Schriftoverdenkingen. Deel 2 (Verzamelde werken afdeling II)

[p. 139]

De consequentie van den ‘Vader-Zegger’.

Want in de wet van Mozes is geschreven: gij zult een dorsenden os niet muilbanden. Zorgt ook God voor de ossen? Of zegt Hij dat ganselijk om onzentwil? Want om onzentwil is dat geschreven; overmits die ploegt, op hoop moet ploegen, en die op hoop dorst, moet zijn hoop deelachtig worden.
1 Cor. 9:9, 10.

In het lichten laten van den vrede over héél den verbondskring, in het uitwerken der sabbatsgedachte in het hele óngedeelde leven van ál Gods voor rust verkoren werkers, tot over de grenzen van het bondsgebied - de vreemden! - zelfs, is God de Vader consequent, zo zagen wij reeds.

Welnu, wijl Hij het is, als de eerste, daarom kan het geloof dóór Hem tevens zijn, als tweede. ‘Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst lief gehad heeft.’ Wij zijn door Hem consequent, omdat Hij eerst in consequentie zich aan ons geopenbaard heeft.

Zie het maar aan de manier, waarop Paulus gebruik maakt, in het Nieuwe Testament, van de bepaling uit het Oude Testament, dat men een os die dorst, geen muilband aan mag leggen. Paulus leest dat, en staat er even bij stil. Hij vraagt: wat dunkt u, goede mensen? Zou God, als Hij een bijbel schrijven laat, nu een heel bepaalde verordeningen-reeks hebben bedoeld, en gegeven, die zich alleen, uiteindelijk, met beesten bezig houdt? Zou God inderdaad voor ossen zorgen? Is de bijbel heus een boek, dat men kan opslaan als handleiding voor het boerenbedrijf? Daar is geen sprake van; want in den bijbel gaat het om de openbaring van God in Christus Jezus. En daarom zorgt God wel voor ossen; en Jezus zegt daarbij: en ook voor mussen en ook voor leliën van het veld, en ook voor de haren van ons hoofd; máár - dat is dan nooit om die haren, en om die leliën, en om die mussen, en om die ossen zélf. Want ook die alle zijn niet te abstraheren uit héél dat complex van verbondsverbanden en verbondswoorden, dat God ons afgepaald heeft in zijn woord en in zijn wet. Het gaat ten slotte in dit alles om de eenheid van God zelf, en om de eenheid van zijn volk en om het éne grote geheel. God is consequent hierin, dat Hij zijn werk voor het geheel laat schitteren tot in de kleinste delen toe. De sabbatsgedachte, haar aanvang nemend in den hemel (Exodus 20), gaat dan ook vandaar door tot de aarde (Genesis 1-3); vertoont zich vervolgens weer in den kring van het verbond der genade (Deuteronomium 5); en

[p. 140]

breekt dan daar weer door tot in de verste schuilhoeken van het leven: dagloners, paria's, weduwen, barbaren, en zelfs ossen.

Welnu, nu dan de Vader consequent geweest is in het uitbreiden van die éne grondgedachte over het gánse leven, nú mag het kind, dat door het geloof weer ziet wat Vader doet, en hoort wat Vader spreekt, op zijn beurt óók consequent zijn. Nu kan dat kind dan óók van zijn kant zeggen: zo vaak God over het kleine spreekt, wijst Hij ons daarin op zijn immer gróte éne wet, die óók voor het grote geldt. Zorgt God voor de ossen? Ja zeker, maar áls Hij het doet, dan gaat het in dieperen zin óók om de mensen. Zijn mensen, óók zijn apostelen. En zo komt Paulus tot de conclusie, dat, als het er op aankomt, reeds die oude bondsverordening, dat in den verbondskring voor het stomme beest het loon in het werk gegeven zijn moet, de gemeente den duren plicht oplegt, om dan ook den apostel, die haar het Woord bedient, en zwaar voor haar te zwoegen heeft, een ruim en voldoende loon te geven. Dát is de consequentie van het kind, den Vader-zegger.

En let nu op, hoe prachtig hier de tegenstelling loopt tussen de inconsequentie van den vaderloze, en de consequentie van den vaderzegger. De luie knecht uit de bekende gelijkenis van de talenten kende God alleen als despoot. Hij had dus op eigen standpunt moeten wérken, moeten sláven, moeten zwóegen en niets voor zich begeren. Maar hij kon dat niet, want zijn ‘leer’ maakt zorgeloze en goddeloze mensen. En daarom komt hij juist tot de tegengestelde houding: hij geniet voor zich, hij plukt den dag, en wentelt lui zich in den zonneschijn. Dát was de inconsequentie. Maar Paulus, wetende, dat hij van de gemeente eisen mág het volle traktement, hij laat dien eis op het ogenblik toch liggen. Hij werkt zelf met de handen om een stuk brood, en vraagt geen traktement. Hij zegt alleen maar, dat hij het desverlangd móet hebben.

Is dat inconsequent?

Men zou het zeggen.

Maar het is zo niet.

Want Paulus weet, dat zijn werk nog maar zendingswerk is; en daarom wil hij liever zelf de grootste zwoeger zijn; wijl voor dien grote in de consequentie dat zwoegen zelf met het loon is vereenzelvigd.

Wie ‘Vader’ zeggen kan, die wordt de zwoeger. En wie de rechten van de kinderen heeft, en van de vrienden, en dus mag eten in het huis, die komt vanzelf, vanwege plichtsbesef terecht ‘in

[p. 141]

het veld’, waar het dagwerk in de hete zon doodmoe maakt, en niemand denkt aan feesten (Luc. 16). Want het is onmogelijk, dat wie Christus door een levend geloof is ingelijfd, niet zou voortbrengen vruchten der dankbaarheid. Dát is de consequentie van den Vader-zegger. De éénheid van den arbeid en het loon breidt voor zijn oog zich uit in het kleinste onder hem, in het hoogste boven hem, en in het innerlijkste leven in hem: zijn eigen hart.