Verzameld werk. Deel 8

[p. 560]

Wandeling aan de Riviera

Men ziet in den atlas namen rijk van beloften en op die strook land, die den vorm van een kaplaars heeft, ziet men er vele zoowel in het midden waar de bergen staan als langs de lijn die de kust beduidt. Wanneer men beschouwt hoe de Middellandsche Zee in het Italiaansche land een bocht maakt van de Zee Alpen tot de Marmerbergen, verwekken de namen op die kust in de verbeelding glansen van een spiegelgladde zee en bloemen in de zon. Of het zomer of winter is mag men zich gerust daarheen laten voeren om te vinden wat de verbeelding zag. Eenige uren maar en het is of men ontwaakt in een nieuwen dag: rechts onder het klare blauw bergen waar dorpen tegen liggen van blokjes samengebouwd, lila en geel, hier en daar een witte toren alleen, een burcht uit de rots gegroeid; links de blikkering op het water, een zeil, een verre horizon, nu en dan verdwenen achter palmen, achter een muur paars van bloemen. En waar men uit den trein stapt voelt men dat hier niet alleen andere kleeren noodig zijn, ook andere gedachten want hier schijnt een andere zon en de stemmen klinken welluidend.

De reiziger is een verstandig man, die liever één plaats goed kent dan vele oppervlakkig, daarom heeft hij slechts te kiezen welke plaats dat zijn zal. Hij zoeke zelf van Ventimiglia tot de Cinqueterre, op de beproefde wijze met den wandelstok of anders in een langzaam wagentje, van plaats tot plaats te huren. Trouwens, de drang die hem tot snelheid dreef zal hem aan de Riviera wel verlaten want dit is een oord dat voor haastige lieden zijn bekoring verborgen houdt.

Laten dan de schreden rustig beginnen in Ventimiglia. Den ganschen dag wiegelt er het loof van de platanen van een zoelte uit de vallei. De wandelaar merkt op dat dit stadje, gelijk bijna alle aan deze kust, gebouwd is aan wat hij voor een beek mag houden, hoewel de bedding getuigt dat er veel water kan stroomen. Hij stelle zich gerust: de regen valt op de bergen, niet hier, tenminste niet zoolang hij wandelt. Deze hemel, die niet van wolken houdt, verjaagt ze snel; ook de bewoners en hun planten

[p. 561]

verdragen geen regen en van een langdurigen regen zouden zij ongelukkig worden. Zij zijn anders dan in het Noorden, zooals die wandelaar ook merkt hoe zij aan de hoeken van de straten staan of zij wachten, genoegelijk pratend, en kijkend naar dien straatveger die zijn bezem hanteert met een aandacht of het een groot belang gold. Zij wachten louter op het voortgaan van den tijd en mocht de vreemdeling dit voor luiheid houden, die straatveger toont dat men hier den plicht verstaat en het werk, dat gedaan moet worden, behoorlijk doet, een onzindelijk dorp is er hier niet. De menschen van deze streek hebben een gezond evenwicht tusschen ernstig werk en ongestoorde rust en dit evenwicht, van het klimaat gegeven, maakt hun den dag behagelijk. Dat er veel werk gedaan wordt kan men waarnemen aan de manden vol anjelieren, waarvan het heele stadje geurt, aan de kweekerijen langs den weg.

De weg voert naar sluimerend Bordighera met de kleine palmen tot aan zee. De wandelaar, die met open oogen gaat, begrijpt waarom het hier stil is: de menschen, die langs de villa's drentelen, zijn vreemdelingen, gekomen voor rust en gezondheid. Het echte Bordighera ligt afgezonderd op de helling, eenige huizen slechts, door gangen van elkaar gescheiden. Hier ziet hij alleen vrouwen met de wasch en spelende kinderen. De mannen zijn varende op een verre zee.

Laat hij niet mijmeren in deze stilte, laat hij liever terwijl hij voortgaat wakker zijn voor de planten die nu verschijnen, de palmen op hooge stammen en dadels in de toppen, de oleanders als boomen zwaar van rooden bloei, de paarse kleeden van de bougainvillea's over muren en hekken, het glanzend loof waarin de oranjeappels blinken. Wind is hier niet, de zee beneden laat zich niet hooren. Dit is Ospedaletti zonder geraas en wie genezing zoekt vindt er koestering in zon en schaduw. De wandelaar zit een uurtje tusschen de geraniums aan het blauw water en met een glimlach dankt hij den waard voor den heldersten wijn aan deze kust. Misschien heeft hij te vlug geoordeeld, maar ook als hij nog beteren vindt zal hij dezen wijn niet vergeten.

