen in zijn schaduw rusten, in de bescherming van zijn lover veilig slapen. Maar de cederboom wordt straks geveld, omdat hij tegen den hemel pochte.

[p. 147]

En waarlijk, niet slechts deze éne boom moet vallen. Daar is een woud van trotse bomen: en heel dat woud wordt omgekapt.

Een woud van grote bomen. En een mooie tuin, een hof van God, een Eden, - onder dit prachtig volgehouden beeld stelt de dichter de ‘grootmachten’, de soevereinen van de wereldrijken van zijn dagen voor. Hoe groot ze zijn, en welk een lust voor de ogen! Want wat wij noemen: ‘de gemene gratie’, dát heeft hen allen groot gemaakt. Een hof van Eden, al die hoge bomen, een Godstuin, een park van weelde en lust!

Maar vérder gaat de beeldspraak nog. De profeet toont ook, hoe het kwam, dat die ceders wiesen. Gelijk de bomen in het oerwoud diep hun wortelen in de aarde slaan, zo zuigen ook die bomen in den hof van God, die ‘Eden-bomen’, hun water uit de diepte. Ze slurpten water ‘uit den diepen afgrond’, de z.g. ‘oerzee’. Dat is, in dichterlijke beeldspraak, een brede waterstroom, diep onder de aarde. Een stroom, die nooit verdroogt, want hij is even oud als de wereld zelf. Een boom, die daaruit wordt gevoed, komt nooit te kort, en gaat niet op en neer met de wisselingen van den regentijd of de perioden van langdurige droogte. Zijn schoonheid is constant. En zó schoon was nu farao, zó schoon dat hele woud van reuzen.

Toch wordt die boom geveld. En heel dat woud. De Eden-bomen geeft God prijs; 's Heeren stem ontbloot het woud van God, het woud van creatuurlijke heerlijkheid. De hoogmoed wordt daarin gestraft: de bomen slurpten wel water uit de diepte, maar bekenden niet, wat het was: te drinken uit de hand van God. Zij deden alsof de oerzee gelegd was door henzelf, alsof zij leefden van zelfontsloten bronnen. En zij vergaten, dat men in deze wereld slechts blijvend uit de oerzee, uit de gaven van Gods schepping drinken kan, wanneer men tévens drinkt uit de fonteinen des heils, uit de gaven der hérschepping; uit die ándere bron, die geopend is in de verlossende genade, welke Israël kent in den Messias, die straks komt. Slechts die Messias breekt den hoogmoed, want Hij laat ons voortdurend zien, dat men bij Hem slechts leeft uit het van boven af ingrijpend wonder. Het wonder, dat de gebroken creatuur herstelt.

Ja, wat dat wónder aangaat, - de profeet Ezechiël kent tweeërlei waterdrinkers, en tweeërlei waterbron. De éne waterbron, dat is de ‘oerzee’, diep en donker, daar ónder. De ándere waterbron, die is ontsproten uit het binnenst heiligdom van Ezechiëls tempel; uit het heilige der heiligen, waar Jahwe zijn woning heeft. Want uit dat binnenst heiligdom van den messiaansen tempel ziet de profeet van

[p. 148]

onder den drempel water vloeien. Dat water vliet van boven naar beneden, naar de stad der mensen toe, naar Gods en hun ‘Jeruzalem’. Het drenkt die stad van Gods verbond, en komt zelfs naar de Dode Zee, en maakt haar wateren gezond.

Niet waar, dat is een tegenstelling, die wel zeer aanschouwelijk voorgedragen is. De oerzee van beneden, de andere stroom van boven. De oerzee uit den diepsten afgrond, de andere zee uit een tempelhuis, waar anders nooit een bron ontspringt. De oerzee, natuurgeschenk, maar onvoldoende tot een eeuwig zelfbehoud. De andere stroom, fontein van vrijmakende genade, behoudend wie er zich uit drenken laat, sanerend wat verdorven is: tot zelfs die Dode Zee. De oerzee: bron van ‘God’, zijn wateren voedend een hof van ‘God’. Van God; alleen maar ‘Gód’. Maar die andere bron: geopend uit het huis van God den Heere, van God Jahwe, in het verbond van zijn genade. De éne bron ten dienste van de bomen van den ‘Libanon’, de ander voor de burgers van de stad ‘Jeruzalem’.

Waarlijk, al de rijkdom van de schepping, zover hij ons nog werd gelaten, wordt slechts ‘bezit’, niet voor de pronkstukken in den hof van ‘God’, doch voor geborenen in de stad van God den ‘Heere’, de stad van God ‘Jahwe’. Zij drinken van de wateren van beneden, want alle schepsel Gods is goed; maar het wordt bij hen geheiligd door Gods Woord en door gebed. En dat is het water, dat ontsproot uit het tempelhuis, het Huis des ‘Heeren’, heel hoog daarboven.