Verzameld werk. Deel 8

[p. 373]

Gaarkeuken

Die jonge heren hadden van de maten
Nog niet geleerd, ze gaven een geschenk,
De vriend een boek of een boeket de dame,
Dat guldens van het maandgeld had gekost,
Ze rookten zelf sigaren met een bandje,
Trakteerden Jan en Alleman op port
En vonden dan nog amper een paar stuivers
Voor eten als het laat werd in de dag.
Maar moest je bijgeval eens blijven wandlen,
Je had toch in die tijd niet echt gebrek
Dank zij het heerlijk eethuis in de dwarsstraat,
Gewoonlijk met wat gratie Riche genoemd,
Weldadigheid van goede stadgenoten
Voor elk die 't mager had in dit bestaan.
Voorheen misschien een stalling, nu een proper
En eerlijk eethuis met een schone vloer,
Gekalkt de zolderbalken en de wanden
En halverhoogte vensterbogen glas
Waar avondzon door klimopblaren straalde,
Het kon een schilderij zijn voor Vermeer.
De kost die er geschaft werd stond te lezen
Op een zwart bord, je kende 't uit je hoofd,
't Was met of zonder vet steeds bruine bonen
Of erwtensoep of rijst, en in de winter
Soms schelvis voor de gunstling der fortuin,
Men zag er iemand zelfs een biefstuk snijden.

Wij waren voor de rechte ziel der juffrouw,

Netjes gekamd en schoon de boezelaar,
Die kom en lepel voor ons nederzette,
Ook een servet wanneer je erom vroeg,
Allen gelijk, maar 't leven had verschillen.
De werkman die er kwam, de weduwman,
De oude onbehuisde of de verloopne,
De onderwijzer of de colporteur,

[p. 374]

 

Zij allen schuwden bij het binnentreden

 

Terstond de tafels van de ruchtigheid.

 

Daar zaten zij, wat kalmer dan gewoonte,

 

Maar toch nog met de stem van overmoed,

 

Discussiërend heftig voor of tegen,

 

Ad rem en grondig over symbolisme

 

En realisme, over Plato, Baco,

 

Rimbaud en Nieuwenhuis en Maldoror,

 

Geen onderwerpen voor gewone klanten.

 

Hoevele ideeën zijn hier wel ontstaan,

 

Hoevele verzen zijn hier wel geboren,

 

Al lang vergeten of nu roem der taal,

 

Hoevele zeer geleerden en magisters,

 

Hoevele schilders, dichters zaten hier

 

Te zamen in de weldaad van die tafels.

10 september 1944