Nu komt hij in het levendigste ontspanningsoord van de Riviera. In alle jaargetijden wemelt het in San Remo van aanzienlijken en welgestelden, die hun genot zoeken niet alleen in het flaneeren onder de zonnige palmen, maar ook in een spel met de fortuin. Wie gaarne tijd en bijgeval geld verkwist geeft aan het

[p. 562]

Casino te dezer plaatse de voorkeur boven andere. De wandelaar, die komt om de streek te kennen, kan hier echter rustig slapen in den geur der mimosaboompjes en bij het ontwaken staart hij in hun gelen rijkdom, beter dan al het goud.

Weer op den landweg vraagt hij wat het gebouwtje, als het voetstuk van een ronden toren, op die landpunt kan beduiden. Hij zal er meer zien op zijn tocht telkens waar een hoogte uitsteekt in de zee. Dat zijn wachttorens uit den tijd toen de Moorsche zeeroovers hier Christenen wegvoerden in slavernij, men kan daar zeker zijn van een ruim uitzicht, en een wereldschuwe of een mijmeraar zou er willen wonen.

De weg gaat verder laag bij de zee langs lichtgetinte huisjes waar een donkere magnolia voor staat of een perzikboom in het rose; over droge beeken, door gehuchten rondom een blinkend witte kerk, door dorpen en stadjes waar mannen timmeren aan kleine schoeners op het strand of vaten rollen vol olie uit de befaamde olijfgaarden van Oneglia. Het is daar heerlijk in het lommer. Voortgaande komt de wandelaar door het welig land van Diano en Andora en hier mag hij den tijd vergeten zittend in het kruid en zich verbazend over de verscheidenheid van bloemen. Er zijn hieromtrent veldjes in Januari wit van hyacinthen. Haast is er immers niet want voor den nacht ligt Alassio nabij.

Daar aangekomen zal hij aarzelen of het noodig is den tocht te vervolgen. Vindt hij hier niet alles wat hij wenschen kan? Een ongestoorde zon van den ochtend tot den avond, een klare zee om te zwemmen, welige heuvelen om dag na dag te dwalen en voor zijn mond de dikste kersen, de zwaarste perziken, de zoetste druiven. En vriendelijker menschen zal hij nergens vinden. Om billijk te kunnen oordeelen moet hij echter ook verder zien, daarom verlaat hij Alassio met het voornemen terug te keeren.

Tusschen Albenga en Savona ziet hij minstens vier dorpen waar hij heel een voorjaar en heel een zomer zou willen doorbrengen. Men zegt dat hier de schoonste vrouwen van de kuststreek wonen en ook de sappigste abrikozen groeien. Indien hij meer van zeilen houdt kan hij zich verlustigen aan de fraaie zeilbooten getimmerd in Varazze.

De weg blijft bloemig tot voorbij Cogoleto en Arenzano en in Pegli is een tuin te bewonderen met verrassende fonteinen uit

[p. 563]

den pruikentijd, maar nu heeft de tocht ruim een week geduurd en mag de wandelaar rusten in Genua. Het zij dan ook waarlijk rust met hoogstens wat geslenter, want die fiere stad verdient beter dan moede oogen.

Den afstand van de zuidwaarts loopende Riviera zou hij in zes dagen kunnen loopen ware het niet dat hij hier nog meer geboeid wordt. In het ander deel zijn het vooral gezichten op land en zee die bekoren, van hier tot de Cinqueterre bovendien de oude stadjes. De wandeling begint bij het monument van Quarto, waar Garibaldi scheep ging. De gansche weg gaat langs tuinen en daarachter olijfbergen ter een zijde, het blauwe water ter andere, gedurig ruischend op de rotsen, elk halfuur door een stadje van hooge huizen en villa's met de blinden toe, omgeven van bloemheesters en boomen met oranje vruchten. In de schaduw van de straten zitten vrouwen aan kantklos of weefgetouw.

Wanneer de reiziger de hoogten van Portofino afdaalt, achter en voor zich door het groen van kromme dennen de schittering der zee ontwarend, ultramarijn beneden, turkoois in de verten, heeft hij al genoeg ondervonden om te beseffen dat een keuze niet noodig is en dat hij in deze zoowel als in de volgende plaats evenveel behagen vindt. Waarom hem aan te raden verder te gaan als hij niets meer wenscht? Toch wel. Hij moet nog wandelen van Santa Margherita naar Portofino en van Rapallo naar Zoagli, dan heeft hij stukjes van de aarde gezien waar hij zou willen wonen.

[ca. 1930 - 1937]