Christus en cultuur
§ 1.
Christus en cultuur, - dat thema heeft de geesten bezig gehouden, zoolang het christendom in de wereld een plaats heeft. Of eigenlijk: reeds vele eeuwen daarvóór. Want ‘Christus’ is tenslotte niets anders dan een vertaling van ‘Messias’. En ook in de periode van het Oude Testament, toen de Messias werd verwacht, is over ‘Messias’ (Christus) en ‘cultuur’ nagedacht, gestreden, geprofeteerd, gerebelleerd. En, - indien hetgeen we hieronder zeggen zullen, waar zal wezen, dan zal het eeuwenoude thema de aandacht blijven spannen in vreugde en in smart, tot het einde der dagen toe. De ‘restlooze’ oplossing, ook van de hier aan de orde gestelde vraag, is niet aan den tijd, doch aan den dag, die hem een einde stellen zal, voorbehouden; en ze zal niet langs evolutionistischen weg, doch langs dien der katastrofale parousie van Christus zelf verkregen worden. Daarom zal de gróóte vreugde en de diepe smart om het eind-resultaat van de worsteling om Christus en cultuur te wachten zijn in de voleinding der eeuwen. Men spreekt hier twee geláden woorden uit: hemel - en hel.