Hemels verlangen

[p. 161]

Souke van Dorsten
Kiezen tussen bruidegom en Bruidegom

Zuster Souke van Dorsten, een devote koorzuster

Zuster Souke van Dorsten was afkomstig uit Sneek in Friesland. Haar ouders waren goede en eerbare burgers en zeer rijk. Souke was hun enige dochter. Toen haar ouders nog leefden was zij aan een eerzame jongeman uitgehuwelijkt. Hij en Souke hielden veel van elkaar en gingen in vriendschap en vertrouwen met elkaar om. Toen wilde zijn familie graag dat hij een tijdje weg zou gaan om iets van de wereld te zien. Daarna zou er een schitterende bruiloft worden gevierd.

Terwijl haar toekomstige bruidegom weg was blies de Heilige Geest Souke de gedachte in dat zij geestelijk zou moeten gaan leven en de wereld en al wat daarin was achter zich laten. In deze tijd stierven haar beide ouders. Zij bedacht zich niet lang en reisde naar Diepenveen. Daar werd zij vriendelijk ontvangen. Nadat men naar haar levenswijze en haar afkomst had geïnformeerd, werd haar welwillend een plaats geboden.

Toen haar familie erachter kwam dat Souke in het klooster was getreden, bracht men het nieuws zo snel mogelijk aan de aanstaande bruidegom over. Hij trok met groot machtsvertoon naar Diepenveen om haar uit het klooster te halen, samen met zijn hele familie. Ze spraken met de pater en eisten Souke terug. Onze pater gedroeg zich zoals het een goede herder betaamt. Wilde Souke zelf weer naar buiten gaan, zo zei hij, dan was zij daarin geheel vrij, al zou hij zelf de verantwoording voor een dergelijke beslissing niet willen dragen. Maar hij stond niet toe dat men haar met geweld ontvoerde, ook al zou het hem zijn leven kosten. Ook Souke gaf te kennen het klooster niet te willen verlaten. Haar toekomstige bruidegom was

[p. 162]

hierdoor zo geschokt dat het verdriet van zijn gezicht was af te lezen, hetgeen Souke veel leed deed. Zijn verwanten gingen als leeuwen en leeuwinnen tekeer, vooral een zekere vrouw die zwanger was, een boosaardig mens. Die eiste zelfs dat men de deur naar het kloosterslot zou openen.

Souke ging nog gekleed in haar wereldse kledij. Toen de pater inzag dat er geen andere mogelijkheid meer was, ging hij met al de wereldlijke mensen naar de kerk en opende de deur tussen kerk en besloten klooster. Op die plek moest ook Souke verschijnen om te kiezen voor een van tweeën: terugkeren naar de wereld of in het klooster blijven. Souke had zoveel moeite met deze keuze dat het afstand doen van haar land en haar rijke bezit er voor haar nauwelijks nog iets toe deed. Zij was gekleed in een kostbaar Fries kostuum. Toen zij de kloosteromgang betrad, stond de pater in de deuropening, met naast zich haar toekomstige bruidegom. Souke werd zo bang dat het met geen pen te beschrijven is. Niemand kon haar bijstaan; zij moest deze strijd helemaal alleen uitvechten. De al eerder genoemde vrouw ging zo tekeer dat men haar tegen moest houden, anders had zij Souke met geweld uit het klooster gesleurd.

Zuster Souke liep in zware tweestrijd heen en weer over de kloostergang. Zuster Griete ten Colken, een zuster met een groot hart, zag deze strijd van een afstandje aan. Zij liep naar zuster Souke toe en sprak: ‘O bruid van Christus, strijd nu krachtig, want God in de hemel en al Zijn engelen zien uw tweestrijd aan. Hier duurt het leven kort, maar eeuwig duurt zo lang! Gaat u weg, dan maakt u de duivel blij en laat u hem grinniken. Blijft u hier bij ons, dan maakt u uw heilige beschermengel blij!’ Toen zij deze woorden hoorde, vatte zij weer moed. Zij stapte vroom terug en maakte aanstalten het slot binnen te gaan. Toen de jongeman inzag dat zijn inspanningen vergeefs waren geweest, sloeg hij bewusteloos tegen de grond, zo hard dat men vreesde dat hij dood zou blijven. Souke ging

[p. 163]

schielijk weg en de pater sloot de deur. De zusters snelden naar haar toe en troostten haar.

