Artikel 8.
De Sacra Trinitate Personarum in unica Essentia Divina.
Wanneer we spreken over de Triniteit, dan moeten we aanstonds afwijzen de beschuldiging, dat met het handhaven van het geloofsstuk der Triniteit de wetten der logica overtreden worden. De Drie-eenheid Gods strijdt niet met de formele logica, doch gaat er boven uit. We zeggen niet; 3 maal l Persoon = 1 Persoon, of: 1 Wezen gedeeld door 3=3 Wezens.
De Triniteit is vanouds geleerd in de Christelijke Kerk. De 12 Artikelen zijn daarop gebaseerd. De Vadernaam in de Bijbel kan betekenen: a. De Eerste Persoon, b. het gehele Goddelijke Wezen. Wanneer nu sommige predikanten bij het uitspreken van de zegen over de gemeente slechts den Vader en den Zoon noemen, dan is hier de Vadernaam gebruikt voor het gehele Goddelijk Wezen, en het geheel van de zegen heeft dan deze betekenis: Met de Triniteit kan men slechts contact hebben door den Zoon.
Hoewel we de indeling van Gods eigenschappen in mededeelbare en onmededeelbare verwerpen, kunnen we in dit artikel de term onmededeelbare eigenschappen handhaven, want het gaat hier niet over eigenschappen, die God heeft tegenover de mens, maar over de vraag, of Personen in het Wezen al of niet eigenschappen delen met personen; het gaat hier over eigenschappen binnen het Wezen. Welke betekenis heeft het woord Persona? Men kan zeggen: Een persoon is een met rede en zede begiftigd wezen. Maar zo eenvoudig is de verklaring vaak niet. Het woord persoon wordt in de dogmatiek op zeer gevarieerde wijze gebruikt: prosoopon (masker), subsistentia, huphistamenon, hupostasis, persona, ousia, essentia, quidditas. Hier komt bij, dat de termen vaak door elkaar gehaald worden. Daarom is het voor ons heel moeilijk om die termen te vermijden, maar niet mindér moeilijk is het, om ze goed te gebruiken. We zeggen slechts: Persoon heeft een propria subsistentia. (Substantia is vaak weer een moeilijk begrip, evenals ousia, hupostasis (oorspronkelijk met abstracte betekenis als handeling van het huphistamai) en huphistamenon (concreet). Het laatste wordt vertaald door suppositum, d.i. wat gelegen is onder. De betekenis wordt dikwijls weergegeven door: natuur.
Voor het gemak zeggen we hier: Essentia = 1, Personae = 3. De drie Personen zijn niet maar differentiaties van één natuur, doch zij hebben elk een eigen natuur. Het woord hupostasis komt ook voor in Hebr. 1 ÷ 3; het kan daar zijn: vaste grond (van vertrouwen bv.), en ook: natuur, zelfstandigheid. Wanneer dus gesproken wordt van onmededeelbare eigenschappen, dan wil dat zeggen, dat de Essentia wordt meegedeeld aan drie Personen, dus dat alle Personen deze Essentia hebben, maar dat tevens alle Personen iets eigens hebben, en zo incommunicabel zijn.
Overigens kunnen we gemakkelijker zeggen, wat de Triniteit niet is dan wat Ze wel is.
We noemen enkele ketterijen in dit verband:
| a. | De Sabellianen (Sabellius): Er is maar één Persona Divina, welke nu eens Vader, dan weer Zoon en soms Heilige Geest wordt genoemd (zoals één en dezelfde persoon tegelijk huisvader, arts en belastingbetaler kan zijn). Treedt Hij op als Schepper, dan zegge man: Vader; treedt Hij op als Verlosser, dan heet Hij: Zoon; treedt Hij op als Volmaker, dan noeme men Hem: Heilige Geest. Er is hier dus geen sprake van drie Personen, doch
|
Auteursrecht onbekend