Bovenschriftuurlijke binding - een nieuw gevaar

§ 2. Duidelijke leer?

We hebben bij de vermelding van den tekst der K.V. aanstonds in de pers als onze meening uitgesproken, dat o.i. onze naar Amerika of Canada geemigreerde leden zich nièt kunnen of mogen binden aan de ‘Verklaring van Gevoelen’ (K.V.), die aan de plaatselijke kerken van de Protestant Reformed Churches ter nadere overweging wordt aangeboden, ten einde volgend jaar erover te beslissen, of zij definitief als suppletoir formulier van eenigheid, c.q. als nadere uitlegging der bestaande drie formulieren van eenigheid zal worden aangenomen. Ze kúnnen dat niet - omdat het stuk o.i. niet duidelijk is; en we gelooven derhalve, dat zij het ook niet mógen doen. We meenen ook, dat een kerkeraad, die reeds voor zichzelf die verklaring bindend zou verklaren en haar dus aan de prediking en aan het onderwijs naar de ontworpen redactie zou opleggen, daarmee van zijn kant het tafellaken zou doorsnijden tusschen zich en ettelijke goede gereformeerden, die op grond van wat Schrift en belijdenis hun zeggen, deze verklaring zouden willen tegenspreken.

Tegenspreken - hoe is dat bedoeld?

Wel, men kan een als bindend formulier voorgesteld of aangenomen stuk tegenspreken op twee gronden.

De eerste grond kan zijn: die verklaring is zakelijk onwaar.

[p. 10]

Want aan wat onwaar is, mag niemand zich binden, zich, of een ander.

De tweede grond kan zijn : die verklaring is onduidelijk, verwarrend, de woordkeus is onhelder.

Want ook aan zúlk een sententie kan niemand zichzelf of een ander binden, zonder daarin fout te gaan. Wat een kerk bindend oplegt, vooral wanneer het de pretentie voert, van de bestaande formulieren een nadere interpretatie te geven, dat moet duidelijk zijn. Is zulk een verklaring niet duidelijk, dan interpreteert ze niet. ‘Interpreteeren’ beteekent : in andere (en dan duidelijker) woorden, zeggen hetgeen in feite al in het te interpreteeren stuk gezegd is. Zoo'n stuk heeft de bedóeling, misverstand af te snijden. Maar wat niet duidelijk is, en toch zègt verduidelijkend te wezen, maakt de misverstanden maar grooter, en maakt de ongelukken meerder dan ze al verondersteld werden te zijn in betrekking tot het te interpreteeren gedeelte.

*_**

Nu willen we zoo lang mogelijk banden, die begonnen gelegd te worden, er voor bewaren noodeloos verscheurd te worden.

Derhalve zijn we zeer voorzichtig. En zeggen dus, waar eenigszins mogelijk, d.w.z. waar het ook maar even met goede reden bestaanbaar is, nog niet : dit is verkeerd, maar wèl : dit is voor misverstand vatbaar, en is zeker al om die reden niet te accepteeren als bindende formule, en moet dus om die reden worden afgewezen door iederen waakhond, dien men zou willen verhinderen in vrijheid te ‘bassen’ (beeld van Jesaja), en dien men dus aan den ketting van zulk een uitspraak zou willen vastleggen. Men diént niemand, maar men bewijst wel iedereen een kwaden dienst, zichzelf èn óók den ánder, wanneer men onduidelijke, misverstand opwekkende (of althans toelatende) uitlatingen vastlegt als bindend, gezaghebbend woord, dat in de kerk aanvaard zou moeten worden als uitlegging van Gods Woord. In een uitlegger wordt vereischt, dat hij duidelijk zij. Vooral wanneer hij optreedt als arbiter in leergedingen.

Onder dit gezichtspunt nu kijken we eens, dezen keer, wat meer van naderbij tegen die ééne uitspraak uit het amerikaansche stuk aan, waarin gezegd wordt : ‘Aangezien dit alles de duidelijke leer is van onze belijdenis, verwerpen wij, de leer, dat de belofte des

[p. 11]

verbonds voorwaardelijk is en voor allen die gedoopt worden’.

Deze laatste verklaring wil blijkbaar zelf beweren, dat ze ‘duidelijk’ is.

Want ze zegt : zoo spreken wij, omdat het opgesloten ligt in een ‘duidelijke’ leer der belijdenis.

Welnu : ik verklaar:

a)	dat het spreken van een LEER van een voorwaardelijke belofte als LEER alleen dán duidelijk is, als men precies zegt, water onder verstaan wordt; ik kan immers vóór een bepaalde voorwaardelijkheidsleer wezen en zeer fel tegen een andere (fel tegen de remonstrantsche b.v.);
b)	dat dit broodnoodige praeciseeren ten eenenmale ontbreekt in deze nadere amerikaansche verklaring;
c)	dat dus deze verklaring vàn de duidelijkheid (der confessie) terugvalt óp een onduidelijkheid (van de nieuwe formule);
d)	dat ze dus als bindende formule geen tweesnijdend zwaard zou blijken, doch in qualiteit van arbitrage-handel een ongeschikt werktuig, alleen maar ertoe leidend, dat het ‘recht snijden’ van het brood des levens en het op de juiste plek plaatsen van de grenspalen tusschen gereformeerden en ongereformeerden er door verhinderd zou worden en een verkeerde afgrenzing zou geschieden. En waarom? Men kan toch beter? Met name theoloog Hoeksema kan toch zoo helder onderscheiden?