Schriftoverdenkingen. Deel 2 (Verzamelde werken afdeling II)

Boven grafschennis en testamentopening.

Petrus zeide......ik heb nooit gegeten iets dat gemeen of onrein was.
Handelingen 10:14.

Vals was de houding van de farizeërs tegenover het verleden niet alleen, maar ook tegenover hun tijdgenoten, die ieder weer een eigen kijk op het verleden hadden. De farizeërs bleven enkel negatie. Zij stonden negatief niet alleen tegenover hen, die plomp-

[p. 144]

verloren het graf van de profeten schonden, maar ook tegenover hen, die voorzichtig het testament van die profeten wilden openen en lezen. Maar zie, - waar deze bloot negatieve houding typerend is voor de farizeërs, daar heeft de Christus, die de farizeërs komt bestrijden, het tot zijn taak gerekend, tegenover hún negatieve gebrek nu zijnerzijds de recht positieve houding te stellen. Een houding van vervúlling, van vólle positiviteit.

Christus toch wil de farizeërs niet alleen bestrijden, maar ook overwinnen. Hij wil uit zijn volheid ook voor velen uit de farizeërs door eigen gehoorzaamheid bij God verzoening vinden.

Daarom plaatst nu zijn dadelijke en lijdelijke gehoorzaamheid zich immer positief tegenover het graf én tegenover het testament van de profeten. Tegenover hun graf: hun nagedachtenis heeft Hij in ere gehouden. Dat is zijn positieve houding tegenover de grafschennis. En wat hun testament betreft, heeft Hij het niet gelezen, en tot de laatste letter ten uitvoer gelegd? Dat is zijn positieve houding tegenover de testamentopening.

Maar nu nog één stap verder: die pósitieve houding naar twee zijden is bij den Christus niet slechts tot volkomenheid gebracht, doch ze is ook in de éénheid van zijn ondeelbaar-éne verlossingswerk gegrond. Hij heeft de gedachtenis, het graf van de profeten juist daardoor en ook dáárdoor alleen geëerd, dat Hij hun testament geopend heeft, en het volmaakt ten uitvoer lei. Hij heeft het profeten-testament zó goed vervuld, dat hij, hun graven erend, zijn eigen graf zich hoorde wijzen bij de goddelozen.

Hebt gij wel eens gelet op die naïeve uitspraak, die Petrus doet, als hem in een gezicht getoond wordt, dat hij voortaan met het Evangelie óók naar de heidenen mag gaan? Hij ‘ziet’ een laken, dat door een onzichtbare hand uit den hemel wordt neergelaten, en ontdekt daarin allerlei dieren, die volgens de wet van Leviticus 11 en Deuteronomium 14 een behoorlijk kind van Abraham niet eten mag. Toch zegt een stem, dat hij wél eten mag, ja, eten móet van dézen voorraad. En hoor, nu zegt dat grote kind, die forse Simon Petrus, die volwassen man, die drie jaar lang dag in dag uit heeft gewandeld aan de zijde van Hem, die door de farizeërs als revolutiemaker is gekruisigd: dat zal ik niet doen, Heer; ik heb nog nimmer iets gegeten, dat gemeen of onrein was.

Dit was geen wel-overwogen argument in een zorgvuldig opgestelde advocatenrede ter ontzenuwing van de farizeeuwse aanklacht, dat de Nazarener revolutiemaker was geweest. O neen, het was een

[p. 145]

naïeve onopzettelijke mededeling van een feit. Maar juist daardoor spreekt ze ons zo bijzonder toe. Ze geeft ons zó ineens een blik in de leefwijs van den kring van Christus en zijn jongeren, drie jaar lang. In dezen kring is blijkbaar nimmer iets gegeten, dat naar de wet verboden was. Dat was daar zo de regel. Later zou Nicolaus de ‘adiaforie van spijs en leefwijs’ preken: het kwam er niet op aan. Maar Christus dacht er anders over. En dit toont ons nu, dat Christus bóven het niveau van grafschennis en van blote of aanvankelijke testamentopening is uitgegaan. Ach, hoe vaak zei Hij niet tot de farizeërs: wat den mond ingaat, verontreinigt den mens niet, het komt niet aan op het uiterlijke in de reiniging, en: alle schepsel Gods is goed? Dat was de daad der ware testamentopening. Want door de wet der schaduwen te ontdoen van de vleselijke uitlegging van de farizeërs, heeft Christus weer den wáren zin van het profeten-testament ontdekt, en aan zijn volk gepredikt. Maar tegelijkertijd eerbiedigt Hij de graven der profeten. Hij bouwt niet ruwweg over die graven heen, maar bouwt in het verlengde van die graven. Eerst wanneer álle profeten zijn vervuld in Christus zelf, en de ‘bedeling’ van de schaduwen, en van de profetie, tot haar wettig einde is gebracht in Christus, eerst dán zal Hij den nieuwen tempel bouwen, waarin men álles slacht en eet, wat God bereid heeft.

Die Christus is daarin dan ook tot zaligheid voor ons. Hij heeft het verdragen, dat de farizeërs, die zelf de graven der profeten het diepst geschonden hebben met hun gemeen versiersel, Hem zelf als schender van het graf van Gods profeten een graf onder de boeven wezen. Hij heeft het verdragen, dat de schriftgeleerden, en de priesters, die het testament van de profeten steeds ten onder hielden, wijl zij het Nieuwe Testament, waarom de profetie geroepen had, ten ónder houden wilden, Hem zelf, den Christus, aan de schandpaal sloegen, bij de gevloekten, die geen testament rechtsingang kunnen bezorgen, wijl zij gevloekt zijn. Maar in dit alles heeft Hij lijdelijk en dadelijk gehoorzaam ons verlost, en ons geleerd, dat een positieve houding tegenover de grafschennis nooit zal te scheiden wezen van een positieve houding tegen de testamentopening. De enige wijze, om het graf van de profeten in ere te houden, is deze, dat men hun testament vervult; dat men de doden bij de doden laat, maar met den Eeuwig Levende zich op zijn weg, die óók hún weg was, begeeft. Het Oude Testament kan men slechts eren, door het Nieuwe in te gaan. Den dag van heden alleen eren,

[p. 146]

en ook het graf van zijn vader en zijn moeder en van de groten in de kerk, indien men haastig zoekt naar den jongsten dag.

Kom Heere Jezus, ja kom haastiglijk.

Die kreet bewijst, dat Christus heeft gewonnen. Want Hij is de concreet geworden eenheid van de gehoorzaamheid ten aanzien van de grafschennis en de testamentopening. Gehoorzaamheid - óók in de kerk van Christus nu.

Ja, Ik kom haastig. En Mijn loon is met Mij. -

Die belofte bewijst, dat Christus ook de zijnen overwinnaars maken wil. Zijn loon is met Hem: de graven der getrouwe getuigen, wien men vanwege hun christelijke testament-opening den smaad der grafschennis durfde aandoen in anti-christelijke revolutie, Hij zal ze openen, hun naam rechtvaardigen, en rechtsingang verlenen tot aan de kwesties van de haren van hun hoofd. Want zij staan met ál het hunne in zijn eigen testament: gegevenen des Vaders.