Verzameld werk. Deel 5

[p. 605]

De rode vrouw

De zee lag eenzaam groen en purper naar de einder waar de zon verdwenen was, de rotsen van de kust verrezen donker in de lucht. Geen levende was er dan de mens voor de holte van de grot, op de spade geleund, die staarde. Hij dacht: Zal ik op deze plek geen onrust van anderen ontmoeten? Eenzaam geboren gaat mijn hart zijn baan van ogenblikken en zeldzaam de ogenblikken dat het van vreemden niet gestoord wordt. Laat dit een nacht van rust zijn, het hoofd gelegen naar de noordster. Hij ging de grot in en legde zich neder, de spade aan het voeteneind, de ogen naar de schemering over zee. En hij sliep.

Toen hij de ogen opende blonk buiten de grot de nacht licht van de maan. Hij voelde een aanwezigheid, hij richtte zich op. Tegen de lucht ontwaarde hij de schedel met de oogkassen naar de zee gekeerd, de beenderen lagen ervoor zoals hij ze had gerangschikt, volledig overblijfsel van een mens. De kleur had een andere, een diepere tint gekregen. Hij herinnerde zich dat het gebeente, toen hij het had blootgelegd en van de klei ontdaan, de kleur had van ijzerroest. Nu had het die van de granaatbloem en op de schedel lag een gloed zoals van de karbonkelsteen. Hij droomde niet, want hij besefte dat er over het tijdperk, waartoe de beenderen behoorden, geen twijfel kon bestaan. Toch voerde een twijfel hem in mijmering over het verschil tussen heden en verleden, een raadsel als een droom, tussen de stof die eens verzameld had geleefd en nu verstrooid lag in de grond, misschien vervluchtigd en vergaan. Misschien opnieuw verzameld tot een vorm. Er was maar een klein deel van de hemel voor de opening van de grot, er was maar een enkele ster daarin. De ogen sloten en lichtend gemijmer zweefde met het geruis van nacht en zee.

Hij hoorde een zucht, hij zag haar voor de hemel staan in glans en rood gehuld, een robijnen sluier over het haar, het gelaat wit als de maan. De mond was rood die openging voor geluid, dof en zwaar van pijn.

Waarom de rust gestoord voor deze nacht, waarom de droom verbroken? De vonk onder as verborgen steekt weer in de ziel en

[p. 606]

bevend word ik wakker. Wie zijt gij, wat zoekt gij hier? Is het uw hand die de steen geworpen heeft en zal het uw hand zijn die hem weer uit de diepte haalt? die het verlangen heeft geschud en de rimpels weer glad zal strijken? Zijt gij de beloofde mens of uit het poppenspel, bewogen door een speler? Ik voel uw gloed, ik smeek u, brand mij niet.

Zij deinsde, de handen uitgestrekt, en sidderend vielen haar rode glansen voor de hemel.

De droom was koelte van een maan die ik niet zag. Gedurige lafenis vlood door mij heen. Hier was de wond, maar ik voelde niet. Het waren alleen de schimmen die benauwden, schimmen die eenmaal leefden zoals ik en verdwenen. De handen wezen, de ogen tuurden naar de gescheurde plek hier in de borst, zij konden geen pijn meer doen, maar ik kon niet vergeten. Zonder de schimmen was ik niet met de tijd verbonden en tijd, gij die nog zo jong zijt dat gij met de spade in de grond kunt wroeten, tijd is niets dan pijn. De tijd is het die het hart beweegt. Het hart, dat bewoog en begeerde, was vergaan, maar de kracht die mij zo groot maakte dat ik de hemel kon omspannen, zo klein dat ik op een pluisje kon zweven, vulde zelfs het diepste van mijn slaap met angsten. En waarom de angsten, waarom de vrees dat de onrust terug zal keren? Is het straf dat ik in mijn tijd van pijn begeerd heb en genomen? Is de begeerte dan onmenselijk en onsterfelijk, dat zij wanneer zij alles tot de grond verbrand heeft weer oprijst uit de as? Waarom moest ik vrezen, ik die mij vanbinnen en vanbuiten aan het vuur gegeven had? Neen, ik beef, maar ik zal niet vrezen zodra ik weer geroepen word.

