Verzameld werk. Deel 6

[p. 434]

XXIV

Het was een zoele schemering in het voorjaar, de dag was warm geweest van de zon en er waren aan de perebomen veel bladeren opengegaan, de bloesems lagen al rondom de stammen, de hele tuin was geel van boterbloemen. Mevrouw Oberon zat met haar gitaar alleen in het prieel, luisterend naar de eerste kikvors. Toen kwam mijnheer fluitend door het onkruid aan met een bos tulpen in de hand, die hij voor haar op de tafel legde, hij ging tegenover haar zitten en hij sprak: Ik ben de wereld om gevlogen om de dag van gisteren in te halen toen Jan nog een kleine jongen was en onder de tafel zat en Klaartje vlechten droeg. Weet je nog die morgen toen hij uit Den Haag vertrok, bij haar aanbelde om afscheid te nemen en in de gang vroeg of hij haar een zoen mocht geven? hoe zij de boezelaar over het hoofd deed om de roodheid te verbergen? Zo heb ik ze weergezien en ik dacht: als Titania ze zag zou zij mij vleien om opnieuw met ze te beginnen. Gelukkig kan dat niet, want die kinderen leefden op de dag van gisteren, op de dag van heden zijn zij grijs en wat wij tussen toen en nu van ze gezien hebben, met die rare schepsels om ze heen, geeft mij niet de lust de poging weer te wagen. En als je dan zei: het waren toch mooie kinderen, zou ik antwoorden: ja, dat is waar. Maar wat weten wij van de groei? Daar zitten nu Jan en Klaartje en het beste wat zij doen is bidden voor hun kinderen en voor zichzelf.

Mevrouw bekeek de saffier aan haar vinger, een blauw gefonkel in de schemering, en zij antwoordde: Waarom maak je de herinnering wakker? Een kwade droom was het niet, maar mijn hart heeft soms geklopt bij al wat wij zagen tussen toen en nu. Ik hield van ze, dat zal het zijn waarom ik dikwijls bang was en toch bleef hopen. Voor deze twee, omdat ik van ze hield, niet voor de anderen. Wat waren het voor onnozelheden die wij zagen? Dacht je dat ik geloven kon dat er mensen zijn die hun leven lang omber spelen, die er nog lust in hebben om en bij de tachtig jaar? Dat er mensen zijn die hun hele leven hun zaken en plichten doen en op hun zeventigste jaar nog naar de kaartlegster

[p. 435]

gaan? die altijd hogerop willen en op hun oude dag mopperen dat ze niet hogerop kunnen blijven? of mensen die hun bestaan vullen met duivenhokken? Wat heb je me toch veel kindergrappen laten zien. Wie was die juffrouw Lena, die het mysterie wilde zoeken en niet wist waar? die juffrouw Deborah, die begon met een mooie altstem en de huishoudster werd voor haar broer? En Fientje, ja, die heb ik zelf gevonden, ik dacht dat zij een toverfee zou worden en zij werd een dienvrouw. Zulke dingen kan geen verstandig mens geloven, waarom ik dan wel? Of waren het marionetten, nu in een doos weggeborgen? Maar waar is die doos dan gebleven? Ach, Oberon, ik weet niet wat ik ervan denken moet. Want al waren er die onwerkelijk schenen, ik heb Dina toch gezien met haar grote handen gevouwen voor haar bijbel, met het licht achter haar brilleglazen. Ik heb Fientjes ogen toch gezien, met de warmte die meer dan eeuwen duurt. Dat is toch werkelijkheid geweest. Waar zijn ze heen die voorbij mijn ogen gingen? En wat hebben ze hier gedaan? Waar moeten Jan en Klaartje heen? Er is zo veel waar ik nieuwsgierig naar ben, je hebt me nooit verteld waarom Sekeris en majoor naar de kaartlegster gingen.

Het naadje van de kous kan ik je niet vertellen, Titania. Waarom Deborah haar mooie alt vergat, waarom zij stil en zacht werd en bescheiden liep op de achtergrond? Eens, toen je aan de piano van de liefde sprak, keek zij het venster uit, daar zag zij iets dat voor haar ziel genoeg moest zijn, en wat er verder in het leven in haar hart verborgen bleef weet zij misschien zelf niet meer. Waarom Fientje, die beloofde een toverfee te worden, verknocht raakte aan haar mijnheer en een waardige dienvrouw werd, hoe kan ik dat weten? Denk je dat ik in het diepste van de harten zie? Ik heb het je zo vaak gezegd, het zou beter gaan als ze geen geheimen hadden. En of het werkelijkheid was met die mensen, wie zal het zeggen? Het is altijd zo geweest dat wij ze zagen komen en gaan voor een gesloten gordijn, en soms stak daar een hand uit, zodat wij even schrokken. Maar wij keken weer hoe anderen verschenen en wij onderzochten niet of het werkelijk was geweest omdat hun tijd immers voorbij was. Van Jan en Klaartje hielden wij, gelukkig kunnen wij over deze twee gerust zijn. Wat wij voor ze konden doen was niets dan een lucht, een geur, onzichtbaar en gauw vervlogen. Maar zij ontvingen iets dat ze helemaal vervult, misschien zullen ze dat

[p. 436]

schoon noemen wanneer ze het begrijpen, misschien is het zelfs al de wijsheid die zij bevatten kunnen. Wat heb je meer te vragen, Titania? Die kikker zingt weer mooi vanavond.

Zij luisterden een lange tijd tot ook andere kikvorsen hun stem verhieven en in koor zongen met die bariton aan de overkant. Toen kwam er uit Titania's mond een zacht geluid.

Oberon, zeide zij, laten wij met een nieuw paar kinderen beginnen. Ik zoek een meisje, morgen vroeg, zoek jij een jongen. Als Dina vrome mensen maakt zullen wij dichters en muzikanten maken.

Luister liever naar de muziek, antwoordde hij. Later wagen wij het opnieuw, nu hebben wij nog te veel van bittere geur geroken. Later, wanneer de buurman ergens anders bezig is.

Waarom moeten wij zo lang wachten? Er zijn immers veel kinderen waarvan wij kunnen houden, die nog niet bitter zijn en als wij beter waken blijven zij zoet. Moeten wij zo lang wachten, dan gaan er immers honderdduizend met de tijd voorbij. Oberon, al waren deze twee onverstandig, wij hebben ze nog altijd lief en daarom moeten wij weer beginnen met een nieuwgeboren paar.