Geen duimbreed!

Een synodaal besluit inzake 't lidmaatschap van N.S.B. en C.D.U.

[p. 7]

§ 1. De beslissing der Amsterdamsche synode.

Reeds vóór de zittingen der Generale Synode van ‘de Gereformeerde Kerken in Nederland’ (1936) een aanvang genomen hadden, was uit de kerkelijke pers en uit de dagbladen algemeen bekend geworden, dat bij deze synode waren ingediend onderscheidene ‘verzoeken’ en ‘voorstellen’, rakende vragen van kerkregeering, nopens de ‘Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland’, hieronder aan te duiden als ‘N.S.B.’, en de ‘Christen Democratische Unie’, hieronder aan te duiden als ‘C.D.U.’

Voor wat de redenen dezer ‘verzoeken’ en ‘voorstellen’ betreft, zij hier er aan herinnerd, dat daarin gewezen werd op de noodzakelijkheid van het weren (door de kerken) van beginselen en uitspraken, welke rechtstreeks ingaan tegen de belijdenis, wanneer nl. dergelijke beginselen werden aangehangen door, of dergelijke uitspraken werden vernomen uit den mond van aanhangers der gereformeerde belijdenis, leden eener gereformeerde kerk. Daarnaast werd in bedoelde petities gewezen op de wenschelijkheid van eenheid van handeling in de kerkregeering, op de groote gevaren van bepaalde beginselen der N.S.B., op vroegere besluiten van de Generale Synodes van Middelburg (1933) ter zake van N.S.B. en C.D.U., en van Leeuwarden (1920) ‘inzake het lidmaatschap van organisaties, die staan op den grondslag van den klassenstrijd’, alsmede op de beroering, welke in ons volksleven verwekt is door N.S.B. en C.D.U. Voorts worde, voor wat den inhoud dezer tot de synode gerichte verzoeken etc. aangaat, vermeld, dat gevraagd of voorgesteld werd, maatregelen te nemen, om te komen tot uniformiteit in kerkregeering in dezen, o.m. door het aangeven van richtlijnen inzake tuchtoefening, of om een getuigenis of waarschuwing te doen uitgaan tegen de door N.S.B. of C.D.U. gepropageerde beginselen, of om een aanmaning tot getrouwheid en beslistheid tegen het voortwoekeren van onschriftuurlijke beginselen tot de kerken te richten.

In openbare zitting is meegedeeld, hoe de synode te dezer zake haar beslissing genomen heeft. Via de dagbladpers, die in dezen

[p. 8]

gebruik kon maken van den officieelen persdienst der synode, nemen we hier de door de synode aanvaarde conclusies op. Ze geven allereerst een uitspraak, daarna een aanwijzing voor kerkeraden, hoe ze te handelen hebben met leden, die aangesloten zijn en blijven bij de in genoemde ‘voorstellen’ en ‘verzoeken’ bedoelde organisaties. Aldus:

De Synode,

kennis genomen hebbende van de verzoeken, van de zijde van onderscheiden Part. Synodes en Classes tot haar gekomen;

erkennende, dat we in een tijd van buitengewone verwarring leven, ook in het sociale en politieke leven, waarin allerlei revolutionaire denkbeelden opkomen, ook tot verandering van de huidige maatschappelijke orde, en tot instelling van een anderen staatsvorm; en dat in zulk een tijd ook terecht van de zijde der Synode een woord van waarschuwing en bestiering van het leven wordt verwacht;

gehoord het rapport van de desbetreffende rapporteerende Commissie, besluit:

1.	haar instemming te betuigen met den inhoud van dit rapport, opdat het als leidraad bij eventueele kerkelijke behandeling zal kunnen dienen:
2.	onder verwijzing naar den inhoud van dit rapport uit te spreken, dat er naar het oordeel der Synode geen plaats is voor leden onzer Geref. Kerken in organisaties, die van in het rapport genoemde onschriftuurlijke dwalingen uitgaan, als daar zijn: het ‘leidersbeginsel’, de nationalistische totalitaire machtstaat, en de anti-militaristische verwerping van den oorlog in elken vorm;
3.	vermaant derhalve de leden der Kerken om des Heeren en Zijns Woords wil zich van zulke organisaties verre te houden; en de kerkeraden en andere kerkelijke vergaderingen daarop toe te zien om daarvan terug te houden of af te brengen met de macht, die hun als opzieners van de Kerk van Christus, als haar Koning, gegeven is.

Voorts wijst de Synode nog op de volgende regels voor de oefening van vermaan en tucht:

1.

zorg te dragen, dat in den Dienst des Woords de boven als strijdig met Schrift en Belijdenis afgewezen beginselen als zoodanig worden aangewezen, onder vooropstelling van de ten aanzien daarvan in Schrift en Belijdenis zelve geopenbaarde en door de geloovigen aanvaarde beginselen, en vermaand worde tot geloof en bekeering en ernstig zelfonderzoek ten aanzien van de vraag of de leden der Kerk wel waarlijk Christus hun Koning Zijn eere

[p. 9]

	geven en helpen geven, of zij wel waarlijk voor wat hun plaats in het nationale en wereldleven betreft, naar alle geboden Gods willen leven en alles, wat daartegen strijdt, met gebed en met woord en daad haten, mijden en vlieden, daarin hun dagelijksche bekeering bewijzende;
2.	bovengemelde uitspraak der Synode ter kennis van de leden der Kerken te brengen op de wijze, die elken kerkeraad het meest profijtelijk dunkt;
3.	in alle den plaatselijken kerkeraad bekende gevallen, doopleden en belijdende leden, die bij organisaties, als in het rapport zijn besproken, aangesloten zijn, ten ernstigste te blijven vermanen, dit lidmaatschap om Christus' wil te beëindigen; en
4.	indien zij aan de vermaning zich niet storen, de afhouding van het Heilig Avondmaal te doen geschieden, onder inachtneming van de volgende algemeene regelen: a. elk voorkomend geval worde op zich zelf bezien; b. met name worde erop gelet of de bedoelde kerkleden in woord en daad propaganda voeren voor de bedoelde organisaties, ja dan neen; c. in het eerste geval kan wegens gegeven ergernis de ‘eenvoudige’ afhouding van het Avondmaal, in afwachting van eventueel noodzakelijk blijkende verdere tuchtoefening, spoedig geschieden; in het tweede geval worde zoo lang mogelijk geduld geoefend, waarbij nauwkeurig moet worden toegezien hoe de betrokkene zich overigens in leer en leven gedraagt; d. in alle gevallen worde, vóór de eigenlijke tuchtoefening begint, onderzocht of de bedoelde leden de beteekenis van hun lidmaatschap van genoemde organisaties doorzien; e. bij verwerping van de voortgezette vermaning worde wegens het hardnekkig verwerpen van de vermaning van den kerkeraad, en wegens het alsdan gebleken voeren van onchristelijke leer of leven, censuur toegepast, wederom onder oefening van groote lankmoedigheid met name wat het tempo der openbare vermaningen betreft;

evenwel met dien verstande, dat:

1.	kinderen van niet-geëxcommuniceerde ouders niet uitgesloten worden van den H. Doop, mits voldoende waarborg voor de Christelijke opvoeding worde geboden;
2.	bij de huwelijksbevestiging naar de in het kerkelijk leven geldende regelen worde gehandeld.