Woedend vertrokken de belagers. Zij probeerden nog toestemming te krijgen om zuster Souke met geweld uit het klooster te halen. In de tussentijd schreef onze pater echter een brief aan de prior van Windesheim, aan wie hij de hele zaak uitlegde. De prior kwam meteen naar Diepenveen, ging naar het kapittelhuis en kleedde zuster Souke daar in. Op dezelfde dag nog deed zij professie. Daarna vorderde zij in alle deugden en nederige werken, dag en nacht. Zij was een rijzige, voorname en bekoorlijke vrouw. Welk karwei zij ook aanvatte, het leek alsof het werk haar door de handen vlóóg.

Toen haar familie inzag dat hun ijveren voor Soukes terugkeer niet mocht baten, stuurde men haar vier kisten vol met allerlei mooie voorwerpen, waaronder veel zilverwerk. Van een van de kisten was de rand beslagen; deze kist was gevuld met vaatwerk van gegoten zilver. Hij staat nu nog in de refter. Haar nederige vrienden ontvingen het meeste van haar bezit. Daarnaast ontving zij nog zoveel geld en goederen dat pater Joost altijd placht te zeggen dat zuster Souke Diepenveen wel drieduizend gulden had opgeleverd. Toen zij dit goed eenmaal had gekregen, stelde zij zich tevreden en begon nog harder te werken dan zij al deed. Zij vorderde in ootmoed, in lijdzaamheid, in onzegbaar veel deugden en in gehoorzaamheid.

's Nachts stonden zuster Stine Groten en zuster Souke vaak heimelijk op om dan al het werk van de volgende dag te doen. Soms vroegen zij ook anderen om mee te gaan. Als de zusters de volgende ochtend dan hun dagelijkse taken kwamen doen, zoals karnen, bakken of slachten - in die tijd doodde en slachtte men de schapen binnen het slot -, vonden zij het werk allemaal gedaan. Deze twee zusters hadden alle taken 's nachts al uitgevoerd en alles in orde gemaakt; slechts het worstmaken lieten

[p. 164]

zij achterwege. Zij gingen ook wel eens 's nachts de was doen. Altijd waren deze zusters bereid nederige werken te doen.

Zuster Souke had de zorg over de refter, een ambt dat zij zeer trouw en precies uitoefende. De zusters die wat zwakjes waren kwam zij zo ver als zij kon tegemoet. Zij hielp ook altijd mee de dierevellen te preparen, waarvan onze pelzen werden gemaakt. Ook was zij degene die met het plan kwam de zusters overdag lange overkleden te laten dragen. Voor dat doel heeft zij garen voor minstens honderd el stof gesponnen.

Toen iemand haar eens zei dat zij niet zo hard hoefde te werken omdat zij immers genoeg geld had ingebracht, zei zij: ‘Het is gedurende al mijn levensdagen nooit in mij opgekomen dat ik daarom minder zou hoeven doen. Wie het sterkst is, moet het zwaarste werk doen. Ik wil niet hebben dat u zo iets zegt!’ Zij had grote eerbied voor haar gestorven ouders en richtte vaak haar gedachten op hen. Bij alles wat zij deed had zij een meditatieoefening voorhanden. Zij wist precies hoeveel steken er nodig waren om een koorhemd te naaien. Zij was de zieke zusters zeer dienstbaar door over hen te waken en alles te doen wat verder in haar macht lag. Zij verzorgde zuster Truke van der Beek zaliger toen die aan kanker leed. Al de vuiligheid waarmee de ziekte gepaard ging - zij had namelijk open wonden - wilde Souke zelf wegwassen; niemand anders mocht dat doen.

Toen Onze-Lieve-Heer het moment van haar sterven nabij wist, kreeg zij een inwendige pijn waarvan zij veel te lijden had. Dit lijden duurde wel drie of vier jaar. Ten slotte brak de ziekte inwendig door, waardoor haar lever en longen niet meer naar behoren functioneerden. Zij verdroeg dit alles lijdzaam en men hoorde van haar geen onvertogen woord. Het enige wat ze zei was: ‘God zij geloofd!’ en: ‘Heer, gezien mijn zonden heb ik nog veel meer lijden verdiend.’

Toen zij haar leven had volbracht, stierf zij vol van goede

[p. 165]

werken in het jaar des Heren 1480 op Sint-Calixtus [14 oktober]. Zij ligt begraven bij de deur van de kapel, in het graf van zuster Katharina van Naaldwijk, die haar novicenmeesteres was geweest.