Hoe de mensen zich ook met klederen vermomden, het was een vuurrode wereld waar ik leefde en van alle was ik de enige die nooit aarzelde de bedekselen weg te doen om recht te gaan door de roodheid van de rozen, van het vuur, van het bloed. Altijd beefde ik, maar niet van vrees. Het was een woestijnwind die mij voortjoeg, het was hitte die mij uit de haren woei, de oogleden konden niet sluiten, de troosteloze nachten schroeiden het binnenste van mijn handen. Mijn ingewand dorde, niet te lessen door al het water van de wereld. Ik heb geroepen met grote keel, gekermd uit mijn holten, geklaagd tot de stem verteerd was. Toen heb ik fluisterend onder de mensen gezocht, er waren er die weken, er waren er die vluchtten, sommige hebben mij aangestaard uit het donker van hun verlangen. Maar verblind

[p. 607]

van de roodheid wendden zij zich af wanneer ik de armen opendeed. Ik doolde eenzaam, voortgejaagd door de zon, roepend door de wouden van de nacht, niemand die zich erbarmde. Maar ik kon niet sterven met die dorst, mijn handen werden hard, snel om te grijpen. De mens, die ik aan mijn borst ving, heb ik niet aangezien, ik heb alleen zijn mond gedronken, zijn bloed geproefd, en toen hij koud viel heb ik het groen van de bomen gebroken en hem bedolven. Met erger vuur moest ik voort toen ik van het leven had geproefd.

Hij had uw gestalte en uw aangezicht, hij was een man. De nacht gloeide boven mij en de maan stond in brand, de mantel op de grond fonkelde van het rood. Ik wachtte, ik luisterde wat er uit het geritsel komen zou. Uit het duister gleed zijn gedaante. Hij verrees boven mij en zijn adem was over mijn hoofd. Wat er gebeurd is in die nacht heb ik nooit geweten, de strijd moet hard geweest zijn. Bij het licht van de dag kreeg ik mijn ogen en mijn gedachten weer en toen ik hem zag, rood aan mijn voeten, begreep ik dat al de rozen van mijn hart verdord waren, zwart geworden, rozen van vernietiging. Tot de laatste adem begeren, dat was mijn lot.

Aan velen heb ik mijn handen gekoeld. Ik durfde niet omdat ik wist dat ik ze verschroeien zou en dat hun kreten mij pijn zouden doen, maar de noodzaak doofde de tederheid en de pijn die mij dreef werd groter dan alle pijnen. In de duisternis, in de stilte wachtte ik, strak naar de wind gericht. Als de bedwelming van een mens binnen in mij drong werd ik zo klein als een vleermuis, mijn nagels scherp, gereed en uitgestrekt. Iedere nacht vulde ik mij met bloed.

Maar hoeveel ik dronk, het ingewand bleef ledig, het hart verhongerde, de ogen gloeiden van het zout en mijn ongehoorde roep klonk zonder einde.

Onverzadigd viel ik in een kloof van de aarde en toen het stof verteerd was begon de lafenis van de droom. Ik droomde dat ik gedragen werd en dat koele ogen in mij binnendrongen, wachtend op mijn ontwaken. Ik kende u, maar ontwaken durfde ik niet. Het was zoeter te rusten in uw arm dan de ogen te openen voor een dorre wereld waar immers niets de begeerte stilt. Neem mijn hoofd, neem mijn gebeente, verbrand het in uw vuur, vernietig de as, dan kunnen wij geliefden zijn samen op de stroom. O gij die mijn bedroefde stof uit de duisternis hebt genomen,

[p. 608]

ontferm u, blus en vernietig mij, dan kan ik u wachten in die verten waar ons lot is tot ook uw gloed dooft.

Hij sloot de ogen en hij opende ze. De morgen steeg aan de hemel en buiten de grot staande zag hij een rode glans gespiegeld op de zee. Hij nam de schedel op en hij dacht: Het is niets geweest dan de onrust van mijn onwetend hart.